Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Baklava (Osmanlıca: باقلوا) Türk, Orta Doğu, Balkan ve Güney Asya mutfaklarında yer etmiş önemli bir hamur tatlısıdır. İnce yufkaların arasına yöreye göre ceviz, antep fıstığı, badem veya fındık konarak yapılır. Genel olarak şeker şerbeti ile tatlandırılır. Ayrıca bal şerbeti de kullanılabilir. Bazı ticari firmalar kendi özel şerbetlerini kullanırlar.
| Baklava | |
|---|---|
 Gaziantep baklavası | |
| Ülke(ler) | Türkiye, Kafkasya, Orta Doğu, Balkanlar |
| Yaratıcısı | Osmanlı mutfağı |
| Tipi | Şerbetli tatlı |
AB Komisyonu tarafından 8 Ağustos 2013 tarihinde baklavanın Türk tatlısı olduğu tescil edilmiştir.
Köken bilimi
Baklava sözcüğü Türkçe kökenlidir. Eski Türkçede baklağu, baklağı olarak geçer. Baklava kelimesinin Türkçe olduğuna diğer bir delil hamurun açılmasında kullanılan oklava, eski dilde oklağa, oklağu, oklâ, oklağı gibi kullanımları da olan, 1500 yılından evvelki yazılı eserlerde geçmiş olması nedeniyle de kökeni belgenebilen bir kelimedir. Buell (1999), "baklava" isminin Moğolca 'bağlamak, sarmak' anlamına gelen baγla- sözcüğünün üstüne Türkçe fiil eki -v getirilerek türetilmiş olabileceğini belirtmiştir ancak Moğolcadaki baγla- fiili de Eski Türkçeden bir alıntıdır. Kelimenin Arapça bakla kelimesi ile bir ilgisi yoktur.
Türkçeden diğer dillere de geçmiştir. Arapça: بقلاوة (biqalawa), Farsça: باقلوا (baklava), Somalice: baqlawad, Ermenice: փախլավա (p’akhlava), Kürtçe, Zazaca: baqlawa, Arnavutça: bakllava, Rumence: baclava, Macarca: baklava, Bulgarca, Sırpça: баклава (baklava), Hırvatça, Boşnakça: baklava, Lehçe: bakława, Çekçe: baklava, Rusça: пахлава, бахлава (pahlava, bahlava) , Ukraynaca: баклава (baklava), Yunanca: μπακλαβάς (baklavas), Azerice: Paxlava, Gürcüce: ფახლავა (bakhlava), Abhazca: абаклау́а (abaklaua), Bengalce: বাক্লাভা (bāklābhā), Filipince: baklava, Çince: 巴卡拉 (bā kǎlā), Japonca: バクラバ (bakuraba), Korece: 바클라바 (bakeullaba), İngilizce: baklava.
Tarihçe
Birçok ulusun mutfağında yer etmiş baklava birçok ulus tarafından da sahiplenilir. Zamanla Topkapı Sarayı'nda bugünkü halini almıştır. İlk kez Topkapı Sarayı'da yapılan günümüz baklavasının nasıl türediğiyle ilgili üç teori vardır. Bunlardan ilki Roma mutfağındaki (sonrasında Bizans mutfağını) plasenta kekinden türediğidir. Baklavanın ortaya çıkışı ilgili ikinci teori ise Orta Asya Türklerinin "katmanlı ekmek" yemeğinden geliştiğidir. Son teori ise Farsların lauizanaq yemeğinin zamanla baklavaya dönüştüğüdür.
Baklavaya benzeyen en eski tatlı Roma mutfağındaki plasentadır. MÖ 2. yüzyıla tarihlenen bu tatlı pişmiş hamurun balla kaplanmasıyla yapılırdı. Patrick Faas, baklavanın kökenin bu tatlı olduğunu iddia etmektedir: "Yunanlar ve Türkler hâlen daha baklavanın kime ait olduğu konusunda tartışıyorlar. Yunan ve Türk mutfağı, Roma mutfağının devamı olan Bizans mutfağının üzerine inşa edilmiştir. Roma mutfağı antik Yunanlardan birçok yemeği almıştır, ancak plasenta (ve dolayısıyla baklava) Yunan kökenli bir yemek değildir, Roma yemeğidir. Lütfen bu yemeğin, muhafazakâr ve Yunan karşıtı Cato'dan bize miras kaldığını unutmayın."
Birçok kaynak bu Roma tatlısının Bizans döneminde gelişmeye devam ettiğini ve günümüz baklavasına dönüştüğünü belirtir. Antik Çağda plakous (Yunanca: πλακοῦς) kelimesi de Latincedeki plasentanın yerine kullanılmıştır. Amerikalı akademisyen Speros Vryonis ve birçok yazar, plakous'un çeşitlerinden birinin Türk baklavası ile aynı olduğunu belirtmiştir. Bununla beraber, plasenta kelimesi Günümüzde Yunanistan'ın Midilli adasında yapılan katmanlı hamur işi bir tatlıyı tanımlamakta kullanılmaktadır. Bu tatlı ezilmiş fındık ve balla kaplanmaktadır.
Andrew Dalby plasentanın ve Cato'nun anlattığı benzeri tariflerin Yunan geleneğinden geldiğini iddia eder. Bu iddiasının kaynağının Antifanes'i (M.Ö. 3. yüzyıl) alıntılayan Athenaeus olduğunu belirtmektedir.
Abbâsî derleyici Muhammed bin Hasan el-Bağdadi, lauzinaqı baklavaya benzeyen bir tatlı olarak tanımlamaktadır. Bununla beraber diğerleri bu görüşle hemfikir değildir. Aramicedeki badem kelimesinden türeyen Lauzinaq, çok ince hamur işlerine ("çekirge kanatları kadar ince") sarılı, şurupla ıslatılmış ve küçük badem ezmesiyle süslenmiş bir tatlı olarak tasvir edilir. Bağdadi'nin yemek kitabı Kitab al-Tabikh, 1226'da (bugünkü Irak'ta) yazılmıştır ve 9. yüzyıldan kalma Farsça yemek tariflerine dayanmaktadır. Gil Marks'a göre, malzemeleri katman katman dizmeyi Orta Doğulu hamur ustaları geliştirmiştir. Marks, bazı akademisyenlerin bu geleneğin Orta Doğu'ya Türk-Moğol kültüründen geçtiğini savunduğunu da yazar. Bağdadi'nin kitabının tek orijinal el yazması İstanbul'daki Süleymaniye Kütüphanesi'nde korunmaktadır. Charles Perry'ye göre, bu kitap yüzyıllar boyunca Türklerin favori yemek kitabı olmuştur. Perry, bu el yazmalarında baklavanın olmadığını belirtmektedir. Türk derleyiciler bu el yazmalarını Kitâbü'l-Vasfi'l-Et'ime el-Mu'tâde olarak yeniden adlandırdıkları kitapta toplamış ve bilinmeyen bir tarihte kitaba 260 tarif daha eklenmiştir. Kitabın bilinen üç kopyadan ikisi günümüzde İstanbul'daki Topkapı Sarayı Kütüphanesi'nde yer almaktadır.
Vrıonis, Deipnosopiste'de belirtilen gastris, kopte, kopton veya koptoplakos gibi eski Yunan tatlılarını baklava olarak tanımlamıştır ve bunların Bizans tatlısı olduğunu iddia etmiştir. Ancak Perry bu tatlıların baklava olmadığını çünkü bu tatlıların hamur içermediğini göstermiştir. Bu tatlılar fındık ve balın karıştırılmasıyla yapılıyordu ve bugünkü pasteli veya helvaya benziyorlardı.
Perry ayrıca ince ekmeğin (yufka) arasına malzemeler koyularak yapılan yemeklerin (örn. börek) Türk kökenli olduğunu ve bu tekniğin Orta Asya Türk kökenli olduğunu belirtmiştir. Ayrıca her yıl Ramazan ayının 15'inde Osmanlı sultanları yeniçerilere tepsiler hâlinde baklavalar sunuyorlardı ve bu törene Baklava alayı deniyordu.
Baklava'nın kökeninin Süryanilere dayandığı iddia edilse de bu iddiayı destekleyen bir kanıt bulunamamıştır. Claudia Roden ve Andrew Dalby
Baklava benzeri bir başka tatlıya dair ilk kayıtlara Yuan Hanedanı dönemindeki bir yemek kitabında (1330) rastlanır. Tarif edilen tatlının ismi güllaçtır ve büyük ihtimalle bugün bildiğimiz güllaç kastedilmektedir. Özbek mutfağında pakhlava, puskal veya yupka, Tatar mutfağında ise yoka olarak bilinen tatlı ve tuzlu börekler 10-12 hamur katmanından oluşmaktadır.
Baklava Alayı
17. yüzyılın sonlarında veya 18. yüzyılın başlarında ortaya çıkmış olan baklava alayı geleneğinde, Ramazan ayının ortasında, padişahın askere iltifatı olarak, Saray’dan Yeniçeri Ocağı’na baklava giderdi. Her on askere bir sini baklava hazırlanır ve saray mutfağı önünde dizilirdi. , bir numaralı yeniçeri olan padişah adına ilk siniyi teslim aldıktan sonra, diğer sinilerin her birini ikişer asker nizami olarak yüklenirdi. Her bölüğün amirleri önde, baklava sinilerini taşıyanlar arkada, açılan kapılardan dışarı çıkarak kışlalara doğru yürüyüşe geçerlerdi.
Osmanlı Mutfağındaki Baklava Çeşitleri
Basılı ilk yemek kitabı Melceü’t-Tabbâhîn'de çeşitli baklava tarifleri vardır. Bunlar:
- Âdi Baklava
- Kaymak Baklavası
- Musanna Kaymak Baklavası
- Kavun Baklavası
- Pirinç Baklavası
Türkiye'de Baklava
Türkiye'de, Gaziantep baklavasıyla tanınan şehirdir. İçerisinde kullanılan malzeme, Gaziantep baklavasında antep fıstığı olsa da, bu coğrafi olarak büyük farklılıklar gösterir. Evde yapılan baklavalarda, Güneydoğu Anadolu'da antep fıstığı, Karadeniz'de fındık, İç Anadolu'da ceviz, Kıyı Ege'de badem, Edirne ve Trakya'da ise susam kullanılır. Genelde arananı antep fıstıklı tipi olsa da ekonomik nedenlerle sık sık cevizlisine de rastlanır. Yalın servis edilebileceği gibi, sade dondurma veya kaymakla da servis edilebilir. Baklavanın yufkalarının ince açılmış olması, ceviz veya fıstığının bol olması ve şerbetinin tam kıvamında olması o baklavanın kaliteli olduğunu gösterir.
Baklava denince akla ilk önce Gaziantep gelir. [] Orijinal Gaziantep Baklavası ustadan çırağa öğretilerek, üretim şekli ve lezzeti ile diğer baklavalardan farklılaşmıştır. Temel olarak bu farkı ortaya koyan en önemli özellik kullanılan hammaddelerdir. Baklavaya giden yolda ilkin Harran Ovasının susuz tarlalarında yetişen sert buğdayından elde edilmiş un Gaziantep'in suyuyla bir araya getirilir. Böylelikle ortaya çıkan hamur Antepli ustaların elinde, mutlaka armut ağacından imal oklavalarla, her biri kâğıttan daha ince 40 kat yufkaya dönüştürülür. Bu kırk katman arasına Ağustos ayının ilk haftasında Turfanda toplanan ve daha yeni yeni olgunlaşan ve halk arasında "boz-iç" diye tabir edilen, 1 kilosunda 110-170 gr fıstık içi veren, zümrüt yeşili rengi ve zengin aromasıyla en değerli Antep fıstığı, Keçi ve koyun sütünden elde edilmiş ve tuz ve diğer içeriğinden arınarak %99.9 yağ barındıracak şekilde hazırlanmış Sadece ot ve çiçeklerle beslenen koyun ve keçilerin sütünden elde edilen en rafine haliyle sadeyağ, Keçi, koyun veya inek sütünün 105-108 C°ye kaynatılıp, içine yine bölgeden elde edilen irmik konulur. Sonrasında fırınlanan tepsilerdeki baklavaların üzerine hava koşulları dikkate alınarak belirlenmiş kaynama derecesinde stabilize edilen şerbet ilave edilmek suretiyle elde edilir. Baklavanın sayısız sırrı vardır. İyi baklava toprakta başlar. Hamurun yapıldığı un unun yapıldığı buğdayın türü buğdayın yetiştiği toprak önemlidir. Fıstığın hasat zamanından sadeyağı oluşturan sütün sağıldığı hayvanın bahar otlarıyla beslenmesi gibi birçok detay baklavanın lezzetini belirler. İyi baklavacı fıstık, yağ, un, şeker, nişasta, süt gibi bütün hammaddelerin en iyisini seçer. Baklavada malzemenin beraberinde Hava koşulları, üretim ortamındaki nem, şerbetin derecesi, ustaların el emeği de önemlidir. Prosesin en başından müşteriye sunumuna kadar olan aralıkta her çalışanın katkısı bilgisi ve tecrübesi değer katar. Ayrıca Orijinal Antep baklavası, bir de tazeyse ilk ısırışta kulağa çok hoş gelen bir hışırtı çıkarır. Nar gibi kızarmış incecik yufkaların birbiri ardınca kırılmasından gelen, kuru yaprakların rüzgârda çıkardıklarına benzer bir hışırtı. Baklava meraklıları için bu ses neredeyse baklavanın kendisi kadar haz vericidir.
Yörelere Göre Baklava Çeşitleri
Sütlü Soğuk Baklava
Diyarbakır yöresine özgü soğuk süt şerbetinden yapılan hafif baklava çeşidi.
Antep Baklavası
Antep Baklavası Türk Patent ve Marka Kurumu tarafından tescillenmiş ve coğrafi işaret almıştır.
Gaziantep Cimcik Baklava
Gaziantep'te yapılan bir baklava çeşididir. Kelebek şeklindedir.
Gaziantep Midye Baklava
Gaziantep'te yapılan bir baklava çeşididir. Midye şeklindedir.
Gaziantep Havuç Dilimi Baklava
Gaziantep'te yapılan bir baklava çeşididir. Uzun üçgen şeklindedir.
Bartın Beyaz Baklavası
Bartın Beyaz Baklavası, iç harcı ceviz ve nişastadan oluşan ve hazırlığı tamamlanıp eşkenar dörtgen şeklinde kesilip bir gece kurumaya bırakılıp ertesi gün üzerine eritilmiş tereyağı gezdirildikten sonra fırında üzerinin kızarmasını önleyecek şekilde 2-3 saat pişirilerek hazırlanan tatlıdır. Bartın’da yaklaşık 100 yıl öncesine kadar hemen her evin bahçesinde, evin ekmeğini yapmak için bulunan küçük fırınlarda, yörenin özel tatlısı olan Bartın Beyaz Baklavası yapılırdı. Bölgenin kültürel ve ekonomik bir değeri olarak günümüzde de üretimi aynı şekilde devam eden Bartın Beyaz Baklavasının yöre ile ün bağı oluşmuştur.
Bartın Beyaz Baklavası Türk Patent ve Marka Kurumu tarafından tescillenmiş ve coğrafi işaret almıştır.
Sivrihisar Muska Baklavası
Baklava Türkiye'nin her yerinde sıklıkla üretilen ve herkes tarafından bilinen bir tatlı çeşididir. Birçok yörede farklı şekillerde yapılan baklavanın çeşitlerinden biri de Sivrihisar'da yapılan Sivrihisar Muska Baklavasıdır. Sivrihisar Muska Baklavası, malzemeleri ve hazırlanış şekli itibarı ile alışık olduğumuz baklava ile benzeşmekte ama biçim (yapı, şekil, görünüş) ve sunum gibi özellikleri ile de farklılık göstermektedir.
Sivrihisar Muska Baklavasının tarifi yöresel olarak annelerin kızlarına ve gelinlerine öğrettiği bir tatlı olarak uzun yıllardır yapılmaktadır. Baklava çok ince hamur katmanları arasına ceviz konularak muska şeklinde katlanarak pişirilip, oda sıcaklığındaki baklava hamuru üzerine yine oda sıcaklığındaki şerbet ilave edilmek suretiyle elde edilir.
Sivrihisar Muska Baklavası şerbetli ve şerbetsiz olmak üzere iki şeklide tüketilebilmektedir. Üretim şekli aynı olmakla birlikte şerbetsiz ile şerbetli arasındaki fark tüketim şekli, damak zevki ve alışkanlıklarından kaynaklanmaktadır. Sivrihisar Muska Baklavası Türk Patent ve Marka Kurumu tarafından tescillenmiş ve coğrafi işaret almıştır.
Tavas Baklavası
Tavas Baklavası; nişanlarda, kınalarda, düğünlerde, bayramlarda kısacası tüm özel günlerde imece usulü ile kendine has geleneksel malzeme ve yöntemlerle hazırlanan ve elle yenmesi tavsiye edilen şerbetli bir hamur tatlısıdır. Tavas Baklavası Türk Patent ve Marka Kurumu tarafından tescillenmiş ve coğrafi işaret almıştır.
Devrek Beyaz Baklavası
Devrek ilçesi kırsalında üretilen ürünler kullanılarak yapıldığı için “Devrek Baklavası”, özgün bir pişirme yöntemiyle üzeri kızartılmadan pişirildiği için “beyaz baklava” adıyla anılan “Devrek Beyaz Baklavası” sadece farklı bir hamur işi tatlı değil, yaklaşık yüz yıldır çok önemli turizm amaçlı bir tanıtım ürünüdür. Bu yerel tat yıllardır özelinde Devrek’in genelinde Zonguldak’ın tanıtımında kullanılmıştır.
Geleneksel Devrek mutfağında farklı ve önemli bir yeri olan “beyaz baklava” başta dini bayramlar, kız isteme, nişan ve düğün (evlilik, sünnet düğünleri) gibi özel günlerde yapılan bir hamur tatlısıdır. Hemen hemen her evde anneden kıza geçen, annenin kızına öğrettiği geleneksel bir tat olup; temel malzemesi elde ince oklava ile açılan çok ince kat kat yufka ile tepsinin her yanına eşit olarak serpiştirilmiş dövülmüş ceviz içidir.
Özel amaçlı buğday unu, yumurta, ev yapımı eşelek sirkesi (elma, armut, ayva gibi meyvelerin yenmeyen iç bölümüne eşelek denir), buğdaydan yapılan ev nişastası, sadeyağ (ayrandan dövme yayıkla yapılan tuzsuz tereyağından elde edilen yağ) ve yöre kırsalında yetiştirilen ceviz içlerinden havanda parçalanıp ezilerek hazırlanan dövülmüş ceviz içi kullanılır. Beyaz baklavada, zarı (iç kabuğu) açık renk olan ceviz içleri seçilmekte olup bu ceviz içlerinin yağ oranı en az %50, en çok %65’tir. Şeker, sıvı yağ, tuz, limon dışındaki tüm malzemeler Devrek ve yöresinden sağlanır.
Devrek Beyaz Baklavası/Devrek Baklavası aile içi tüketimde de kullanıldığından eve ait fırınlarda geleneksel pişirme tekniğiyle “kara fırın” adı verilen taş fırında, meşe odunu ateşinde (odun ateşi) pişirilmekte idi. Günümüzde yine geleneksel usul ve yöntemlerle yapılan Devrek Beyaz Baklavası / Devrek Baklavası Devrek ilçesi sınırlarındaki pastanelerde ve unlu ürün imal edip satan ticarethanelerde satışa sunulan ticari bir üründür. Devrek Beyaz Baklavası Türk Patent ve Marka Kurumu tarafından tescillenmiş ve coğrafi işaret almıştır.
Erzurum Pekmezli Baklavası
Erzurum Pekmezli Baklavası; baklava için özel üretilen oklavalar yardımıyla olabildiğince ince olarak elde açılan yufkaların arasına Antep fıstığı ve/veya ceviz içi ve dut pekmezi ilavesiyle rulo şeklinde sarılarak hazırlanan ve dilimlenerek pişirilen Erzurum iline özgü şerbetli bir tatlıdır. Tarihsel geçmişinde Erzurum Pekmezli Baklavasının ilk üretiminin 1950 yılına dayandığı bilinir.
Erzurum Pekmezli Baklavasını ayırt eden en önemli özelliği tatlandırma yöntemidir. Genellikle baklava gibi şerbetli tatlıların hazırlanmasında, şeker veya baldan hazırlanan şerbetler kullanılarak tatlandırma yapılır. Erzurum Pekmezli Baklavasında ise tatlandırıcı olarak yufkaların arasına dut pekmezi ilavesi yapılır. Şeker şerbetinin kullanımının yanında dut pekmezinin kullanılması ile bu baklavada şerbeti kullanımı yaklaşık yarı yarıya azaltılmış olur. Ayrıca dut pekmezinden kaynaklı meyve şekeri olarak bilinen fruktoz şekerinin de üründe bulunması sağlanır.
Dut pekmezi kullanımı, Erzurum Pekmezli Baklavasının kendine has lezzet ve altın sarısı kızarmış renk özelliklerinin oluşumunu sağlar. Ürünün hazırlanmasında dut pekmezi kullanılması ve uygulanan üretim metodu, ürünün kendine özgü koyu altın sarısı rengi, tat ve koku özellikleri için vazgeçilmezdir. Erzurum Pekmezli Baklavası Türk Patent ve Marka Kurumu tarafından tescillenmiş ve coğrafi işaret almıştır.
Tirilye Baklavası
Bursa'nın Mudanya ilçesi Tirilye mahallesinde yapılan baklavadır. Keçi tereyağı kullanılır.
İzmir Lor Peynirli Baklava
İzmir'de lor peynirinden yapılan baklava çeşididir. Kökeni Osmanlı mutfağına dayanır. Bal ve lor kullanılır.
Akşehir Peynir Baklavası
Akşehir'de lor peynirinden yapılan baklava çeşididir. Akşehir Peynir Baklavası 20.12.2021 tarihinde Türk Patent ve Marka Kurumu tarafından tescillenmiş ve coğrafi işaret almıştır.
Edremit Peynirli Baklava
Balıkesir Edremit'de künefe peynirinden yapılan baklava çeşididir. Kökeni Osmanlı mutfağına dayanır.
Mardin Peynirli Baklava
Mardin'de keçi peynirinden yapılan baklava çeşididir.
Edirne Bademli Baklavası
Edirne'de iç malzemesi badem olan baklavadır.
Kahta Bademli Baklavası
Adıyaman’ın Kahta ilçesinde yapılan bademli baklavadır.
Van Baklavası
Van'da yetişen cevizler baklavada kullanılır. Bölgede yetişen koyun ve keçilerin sütünden yapılan tereyağ kullanılır.
Kayseri Gül Baklavası
Kayseri Gül Baklavası 07.06.2022 tarihinde Türk Patent ve Marka Kurumu tarafından tescillenmiş ve coğrafi işaret almıştır.
Uşak Baklavası
Uşak Baklavası 08.07.2022 tarihinde Türk Patent ve Marka Kurumu tarafından tescillenmiş ve coğrafi işaret almıştır.
Amasya Cevizli Ballı Baklavası
Amasya Cevizli Ballı Baklavası 23.12.2022 tarihinde Türk Patent ve Marka Kurumu tarafından tescillenmiş ve coğrafi işaret almıştır.
Ayrıca bakınız
Kaynakça
- Reuven Amitai-Preiss and David O. Morgan, eds., The Mongol Empire and Its Legacy Brill, 1999. .
- Paul D. Buell, "Mongol Empire and Turkicization: The Evidence of Food and Foodways", p. 200ff, in Amitai-Preiss, op.cit.
- Christian, David. Review of Amitai-Preiss, op.cit., in Journal of World History 12:2:476 (2001).
- Perry, Charles. "The Taste for Layered Bread among the Nomadic Turks and the Central Asian Origins of Baklava", in A Taste of Thyme: Culinary Cultures of the Middle East (ed. Sami Zubaida, Richard Tapper), 1994. .
- Vryonis, Speros, The Decline of Medieval Hellenism in Asia Minor, 1971. Quoted in Perry (1994).
- Wasti, Syed Tanvir, "The Ottoman Ceremony of the Royal Purse", Middle Eastern Studies 41:2:193–200 (March 2005)
Dipnotlar
- ^ iha.com.tr. "Baklava artık resmen Türk tatlısı". İhlas Haber Ajansı. 1 Nisan 2021 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 31 Mart 2021.
- ^ "Baklava." Oxford Dictionary of English 2e, Oxford University Press, 2003.
- ^ "Türk Dil Kurumu Türkiye Türkçesi Ağızları Sözlüğü". 13 Ocak 2018 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 12 Ocak 2018.
- ^ Sukhbaatar, O. (1997). A Dictionary of Foreign Words in Mongolian 25 Eylül 2006 tarihinde Wayback Machine sitesinde . (PDF) (Moğolca), s. 25.
- ^ Perry 1994, 87
- ^ a b Patrick Faas (2003). Around the Roman Table: Food and Feasting in Ancient Rome. Chicago: University of Chicago Press. p. 185f.
- ^ Perry, Charles. "The Taste for Layered Bread among the Nomadic Turks and the Central Asian Origins of Baklava", in A Taste of Thyme: Culinary Cultures of the Middle East (ed. , ), 1994. , page 87
- ^ a b c d (2010). Encyclopedia of Jewish Food. Houghton Mifflin Harcourt. s. 151. ISBN . 29 Ağustos 2021 tarihinde kaynağından .
- ^ "LacusCurtius • Cato On Agriculture — Sections 74‑90". Penelope.uchicago.edu. 19 Eylül 2019 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 28 Ocak 2017.
- ^ John Ash, A Byzantine Journey, page 223
- ^ placenta 21 Nisan 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde ., Charlton T. Lewis, Charles Short, A Latin Dictionary, on Perseus
- ^ a b Dalby, Andrew (1998). Cato on farming-De Agricultura-A modern translation with commentary. s. 155.
Placenta is a Greek word (plakounta, accusative form of plakous 'cake'). '"The streams of the tawny bee, mixed with the curdled river of bleating she-goats, placed upon a flat receptacle of the virgin daughter of Demeter [honey, cheese, flour], delighting in ten thousand delicate toppings – or shall I simply say plakous?" "I'm for plakous"' (Antiphanes quoted by Athenaeus 449c).
- ^ Rena Salaman, "Food in Motion the Migration of Foodstuffs and Cookery Techniques" from the Oxford Symposium on Food Cookery, Vol. 2, p. 184
- ^ Speros Vryonis The Decline of Medieval Hellenism in Asia Minor, 1971, p. 482
- ^ ΠΟΛΙΤΙΣΤΙΚΟ ΙΔΡΥΜΑ ΟΜΙΛΟΥ ΠΕΙΡΑΙΩΣ, ΜΑΓΕΙΡΕΥΟΝΤΑΣ ΜΕ ΛΑΔΙ ΚΑΙ ΑΛΛΑ ΣΤΗΝ ΑΓΙΑ ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ ΛΕΣΒΟΥ
- ^ Αποστολή με Email. . Bostanistas.gr. 12 Ekim 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Ocak 2017.
- ^ Λούβαρη-Γιαννέτσου, Βασιλεία (2014). "Πλατσέντα ή γλυκόπιτα". Τα Σαρακοστιανά 50 συνταγές για τη Σαρακοστή και τις γιορτές (Lent foods: 50 recipes for Lent and the holidays). 25 Şubat 2017 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 10 Ekim 2020.
- ^ Dalby, Andrew (1998). Cato on farming-De Agricultura-A modern translation with commentary. s. 21.
We cannot be so sure why there is a section of recipes for bread and cakes (74-87), recipes in a Greek tradition and perhaps drawing on a Greek cookbook. Possibly Cato included them so that the owner and guests might be entertained when visiting the farm; possibly so that proper offerings might be made to the gods; more likely, I believe, so that profitable sales might be made at a neighbouring market.
- ^ Perry, Charles. "What to Order in Ninth Century Baghdad," in Rodinson, Maxime, and Arthur John Arberry. "Medieval Arab Cookery." (2001). p. 222 "As for lauzinaj, it was not much like baklava."
- ^ Perry, Charles. "What to Order in Ninth Century Baghdad," in Rodinson, Maxime, and Arthur John Arberry. "Medieval Arab Cookery." (2001). p. 223
- ^ "Saudi Aramco World : Cooking with the Caliphs". Archive.aramcoworld.com. 18 Şubat 2016 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 28 Ocak 2017.
- ^ γάστρις 3 Şubat 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde ., Henry George Liddell, Robert Scott, A Greek–English Lexicon, on Perseus
- ^ κοπτός 3 Şubat 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde ., Henry George Liddell, Robert Scott, A Greek–English Lexicon, on Perseus
- ^ 14:647, discussed by Charles Perry, "The Taste for Layered Bread among the Nomadic Turks and the Central Asian Origins of Baklava", in A Taste of Thyme: Culinary Cultures of the Middle East (ed. , ), 1994. . p. 88.
- ^ Charles Perry, "The Taste for Layered Bread among the Nomadic Turks and the Central Asian Origins of Baklava", in A Taste of Thyme: Culinary Cultures of the Middle East (ed. , ), 1994. .
- ^ Wasti, Syed Tanvir (2005). "The Ottoman Ceremony of the Royal Purse". . 41 (2). ss. 193-200. doi:10.1080/00263200500035116.
- ^ . 16 Nisan 2007 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Nisan 2007.
- ^ New Book of Middle Eastern Food, 2000,
- ^ Siren Feasts: A History of Food and Gastronomy in Greece, 1997,
- ^ Paul D. Buell, "Mongol Empire and Turkicization: The Evidence of Food and Foodways", p. 200ff, in Amitai-Preiss, 1999.
- ^ Akın and Lambraki, Turkish and Greek Cuisine / Türkçe: Türk ve Yunan Mutfağı p. 248-249,
- ^ "Arşivlenmiş kopya" (PDF). 3 Kasım 2021 tarihinde kaynağından (PDF). Erişim tarihi: 10 Mart 2022.
- ^ https://www.ci.gov.tr/cografi-isaretler/detay/37952[]
- ^ "Arşivlenmiş kopya" (PDF). 20 Ocak 2021 tarihinde kaynağından (PDF). Erişim tarihi: 20 Mart 2021.
- ^ https://www.ci.gov.tr/cografi-isaretler/detay/38665[]
- ^ https://www.ci.gov.tr/Files/GeographicalSigns/47156082-6c0c-4082-8010-f596e420b6ce.pdf[]
- ^ https://www.ci.gov.tr/cografi-isaretler/detay/38261[]
- ^ "Arşivlenmiş kopya" (PDF). 27 Ocak 2021 tarihinde kaynağından (PDF). Erişim tarihi: 20 Mart 2021.
- ^ https://www.ci.gov.tr/cografi-isaretler/detay/38238[]
- ^ "Arşivlenmiş kopya" (PDF). 20 Ocak 2021 tarihinde kaynağından (PDF). Erişim tarihi: 20 Mart 2021.
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 4 Ekim 2020 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 20 Mart 2021.
- ^ https://www.ci.gov.tr/Files/GeographicalSigns/2bb005d7-5f8c-4074-a611-ca463e1f3ca9.pdf[]
- ^ https://www.ci.gov.tr/cografi-isaretler/detay/1203[]
- ^ https://www.ci.gov.tr/Files/GeographicalSigns/507ff143-7302-4916-8435-127b40cc6c1c.pdf[]
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 25 Mart 2020 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 31 Mart 2021.
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 23 Nisan 2021 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 23 Nisan 2021.
- ^ . www.aksehir.bel.tr. 23 Eylül 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Nisan 2021.
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 18 Ocak 2022 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 17 Ocak 2022.
- ^ . 25 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Nisan 2021.
- ^ . 29 Mayıs 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Nisan 2021.
- ^ . edirne.ktb.gov.tr. 30 Nisan 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Nisan 2021.
- ^ . CNN Türk. 30 Nisan 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Nisan 2021.
- ^ "Kayseri Gül Baklavası". Türk Patent ve Marka Kurumu.
- ^ "Uşak Baklavası". Türk Patent ve Marka Kurumu. 5 Ağustos 2022 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 5 Ağustos 2022.
- ^ "Amasya Cevizli Ballı Baklavası". Türk Patent ve Marka Kurumu. 22 Ocak 2023 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 22 Ocak 2023.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Baklava Osmanlica باقلوا Turk Orta Dogu Balkan ve Guney Asya mutfaklarinda yer etmis onemli bir hamur tatlisidir Ince yufkalarin arasina yoreye gore ceviz antep fistigi badem veya findik konarak yapilir Genel olarak seker serbeti ile tatlandirilir Ayrica bal serbeti de kullanilabilir Bazi ticari firmalar kendi ozel serbetlerini kullanirlar BaklavaGaziantep baklavasiUlke ler Turkiye Kafkasya Orta Dogu BalkanlarYaraticisiOsmanli mutfagiTipiSerbetli tatliBaklavaIran baklavasi AB Komisyonu tarafindan 8 Agustos 2013 tarihinde baklavanin Turk tatlisi oldugu tescil edilmistir Koken bilimiBaklava sozcugu Turkce kokenlidir Eski Turkcede baklagu baklagi olarak gecer Baklava kelimesinin Turkce olduguna diger bir delil hamurun acilmasinda kullanilan oklava eski dilde oklaga oklagu okla oklagi gibi kullanimlari da olan 1500 yilindan evvelki yazili eserlerde gecmis olmasi nedeniyle de kokeni belgenebilen bir kelimedir Buell 1999 baklava isminin Mogolca baglamak sarmak anlamina gelen bagla sozcugunun ustune Turkce fiil eki v getirilerek turetilmis olabilecegini belirtmistir ancak Mogolcadaki bagla fiili de Eski Turkceden bir alintidir Kelimenin Arapca bakla kelimesi ile bir ilgisi yoktur Turkceden diger dillere de gecmistir Arapca بقلاوة biqalawa Farsca باقلوا baklava Somalice baqlawad Ermenice փախլավա p akhlava Kurtce Zazaca baqlawa Arnavutca bakllava Rumence baclava Macarca baklava Bulgarca Sirpca baklava baklava Hirvatca Bosnakca baklava Lehce baklawa Cekce baklava Rusca pahlava bahlava pahlava bahlava Ukraynaca baklava baklava Yunanca mpaklabas baklavas Azerice Paxlava Gurcuce ფახლავა bakhlava Abhazca abaklau a abaklaua Bengalce ব ক ল ভ bak labha Filipince baklava Cince 巴卡拉 ba kǎla Japonca バクラバ bakuraba Korece 바클라바 bakeullaba Ingilizce baklava TarihceTepside baklava Bircok ulusun mutfaginda yer etmis baklava bircok ulus tarafindan da sahiplenilir Zamanla Topkapi Sarayi nda bugunku halini almistir Ilk kez Topkapi Sarayi da yapilan gunumuz baklavasinin nasil turedigiyle ilgili uc teori vardir Bunlardan ilki Roma mutfagindaki sonrasinda Bizans mutfagini plasenta kekinden turedigidir Baklavanin ortaya cikisi ilgili ikinci teori ise Orta Asya Turklerinin katmanli ekmek yemeginden gelistigidir Son teori ise Farslarin lauizanaq yemeginin zamanla baklavaya donustugudur Baklavaya benzeyen en eski tatli Roma mutfagindaki plasentadir MO 2 yuzyila tarihlenen bu tatli pismis hamurun balla kaplanmasiyla yapilirdi Patrick Faas baklavanin kokenin bu tatli oldugunu iddia etmektedir Yunanlar ve Turkler halen daha baklavanin kime ait oldugu konusunda tartisiyorlar Yunan ve Turk mutfagi Roma mutfaginin devami olan Bizans mutfaginin uzerine insa edilmistir Roma mutfagi antik Yunanlardan bircok yemegi almistir ancak plasenta ve dolayisiyla baklava Yunan kokenli bir yemek degildir Roma yemegidir Lutfen bu yemegin muhafazakar ve Yunan karsiti Cato dan bize miras kaldigini unutmayin Bircok kaynak bu Roma tatlisinin Bizans doneminde gelismeye devam ettigini ve gunumuz baklavasina donustugunu belirtir Antik Cagda plakous Yunanca plakoῦs kelimesi de Latincedeki plasentanin yerine kullanilmistir Amerikali akademisyen Speros Vryonis ve bircok yazar plakous un cesitlerinden birinin Turk baklavasi ile ayni oldugunu belirtmistir Bununla beraber plasenta kelimesi Gunumuzde Yunanistan in Midilli adasinda yapilan katmanli hamur isi bir tatliyi tanimlamakta kullanilmaktadir Bu tatli ezilmis findik ve balla kaplanmaktadir Andrew Dalby plasentanin ve Cato nun anlattigi benzeri tariflerin Yunan geleneginden geldigini iddia eder Bu iddiasinin kaynaginin Antifanes i M O 3 yuzyil alintilayan Athenaeus oldugunu belirtmektedir Abbasi derleyici Muhammed bin Hasan el Bagdadi lauzinaqi baklavaya benzeyen bir tatli olarak tanimlamaktadir Bununla beraber digerleri bu gorusle hemfikir degildir Aramicedeki badem kelimesinden tureyen Lauzinaq cok ince hamur islerine cekirge kanatlari kadar ince sarili surupla islatilmis ve kucuk badem ezmesiyle suslenmis bir tatli olarak tasvir edilir Bagdadi nin yemek kitabi Kitab al Tabikh 1226 da bugunku Irak ta yazilmistir ve 9 yuzyildan kalma Farsca yemek tariflerine dayanmaktadir Gil Marks a gore malzemeleri katman katman dizmeyi Orta Dogulu hamur ustalari gelistirmistir Marks bazi akademisyenlerin bu gelenegin Orta Dogu ya Turk Mogol kulturunden gectigini savundugunu da yazar Bagdadi nin kitabinin tek orijinal el yazmasi Istanbul daki Suleymaniye Kutuphanesi nde korunmaktadir Charles Perry ye gore bu kitap yuzyillar boyunca Turklerin favori yemek kitabi olmustur Perry bu el yazmalarinda baklavanin olmadigini belirtmektedir Turk derleyiciler bu el yazmalarini Kitabu l Vasfi l Et ime el Mu tade olarak yeniden adlandirdiklari kitapta toplamis ve bilinmeyen bir tarihte kitaba 260 tarif daha eklenmistir Kitabin bilinen uc kopyadan ikisi gunumuzde Istanbul daki Topkapi Sarayi Kutuphanesi nde yer almaktadir Vrionis Deipnosopiste de belirtilen gastris kopte kopton veya koptoplakos gibi eski Yunan tatlilarini baklava olarak tanimlamistir ve bunlarin Bizans tatlisi oldugunu iddia etmistir Ancak Perry bu tatlilarin baklava olmadigini cunku bu tatlilarin hamur icermedigini gostermistir Bu tatlilar findik ve balin karistirilmasiyla yapiliyordu ve bugunku pasteli veya helvaya benziyorlardi Perry ayrica ince ekmegin yufka arasina malzemeler koyularak yapilan yemeklerin orn borek Turk kokenli oldugunu ve bu teknigin Orta Asya Turk kokenli oldugunu belirtmistir Ayrica her yil Ramazan ayinin 15 inde Osmanli sultanlari yenicerilere tepsiler halinde baklavalar sunuyorlardi ve bu torene Baklava alayi deniyordu Baklava nin kokeninin Suryanilere dayandigi iddia edilse de bu iddiayi destekleyen bir kanit bulunamamistir Claudia Roden ve Andrew Dalby Baklava benzeri bir baska tatliya dair ilk kayitlara Yuan Hanedani donemindeki bir yemek kitabinda 1330 rastlanir Tarif edilen tatlinin ismi gullactir ve buyuk ihtimalle bugun bildigimiz gullac kastedilmektedir Ozbek mutfaginda pakhlava puskal veya yupka Tatar mutfaginda ise yoka olarak bilinen tatli ve tuzlu borekler 10 12 hamur katmanindan olusmaktadir Baklava Alayi 17 yuzyilin sonlarinda veya 18 yuzyilin baslarinda ortaya cikmis olan baklava alayi geleneginde Ramazan ayinin ortasinda padisahin askere iltifati olarak Saray dan Yeniceri Ocagi na baklava giderdi Her on askere bir sini baklava hazirlanir ve saray mutfagi onunde dizilirdi bir numarali yeniceri olan padisah adina ilk siniyi teslim aldiktan sonra diger sinilerin her birini ikiser asker nizami olarak yuklenirdi Her bolugun amirleri onde baklava sinilerini tasiyanlar arkada acilan kapilardan disari cikarak kislalara dogru yuruyuse gecerlerdi Osmanli Mutfagindaki Baklava Cesitleri Basili ilk yemek kitabi Melceu t Tabbahin de cesitli baklava tarifleri vardir Bunlar Adi Baklava Kaymak Baklavasi Musanna Kaymak Baklavasi Kavun Baklavasi Pirinc BaklavasiTurkiye de Baklava Yalvac a ozgu Damat baklavasi Turkiye de Gaziantep baklavasiyla taninan sehirdir Icerisinde kullanilan malzeme Gaziantep baklavasinda antep fistigi olsa da bu cografi olarak buyuk farkliliklar gosterir Evde yapilan baklavalarda Guneydogu Anadolu da antep fistigi Karadeniz de findik Ic Anadolu da ceviz Kiyi Ege de badem Edirne ve Trakya da ise susam kullanilir Genelde aranani antep fistikli tipi olsa da ekonomik nedenlerle sik sik cevizlisine de rastlanir Yalin servis edilebilecegi gibi sade dondurma veya kaymakla da servis edilebilir Baklavanin yufkalarinin ince acilmis olmasi ceviz veya fistiginin bol olmasi ve serbetinin tam kivaminda olmasi o baklavanin kaliteli oldugunu gosterir Baklava denince akla ilk once Gaziantep gelir kaynak belirtilmeli Orijinal Gaziantep Baklavasi ustadan ciraga ogretilerek uretim sekli ve lezzeti ile diger baklavalardan farklilasmistir Temel olarak bu farki ortaya koyan en onemli ozellik kullanilan hammaddelerdir Baklavaya giden yolda ilkin Harran Ovasinin susuz tarlalarinda yetisen sert bugdayindan elde edilmis un Gaziantep in suyuyla bir araya getirilir Boylelikle ortaya cikan hamur Antepli ustalarin elinde mutlaka armut agacindan imal oklavalarla her biri kagittan daha ince 40 kat yufkaya donusturulur Bu kirk katman arasina Agustos ayinin ilk haftasinda Turfanda toplanan ve daha yeni yeni olgunlasan ve halk arasinda boz ic diye tabir edilen 1 kilosunda 110 170 gr fistik ici veren zumrut yesili rengi ve zengin aromasiyla en degerli Antep fistigi Keci ve koyun sutunden elde edilmis ve tuz ve diger iceriginden arinarak 99 9 yag barindiracak sekilde hazirlanmis Sadece ot ve ciceklerle beslenen koyun ve kecilerin sutunden elde edilen en rafine haliyle sadeyag Keci koyun veya inek sutunun 105 108 C ye kaynatilip icine yine bolgeden elde edilen irmik konulur Sonrasinda firinlanan tepsilerdeki baklavalarin uzerine hava kosullari dikkate alinarak belirlenmis kaynama derecesinde stabilize edilen serbet ilave edilmek suretiyle elde edilir Baklavanin sayisiz sirri vardir Iyi baklava toprakta baslar Hamurun yapildigi un unun yapildigi bugdayin turu bugdayin yetistigi toprak onemlidir Fistigin hasat zamanindan sadeyagi olusturan sutun sagildigi hayvanin bahar otlariyla beslenmesi gibi bircok detay baklavanin lezzetini belirler Iyi baklavaci fistik yag un seker nisasta sut gibi butun hammaddelerin en iyisini secer Baklavada malzemenin beraberinde Hava kosullari uretim ortamindaki nem serbetin derecesi ustalarin el emegi de onemlidir Prosesin en basindan musteriye sunumuna kadar olan aralikta her calisanin katkisi bilgisi ve tecrubesi deger katar Ayrica Orijinal Antep baklavasi bir de tazeyse ilk isirista kulaga cok hos gelen bir hisirti cikarir Nar gibi kizarmis incecik yufkalarin birbiri ardinca kirilmasindan gelen kuru yapraklarin ruzgarda cikardiklarina benzer bir hisirti Baklava meraklilari icin bu ses neredeyse baklavanin kendisi kadar haz vericidir Ozel Kare BaklavaYorelere Gore Baklava CesitleriSutlu Soguk Baklava Soguk baklava Diyarbakir yoresine ozgu soguk sut serbetinden yapilan hafif baklava cesidi Antep Baklavasi Antep Baklavasi Turk Patent ve Marka Kurumu tarafindan tescillenmis ve cografi isaret almistir Gaziantep Cimcik Baklava Gaziantep te yapilan bir baklava cesididir Kelebek seklindedir Gaziantep Midye Baklava Gaziantep te yapilan bir baklava cesididir Midye seklindedir Gaziantep Havuc Dilimi Baklava Gaziantep te yapilan bir baklava cesididir Uzun ucgen seklindedir Bartin Beyaz Baklavasi Bartin Beyaz Baklavasi ic harci ceviz ve nisastadan olusan ve hazirligi tamamlanip eskenar dortgen seklinde kesilip bir gece kurumaya birakilip ertesi gun uzerine eritilmis tereyagi gezdirildikten sonra firinda uzerinin kizarmasini onleyecek sekilde 2 3 saat pisirilerek hazirlanan tatlidir Bartin da yaklasik 100 yil oncesine kadar hemen her evin bahcesinde evin ekmegini yapmak icin bulunan kucuk firinlarda yorenin ozel tatlisi olan Bartin Beyaz Baklavasi yapilirdi Bolgenin kulturel ve ekonomik bir degeri olarak gunumuzde de uretimi ayni sekilde devam eden Bartin Beyaz Baklavasinin yore ile un bagi olusmustur Bartin Beyaz Baklavasi Turk Patent ve Marka Kurumu tarafindan tescillenmis ve cografi isaret almistir Sivrihisar Muska Baklavasi Baklava Turkiye nin her yerinde siklikla uretilen ve herkes tarafindan bilinen bir tatli cesididir Bircok yorede farkli sekillerde yapilan baklavanin cesitlerinden biri de Sivrihisar da yapilan Sivrihisar Muska Baklavasidir Sivrihisar Muska Baklavasi malzemeleri ve hazirlanis sekli itibari ile alisik oldugumuz baklava ile benzesmekte ama bicim yapi sekil gorunus ve sunum gibi ozellikleri ile de farklilik gostermektedir Sivrihisar Muska Baklavasinin tarifi yoresel olarak annelerin kizlarina ve gelinlerine ogrettigi bir tatli olarak uzun yillardir yapilmaktadir Baklava cok ince hamur katmanlari arasina ceviz konularak muska seklinde katlanarak pisirilip oda sicakligindaki baklava hamuru uzerine yine oda sicakligindaki serbet ilave edilmek suretiyle elde edilir Sivrihisar Muska Baklavasi serbetli ve serbetsiz olmak uzere iki seklide tuketilebilmektedir Uretim sekli ayni olmakla birlikte serbetsiz ile serbetli arasindaki fark tuketim sekli damak zevki ve aliskanliklarindan kaynaklanmaktadir Sivrihisar Muska Baklavasi Turk Patent ve Marka Kurumu tarafindan tescillenmis ve cografi isaret almistir Tavas Baklavasi Tavas Baklavasi nisanlarda kinalarda dugunlerde bayramlarda kisacasi tum ozel gunlerde imece usulu ile kendine has geleneksel malzeme ve yontemlerle hazirlanan ve elle yenmesi tavsiye edilen serbetli bir hamur tatlisidir Tavas Baklavasi Turk Patent ve Marka Kurumu tarafindan tescillenmis ve cografi isaret almistir Devrek Beyaz Baklavasi Devrek ilcesi kirsalinda uretilen urunler kullanilarak yapildigi icin Devrek Baklavasi ozgun bir pisirme yontemiyle uzeri kizartilmadan pisirildigi icin beyaz baklava adiyla anilan Devrek Beyaz Baklavasi sadece farkli bir hamur isi tatli degil yaklasik yuz yildir cok onemli turizm amacli bir tanitim urunudur Bu yerel tat yillardir ozelinde Devrek in genelinde Zonguldak in tanitiminda kullanilmistir Geleneksel Devrek mutfaginda farkli ve onemli bir yeri olan beyaz baklava basta dini bayramlar kiz isteme nisan ve dugun evlilik sunnet dugunleri gibi ozel gunlerde yapilan bir hamur tatlisidir Hemen hemen her evde anneden kiza gecen annenin kizina ogrettigi geleneksel bir tat olup temel malzemesi elde ince oklava ile acilan cok ince kat kat yufka ile tepsinin her yanina esit olarak serpistirilmis dovulmus ceviz icidir Ozel amacli bugday unu yumurta ev yapimi eselek sirkesi elma armut ayva gibi meyvelerin yenmeyen ic bolumune eselek denir bugdaydan yapilan ev nisastasi sadeyag ayrandan dovme yayikla yapilan tuzsuz tereyagindan elde edilen yag ve yore kirsalinda yetistirilen ceviz iclerinden havanda parcalanip ezilerek hazirlanan dovulmus ceviz ici kullanilir Beyaz baklavada zari ic kabugu acik renk olan ceviz icleri secilmekte olup bu ceviz iclerinin yag orani en az 50 en cok 65 tir Seker sivi yag tuz limon disindaki tum malzemeler Devrek ve yoresinden saglanir Devrek Beyaz Baklavasi Devrek Baklavasi aile ici tuketimde de kullanildigindan eve ait firinlarda geleneksel pisirme teknigiyle kara firin adi verilen tas firinda mese odunu atesinde odun atesi pisirilmekte idi Gunumuzde yine geleneksel usul ve yontemlerle yapilan Devrek Beyaz Baklavasi Devrek Baklavasi Devrek ilcesi sinirlarindaki pastanelerde ve unlu urun imal edip satan ticarethanelerde satisa sunulan ticari bir urundur Devrek Beyaz Baklavasi Turk Patent ve Marka Kurumu tarafindan tescillenmis ve cografi isaret almistir Erzurum Pekmezli Baklavasi Erzurum Pekmezli Baklavasi baklava icin ozel uretilen oklavalar yardimiyla olabildigince ince olarak elde acilan yufkalarin arasina Antep fistigi ve veya ceviz ici ve dut pekmezi ilavesiyle rulo seklinde sarilarak hazirlanan ve dilimlenerek pisirilen Erzurum iline ozgu serbetli bir tatlidir Tarihsel gecmisinde Erzurum Pekmezli Baklavasinin ilk uretiminin 1950 yilina dayandigi bilinir Erzurum Pekmezli Baklavasini ayirt eden en onemli ozelligi tatlandirma yontemidir Genellikle baklava gibi serbetli tatlilarin hazirlanmasinda seker veya baldan hazirlanan serbetler kullanilarak tatlandirma yapilir Erzurum Pekmezli Baklavasinda ise tatlandirici olarak yufkalarin arasina dut pekmezi ilavesi yapilir Seker serbetinin kullaniminin yaninda dut pekmezinin kullanilmasi ile bu baklavada serbeti kullanimi yaklasik yari yariya azaltilmis olur Ayrica dut pekmezinden kaynakli meyve sekeri olarak bilinen fruktoz sekerinin de urunde bulunmasi saglanir Dut pekmezi kullanimi Erzurum Pekmezli Baklavasinin kendine has lezzet ve altin sarisi kizarmis renk ozelliklerinin olusumunu saglar Urunun hazirlanmasinda dut pekmezi kullanilmasi ve uygulanan uretim metodu urunun kendine ozgu koyu altin sarisi rengi tat ve koku ozellikleri icin vazgecilmezdir Erzurum Pekmezli Baklavasi Turk Patent ve Marka Kurumu tarafindan tescillenmis ve cografi isaret almistir Tirilye Baklavasi Vikikitap Vikikitapta bu konu hakkinda daha fazla bilgi var Yemek Tirilye Baklavasi Bursa nin Mudanya ilcesi Tirilye mahallesinde yapilan baklavadir Keci tereyagi kullanilir Izmir Lor Peynirli Baklava Izmir de lor peynirinden yapilan baklava cesididir Kokeni Osmanli mutfagina dayanir Bal ve lor kullanilir Aksehir Peynir Baklavasi Aksehir de lor peynirinden yapilan baklava cesididir Aksehir Peynir Baklavasi 20 12 2021 tarihinde Turk Patent ve Marka Kurumu tarafindan tescillenmis ve cografi isaret almistir Edremit Peynirli Baklava Balikesir Edremit de kunefe peynirinden yapilan baklava cesididir Kokeni Osmanli mutfagina dayanir Mardin Peynirli Baklava Mardin de keci peynirinden yapilan baklava cesididir Edirne Bademli Baklavasi Edirne de ic malzemesi badem olan baklavadir Kahta Bademli Baklavasi Adiyaman in Kahta ilcesinde yapilan bademli baklavadir Van Baklavasi Van da yetisen cevizler baklavada kullanilir Bolgede yetisen koyun ve kecilerin sutunden yapilan tereyag kullanilir Kayseri Gul Baklavasi Kayseri Gul Baklavasi 07 06 2022 tarihinde Turk Patent ve Marka Kurumu tarafindan tescillenmis ve cografi isaret almistir Usak Baklavasi Usak Baklavasi 08 07 2022 tarihinde Turk Patent ve Marka Kurumu tarafindan tescillenmis ve cografi isaret almistir Amasya Cevizli Balli Baklavasi Amasya Cevizli Balli Baklavasi 23 12 2022 tarihinde Turk Patent ve Marka Kurumu tarafindan tescillenmis ve cografi isaret almistir Ayrica bakinizGullacKaynakcaReuven Amitai Preiss and David O Morgan eds The Mongol Empire and Its Legacy Brill 1999 ISBN 90 04 11946 9 Paul D Buell Mongol Empire and Turkicization The Evidence of Food and Foodways p 200ff in Amitai Preiss op cit Christian David Review of Amitai Preiss op cit in Journal of World History 12 2 476 2001 Perry Charles The Taste for Layered Bread among the Nomadic Turks and the Central Asian Origins of Baklava in A Taste of Thyme Culinary Cultures of the Middle East ed Sami Zubaida Richard Tapper 1994 ISBN 1 86064 603 4 Vryonis Speros The Decline of Medieval Hellenism in Asia Minor 1971 Quoted in Perry 1994 Wasti Syed Tanvir The Ottoman Ceremony of the Royal Purse Middle Eastern Studies 41 2 193 200 March 2005 Dipnotlar iha com tr Baklava artik resmen Turk tatlisi Ihlas Haber Ajansi 1 Nisan 2021 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 31 Mart 2021 Baklava Oxford Dictionary of English 2e Oxford University Press 2003 Turk Dil Kurumu Turkiye Turkcesi Agizlari Sozlugu 13 Ocak 2018 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 12 Ocak 2018 Sukhbaatar O 1997 A Dictionary of Foreign Words in Mongolian 25 Eylul 2006 tarihinde Wayback Machine sitesinde PDF Mogolca s 25 Perry 1994 87 a b Patrick Faas 2003 Around the Roman Table Food and Feasting in Ancient Rome Chicago University of Chicago Press p 185f Perry Charles The Taste for Layered Bread among the Nomadic Turks and the Central Asian Origins of Baklava in A Taste of Thyme Culinary Cultures of the Middle East ed 1994 1 86064 603 4 page 87 a b c d 2010 Encyclopedia of Jewish Food Houghton Mifflin Harcourt s 151 ISBN 978 0470391303 29 Agustos 2021 tarihinde kaynagindan LacusCurtius Cato On Agriculture Sections 74 90 Penelope uchicago edu 19 Eylul 2019 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 28 Ocak 2017 John Ash A Byzantine Journey page 223 placenta 21 Nisan 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde Charlton T Lewis Charles Short A Latin Dictionary on Perseus a b Dalby Andrew 1998 Cato on farming De Agricultura A modern translation with commentary s 155 Placenta is a Greek word plakounta accusative form of plakous cake The streams of the tawny bee mixed with the curdled river of bleating she goats placed upon a flat receptacle of the virgin daughter of Demeter honey cheese flour delighting in ten thousand delicate toppings or shall I simply say plakous I m for plakous Antiphanes quoted by Athenaeus 449c Rena Salaman Food in Motion the Migration of Foodstuffs and Cookery Techniques from the Oxford Symposium on Food Cookery Vol 2 p 184 Speros Vryonis The Decline of Medieval Hellenism in Asia Minor 1971 p 482 POLITISTIKO IDRYMA OMILOY PEIRAIWS MAGEIREYONTAS ME LADI KAI ALLA STHN AGIA PARASKEYH LESBOY Apostolh me Email Bostanistas gr 12 Ekim 2016 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 28 Ocak 2017 Loybarh Giannetsoy Basileia 2014 Platsenta h glykopita Ta Sarakostiana 50 syntages gia th Sarakosth kai tis giortes Lent foods 50 recipes for Lent and the holidays 25 Subat 2017 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 10 Ekim 2020 Dalby Andrew 1998 Cato on farming De Agricultura A modern translation with commentary s 21 We cannot be so sure why there is a section of recipes for bread and cakes 74 87 recipes in a Greek tradition and perhaps drawing on a Greek cookbook Possibly Cato included them so that the owner and guests might be entertained when visiting the farm possibly so that proper offerings might be made to the gods more likely I believe so that profitable sales might be made at a neighbouring market Perry Charles What to Order in Ninth Century Baghdad in Rodinson Maxime and Arthur John Arberry Medieval Arab Cookery 2001 p 222 As for lauzinaj it was not much like baklava Perry Charles What to Order in Ninth Century Baghdad in Rodinson Maxime and Arthur John Arberry Medieval Arab Cookery 2001 p 223 Saudi Aramco World Cooking with the Caliphs Archive aramcoworld com 18 Subat 2016 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 28 Ocak 2017 gastris 3 Subat 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde Henry George Liddell Robert Scott A Greek English Lexicon on Perseus koptos 3 Subat 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde Henry George Liddell Robert Scott A Greek English Lexicon on Perseus 14 647 discussed by Charles Perry The Taste for Layered Bread among the Nomadic Turks and the Central Asian Origins of Baklava in A Taste of Thyme Culinary Cultures of the Middle East ed 1994 1 86064 603 4 p 88 Charles Perry The Taste for Layered Bread among the Nomadic Turks and the Central Asian Origins of Baklava in A Taste of Thyme Culinary Cultures of the Middle East ed 1994 1 86064 603 4 Wasti Syed Tanvir 2005 The Ottoman Ceremony of the Royal Purse 41 2 ss 193 200 doi 10 1080 00263200500035116 16 Nisan 2007 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 13 Nisan 2007 New Book of Middle Eastern Food 2000 ISBN 0 375 40506 2 Siren Feasts A History of Food and Gastronomy in Greece 1997 ISBN 0 415 15657 2 Paul D Buell Mongol Empire and Turkicization The Evidence of Food and Foodways p 200ff in Amitai Preiss 1999 Akin and Lambraki Turkish and Greek Cuisine Turkce Turk ve Yunan Mutfagi p 248 249 975 458 484 2 Arsivlenmis kopya PDF 3 Kasim 2021 tarihinde kaynagindan PDF Erisim tarihi 10 Mart 2022 https www ci gov tr cografi isaretler detay 37952 olu kirik baglanti Arsivlenmis kopya PDF 20 Ocak 2021 tarihinde kaynagindan PDF Erisim tarihi 20 Mart 2021 https www ci gov tr cografi isaretler detay 38665 olu kirik baglanti https www ci gov tr Files GeographicalSigns 47156082 6c0c 4082 8010 f596e420b6ce pdf olu kirik baglanti https www ci gov tr cografi isaretler detay 38261 olu kirik baglanti Arsivlenmis kopya PDF 27 Ocak 2021 tarihinde kaynagindan PDF Erisim tarihi 20 Mart 2021 https www ci gov tr cografi isaretler detay 38238 olu kirik baglanti Arsivlenmis kopya PDF 20 Ocak 2021 tarihinde kaynagindan PDF Erisim tarihi 20 Mart 2021 Arsivlenmis kopya 4 Ekim 2020 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 20 Mart 2021 https www ci gov tr Files GeographicalSigns 2bb005d7 5f8c 4074 a611 ca463e1f3ca9 pdf olu kirik baglanti https www ci gov tr cografi isaretler detay 1203 olu kirik baglanti https www ci gov tr Files GeographicalSigns 507ff143 7302 4916 8435 127b40cc6c1c pdf olu kirik baglanti Arsivlenmis kopya 25 Mart 2020 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 31 Mart 2021 Arsivlenmis kopya 23 Nisan 2021 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 23 Nisan 2021 www aksehir bel tr 23 Eylul 2020 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 23 Nisan 2021 Arsivlenmis kopya 18 Ocak 2022 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 17 Ocak 2022 25 Mart 2016 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 23 Nisan 2021 29 Mayis 2015 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 23 Nisan 2021 edirne ktb gov tr 30 Nisan 2021 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 30 Nisan 2021 CNN Turk 30 Nisan 2021 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 30 Nisan 2021 Kayseri Gul Baklavasi Turk Patent ve Marka Kurumu Usak Baklavasi Turk Patent ve Marka Kurumu 5 Agustos 2022 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 5 Agustos 2022 Amasya Cevizli Balli Baklavasi Turk Patent ve Marka Kurumu 22 Ocak 2023 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 22 Ocak 2023