1956 Macaristan ayaklanmasındaki 16 talep (Macarca: Az 1956-os forradalom 16 pontja), 1956 Macaristan ayaklanmasında protestocular tarafından gerçekleşmesi istenen 16 taleptir. İlk versiyonu 1956'da Szeged'de kurulan Macar Üniversitesi Öğrencileri Derneği (MEFESZ) tarafından formüle edildi. Ardından ülkenin diğer üniversitelerindeki ve öğrenci delegeleriyle birlikte yapılan toplantında nihai talepler sunuldu.
1956 Macaristan ayaklanmasındaki 16 talep | |
---|---|
Özgün ad | Az 1956-os forradalom 16 pontja |
Oluşturulma | 1956 |
Sunulma | 23 Ekim 1956 |
İsteyen | 1956 Macaristan ayaklanmasındaki protestocular |
23 Ekim'de üniversite öğrencilerinin gösterilerinin ilk durağı Budapeşte'de şehir merkezindeki Petőfi anıtı önüydü. 16 talep, tarafından okunan (Türkçe: Ulusal Şarkı) sonrası okundu.
Budapeşte'nin askeri baş komutanı ve tarihçisi , 1956'da Bilgi Üniversitesi'nde yaptığı konuşmada, 16 talebe "ülkedeki orman yangını gibi yayıldı" yorumunu yaptı. Király, sosyalizmin ortadan kaldırılmasının mümkün olmadığı düşüncesi nedeniyle 16 talebin Komünist Parti'yi ve sosyalizmin kaldırılmasını talep etmeyi amaçlamadığını, ancak gizli oyla genel bir seçim yapılmasını talep ettiğini bildirdi.
Talepler
21 Ekim'de, öğrencilerin 16talebi Szeged program toplantısında formüle edilmeye başlandı. Bunların içeriği 22 Ekim günü yayınlandı. İlk on talep öğrencilerin taleplerini, diğer altı talep ise politik talepleri içerir. Altı siyasi talep, bilgi özgürlüğü, maaşların ödenmesi, siyasi suçlar için ölüm cezasının kaldırılması ve serbest ve demokratik seçimler gibi talepleri içeriyordu.
Çeşitli metin sürümleri yayınlanmıştır ve taleplerin sırası değişkendir. Bunun nedeni gece geç saatlerde son haline getirildikten sonra, ertesi günün görünümünü sağlayabilecek bir yayıncının artık olmamasıydı. Bu nedenle el yazısıyla yazılıp çoğaltılıp dağıtıldı.
Talepler şu şekildeydi;
- Sovyet birliklerinin Macaristan'dan çıkarılması.
- Macar İşçi Partisi'nin yeni bir seçim düzenlemesi, yeni bir merkezî liderlik için parti kongresinin toplanması
- Imre Nagy başkanlığında bir hükûmet kurulması, Mátyás Rákosi'nin görevden alınması
- Mihály Farkas ve diğerleri hakkındaki davaların düşürülmesi
- Genel, eşit, gizli seçimler, daha fazla siyasi parti, yeni bir ulusal meclis ve grev hakkı.
- Macaristan-Sovyetler Birliği ilişkileri ve Macaristan-Yugoslavya ilişkilerinin karşılıklı müdahale etmeme ruhuyla gözden geçirilmesi.
- Ekonomik yaşamı profesyonellerin katılımıyla, iç koşullara ve insanların çıkarlarına göre yeniden düzenlenmesi.
- Dış ticaret sözleşmelerinin tazminatlarla ilgili gerçek verilerin yayınlanması, Macar uranyumuyla ilgili bilgi verilmesi
- Endüstri standartlarının tamamen revize edilmesi, ücret taleplerinin incelenmesi, işçiler daha uygun bir ücret sisteminin oluşturulması
- Zorunlu dağıtım sistemi yerine bireysel girişimciliğin desteklenmesi.
- Bağımsız bir mahkeme ile tüm siyasi ve ekonomik davaların gözden geçirilmesi, masum hükümlülerin serbest bırakılması Sovyetler Birliği'ne sınır dışı edilen mahkûmların Macaristan'a geri getirilmesi.
- İfade ve konuşma özgürlüğü, ücretsiz radyo, MEFESZ gazetesinin yaygınlaştırılması. Herkesin kendi kadrosunu oluşturulmasına izin verilmesi.
- Stalin heykelininin kaldırılması, yerine 1848 Macar Devrimi'ni anlatan bir anıt dikilmesi.
- Yeni ulusal arma yaratılması. Macar geleneklerine uygun olarak askerler için yeni üniformalar düzenlenmesi, 15 Mart'ın ulusal bayram ilan edilmesi, 6 Ekim'in ulusal yas ve öğretim tatili olması.
- olarak bilinen siyasi reformları talep eden Polonyalılar ile dayanışma gösterilmesi
- Talepleri görüşmek üzere 27 Ekim'de yapılacak bir ulusal öğrenci konferansında buluşma
Talepler temelde birbiriyle çelişkili idi. Toplantı önce öğrenci organının ve daha sonra üniversite özerkliğinin durumunun değiştirilmesi taleplerini formüle etti. Zamanla, hizmet sisteminin kaldırılması, bir parti kongresinin toplanması ve yeni kurulacak bir hükûmet gibi gittikçe daha radikal ve siyasi noktalar gündeme geldi. Sonunda, Sovyet birliklerinin geri çekilmesi ve çok partili parlamentarizm dahil edildi. Sovyet birliklerinin geri çekilmesi talebi Macaristan'ın bağımsızlığına yönelik idi.
Bu 16 talebin içerdiği noktalar, demokratik sosyalizmden sosyal demokrasiye ve Batı tipi burjuva demokrasisine kadar pek çok siyasi algıyı içerir. Bazıları ideolojik olarak diğerleri ile keskin bir tezat oluşturur.
Kaynakça
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
1956 Macaristan ayaklanmasindaki 16 talep Macarca Az 1956 os forradalom 16 pontja 1956 Macaristan ayaklanmasinda protestocular tarafindan gerceklesmesi istenen 16 taleptir Ilk versiyonu 1956 da Szeged de kurulan Macar Universitesi Ogrencileri Dernegi MEFESZ tarafindan formule edildi Ardindan ulkenin diger universitelerindeki ve ogrenci delegeleriyle birlikte yapilan toplantinda nihai talepler sunuldu 1956 Macaristan ayaklanmasindaki 16 talepOzgun adAz 1956 os forradalom 16 pontjaOlusturulma1956Sunulma23 Ekim 1956Isteyen1956 Macaristan ayaklanmasindaki protestocularSzeged deki anma aniti Anitta 1956 ayaklanmasindaki 19 gencin ozgurluk kelebegi tasidigi tasvir edilmistir 23 Ekim de universite ogrencilerinin gosterilerinin ilk duragi Budapeste de sehir merkezindeki Petofi aniti onuydu 16 talep tarafindan okunan Turkce Ulusal Sarki sonrasi okundu Budapeste nin askeri bas komutani ve tarihcisi 1956 da Bilgi Universitesi nde yaptigi konusmada 16 talebe ulkedeki orman yangini gibi yayildi yorumunu yapti Kiraly sosyalizmin ortadan kaldirilmasinin mumkun olmadigi dusuncesi nedeniyle 16 talebin Komunist Parti yi ve sosyalizmin kaldirilmasini talep etmeyi amaclamadigini ancak gizli oyla genel bir secim yapilmasini talep ettigini bildirdi Talepler21 Ekim de ogrencilerin 16talebi Szeged program toplantisinda formule edilmeye baslandi Bunlarin icerigi 22 Ekim gunu yayinlandi Ilk on talep ogrencilerin taleplerini diger alti talep ise politik talepleri icerir Alti siyasi talep bilgi ozgurlugu maaslarin odenmesi siyasi suclar icin olum cezasinin kaldirilmasi ve serbest ve demokratik secimler gibi talepleri iceriyordu Cesitli metin surumleri yayinlanmistir ve taleplerin sirasi degiskendir Bunun nedeni gece gec saatlerde son haline getirildikten sonra ertesi gunun gorunumunu saglayabilecek bir yayincinin artik olmamasiydi Bu nedenle el yazisiyla yazilip cogaltilip dagitildi Talepler su sekildeydi Sovyet birliklerinin Macaristan dan cikarilmasi Macar Isci Partisi nin yeni bir secim duzenlemesi yeni bir merkezi liderlik icin parti kongresinin toplanmasi Imre Nagy baskanliginda bir hukumet kurulmasi Matyas Rakosi nin gorevden alinmasi Mihaly Farkas ve digerleri hakkindaki davalarin dusurulmesi Genel esit gizli secimler daha fazla siyasi parti yeni bir ulusal meclis ve grev hakki Macaristan Sovyetler Birligi iliskileri ve Macaristan Yugoslavya iliskilerinin karsilikli mudahale etmeme ruhuyla gozden gecirilmesi Ekonomik yasami profesyonellerin katilimiyla ic kosullara ve insanlarin cikarlarina gore yeniden duzenlenmesi Dis ticaret sozlesmelerinin tazminatlarla ilgili gercek verilerin yayinlanmasi Macar uranyumuyla ilgili bilgi verilmesi Endustri standartlarinin tamamen revize edilmesi ucret taleplerinin incelenmesi isciler daha uygun bir ucret sisteminin olusturulmasi Zorunlu dagitim sistemi yerine bireysel girisimciligin desteklenmesi Bagimsiz bir mahkeme ile tum siyasi ve ekonomik davalarin gozden gecirilmesi masum hukumlulerin serbest birakilmasi Sovyetler Birligi ne sinir disi edilen mahkumlarin Macaristan a geri getirilmesi Ifade ve konusma ozgurlugu ucretsiz radyo MEFESZ gazetesinin yayginlastirilmasi Herkesin kendi kadrosunu olusturulmasina izin verilmesi Stalin heykelininin kaldirilmasi yerine 1848 Macar Devrimi ni anlatan bir anit dikilmesi Yeni ulusal arma yaratilmasi Macar geleneklerine uygun olarak askerler icin yeni uniformalar duzenlenmesi 15 Mart in ulusal bayram ilan edilmesi 6 Ekim in ulusal yas ve ogretim tatili olmasi olarak bilinen siyasi reformlari talep eden Polonyalilar ile dayanisma gosterilmesi Talepleri gorusmek uzere 27 Ekim de yapilacak bir ulusal ogrenci konferansinda bulusma Talepler temelde birbiriyle celiskili idi Toplanti once ogrenci organinin ve daha sonra universite ozerkliginin durumunun degistirilmesi taleplerini formule etti Zamanla hizmet sisteminin kaldirilmasi bir parti kongresinin toplanmasi ve yeni kurulacak bir hukumet gibi gittikce daha radikal ve siyasi noktalar gundeme geldi Sonunda Sovyet birliklerinin geri cekilmesi ve cok partili parlamentarizm dahil edildi Sovyet birliklerinin geri cekilmesi talebi Macaristan in bagimsizligina yonelik idi Bu 16 talebin icerdigi noktalar demokratik sosyalizmden sosyal demokrasiye ve Bati tipi burjuva demokrasisine kadar pek cok siyasi algiyi icerir Bazilari ideolojik olarak digerleri ile keskin bir tezat olusturur Kaynakca Ingilizce Budapeste 25 Subat 2020 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 12 Nisan 2020 Epitoipari es Kozlekedesi Muszaki Egyetem Nagygyulese MEFESZ hatarozat oktober 22 PDF Macarca Mek oszk hu 26 Ekim 2017 tarihinde kaynagindan PDF Erisim tarihi 12 Nisan 2020