Şalgam (Brassica napobrassica syn. Brassica napus var. napobrassica), yaprakları da yenebilen geniş köklü bir bitki.
Şalgam | ||||||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Biyolojik sınıflandırma | ||||||||||||||
| ||||||||||||||
Besin değerleri
Şalgam kökleri sebze olarak yenilen turpgillerden bir bitkidir.
Şalgam, günümüzde hem insanlar hem de hayvanlar için üretilmektedir. İnsan yiyeceği olarak yetiştirilenleri yumuşak etli, hayvan yemi olanları ise sert etlidir. Bu bitki kullanılarak Adana, Osmaniye, Mersin yöresine ait bir içecek (Şalgam suyu) de üretilir.
Şalgam, bazı çorba ve soslara katılır, yemeklerde garnitür olarak kullanılır. Bazı yörelerimizde suyu sevilerek içilir.
100 g taze şalgamın içerdiği önemli besin değerleri şunlardır:
- 23 kalori;
- 0,8 g protein;
- 4,9 g karbonhidrat;
- 0 kolesterol;
- 0,2 g yağ;
- 0,9 g lif;
- 24 mg fosfor;
- 35 mg kalsiyum;
- 0,4 mg demir;
- 34 mg sodyum;
- 188 mg potasyum;
- 20 mg magnezyum;
- eser miktarda A vitamini;
- 0,04 mg tiyamin (B1 vitamini);
- 0,05 mg riboflavin (B2 vitamini);
- 0,3 mg niyasin (B3 vitamini) ve
- 22 mg C vitamini.
Sağlığımıza yararları
Şalgam, patates yaygınlaşana değin, büyük önem verilerek tüketilen bir sebzeydi. Günümüzde geri plana itilmiş olan şalgama, içerdiği yüksek besin değerleri nedeniyle layık olduğu önem verilmelidir. Şalgam, söz konusu besin değerlerinin yanı sıra;
- Zengin potasyum içeriğiyle yüksek tansiyonu düşürmektedir.
- Ayrıca şalgam, halk hekimliğinde bedene dinçlik sağlayan, mide ve siyatik ağrılarına iyi gelen bir besin olarak bilinmektedir.
Bitkisinin üretilmesi
Şalgam bitkisi tohumlarıyla çoğaltılır. Tohumlar, doğrudan doğruya bitkinin yetiştirileceği yere ekilir. Ekim zamanı, ilkbaharda mart-nisan; sonbaharda ağustos sonları ile eylül aylarıdır. Tohumlar ya serpme yoluyla ekilir ve sonra fidelerde seyreltme yapılır. Ya da sıralar üzerinde tohumlar, 15–25 cm aralıkla ve 1–2 cm derinliğe ekilir.
İklim isteği
Şalgam, ılık ve serin mevsimlerin bitkisidir. Ancak, soğuklara karşı diğer sebzelerden daha dayanıklı olduğu için, Türkiye'de soğukça bölgelerde de rahatlıkla yetiştirilebilir. Bitki, sıcaktan ve kuraklıktan hiç hoşlanmaz.
Toprak isteği
Toprak bakımından pek seçici olmayan şalgam bitkisi, çok hafif ve çok ağır topraklar dışında, her tip toprakta yetiştirilebilir. Ama, bitkiden en iyi sonuç derin, geçirgen, organik madde yönünden zengin kumlu-tınlı ya da killi-tınlı topraklarda alınır. Şalgam bitkisinin toprak hazırlığı ve toprak işlemesi aynen havuçunki gibidir.
Sulama
Şalgam, suyu çok seven bir bitkidir. Yaz mevsiminde havalar sıcak ve kurak gittiği zamanlarda, düzenli olarak sulanması gerekir.
Gübreleme
Şalgam bitkisinin, iyi gelişmesi ve bitkiden yüksek ürün verimi sağlanması için iyi yanmış çiftlik gübresi ile azot ve fosfat içeren kompoze fenni gübrelere gereksinimi vardır. Şalgamın potas gereksinimi, diğer kök sebzelerinkinden daha azdır.
Hasat (derim)
Şalgam bitkisi, tohumlarının ekiminden yaklaşık 3-4 ay sonra hasat edilecek duruma gelir. Bitkinin kökleri, elle çekilerek ya da çapayla kazılarak hasat edilir.
Hastalık ve zararlılarıyla mücadele
Şalgam bitkisine dadanacak zararlı ve hastalıklarla, uzmanlara danışılarak ve uygun tarım koruma ilaçları kullanılarak eksiksiz, zamanında ve aksatılmadan mücadele sürdürülmelidir.
Ayrıca bakınız
Kaynakça
Sebze ile ilgili bu madde seviyesindedir. Madde içeriğini genişleterek Vikipedi'ye katkı sağlayabilirsiniz. |
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Salgam Brassica napobrassica syn Brassica napus var napobrassica yapraklari da yenebilen genis koklu bir bitki SalgamBiyolojik siniflandirmaAlem PlantaeBolum Magnoliophyta Kapali tohumlular Sinif Magnoliopsida Iki cenekliler Takim BrassicalesFamilya Brassicaceae Turpgiller Cins BrassicaTur B napobrassicaIkili adlandirmaBrassica napobrassica L Mill SalgamBesin degerleriSalgam kokleri sebze olarak yenilen turpgillerden bir bitkidir Salgam gunumuzde hem insanlar hem de hayvanlar icin uretilmektedir Insan yiyecegi olarak yetistirilenleri yumusak etli hayvan yemi olanlari ise sert etlidir Bu bitki kullanilarak Adana Osmaniye Mersin yoresine ait bir icecek Salgam suyu de uretilir Salgam bazi corba ve soslara katilir yemeklerde garnitur olarak kullanilir Bazi yorelerimizde suyu sevilerek icilir 100 g taze salgamin icerdigi onemli besin degerleri sunlardir 23 kalori 0 8 g protein 4 9 g karbonhidrat 0 kolesterol 0 2 g yag 0 9 g lif 24 mg fosfor 35 mg kalsiyum 0 4 mg demir 34 mg sodyum 188 mg potasyum 20 mg magnezyum eser miktarda A vitamini 0 04 mg tiyamin B1 vitamini 0 05 mg riboflavin B2 vitamini 0 3 mg niyasin B3 vitamini ve 22 mg C vitamini dd Sagligimiza yararlariSalgam patates yayginlasana degin buyuk onem verilerek tuketilen bir sebzeydi Gunumuzde geri plana itilmis olan salgama icerdigi yuksek besin degerleri nedeniyle layik oldugu onem verilmelidir Salgam soz konusu besin degerlerinin yani sira Zengin potasyum icerigiyle yuksek tansiyonu dusurmektedir Ayrica salgam halk hekimliginde bedene dinclik saglayan mide ve siyatik agrilarina iyi gelen bir besin olarak bilinmektedir Bitkisinin uretilmesiSalgam bitkisi tohumlariyla cogaltilir Tohumlar dogrudan dogruya bitkinin yetistirilecegi yere ekilir Ekim zamani ilkbaharda mart nisan sonbaharda agustos sonlari ile eylul aylaridir Tohumlar ya serpme yoluyla ekilir ve sonra fidelerde seyreltme yapilir Ya da siralar uzerinde tohumlar 15 25 cm aralikla ve 1 2 cm derinlige ekilir Iklim istegi Salgam ilik ve serin mevsimlerin bitkisidir Ancak soguklara karsi diger sebzelerden daha dayanikli oldugu icin Turkiye de sogukca bolgelerde de rahatlikla yetistirilebilir Bitki sicaktan ve kurakliktan hic hoslanmaz Toprak istegi Toprak bakimindan pek secici olmayan salgam bitkisi cok hafif ve cok agir topraklar disinda her tip toprakta yetistirilebilir Ama bitkiden en iyi sonuc derin gecirgen organik madde yonunden zengin kumlu tinli ya da killi tinli topraklarda alinir Salgam bitkisinin toprak hazirligi ve toprak islemesi aynen havucunki gibidir Sulama Salgam suyu cok seven bir bitkidir Yaz mevsiminde havalar sicak ve kurak gittigi zamanlarda duzenli olarak sulanmasi gerekir Gubreleme Salgam bitkisinin iyi gelismesi ve bitkiden yuksek urun verimi saglanmasi icin iyi yanmis ciftlik gubresi ile azot ve fosfat iceren kompoze fenni gubrelere gereksinimi vardir Salgamin potas gereksinimi diger kok sebzelerinkinden daha azdir Hasat derim Salgam bitkisi tohumlarinin ekiminden yaklasik 3 4 ay sonra hasat edilecek duruma gelir Bitkinin kokleri elle cekilerek ya da capayla kazilarak hasat edilir Hastalik ve zararlilariyla mucadele Salgam bitkisine dadanacak zararli ve hastaliklarla uzmanlara danisilarak ve uygun tarim koruma ilaclari kullanilarak eksiksiz zamaninda ve aksatilmadan mucadele surdurulmelidir Ayrica bakinizSalgam suyu RutabagaKaynakcaSebze ile ilgili bu madde taslak seviyesindedir Madde icerigini genisleterek Vikipedi ye katki saglayabilirsiniz