Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
1844 Ekonomik ve Felsefi Elyazmaları (aynı zamanda Paris Elyazmaları olarak da bilinmektedir) Karl Marx tarafından 1844 yılı Nisan ve Ağustos ayları arasında yazılmış bir dizi nottur. Hayatta olduğu süre içerisinde yayımlanmayan bu notlar ilk kez 1932 yılında Sovyetler Birliği'ndeki araştırmacılar tarafından yayımlanmıştır.
Önemi
Elyazmaları Marx'ın ekonomik çözümlemelerinin ve Hegel eleştirisinin erken dönem ifadesidir. Notlar özel mülkiyet, komünizm ve para konuları da dahil olmak üzere geniş bir konu yelpazesini içermektedir. Bunlar en çok, Marx'ın, modern endüstri toplumlarının içinde bulunduğu şartların çalışanların kendi emekleri ile aralarında bir yabancılaşmanın (Marx'ın yabancılaşma teorisi) oluşmasına yol açacağı iddiası nedeniyle bilinmektedir.
Genç Marx'ı Anlamak İçin
1844 Elyazmaları Marx'ın düşüncesinin erken dönem oluşumunu gösterdiği için, yayımlanması, özellikle daha önceki çalışması olan ile Marksizm arasındaki ilişki açısından, Marks ve Marksizm üstüne yapılan son akademik çalışmaları ciddi bir şekilde etkilemiştir. Genç Marx son zamanlara kadar hep göz ardı edilmişti, çünkü erken dönem çalışmaları Das Kapital'de olduğu gibi "ekonomik", yeterince "bilimsel" bulunmayıp çok "felsefi" olduğu düşünülüyordu. Ne var ki bu kitabı Marks'ın en önemli kitaplarından biri ve onun düşüncesini ve Marks'ın düşüncesine dayanan Marksizmi anlamak için çok gerekli görmektedirler.
Eser Hakkında Genel Bilgi
İlk elyazmasında, Marks, Feuerbach'ın Hristiyanlığın Özü (1841) kitabından uyarladığı yabancılaşma teorisini ortaya koymaktadır. Kapitalizm ortamında yaşamak için insanların her geçen gün daha fazla nasıl "iş"in egemenliğine girdiğini açıklamaktadır. Bu şu demektir:Daha önceleri doğal isteklerini karşılamak için insanlara doğanın bir parçası olmak yeterken, modern toplumlarda eğer bir kişi yemek istiyorsa çalışmak zorundadır:bir insanın hayatta kalması tamamen para sayesinde olmaktadır. Böylece, "ürettiği nesnenin kölesi olması doğrultusunda" eğer çalışan yabancılaşıyorsa, bu, çalışan iki kere yabancılaşma yaşıyor demektir: "birinci olarak, bir iş amacı vardır; bu iş bulmasıdır [kişi şöyle der: "Sonunda bir iş buldum!"] ve ikinci olarak, temel gereksinimlerini karşılamış olur. Kişi, işe, öncelikle bir çalışan daha sonra bir fiziksel varlık olarak varolabilme olasılığını bağlamış olmaktadır. Bu bağımlılığın [veya köleliğin] son noktası kendisinin bir fiziksel varlık olarak yaşamını sürdürebilmesi için ona izin veren çalışan olarak kendi kalitesi ve ancak fiziksel bir varlık olarak bir çalışan olmasıdır. Başka bir deyişle, çalışan yaşayabilmek için işe bağımlıdır; ancak gerçekte yaşamaz, bir çalışan olarak ancak hayatta kalabilir. İş, "insan doğası"nın gerçekleşmesi yerine sadece daha fazla zenginlik yaratmak içindir. Bu "insan doğası" kavramı da, çok fazla "hümanist" bulunması dolayısıyla liberalizm ve burjuva felsefesine yakın görüldüğü için (kelime anlamı olarak: 1789 İnsan ve Yurttaş Hakları Bildirisi'nde ifade edilen İnsanın burjuva haklarına dayanan bir felsefe) bu metnin içinde uzunca bir süre görmezden gelinen önemli unsurlardan biri olmuştur.
Metnin Ana Konuları
Genel bakış
1844 Ekonomik ve Felsefi Elyazmaları (aynı zamanda Paris Elyazmaları olarak da bilinmektedir) Karl Marx'ın en erken yazılmış Ekonomi ve Felsefe yazılarıdır. Ancak 1930'larda, Sovyet Devrimleri gerçekleştikten çok sonra bulunmuş ve basılmıştır. Marx Hegel'in yabancılaşmayı nasıl anladığı kavradığını göstermektedir. O bir çalışanın dört biçimde yabancılaştığını kabul etmektedir:
1. Ürettiği üründen yabancılaşması
2. Emeğin kişiye özelliğinin kalmaması
3. İnsan ırkına yabancılaşma
4. Diğer insanlara yabancılaşma
Para ve Yabancılaşmış İnsan
- Klasik ekonomistlerin yaklaşımı:
Klasik siyasal ekonomide, Adam Smith gibi ekonomistler teorilerini gümüş ve altın gibi değerli metaller veya para ölçüleriyle belirlenen değer kavramına dayanarak ortaya koyarlar; üretim maliyetleri yani bir ürün içindeki emeğin tutarı ve Marx açısından, arz ve talebin karmaşık teorisi. Para gerçekte mal değiş tokuşunda yaşanan zorlukların üstesinden gelmek için icat edilmişti çünkü eskiden de ve hala beş portakal karşılığı yarım köpek alım satımı zordur. Bundan dolayı, deneyci John Stuart Mill'in dediği gibi, para sadece daha esnek olan bir değişim aracıdır.
- Marx açısından "para"nın sorunu:
Marx için, para ile ilgili sorun bir değişim aracı olan paranın gerçek bir mal haline gelmesi gerçeğiydi. O belli bir veya birkaç malın değerini yansıtmıyordu ancak bu malların değeri belli bir miktar para ile temsil ediliyordu. Dolayısıyla paranın esnekliğine bağlı olarak yeterince var olabildiği sürece para her şeyi satın alabilirdi.
Değişim için piyasa işleyişi değişti ve Marx piyasa mantığını tersine çevrimi olması adına geleneksel formül olan Mal-Para-Mal (C-M-C)'ın tam tersi pazar ilke formülü olan Para-Mal-Kar (M-C-M1)'a sahip çıktı. Aynen Aristo gibi, piyasa sisteminin saf bir değişim ihtiyacına değil kar isteğine hizmet ettiğini iddia eder. Kar etmek için, para biriktirilmelidir ve sonuç olarak bu, kapitalizmde, Marx'ın gerçek düşman diye nitelediği, sermaye birikimini oluşturmaktadır. Sermayeyi birikmiş emek olarak tanımlar.
- Piyasa İşleyişinin Sonuçları:
İnsanlar materyalist ölçülere göre değerlendirilmektedir. Bu aynı zamanda kendi ahlakları için ekonomik bir yargılama da oluşturmaktadır. Sonuçta insanın bireyselliği ve ahlakı para için bir araç olmaktadır. Temel insan idealleri tamamen değişmektedir. İnsanın ana hedefi, her şeyi bir kenara bırakarak olabildiğince çok para kazanmaya yönelmektedir. Bu kapitalist ve çalışan arasındaki farkları ve bunların içeriğini oluşturmakta ve varlıklı olana güç vermektedir. Bu aynı zamanda fakir olanın olana daha da bağımlı olmasına neden olmaktadır çünkü onlar zenginin emrindeki çalışanlardır.
- Marx'a Göre Kapitalist Piyasa Neden Kötü?:
Bu fakirler için daha da kötüdür çünkü onlar kapitaliste emeklerini satmak zorundadır ve bunun karşılığı da onlara bir maaş ödenmektedir. Öte yandan kapitalist çalışan tarafından katılan emeğin gerçek değerinin karşılığından daha azını ödemektedir. Ürünü piyasaya sürdüğünde çalışan kişi o ürünü gerçekte oransal olarak hakkettiğinden daha fazla bir fiyattan satın almak zorunda kalır. Dolayısıyla fakir için sermaye biriktirmek imkânsız hale gelmektedir ve öte yandan kapitalist için ise kendi sermayesini artırmak bir o kadar kolaylaşmaktadır. Fakirlere yönelik bir ikiyüzlülük ve boyun eğdirme ortamı yaratılmıştır. Bu düşünceyi daha da ileri götürerek, kredi ilişkisi gerçekte kötü amaçlı kullanım ve suistimal ticaretinin bir nesnesi haline gelmektedir. Bu süreç devlet seviyesine hızlıca ulaşarak devleti sermayedarların gücü haline getirir. Marx, kredi unsurunun bankacılıkta mükemmelleştirildiğini kabul etmektedir.
Marx için yabancılaşmanın ana nedeni paranın tiranlaşmasıdır. İnsanın ürettiği bir ürünün değişiminde insan emeğinin değişimi insanın gerçek özgün davranışıdır diyerek Aristo'ya atıfta bulunur. Marx insanın gerçek bilinç ve kendine özgü varoluşunun toplumsal hareket ve tatmin olduğunu söyler.
- İnsan doğasının gerçekleşmesi
Dahası insan doğasını gerçek ortak yaşamda görmez ve bu şekilde varolmaz ise, insan kendi ortak yaşamını yaratarak kendi ortak insan doğasını oluşturur. Daha sonra Aristo gibi özgün ortak yaşamın düşünceden değil de metaryal özden, ihtiyaçlardan ve bencillikten kaynaklandığını iddia eder. Ancak Marx'ın dünya görüşüne göre, yabancılaşma sürecinde insan etkileşimine nesneler arası bir ilişki gibi ikinci derece bir önem verileceğinden dolayı yaşam gerçek ortak bir yaşam biçimi oluşturulması için insana göre düzenlenmelidir. Tek başına bilinçlilik yeterli değildir.
- Yabancılaşma ve mal sahipliği
Yabancılaşmayı mal sahipliği ile ilişkilendirirken Marx, yabancılaşmanın insanlar arası ilişkiyi mal sahipleri arası ilişkiye dönüştürdüğü sonucunu çıkarır. İhtiyaçları karşılamak için, ticaret ve sermaye ilişkisi açısından bir eşitlik yaratmak adına mal değiş tokuşu yapılmak zorundadır. Buna emek-değer teorisi denir. Malın şahsiliği kalmaz. Artık daha sonra onu gerçek bir değer olmasını sağlayacak bir değişim değeridir.
- Yabancılaşmanın nedeni
Yabancılaşmanın nedeni üretim ve paranın özel mülkiyeti üstüne inşa edilen kapitalizmde aranmalıdır. Kapitalist işi işçi sınıfı sömürecek şekilde düzenlemiştir. Gerçekte kapitalist sınıf zenginleşirken aynı anda hayvanlaşma seviyesine geri dönülmüştür.
Dış bağlantılar
- 1844 Elyazmaları 4 Ocak 2014 tarihinde Wayback Machine sitesinde . (Fransızcadan Türkçeye çeviren Kenan Somer, Temmuz 1976)
Kaynakça
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
1844 Ekonomik ve Felsefi Elyazmalari ayni zamanda Paris Elyazmalari olarak da bilinmektedir Karl Marx tarafindan 1844 yili Nisan ve Agustos aylari arasinda yazilmis bir dizi nottur Hayatta oldugu sure icerisinde yayimlanmayan bu notlar ilk kez 1932 yilinda Sovyetler Birligi ndeki arastirmacilar tarafindan yayimlanmistir OnemiElyazmalari Marx in ekonomik cozumlemelerinin ve Hegel elestirisinin erken donem ifadesidir Notlar ozel mulkiyet komunizm ve para konulari da dahil olmak uzere genis bir konu yelpazesini icermektedir Bunlar en cok Marx in modern endustri toplumlarinin icinde bulundugu sartlarin calisanlarin kendi emekleri ile aralarinda bir yabancilasmanin Marx in yabancilasma teorisi olusmasina yol acacagi iddiasi nedeniyle bilinmektedir Genc Marx i Anlamak Icin1844 Elyazmalari Marx in dusuncesinin erken donem olusumunu gosterdigi icin yayimlanmasi ozellikle daha onceki calismasi olan ile Marksizm arasindaki iliski acisindan Marks ve Marksizm ustune yapilan son akademik calismalari ciddi bir sekilde etkilemistir Genc Marx son zamanlara kadar hep goz ardi edilmisti cunku erken donem calismalari Das Kapital de oldugu gibi ekonomik yeterince bilimsel bulunmayip cok felsefi oldugu dusunuluyordu Ne var ki bu kitabi Marks in en onemli kitaplarindan biri ve onun dusuncesini ve Marks in dusuncesine dayanan Marksizmi anlamak icin cok gerekli gormektedirler Eser Hakkinda Genel BilgiIlk elyazmasinda Marks Feuerbach in Hristiyanligin Ozu 1841 kitabindan uyarladigi yabancilasma teorisini ortaya koymaktadir Kapitalizm ortaminda yasamak icin insanlarin her gecen gun daha fazla nasil is in egemenligine girdigini aciklamaktadir Bu su demektir Daha onceleri dogal isteklerini karsilamak icin insanlara doganin bir parcasi olmak yeterken modern toplumlarda eger bir kisi yemek istiyorsa calismak zorundadir bir insanin hayatta kalmasi tamamen para sayesinde olmaktadir Boylece urettigi nesnenin kolesi olmasi dogrultusunda eger calisan yabancilasiyorsa bu calisan iki kere yabancilasma yasiyor demektir birinci olarak bir is amaci vardir bu is bulmasidir kisi soyle der Sonunda bir is buldum ve ikinci olarak temel gereksinimlerini karsilamis olur Kisi ise oncelikle bir calisan daha sonra bir fiziksel varlik olarak varolabilme olasiligini baglamis olmaktadir Bu bagimliligin veya koleligin son noktasi kendisinin bir fiziksel varlik olarak yasamini surdurebilmesi icin ona izin veren calisan olarak kendi kalitesi ve ancak fiziksel bir varlik olarak bir calisan olmasidir Baska bir deyisle calisan yasayabilmek icin ise bagimlidir ancak gercekte yasamaz bir calisan olarak ancak hayatta kalabilir Is insan dogasi nin gerceklesmesi yerine sadece daha fazla zenginlik yaratmak icindir Bu insan dogasi kavrami da cok fazla humanist bulunmasi dolayisiyla liberalizm ve burjuva felsefesine yakin goruldugu icin kelime anlami olarak 1789 Insan ve Yurttas Haklari Bildirisi nde ifade edilen Insanin burjuva haklarina dayanan bir felsefe bu metnin icinde uzunca bir sure gormezden gelinen onemli unsurlardan biri olmustur Metnin Ana KonulariGenel bakis 1844 Ekonomik ve Felsefi Elyazmalari ayni zamanda Paris Elyazmalari olarak da bilinmektedir Karl Marx in en erken yazilmis Ekonomi ve Felsefe yazilaridir Ancak 1930 larda Sovyet Devrimleri gerceklestikten cok sonra bulunmus ve basilmistir Marx Hegel in yabancilasmayi nasil anladigi kavradigini gostermektedir O bir calisanin dort bicimde yabancilastigini kabul etmektedir 1 Urettigi urunden yabancilasmasi 2 Emegin kisiye ozelliginin kalmamasi 3 Insan irkina yabancilasma 4 Diger insanlara yabancilasma Para ve Yabancilasmis Insan Klasik ekonomistlerin yaklasimi Klasik siyasal ekonomide Adam Smith gibi ekonomistler teorilerini gumus ve altin gibi degerli metaller veya para olculeriyle belirlenen deger kavramina dayanarak ortaya koyarlar uretim maliyetleri yani bir urun icindeki emegin tutari ve Marx acisindan arz ve talebin karmasik teorisi Para gercekte mal degis tokusunda yasanan zorluklarin ustesinden gelmek icin icat edilmisti cunku eskiden de ve hala bes portakal karsiligi yarim kopek alim satimi zordur Bundan dolayi deneyci John Stuart Mill in dedigi gibi para sadece daha esnek olan bir degisim aracidir Marx acisindan para nin sorunu Marx icin para ile ilgili sorun bir degisim araci olan paranin gercek bir mal haline gelmesi gercegiydi O belli bir veya birkac malin degerini yansitmiyordu ancak bu mallarin degeri belli bir miktar para ile temsil ediliyordu Dolayisiyla paranin esnekligine bagli olarak yeterince var olabildigi surece para her seyi satin alabilirdi Marx icin Piyasanin Gercekten Istedigi Sey ve Sermaye Degisim icin piyasa isleyisi degisti ve Marx piyasa mantigini tersine cevrimi olmasi adina geleneksel formul olan Mal Para Mal C M C in tam tersi pazar ilke formulu olan Para Mal Kar M C M1 a sahip cikti Aynen Aristo gibi piyasa sisteminin saf bir degisim ihtiyacina degil kar istegine hizmet ettigini iddia eder Kar etmek icin para biriktirilmelidir ve sonuc olarak bu kapitalizmde Marx in gercek dusman diye niteledigi sermaye birikimini olusturmaktadir Sermayeyi birikmis emek olarak tanimlar Piyasa Isleyisinin Sonuclari Insanlar materyalist olculere gore degerlendirilmektedir Bu ayni zamanda kendi ahlaklari icin ekonomik bir yargilama da olusturmaktadir Sonucta insanin bireyselligi ve ahlaki para icin bir arac olmaktadir Temel insan idealleri tamamen degismektedir Insanin ana hedefi her seyi bir kenara birakarak olabildigince cok para kazanmaya yonelmektedir Bu kapitalist ve calisan arasindaki farklari ve bunlarin icerigini olusturmakta ve varlikli olana guc vermektedir Bu ayni zamanda fakir olanin olana daha da bagimli olmasina neden olmaktadir cunku onlar zenginin emrindeki calisanlardir Marx a Gore Kapitalist Piyasa Neden Kotu Bu fakirler icin daha da kotudur cunku onlar kapitaliste emeklerini satmak zorundadir ve bunun karsiligi da onlara bir maas odenmektedir Ote yandan kapitalist calisan tarafindan katilan emegin gercek degerinin karsiligindan daha azini odemektedir Urunu piyasaya surdugunde calisan kisi o urunu gercekte oransal olarak hakkettiginden daha fazla bir fiyattan satin almak zorunda kalir Dolayisiyla fakir icin sermaye biriktirmek imkansiz hale gelmektedir ve ote yandan kapitalist icin ise kendi sermayesini artirmak bir o kadar kolaylasmaktadir Fakirlere yonelik bir ikiyuzluluk ve boyun egdirme ortami yaratilmistir Bu dusunceyi daha da ileri goturerek kredi iliskisi gercekte kotu amacli kullanim ve suistimal ticaretinin bir nesnesi haline gelmektedir Bu surec devlet seviyesine hizlica ulasarak devleti sermayedarlarin gucu haline getirir Marx kredi unsurunun bankacilikta mukemmellestirildigini kabul etmektedir Yabancilasma Marx icin yabancilasmanin ana nedeni paranin tiranlasmasidir Insanin urettigi bir urunun degisiminde insan emeginin degisimi insanin gercek ozgun davranisidir diyerek Aristo ya atifta bulunur Marx insanin gercek bilinc ve kendine ozgu varolusunun toplumsal hareket ve tatmin oldugunu soyler Insan dogasinin gerceklesmesi Dahasi insan dogasini gercek ortak yasamda gormez ve bu sekilde varolmaz ise insan kendi ortak yasamini yaratarak kendi ortak insan dogasini olusturur Daha sonra Aristo gibi ozgun ortak yasamin dusunceden degil de metaryal ozden ihtiyaclardan ve bencillikten kaynaklandigini iddia eder Ancak Marx in dunya gorusune gore yabancilasma surecinde insan etkilesimine nesneler arasi bir iliski gibi ikinci derece bir onem verileceginden dolayi yasam gercek ortak bir yasam bicimi olusturulmasi icin insana gore duzenlenmelidir Tek basina bilinclilik yeterli degildir Yabancilasma ve mal sahipligi Yabancilasmayi mal sahipligi ile iliskilendirirken Marx yabancilasmanin insanlar arasi iliskiyi mal sahipleri arasi iliskiye donusturdugu sonucunu cikarir Ihtiyaclari karsilamak icin ticaret ve sermaye iliskisi acisindan bir esitlik yaratmak adina mal degis tokusu yapilmak zorundadir Buna emek deger teorisi denir Malin sahsiligi kalmaz Artik daha sonra onu gercek bir deger olmasini saglayacak bir degisim degeridir Yabancilasmanin nedeni Yabancilasmanin nedeni uretim ve paranin ozel mulkiyeti ustune insa edilen kapitalizmde aranmalidir Kapitalist isi isci sinifi somurecek sekilde duzenlemistir Gercekte kapitalist sinif zenginlesirken ayni anda hayvanlasma seviyesine geri donulmustur Dis baglantilar1844 Elyazmalari 4 Ocak 2014 tarihinde Wayback Machine sitesinde Fransizcadan Turkceye ceviren Kenan Somer Temmuz 1976 Kaynakca Arthur Christopher J 1991 Economic and Philosophical Manuscripts Blackwell Publishers s 165 McLellan David 1980 1970 Marx Before Marxism Second ed The Macmillan Press