Şahoğlu Muharebesi ya da İkinci Şamahı Muharebesi ya da Şamahı Kuşatması, 1578-1590 Osmanlı-Safevî Savaşı'nda evre, Özdemiroğlu Osman Paşa komutasındaki Osmanlı birliğinin 24-26 Kasım 1578 tarihlerinde Veliaht ve Beşvezir komutasındaki Safevî ordusuna karşı direnişi.
Şahoğlu Muharebesi | |||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|
1578-1590 Osmanlı-İran Savaşı | |||||||
Özdemiroğlu Osman Paşa Demirkapı'da | |||||||
| |||||||
Taraflar | |||||||
Osmanlı Devleti | Safevî Devleti | ||||||
Komutanlar ve liderler | |||||||
| | ||||||
Güçler | |||||||
6-8.000 asker | 80.000 asker |
Taraflar Muharebenin üçüncü günü olan 26 Kasım'da nihaî çarpışmaya hazırlanırken, Safevî ordusunun bölgeye yaklaşan komutasındaki Kırım ordusunun üzerine yürümesi üzerine, Şamahı'yı savunan Osmanlı birliğinin komutanı Özdemiroğlu Osman Paşa Demirkapı'ya çekildi.
Muharebe öncesi
Lala Mustafa Paşa komutasındaki Osmanlı ordusunun komutasındaki Safevî ordusuna karşı 9 Ağustos 1578'de kazandığı zaferin ardından Gürcistan, 9 Eylül 1578'de komutasındaki ikinci bir Safevî ordusuna karşı Koyungeçidi Muharebesi'nde kazandığı zaferin ardından ise Şirvan'ın büyük bölümü Osmanlı topraklarına katılmıştı.
Osmanlı ordusu kışlamak üzere Erzurum'a çekilirken, Lala Mustafa Paşa da Şirvan'ın merkezi Şamahı'nın muhafazası için Özdemiroğlu Osman Paşa'yı bırakmıştı. Buna karşılık, Safevîler de önce Şirvan ve Şamahı Hâkimi komutasındaki bir orduyu Şamahı üzerine gönderdiyse de 9-11 Kasım 1578'deki Aras Han Muharebesi'nde (muharebenin üçüncü günü komutasındaki Kırım ordusunun yetişmesi üzerine) büyük bir yenilgiye uğramıştı.
Bununla birlikte, Safevîler karşı taarruzu şiddetlenerek devam etti. Üç meydan savaşında büyük yenilgilere uğrayan İranlılar bu defa (Veliaht Prens) ve Başvezir komutasındaki 80.000 kişilik asıl İran ordusunu Şemahı üzerine gönderdi.
Muharebe
Kırım ordusu Aras Han'ın yenilgisinin ardından dağılan Safevî ordusunu Salyan kentine kadar takip ederek her yeri yağmaladı. Bu esnada ise, Safevî ordusu da Kura Nehri'ni geçerek Şamahı üzerine yürüdü. İranlıların ilerleyişini öğrenen Özdemiroğlu Osman Paşa kalesi ve istihkâmı bulunmayan Şamahı'da savunma amacıyla şehrin etrafına hendekler kazdırdı ve sokakların başlarını mevziler yaptırarak her bir köşeye sancakbeyleri komutasında toplar ve tüfekli askerlerden oluşan birlikler yerleştirdi. Eşzamanlı olarak, Salyan'da akında bulunan 'a süratle Şamahı'nın yardımına yetişmesi için haber gönderdi.
24 Kasım günü Safevî ordusu şehrin kuzeyindeki Gülistan tabyası tarafından taarruza girişti ve muharebeler başladı. Aynı gün taarruzlar şehrin dört yanına yayıldı. Safevîler 5.000 civarında piyade öne sürerek şehrin etrafına kazılmış hendekleri doldurdu. Bunınla birlikte, Safevî ordusu kaydadeğer kayıplar vererek sadece şehrin dış mahallelerine girebildi.
Safevî ordusu 25 Kasım'da taarruzunun şiddetini artırarak şehrin merkezini hedef aldı. Özdemiroğlu Osman Paşa'nın 25-26 Kasım gecesi 'a gönderdiği ikinci mektup mektup Safevîlerin eline geçti.
Bunun üzerine Safeviler iki ateş arasında kalmamak için Şamahı'ya dönmekte olduğu anlaşılan Kırım askerlerinin üzerine yürümeyi kararlaştırdılar. 26 Kasım günü Şamahı'nın önünde ablukayı sürdürmek için küçük bir birlik bırakan Safevî ordusu tüm gücüyle Kırım ordusunün üzerine gidince, şehirdeki Osmanlı kuvvetleri rahatladı. Bununla birlikte, Safevîlerin geri gelmelerinin kuvvetle muhtemel olmasından yola çıkarak, kalesi ya da doğal bir tahkimatı bulunmayan Şamahı'nın tahlkiye edilerek kuzeydoğuda Hazar kıyısında daha müstahkem olan Demirkapı'ya (Derbend) çekilinmesi fikri ağırlık kazandı.
Muharebe sonrası
Kırım ordusunun yenildiği ve 'ın İranlılarca esir edildiği haberinin alınması üzerine, Özdemiroğlu Osman Paşa tahliye işlemini hızlandırdı. 27 Kasım günü Demirkapı'ya doğru harekete geçen Osmanlı birliğinden önce Özdemiroğlu Osman Paşa 30 Kasım'da, ordu ağırlıklarını ve hazineyi taşıyan bulunan Dal Mehmed Çelebi 6 Aralık'ta, ordunun tamamı ise (Şabran'da tipiye tutulduktan sonra) 9 Aralık'ta Demirkapı’ya ulaştı.
Demirkapı'daki erzak ve zahire kıtlığı nedeniyle, Osmanlı askerlerinin bir bölümü Tabesaran ve Kaytak ülkelerinde kışladı. Özdemiroğlu Osman Paşa ise İran ordusunun üzerine gelme ihtimaline binaen, Demirkapı surlarını onarttığı gibi, yeni bir sur daha yaptırdı.
Safevî ordusu ise Kırım ordusunu yendikten sonra yeniden Şamahı üzerine yürüdüyse de, bu defa Van Beylerbeyi Hüsrev Paşa’nın İran topraklarına girerek Tebriz'e ilerlemesi üzerine, İran Şahı tarafından Tebriz'e çağrıldı. Bunun sonucunda, Safevîler Şirvan'ı tahliye ederken, Demirkapı'daki Osmanlı birliğinin üzerindeki İran baskısı kalktı.
Kaynakça
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Sahoglu Muharebesi ya da Ikinci Samahi Muharebesi ya da Samahi Kusatmasi 1578 1590 Osmanli Safevi Savasi nda evre Ozdemiroglu Osman Pasa komutasindaki Osmanli birliginin 24 26 Kasim 1578 tarihlerinde Veliaht ve Besvezir komutasindaki Safevi ordusuna karsi direnisi Sahoglu Muharebesi1578 1590 Osmanli Iran SavasiOzdemiroglu Osman Pasa Demirkapi daTarih24 26 Kasim 1578BolgeSamahi AzerbaycanSonucOsmanli birligi Samahi yi tahliye ederek Demirkapi ya cekildiTaraflarOsmanli DevletiSafevi DevletiKomutanlar ve liderlerOzdemiroglu Osman Pasa esir Gucler6 8 000 asker80 000 asker Taraflar Muharebenin ucuncu gunu olan 26 Kasim da nihai carpismaya hazirlanirken Safevi ordusunun bolgeye yaklasan komutasindaki Kirim ordusunun uzerine yurumesi uzerine Samahi yi savunan Osmanli birliginin komutani Ozdemiroglu Osman Pasa Demirkapi ya cekildi Muharebe oncesiLala Mustafa Pasa komutasindaki Osmanli ordusunun komutasindaki Safevi ordusuna karsi 9 Agustos 1578 de kazandigi zaferin ardindan Gurcistan 9 Eylul 1578 de komutasindaki ikinci bir Safevi ordusuna karsi Koyungecidi Muharebesi nde kazandigi zaferin ardindan ise Sirvan in buyuk bolumu Osmanli topraklarina katilmisti Osmanli ordusu kislamak uzere Erzurum a cekilirken Lala Mustafa Pasa da Sirvan in merkezi Samahi nin muhafazasi icin Ozdemiroglu Osman Pasa yi birakmisti Buna karsilik Safeviler de once Sirvan ve Samahi Hakimi komutasindaki bir orduyu Samahi uzerine gonderdiyse de 9 11 Kasim 1578 deki Aras Han Muharebesi nde muharebenin ucuncu gunu komutasindaki Kirim ordusunun yetismesi uzerine buyuk bir yenilgiye ugramisti Bununla birlikte Safeviler karsi taarruzu siddetlenerek devam etti Uc meydan savasinda buyuk yenilgilere ugrayan Iranlilar bu defa Veliaht Prens ve Basvezir komutasindaki 80 000 kisilik asil Iran ordusunu Semahi uzerine gonderdi Muharebe18 yuzyilin baslarinda Samahi in ya teslim olmasi Kirim ordusu Aras Han in yenilgisinin ardindan dagilan Safevi ordusunu Salyan kentine kadar takip ederek her yeri yagmaladi Bu esnada ise Safevi ordusu da Kura Nehri ni gecerek Samahi uzerine yurudu Iranlilarin ilerleyisini ogrenen Ozdemiroglu Osman Pasa kalesi ve istihkami bulunmayan Samahi da savunma amaciyla sehrin etrafina hendekler kazdirdi ve sokaklarin baslarini mevziler yaptirarak her bir koseye sancakbeyleri komutasinda toplar ve tufekli askerlerden olusan birlikler yerlestirdi Eszamanli olarak Salyan da akinda bulunan a suratle Samahi nin yardimina yetismesi icin haber gonderdi 24 Kasim gunu Safevi ordusu sehrin kuzeyindeki Gulistan tabyasi tarafindan taarruza giristi ve muharebeler basladi Ayni gun taarruzlar sehrin dort yanina yayildi Safeviler 5 000 civarinda piyade one surerek sehrin etrafina kazilmis hendekleri doldurdu Buninla birlikte Safevi ordusu kaydadeger kayiplar vererek sadece sehrin dis mahallelerine girebildi Safevi ordusu 25 Kasim da taarruzunun siddetini artirarak sehrin merkezini hedef aldi Ozdemiroglu Osman Pasa nin 25 26 Kasim gecesi a gonderdigi ikinci mektup mektup Safevilerin eline gecti Bunun uzerine Safeviler iki ates arasinda kalmamak icin Samahi ya donmekte oldugu anlasilan Kirim askerlerinin uzerine yurumeyi kararlastirdilar 26 Kasim gunu Samahi nin onunde ablukayi surdurmek icin kucuk bir birlik birakan Safevi ordusu tum gucuyle Kirim ordusunun uzerine gidince sehirdeki Osmanli kuvvetleri rahatladi Bununla birlikte Safevilerin geri gelmelerinin kuvvetle muhtemel olmasindan yola cikarak kalesi ya da dogal bir tahkimati bulunmayan Samahi nin tahlkiye edilerek kuzeydoguda Hazar kiyisinda daha mustahkem olan Demirkapi ya Derbend cekilinmesi fikri agirlik kazandi Muharebe sonrasi17 yuzyilda Demirkapi Kirim ordusunun yenildigi ve in Iranlilarca esir edildigi haberinin alinmasi uzerine Ozdemiroglu Osman Pasa tahliye islemini hizlandirdi 27 Kasim gunu Demirkapi ya dogru harekete gecen Osmanli birliginden once Ozdemiroglu Osman Pasa 30 Kasim da ordu agirliklarini ve hazineyi tasiyan bulunan Dal Mehmed Celebi 6 Aralik ta ordunun tamami ise Sabran da tipiye tutulduktan sonra 9 Aralik ta Demirkapi ya ulasti Demirkapi daki erzak ve zahire kitligi nedeniyle Osmanli askerlerinin bir bolumu Tabesaran ve Kaytak ulkelerinde kisladi Ozdemiroglu Osman Pasa ise Iran ordusunun uzerine gelme ihtimaline binaen Demirkapi surlarini onarttigi gibi yeni bir sur daha yaptirdi Safevi ordusu ise Kirim ordusunu yendikten sonra yeniden Samahi uzerine yuruduyse de bu defa Van Beylerbeyi Husrev Pasa nin Iran topraklarina girerek Tebriz e ilerlemesi uzerine Iran Sahi tarafindan Tebriz e cagrildi Bunun sonucunda Safeviler Sirvan i tahliye ederken Demirkapi daki Osmanli birliginin uzerindeki Iran baskisi kalkti Kaynakca