I. Psamtik (Grekçe kaynaklarda Psammetikus olarak da bilinir, Grekçe: Ψαμμήτιχος), aynı isimli üç firavunun ilkidir. Öz ismi olan Vah-İb-Re, "Re('nin) Payidar Kalp(i)" anlamına gelir. I. Psamtik'in yükselişi ve o dönemki Mısır konuları Heredot'un Tarihler isimli eserinin ikinci cildinde geçmektedir. Ayrıca, bulunan çivi yazılarına göre Asurlular Mısır'ı kontrol altında tutabilmek için, Asurbanipal'in onayıyla Mısır topraklarına Esarhaddon tarafından yirmi yerel prenslik atanmıştır. Psamtik'in babası , bu prensliklerin şefiydi ancak halkı tam olarak idare edemiyordu. Psamtik'in babası I. Necho, MÖ 664 yılında Kushite kralı Tantamani'nin başarısızlıkla sonuçlanan Aşağı Mısır bölgesini Asurlulardan geri alma hareketi döneminde öldü. Psamtik babasının ölümünden sonraki hükümranlığının ilk 10 yılında, hem Mısır'ı tekrar birleştirdi hem de Asurluların bölgedeki hakimiyetini kırarak Mısır'ı bağımsızlaştırdı.
I. Psamtik | |
---|---|
Hükümranlık | MÖ 664 - 610, |
Önce Gelen | |
Sonra Gelen | II. Necho |
Eş(ler)i | |
Çocukları | II. Necho, |
Hanedanlık | |
Mezarı |
Askeri seferleri
I. Psamtik MÖ 656'da Thebes'e güçlü bir savaş gemisi donanması yollayarak krallığının 9. yılında Mısır'ı tekrar birleştirdi ve aile bağları için 'i, kızı 'i evlat edinmesi için zorladı. Psamtik'in zaferiyle beraber Nubiya kökenli 'ın Yukarı Mısır bölgesindeki Tantamani kontrolünün son izleri de yok oldu. Bu şekilde I. Nitokris, MÖ 656'dan MÖ 586'ya kadar 70 yıl boyunca makamını korudu. Daha sonra I. Psamtik, Mısır'ın yeniden birleştirilmesine karşı çıkan tüm yerel prensliklere art arda sefer düzenledi. 'ndeki 10. ve 11. yıl dikili taşlarında, belli başlı Libya haydutlarına karşı zaferlerinden bahsedilir. I. Psamtik, Mısır'ın Asurlular'dan bağımsız olmasını sağlayarak ve 54 yıllık hükümranlığı boyunca Mısır'ın refahını yeniden canlandırarak, büyük bir firavun olduğunu halkına ispatladı. Firavun, Arkaik Yunanistan ile yakın ilişkiler kurdu ve aynı zamanda pek çok Yunan göçmenin Mısır'da koloni kurmasına ve Mısır ordusunda hizmet etmesini teşvik etti.
Dilin kökeninin keşfi
Yunan tarihçisi Heredot, Tarihler eserinin ikinci cildinde I. Psamtik ile ilgili bir anekdottan bahsetmiştir. Mısır'a yolculuğu sırasında Heredot, Psammetikus'un ("Psamtik") iki çocuk üzerinde deney yaparak dilin kökenini araştırdığını duymuştur. Söylenilenlere göre yeni doğmuş iki bebeği, onlara bakması için bir çobana teslim ederek, kimsenin onlarla konuşmasına izin vermemesini tembih etmiştir, çocuklar büyüdüğünde ise konuştukları ilk kelimeleri tespit etmesini istemiştir. Firavunun oluşturduğu hipoteze göre, dışarıdan müdahale edilmediğinde çocukların söyleyeceği ilk kelimeler, tüm insanların dilinin kökenini belirleyecektir. Çoban bir gün çocuklardan birinin "bekos" diye bağırdığını duyar ve bunun Frigce olduğu sonucuna varır. Çünkü "bekos" kelimesi Frigce "ekmek" anlamına gelir. Bu şekilde, Friglerin Mısırlılardan ve öteki milletlerden daha eski olduğu ve Frigce'nin insanların orijinal dili sonucuna varırlar. Heredot dışında, günümüze ulaşan ve bu hikâyeyi doğrulayan başka bir kaynak yoktur.
Ailesi
Psamtik'in başlıca eşi, Heliopolis'teki Kuzey'in Vezir'i ve Atum'un baş rahibi olan Harsiese'nin kızı 'tir. Psamtik ve Mehtenveshket; II. Necho, Merneith ve 'in ebeveynleridir.
Psamtik'in kayın babası Harsiese, üç kere evlenmiştir; kızı Naneferheres'in annesi olan "Şeta", "Tanini" ve hem Güney'in Vezir'i oğlu Djedkare hem de kızı Mehtenveskhet'in annesi olan "bilinmeyen bir kadın", Harsiese'nin eşleridir. Harsiese, Vezir Harkhebi'nin oğludur ve Harsiese ile aynı isme sahip diğer iki vezirle de akrabadır. Bu vezirler, Thebes valisi 'ın ailesinin bir parçasıdır.
Kaynakça
kamu malı olan bir yayından alınan metni içeriyor: Chisholm, Hugh, (Ed.) (1911). "madde adı gerekli". Encyclopædia Britannica (11. bas.). Cambridge University Press.
Bu madde artıkwikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
I Psamtik Grekce kaynaklarda Psammetikus olarak da bilinir Grekce PSammhtixos ayni isimli uc firavunun ilkidir Oz ismi olan Vah Ib Re Re nin Payidar Kalp i anlamina gelir I Psamtik in yukselisi ve o donemki Misir konulari Heredot un Tarihler isimli eserinin ikinci cildinde gecmektedir Ayrica bulunan civi yazilarina gore Asurlular Misir i kontrol altinda tutabilmek icin Asurbanipal in onayiyla Misir topraklarina Esarhaddon tarafindan yirmi yerel prenslik atanmistir Psamtik in babasi bu prensliklerin sefiydi ancak halki tam olarak idare edemiyordu Psamtik in babasi I Necho MO 664 yilinda Kushite krali Tantamani nin basarisizlikla sonuclanan Asagi Misir bolgesini Asurlulardan geri alma hareketi doneminde oldu Psamtik babasinin olumunden sonraki hukumranliginin ilk 10 yilinda hem Misir i tekrar birlestirdi hem de Asurlularin bolgedeki hakimiyetini kirarak Misir i bagimsizlastirdi Misir FiravunlariRa Horakhty e adak sunarak rahatlayan I Psamtik Pabasa Gomutu I PsamtikHukumranlik MO 664 610 Once GelenSonra Gelen II NechoEs ler iCocuklari II Necho HanedanlikMezariAskeri seferleriI Psamtik MO 656 da Thebes e guclu bir savas gemisi donanmasi yollayarak kralliginin 9 yilinda Misir i tekrar birlestirdi ve aile baglari icin i kizi i evlat edinmesi icin zorladi Psamtik in zaferiyle beraber Nubiya kokenli in Yukari Misir bolgesindeki Tantamani kontrolunun son izleri de yok oldu Bu sekilde I Nitokris MO 656 dan MO 586 ya kadar 70 yil boyunca makamini korudu Daha sonra I Psamtik Misir in yeniden birlestirilmesine karsi cikan tum yerel prensliklere art arda sefer duzenledi ndeki 10 ve 11 yil dikili taslarinda belli basli Libya haydutlarina karsi zaferlerinden bahsedilir I Psamtik Misir in Asurlular dan bagimsiz olmasini saglayarak ve 54 yillik hukumranligi boyunca Misir in refahini yeniden canlandirarak buyuk bir firavun oldugunu halkina ispatladi Firavun Arkaik Yunanistan ile yakin iliskiler kurdu ve ayni zamanda pek cok Yunan gocmenin Misir da koloni kurmasina ve Misir ordusunda hizmet etmesini tesvik etti Dilin kokeninin kesfiI Psamtik hakkinda bilgi iceren Bazalt tasindan yapilmis duvar British Museum Yunan tarihcisi Heredot Tarihler eserinin ikinci cildinde I Psamtik ile ilgili bir anekdottan bahsetmistir Misir a yolculugu sirasinda Heredot Psammetikus un Psamtik iki cocuk uzerinde deney yaparak dilin kokenini arastirdigini duymustur Soylenilenlere gore yeni dogmus iki bebegi onlara bakmasi icin bir cobana teslim ederek kimsenin onlarla konusmasina izin vermemesini tembih etmistir cocuklar buyudugunde ise konustuklari ilk kelimeleri tespit etmesini istemistir Firavunun olusturdugu hipoteze gore disaridan mudahale edilmediginde cocuklarin soyleyecegi ilk kelimeler tum insanlarin dilinin kokenini belirleyecektir Coban bir gun cocuklardan birinin bekos diye bagirdigini duyar ve bunun Frigce oldugu sonucuna varir Cunku bekos kelimesi Frigce ekmek anlamina gelir Bu sekilde Friglerin Misirlilardan ve oteki milletlerden daha eski oldugu ve Frigce nin insanlarin orijinal dili sonucuna varirlar Heredot disinda gunumuze ulasan ve bu hikayeyi dogrulayan baska bir kaynak yoktur AilesiPsamtik in baslica esi Heliopolis teki Kuzey in Vezir i ve Atum un bas rahibi olan Harsiese nin kizi tir Psamtik ve Mehtenveshket II Necho Merneith ve in ebeveynleridir Psamtik in kayin babasi Harsiese uc kere evlenmistir kizi Naneferheres in annesi olan Seta Tanini ve hem Guney in Vezir i oglu Djedkare hem de kizi Mehtenveskhet in annesi olan bilinmeyen bir kadin Harsiese nin esleridir Harsiese Vezir Harkhebi nin ogludur ve Harsiese ile ayni isme sahip diger iki vezirle de akrabadir Bu vezirler Thebes valisi in ailesinin bir parcasidir Kaynakca Bu madde artik kamu mali olan bir yayindan alinan metni iceriyor Chisholm Hugh Ed 1911 madde adi gerekli Encyclopaedia Britannica 11 bas Cambridge University Press Digitalegypt ucl ac uk 5 Ekim 2013 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 5 Temmuz 2012 Psamtik I Touregypt net 5 Eylul 2015 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 20 Kasim 2011 Nos ancetres de l Antiquite 1991 sf 153 160 amp 161