Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Şerbet, şekerli, ballı, güllü, baharatlı veya meyve aromalı ferahlatıcı içecek veya tatlı yapımında kullanılan şekerli sıvı.
Şurup sözcüğü de sık sık şerbet ile aynı anlamda kullanılır. Şurup, kaynatılarak yoğunluğu artırılmış içecektir. Şuruplar suyla inceltilerek şerbet hâline getirilirler.
Köken bilimi
Şerbet kelimesi, içmek anlamına gelen Arapça Şariba kelimesinden gelir. Şerbet, şarap ve şurup, Arapça aynı kökenden gelen kelimelerdir. Batılı dillerde kullanılan şerbet kelimesi Türkçeden geçmedir.
Tarihçe
Şerbetin ilk kez İran'da yapıldığına inanılmaktadır. Yüzlerce çeşidi olan şerbet, modern içeceklerin keşfinden önce, özellikle sıcak doğu medeniyetlerinde ferahlatıcı olarak yüzlerce yıldır içilegelmiştir. Başlıca Osmanlı İmparatorluğu döneminde, batı medeniyetlerine de ulaşmıştır. Günümüzde "sorbe" olarak bilinen "şekerli buz", şerbetin türevidir.
Osmanlı devrinde padişah çocuklarının doğumlarında, doğumdan sonra ziyarete gelenlere şerbet dağıtılırdı. Özellikle doğumun üçüncü günü sadrazama şerbet gönderme adeti vardı. Türlü malzemelerden yapılan şerbetler, altın, gümüş ya da billur kaplara konur, çocuğu ziyarete gelenlere o dairede hizmet eden güzel cariyeler tarafından sunulurdu. Bunun yanı sıra, yakın bir geçmişe kadar nişan törenlerinde şerbet sunumu için ayaklı özel taslar bulunur, varlıklı ailelerin evlerinde bu taslar gümüş olurdu.
Günümüzde bazı yörelerde çiftlere söz kesildiğinde şerbet içilir, şerbet içme törenleri yapılır. Bu törenlerde sohbetlere, geleneksel olarak “Şerbetleri ez getir, sofralara tez getir” diyerek başlanır. Bazı yörelerde de nişanın ertesi günü kız tarafı haberci çıkararak ailenin yakınlarını ve hatırlı komşularını şerbet içmeye davet eder. Hatta nikâh sonrası, sünnet sonrası şerbet ikram etme geleneğini sürdüren yöreler de vardır.
Osmanlı döneminde pazar yerleri ve panayırların vazgeçilmezi olan ibrikli seyyar şerbetçiler günümüzde de turistik bir öğe olarak yaşatılmaya çalışılmaktadır.
Şerbet çeşitleri
Şerbet kültürü çok geniş bir coğrafyaya yayıldığı için yüzlerce çeşidi türetilmiştir. Şerbet yapımında bal, gül yaprakları, meyveler, baharatlar, kuruyemişler ve bunların karışımları yaygın olarak kullanılmaktadır.
Günümüze kadar üretilen şerbetlerden bazıları şöyle sıralanabilir: mevlid şerbeti, düğün ve lohusa şerbeti, böğürtlen, çilek, kızılcık, kayısı, ağaç çileği, portakal, mandalina, şeftali, turunç, gül, amber, fulya çiçeği, menekşe, yasemin çiçeği, demirhindi, keçiboynuzu ve Antep fıstığı şerbeti.
Geleneksel şerbetler yapılış biçimleri bakımından ikiye ayrılır. Bu yöntemlerden ilki meyvenin suyunun sıkılması ve meyve suyuna şeker eklenmesiyle elde edilen şerbetlerdir. Diğer bir yöntem ise meyve suyu ile şekerin birlikte kaynatılmasıdır. Kaynatılarak yoğunluğu arttırılan şuruplar suyla inceltilerek şerbet haline getirilir. Bu şurup türlerinden bazıları; böğürtlen, ravent, dut, Frenk üzümü, koruk, kızılcık, mandalina, nar, yasemin, zambak, demirhindi, badem, kuşburnu ve şerbetçi üzümü şuruplarıdır.
Tatlı şerbetler
Şerbet, başta baklava olmak üzere birçok hamur tatlısında tatlandırıcı olarak kullanılır. Tatlı şerbetleri çoğunlukla kaynatılmış su ve şeker ile yapılır.
Kaynakça
- Türk Dil Kurumu sözlüğü
- Oxford Dictionary of English 2e, Oxford University Press
- BüyükKeyif.com[]
Dipnotlar
- ^ a b c Oxford Dictionary of English 2e, Oxford University Press, 2003, "sherbet" maddesi
- ^ Cousineau, Phil (11 Eylül 2012). The Painted Word: A Treasure Chest of Remarkable Words and Their Origins (İngilizce). Simon and Schuster. ISBN .
The ancient Persians created a delicious and cooling concoction called sharbat
- ^ Thakrar, Shamil; Thakrar, Kavi; Nasir, Naved (5 Eylül 2019). Dishoom: From Bombay with Love (İngilizce). Bloomsbury Publishing. ISBN .
Sharbat is a soft drink with Persian origins
- ^ Davidson, Alan (1 Ocak 1981). National & Regional Styles of Cookery: Proceedings : Oxford Symposium 1981 (İngilizce). Oxford Symposium. s. 80. ISBN .
- ^ Oxford Dictionary of English 2e, Oxford University Press, 2003, "sorbet" maddesi
Dış bağlantılar
- BüyükKeyif.com "Şerbet kültürümüzün zenginliği..." makalesi[]
 | İçecek ile ilgili bu madde seviyesindedir. Madde içeriğini genişleterek Vikipedi'ye katkı sağlayabilirsiniz. |
 | Tatlı ile ilgili bu madde seviyesindedir. Madde içeriğini genişleterek Vikipedi'ye katkı sağlayabilirsiniz. |
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Serbet sekerli balli gullu baharatli veya meyve aromali ferahlatici icecek veya tatli yapiminda kullanilan sekerli sivi Pakistan a ozgu bir serbetIran cayi esliginde solda iki cesit Iran serbeti sagda Sorbe Surup sozcugu de sik sik serbet ile ayni anlamda kullanilir Surup kaynatilarak yogunlugu artirilmis icecektir Suruplar suyla inceltilerek serbet haline getirilirler Koken bilimiSerbet kelimesi icmek anlamina gelen Arapca Sariba kelimesinden gelir Serbet sarap ve surup Arapca ayni kokenden gelen kelimelerdir Batili dillerde kullanilan serbet kelimesi Turkceden gecmedir TarihceSerbetin ilk kez Iran da yapildigina inanilmaktadir Yuzlerce cesidi olan serbet modern iceceklerin kesfinden once ozellikle sicak dogu medeniyetlerinde ferahlatici olarak yuzlerce yildir icilegelmistir Baslica Osmanli Imparatorlugu doneminde bati medeniyetlerine de ulasmistir Gunumuzde sorbe olarak bilinen sekerli buz serbetin turevidir Osmanli devrinde padisah cocuklarinin dogumlarinda dogumdan sonra ziyarete gelenlere serbet dagitilirdi Ozellikle dogumun ucuncu gunu sadrazama serbet gonderme adeti vardi Turlu malzemelerden yapilan serbetler altin gumus ya da billur kaplara konur cocugu ziyarete gelenlere o dairede hizmet eden guzel cariyeler tarafindan sunulurdu Bunun yani sira yakin bir gecmise kadar nisan torenlerinde serbet sunumu icin ayakli ozel taslar bulunur varlikli ailelerin evlerinde bu taslar gumus olurdu Gunumuzde bazi yorelerde ciftlere soz kesildiginde serbet icilir serbet icme torenleri yapilir Bu torenlerde sohbetlere geleneksel olarak Serbetleri ez getir sofralara tez getir diyerek baslanir Bazi yorelerde de nisanin ertesi gunu kiz tarafi haberci cikararak ailenin yakinlarini ve hatirli komsularini serbet icmeye davet eder Hatta nikah sonrasi sunnet sonrasi serbet ikram etme gelenegini surduren yoreler de vardir Osmanli doneminde pazar yerleri ve panayirlarin vazgecilmezi olan ibrikli seyyar serbetciler gunumuzde de turistik bir oge olarak yasatilmaya calisilmaktadir Serbet cesitleriSerbet kulturu cok genis bir cografyaya yayildigi icin yuzlerce cesidi turetilmistir Serbet yapiminda bal gul yapraklari meyveler baharatlar kuruyemisler ve bunlarin karisimlari yaygin olarak kullanilmaktadir Gunumuze kadar uretilen serbetlerden bazilari soyle siralanabilir mevlid serbeti dugun ve lohusa serbeti bogurtlen cilek kizilcik kayisi agac cilegi portakal mandalina seftali turunc gul amber fulya cicegi menekse yasemin cicegi demirhindi keciboynuzu ve Antep fistigi serbeti Geleneksel serbetler yapilis bicimleri bakimindan ikiye ayrilir Bu yontemlerden ilki meyvenin suyunun sikilmasi ve meyve suyuna seker eklenmesiyle elde edilen serbetlerdir Diger bir yontem ise meyve suyu ile sekerin birlikte kaynatilmasidir Kaynatilarak yogunlugu arttirilan suruplar suyla inceltilerek serbet haline getirilir Bu surup turlerinden bazilari bogurtlen ravent dut Frenk uzumu koruk kizilcik mandalina nar yasemin zambak demirhindi badem kusburnu ve serbetci uzumu suruplaridir Tatli serbetlerSerbet basta baklava olmak uzere bircok hamur tatlisinda tatlandirici olarak kullanilir Tatli serbetleri cogunlukla kaynatilmis su ve seker ile yapilir KaynakcaTurk Dil Kurumu sozlugu Oxford Dictionary of English 2e Oxford University Press BuyukKeyif com olu kirik baglanti Dipnotlar a b c Oxford Dictionary of English 2e Oxford University Press 2003 sherbet maddesi Cousineau Phil 11 Eylul 2012 The Painted Word A Treasure Chest of Remarkable Words and Their Origins Ingilizce Simon and Schuster ISBN 9781936740253 The ancient Persians created a delicious and cooling concoction called sharbat Thakrar Shamil Thakrar Kavi Nasir Naved 5 Eylul 2019 Dishoom From Bombay with Love Ingilizce Bloomsbury Publishing ISBN 9781408890660 Sharbat is a soft drink with Persian origins Davidson Alan 1 Ocak 1981 National amp Regional Styles of Cookery Proceedings Oxford Symposium 1981 Ingilizce Oxford Symposium s 80 ISBN 9780907325079 Oxford Dictionary of English 2e Oxford University Press 2003 sorbet maddesiDis baglantilarBuyukKeyif com Serbet kulturumuzun zenginligi makalesi olu kirik baglanti Icecek ile ilgili bu madde taslak seviyesindedir Madde icerigini genisleterek Vikipedi ye katki saglayabilirsiniz Tatli ile ilgili bu madde taslak seviyesindedir Madde icerigini genisleterek Vikipedi ye katki saglayabilirsiniz