Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
2. Yaş-Kişinev Taarruzu ya da Yaş-Kişinev Stratejik Taarruz Harekâtı, Doğu Romanya'daki Yaş ve Moldova'daki Kişinev gibi iki önemli kente yönelen Sovyet genel taarruzudur. Harekât, 20-29 Ağustos 1944 tarihleri arasında gerçekleşmiştir. Sovyet 2. Ukrayna Cephesi ve kuvvetleri, Alman ve Rumen kuvvetlerce gücü biçimde tutulan Kuzey Ukrayna Ordular Grubu mevzilerine taarruz ettiler. Kızıl Ordu'nun operatif hedefleri, bölgedeki Alman ve Rumen kuvvetlerini imha etmek, Moldavya'yı geri almak ve Romanya ile Balkanlar'a taarruz için uygun dayanaklar oluşturmaktı.
| 2. Yaş-Kişinev Taarruzu | |||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| II. Dünya Savaşı Doğu Cephesi | |||||||
 | |||||||
| |||||||
| Taraflar | |||||||
 Almanya Romanya |  Sovyetler Birliği | ||||||
| Komutanlar ve liderler | |||||||
 Johannes Frießner Petre Dumitrescu |  Fyodor Tolbuhin Rodion Malinovski | ||||||
| Güçler | |||||||
| Almanya: Güney Ukrayna Ordular Grubu Romanya: 40 tümen 170 tank 800 uçak | |||||||
| Kayıplar | |||||||
| Almanya: 100.000 ölü 98.000 tutsak Romanya: 8.305 ölü 24.989 yaralı 170.000 tuksak ya da kayıp 25 uçak | 13.197 ölü / tutsak, 53.933 yaralı 111 uçak | ||||||
Taarruz, savunmadaki Alman birliklerinin kuşatılması ve büyük kısmının imha edilmesiyle sonuçlandı ve Kızıl Ordu'ya Doğu Avrupa içlerinde ilerlemek yönünden stratejik bir elverişlilik sağladı. Ayrıca Romanya'yı, Mihver safından Müttefik Devletler safına geçmeye zorladı.
Harekât öncesi
Aynı bölgede, 8 Nisan-6 Haziran 1944 tarihleri arasında Kızıl Ordu'nun giriştiği 1. Yaş-Kişinev Taarruzu, Sovyet birlikleri açısından başarısızlıkla sonuçlanmıştı. Bununla birlikte, 1944 yılı boyunca Wehrmacht Doğu Cephesi kuvvetleri, tüm cephe hattında geri atılmışlardı. Güney Ukrayna Ordular Grubu, 1944 Mayıs ayında savaş öncesi Romanya sınırına kadar gerilemişti ve yine de Romanya ile Sovyetler Birliği arasındaki sınırın büyük bölümünü oluşturan Dinyester hattında bir savunma tesis etmeyi başarmıştı. Ancak Kızıl Ordu, iki yerde köprübaşı olarak iki derinlik sağlamış bulunuyordu. Haziran ayı sonlarında bölgede muharebeler kesildi. Bu sayede Alman birlikleri yeniden düzenlenmek için olanak buldular.
Bu tarihlerde Güney Ukrayna Ordular Grubu, zırhlı birlikler açısından oldukça güçlü durumdaydı. Ancak Temmuz ve Ağustos ayı başlarında zırhlı birliklerin çoğu, Kızıl Ordu'nun Baltık devletleri, Belarus, ve Polonya içlerine ilerleyişine karşı koymak üzere Doğu Cephesi'nin kuzey ve merkez kesimlerine kaydırılmıştı. Sovyet genel taarruzunun başlamasından hemen önce bölgede sadece 1. Rumen Zırhlı Tümeni, ve kalmıştı.
Sovyet Cephe komutanlıklarının taarruz öncesinde geliştirdikleri yanıltma hareketleri oldukça başarılıydı. Alman komuta kadrosu, Sovyet birliklerinin hareketlerine bakarak, Kızıl Ordu birliklerinin cephe hattı boyunca kuzeye kaydırılmakta olduğuna inanıyordu. Sovyet birliklerinin kesin yerleşimleri ve taarruz cepheleri, harekâttan önceki son saatlere kadar bile bilinmiyordu.
Sovyet planları
Strateji
STAVKA'nın planı, Alman ve Rumen ordularının, 2.ve 3. Ukrayna Cephelerinin gerçekleştireceği çift kıskaç hareketiyle çevrilmesi esasına dayanıyordu. Bu plana göre, 2. Ukrayna Cephesi kuvvetleri, Yaş'ın kuzeyinde Alman savunmasını yaracak ve Cephenin motorize ve mekanize unsurları, Alman 6. Ordu'su geri çekilmeden Prut Nehri üzerinde köprübaşları elde edecekti. Hemen sonra harekete geçen Sovyet , Siret Nehri geçişlerini ele geçirecekti. Siret'in bir kolu üzerindeki Focşani kesiminde, güçlü savunma mevzilerinin ele geçirilmesi de öngörülmüştü.
Diğer yandan 3. Ukrayna Cephesi kuvvetleri Tiraspol üzerinden taarruz ederek Dinyester Nehri üzerindeki köprübaşlarını ele geçirecek, ardından mekanize ve motorize unsurları kuzeye çark ederek 2. Ukrayna Cephesi'nin ileri unsurlarıyla birleşecektir. İki Cephe kuvvetlerinin bu şekilde hareketi, Alman kuvvetlerinin Kişinev civarında kuşatılmasını sağlayacaktır.
Başarılı bir kuşatmanın ardından 6. Tank Ordusu ve 4. Muhafız Mekanize Kolordusu, Bükreş'e ve Ploiești petrol bölgesi yönünde taarruzlarını sürdürecekti.
Operatif planlama
- General Fyodor Tolbuhin komutasındaki 3. Ukrayna Cephesi'nin harekâtı;
Bu bölgedeki esas kuvvet, General 'in 'sunun ile 'dur. Bu birlikler, 4 km genişlikteki bir cephe hattından taarruz edecektir. Taarruzu yapacak olan bu kuvvetler (birinci kademe kuvveti), 37. Ordu'nun iki kolordusudur. Diğer kolordu, ihtiyat olarak tutulmaktadır. Plana göre Alman-Rumen savunması, ilk dört günde, ortalama 15 km ilerleme sağlanarak derinliğine yarılacaktır. Taarruzun, bir haftanın sonunda 110 – 120 km'lik derinliğe (operatif derinlik) ulaşması öngörülmüştür.
General komutasındaki 66. Piyade Kolordusu'nun iki tümeni, 61. Muhafız Piyade Tümeni ile 333. Piyade Tümeni, birinci kademede taarruza kalkacak, üçüncü tümen olan 244. Piyade Tümeni ise ihtiyatta tutulacaktır. 61. Muhafız Piyade Tümeni'nin cephe hattı 1,5 km ve 333. Piyade Kolordusunun cephe hattı ise 2 km'dir. Sonuç olarak Kolordu'nun 4 km'lik cephe hattının 3,5 km kesiminde taarruz edilecektir. İki tümenin taarruz cephesinde, kilometre başına topçu ve havan yoğunluğu 231-234, tank ve taarruz topu yoğunluğu 18'dir.
Askerler Ağustos ayı başından itibaren, savunmadaki kuvvetlerin üstesinden gelebilmek için benzer bir arazi üzerinde taktik taarruz ağırlıklı özel bir eğitimden geçtiler.
Taarruz
İlk taarruz
Taarruza katkılan 333. Piyade Tümeni, üç alayını da birinci kademede taarruza katmıştı. 61. Muhafız Piyade Tümeni ise standart taarruz tarzında, alaylardan birini ihtiyata ayırmış, iki alayı ile taarruz etmiştir. Bu düzenleme yerinde olmuştu çünkü, alaylardan birinin sağ kanadı, savunmayı aşamadı. Tümen'in diğer alayının taarruzu her ne kadar başarılı geliştiyse de, Tümen, 333. Piyade Tümeni kadar başarılı değildi. Bu durumda Tümen Komutanı, ihtiyattaki alayı da muharebeye sürdü. Karanlık çöktüğünde 66. Piyade Kolordusu'nun ihtiyat tümeni, savunmanın ikinci kademesine taarruz için muharebeye sokuldu. Karanlıkta birliklerin ileri hareketi sekteye uğradı. Üstelik 13. Panzer Tümeni, saat 23.00 dolaylarında karşı taarruz başlatmıştı.
Gün sonunda iki Rumen tümeni tümüyle muharebe dışı kalmıştır. Öte yandan iki Alman tümeni de ağır kayıplara uğradı. Tümenlerden biri yarı mevcudunu yitirdi. Sovyet hazırlık ateşi sırasında bu birliklerin tüm topçu unsurları imha olmuştur. 13. Panzer Tümeni, Sovyet 66. Piyade Kolordusu'na ilk gün bir karşı taarruz düzenleyerek ertesi günkü ilerlemesini durdurmaya çalıştı, fakat olumlu bir sonuç alamadı. 13. Panzer Tümeni, silah yönünden zayıf olmakla birlikte, son takviyelerle insan gücü olarak güçlü sayılırdı. Zırhlı olarak Panzer IV, Sturmgeschütz III ve kundağı motorlu tanksavar topları vardı. İkinci günün sonunda tümenin taarruz edecek ya da etkili bir şekilde direnecek gücü kalmamıştır.
İkinci günün sonunda, 3. Ukrayna Cephesi kuvvetleri Alman 6. Ordu'sunun geri hatlarına ulaştılar. Savaştan sonra önemli bir Alman politikacı olan , bağlı olduğu tümenin, Sovyet taarruzunun üçüncü gününde taktik bir birim olmaktan çıktığı görüşündeydi ve "Düşman her yerde" diye yazdı. Bir tabur komutanı olan Hans Diebisch, açıklamaları; "Alman savunmasının ateş gücü, esas savunma hatlarını ve geri hatları vuran Sovyet hava taarruzlarıyla tümüyle imha oldu. Sovyet piyadesi, taburun mevzileri içinde aniden göründüğünde ve askerler ricata kalkıştıklarında, Sovyet hava kuvvetleri bunu olanaksız kıldı. Tabur, hava akınları, havan ve makineli tüfek ateşi altında dağıldı ve kısmen imha oldu." Bir başka Alman subayının açıklaması; Hazırlık ateşi ardından Sovyet tankları mevzilerimize daldılar" şeklindedir.
Taarruzun gelişmesi
Sovyet kuvvetleri çift kıskaç hareketiyle Alman 6. Ordusu'nu ve 8. Ordu'nun bazı unsurlarını kuşatmak için ileri harekete başladılar. Alman-Rumen savunması, taarruzun ikinci günü içinde çöktü ve 6. Muhafız Mekanize Kolordu, esas çevik kuvvet olarak oluşan gediklerden ileri harekete geçti. Bu ileri hareket Alman savunması içinde kısa sürede 40 km'lik bir derinliğe ulaştı ve geri hatlardaki ikmal tesislerini 21 Ağustos akşamında ele geçirdi. İki gün sonra, 23 Ağustos'ta 13. Panzer Tümeni bütünlüğü olan bir muharebe gücü olmaktan çıkmıştı ve Alman 6. Ordu'su, 100 km derinlikte kuşatılmıştı. Kızıl Ordu'nun mekanize / motorize unsurları, Macaristan'daki Alman birliklerinin geri bağlantılarını, en önemlisi Macaristan'daki birliklerle bağlantıyı kesmeyi başarmışlardı. Kuşatılmış Alman birlikleri, kuşatmadan çıkabilmek için mücadele ettilerse de ancak bir kısmı çıkabilmeyi başardı.
Rumen birliklerinin çöküşü
Sıklıkla, Sovyet ilerleme hızının ve Alman birliklerinin bir bütün olarak çökmesinin, Romanya'nın ihanetine yol açtığı ileri sürülmektedir. Mazulenko tarafından muharebelere ilişkin inceleme, muhtemelen bunun doğru olmadığını açığa çıkarmaktadır. Rumen birlikleri birçok durumda Sovyet taarruzlarına karşı direndiler, fakat ellerindeki savaş araçları, modern bir orduya karşı savunma yapmak için yetersizdi. Özellikle tanksavar, top ve uçaksavar silahları yönünden yetersizlik içindeydiler. David M. Glantz'ın yayımlanmış seminer metni ve Kissel'in yayımlanmış çalışmasında, Alman iddialarının aksine olarak Rumen 1. Zırhlı Tümeni'nin Sovyet yarma harekâtına karşı direndiği ama kısa sürede yenilgiye uğratıldığı görülmektedir.
Romanya'nın teslim olması, zaten Sovyet birlikleri ülke topraklarında derinlemesine bir girme yapmalarından sonra oldu. Ve zaten, Alman 6. Ordu'su, Romanya'daki diğer Alman birliklerinden kesin olarak kopmuştu. Romanya'daki Alman büyükelçiliği tarafından girişilen başarısız bir askerî darbe ardından Sovyet birlikleri Alman ve Rumen birliklerin arasından ilerlediler.
Rumen-Alman çatışmaları
O dönemdeki Romanya lideri , 23 Ağustos'ta Romanya kralı Michael tarafından başlatılan bir darbeyle görevden alındı. Alman kuvvetleri hemen ertesi gün darbeyi bastırmak ve Bükreş'i işgal etmek için harekete geçti. Fakat, Rumen birlikleri, Amerika Birleşik Devletleri Hava Kuvvetleri'ne bağlı bazı unsurların da müdahalesiyle bu harekâtı püskürttü. Prut Nehri'nin batı kıyılarından Bükreş'e takviyeli olarak taarruz eden Alman kuvvetleri, bölgeye hızla ilerleyen Kızıl Ordu birlikleri tarafından geri atıldı. Aynı sıralarda Rumen birlikleri, Ploiești petrol sahasını korumakla görevli Wehrmacht birliklerine saldırdılar ve Macaristan yönünde geri attılar. Bu çatışmaların sonunda Rumen Ordusu, daha sonra Sovyet kuvvetlerine teslim edilen 50 bin Alman tutsak aldı.
Romanya kaynakları, Romanya'nın Alman işgalinden kurtulmasında esas faktörün iç faktörler olduğunu, dış faktörlerin sadece destek verdiğini ileri sürmektedir. Bu açıklama, olaylara Sovyet bakışından net olarak farklıdır. Sovyet tarafı, Kızıl Ordu saldırısının Romanya'da bir darbeye yol açtığını ve bu olayın ardından Romanya'nın yerel isyancıların çabalarıyla işgalden kurtulduğunu kabul eder.
Sonuçlar
Alman birlikleri, yerine koyamayacakları ölçüde ağır insan kaybına uğradılar, yaklaşık 200 bin kişi. Sovyet kayıpları ise, bu çapta bir harekât için fazlasıyla düşüktür. Kızıl Ordu hızla Yugoslavya'ya ilerledi ve Alman E Ordular Grubu ile Yunanistan'daki F Ordular Grubu'nun geri çekilmeye zorladı. Yugoslav ve Bulgar partizanlar, başkent Belgrad'ı 20 Ekim 1944 tarihinde işgalden kurtardı.
Politik düzeyde Yaş-Kişinev Taarruzu, Kral Michael'in Romanya'da bir darbe gerçekleştirmesini ve Romanya'nın Mihver Devletleri safından Müttefik Devletler safına geçmesini tetikledi. Kısa süre içinde, Romanya ile Almanya'nın müttefiki Macaristan arasında, Romanya topraklarında küçük bir sınır savaşı patlak verdi. Bu bölge 1940 yılında Romanya'nın İkinci Viyana Sözleşmesi ile Macaristan'a terk etmeye zorlandığı bölgeydi.
Kızıl Ordu, harekâtın başarısıyla Besarabya ve Kuzey Bukovina'da yeniden kontrol sağladı. Bu topraklar, 1940 yılında Sovyetler tarafından işgal edilmişti.
Dipnotlar
- ^ a b c ""Military planning in the twentieth century", U.S. Air Force History Office". 28 Mayıs 2013 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 15 Mart 2010.
- ^ United Center for Research and Training in History, Bulgarian historical review 28 Mayıs 2013 tarihinde Wayback Machine sitesinde ., p.7
- ^ . 13 Şubat 2008 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Haziran 2020.
- ^ (Almanca)Siebenbürgische Zeitung: "Ein schwarzer Tag für die Deutschen" 22 Mayıs 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde ., 22 August 2004
- ^ a b . 6 Ocak 2007 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Haziran 2020.
- ^ , Soviet Casualties and Combat Losses in the Twentieth Century, , Greenhill Books, 1997; (chapter on the Jassy-Kishinev operation in Russian 26 Eylül 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde .)
- ^ , The Road to Berlin: Continuing the History of Stalin's War with Germany 28 Mayıs 2013 tarihinde Wayback Machine sitesinde ., pp. 345, 350, 374
- ^ Major R. McMichael, The Battle of Jassy-Kishinev, (1944), Military Review, July 1985, pp. 52-65
- ^ Çeşitli kaynaklarda Harekât adlandırması konusunda farklı yaklaşımlara rastlanır. Bunlar arasında Yassy-Kishinev Operation (Chris Bellamy, 1986), Iassi-Kishinev Operation (David Glantz, 1997), Second Iasi-Kishinev Operation (David Glantz, 2007) gibi örnekler de bulunmaktadır.
- ^ Friessner H. "Verratene schlachten." - Hamburg: Holsten Verlag, 1956.
- ^ a b (Rusça)"The Jassy-Kishinev offensive operation, 1944" 21 Şubat 2009 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- ^ ""The Romanian 1st Armored Division in August 1944" on axishistory.com". 28 Mart 2009 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 15 Mart 2010.
- ^ (Rumence) Florin Mihai, "Sărbătoarea Armatei Române" 16 Haziran 2013 tarihinde Wayback Machine sitesinde ., , October 25, 2007
- ^ George Ciorănescu and Patrick Moore, "Romania's 35th Anniversary of 23 August 1944" 5 Ağustos 2009 tarihinde Wayback Machine sitesinde ., Radio Free Europe, RAD Background Report/205, September 25, 1973
- ^ Andrei Miroiu, "Balancing versus bandwagoning in the Romanian decisions concerning the initiation of military conflict" 28 Şubat 2008 tarihinde Wayback Machine sitesinde ., NATO Studies Center, Bükreş, 2003, pp. 22-23.
Kaynakça
İngilizce Wikipedia maddesinden yararlanılmıştır. Jassy–Kishinev Offensive (August 1944)
- Art of War Symposium, From the Dnepr to the Vistula: Soviet Offensive Operations - November 1943 - August 1944 - David M. Glantz
- When Titans clashed: how the Red Army stopped Hitler - David M. Glantz, Jonathan M. House
- Red Storm Over the Balkans: The Failed Soviet Invasion of Romania, Spring 1944 - David M. Glantz
- Die Zerschlagung der Heeresgruppe Südukraine: Aug.-Sept. 1944. - Viktor Antonovič Maculenko, Ina Balcerowiak
- Die Magdeburger Division: zur Geschichte der 13. Infanterie- und 13. Panzer-Division 1935-1945 - Dieter Hoffmann
- Die Katastrophe in Rumänien 1944 - Hans Kissel
- Stalingrad to Berlin: The German Defeat in the East, Office of the Chief of Military History, U.S. Army; 1st edition - E.F. Ziemke
- "Tancuri în flăcări. Amintiri din cel de-al doilea război mondial." (Tanks in flames. Memories of the Second World War) - I.S. Dumitru
- Romania: The Unfinished Revolution (Postcommunist States and Nations) - Steven D. Roper
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
2 Yas Kisinev Taarruzu ya da Yas Kisinev Stratejik Taarruz Harekati Dogu Romanya daki Yas ve Moldova daki Kisinev gibi iki onemli kente yonelen Sovyet genel taarruzudur Harekat 20 29 Agustos 1944 tarihleri arasinda gerceklesmistir Sovyet 2 Ukrayna Cephesi ve kuvvetleri Alman ve Rumen kuvvetlerce gucu bicimde tutulan Kuzey Ukrayna Ordular Grubu mevzilerine taarruz ettiler Kizil Ordu nun operatif hedefleri bolgedeki Alman ve Rumen kuvvetlerini imha etmek Moldavya yi geri almak ve Romanya ile Balkanlar a taarruz icin uygun dayanaklar olusturmakti 2 Yas Kisinev TaarruzuII Dunya Savasi Dogu CephesiTarih20 Agustos 29 Agustos 1944BolgeDogu RomanyaSonucSovyet zaferiTaraflar Almanya Romanya Sovyetler BirligiKomutanlar ve liderlerJohannes Friessner Petre DumitrescuFyodor Tolbuhin Rodion MalinovskiGuclerAlmanya Guney Ukrayna Ordular Grubu Romanya 40 tumen 170 tank 800 ucakKayiplarAlmanya 100 000 olu 98 000 tutsak Romanya 8 305 olu 24 989 yarali 170 000 tuksak ya da kayip 25 ucak13 197 olu tutsak 53 933 yarali 111 ucak Taarruz savunmadaki Alman birliklerinin kusatilmasi ve buyuk kisminin imha edilmesiyle sonuclandi ve Kizil Ordu ya Dogu Avrupa iclerinde ilerlemek yonunden stratejik bir elverislilik sagladi Ayrica Romanya yi Mihver safindan Muttefik Devletler safina gecmeye zorladi Harekat oncesiAyni bolgede 8 Nisan 6 Haziran 1944 tarihleri arasinda Kizil Ordu nun giristigi 1 Yas Kisinev Taarruzu Sovyet birlikleri acisindan basarisizlikla sonuclanmisti Bununla birlikte 1944 yili boyunca Wehrmacht Dogu Cephesi kuvvetleri tum cephe hattinda geri atilmislardi Guney Ukrayna Ordular Grubu 1944 Mayis ayinda savas oncesi Romanya sinirina kadar gerilemisti ve yine de Romanya ile Sovyetler Birligi arasindaki sinirin buyuk bolumunu olusturan Dinyester hattinda bir savunma tesis etmeyi basarmisti Ancak Kizil Ordu iki yerde koprubasi olarak iki derinlik saglamis bulunuyordu Haziran ayi sonlarinda bolgede muharebeler kesildi Bu sayede Alman birlikleri yeniden duzenlenmek icin olanak buldular Bu tarihlerde Guney Ukrayna Ordular Grubu zirhli birlikler acisindan oldukca guclu durumdaydi Ancak Temmuz ve Agustos ayi baslarinda zirhli birliklerin cogu Kizil Ordu nun Baltik devletleri Belarus ve Polonya iclerine ilerleyisine karsi koymak uzere Dogu Cephesi nin kuzey ve merkez kesimlerine kaydirilmisti Sovyet genel taarruzunun baslamasindan hemen once bolgede sadece 1 Rumen Zirhli Tumeni ve kalmisti Sovyet Cephe komutanliklarinin taarruz oncesinde gelistirdikleri yaniltma hareketleri oldukca basariliydi Alman komuta kadrosu Sovyet birliklerinin hareketlerine bakarak Kizil Ordu birliklerinin cephe hatti boyunca kuzeye kaydirilmakta olduguna inaniyordu Sovyet birliklerinin kesin yerlesimleri ve taarruz cepheleri harekattan onceki son saatlere kadar bile bilinmiyordu Sovyet planlariStrateji STAVKA nin plani Alman ve Rumen ordularinin 2 ve 3 Ukrayna Cephelerinin gerceklestirecegi cift kiskac hareketiyle cevrilmesi esasina dayaniyordu Bu plana gore 2 Ukrayna Cephesi kuvvetleri Yas in kuzeyinde Alman savunmasini yaracak ve Cephenin motorize ve mekanize unsurlari Alman 6 Ordu su geri cekilmeden Prut Nehri uzerinde koprubaslari elde edecekti Hemen sonra harekete gecen Sovyet Siret Nehri gecislerini ele gecirecekti Siret in bir kolu uzerindeki Focsani kesiminde guclu savunma mevzilerinin ele gecirilmesi de ongorulmustu Diger yandan 3 Ukrayna Cephesi kuvvetleri Tiraspol uzerinden taarruz ederek Dinyester Nehri uzerindeki koprubaslarini ele gecirecek ardindan mekanize ve motorize unsurlari kuzeye cark ederek 2 Ukrayna Cephesi nin ileri unsurlariyla birlesecektir Iki Cephe kuvvetlerinin bu sekilde hareketi Alman kuvvetlerinin Kisinev civarinda kusatilmasini saglayacaktir Basarili bir kusatmanin ardindan 6 Tank Ordusu ve 4 Muhafiz Mekanize Kolordusu Bukres e ve Ploiești petrol bolgesi yonunde taarruzlarini surdurecekti Operatif planlama General Fyodor Tolbuhin komutasindaki 3 Ukrayna Cephesi nin harekati Bu bolgedeki esas kuvvet General in sunun ile dur Bu birlikler 4 km genislikteki bir cephe hattindan taarruz edecektir Taarruzu yapacak olan bu kuvvetler birinci kademe kuvveti 37 Ordu nun iki kolordusudur Diger kolordu ihtiyat olarak tutulmaktadir Plana gore Alman Rumen savunmasi ilk dort gunde ortalama 15 km ilerleme saglanarak derinligine yarilacaktir Taarruzun bir haftanin sonunda 110 120 km lik derinlige operatif derinlik ulasmasi ongorulmustur General komutasindaki 66 Piyade Kolordusu nun iki tumeni 61 Muhafiz Piyade Tumeni ile 333 Piyade Tumeni birinci kademede taarruza kalkacak ucuncu tumen olan 244 Piyade Tumeni ise ihtiyatta tutulacaktir 61 Muhafiz Piyade Tumeni nin cephe hatti 1 5 km ve 333 Piyade Kolordusunun cephe hatti ise 2 km dir Sonuc olarak Kolordu nun 4 km lik cephe hattinin 3 5 km kesiminde taarruz edilecektir Iki tumenin taarruz cephesinde kilometre basina topcu ve havan yogunlugu 231 234 tank ve taarruz topu yogunlugu 18 dir Askerler Agustos ayi basindan itibaren savunmadaki kuvvetlerin ustesinden gelebilmek icin benzer bir arazi uzerinde taktik taarruz agirlikli ozel bir egitimden gectiler TaarruzIlk taarruz Taarruza katkilan 333 Piyade Tumeni uc alayini da birinci kademede taarruza katmisti 61 Muhafiz Piyade Tumeni ise standart taarruz tarzinda alaylardan birini ihtiyata ayirmis iki alayi ile taarruz etmistir Bu duzenleme yerinde olmustu cunku alaylardan birinin sag kanadi savunmayi asamadi Tumen in diger alayinin taarruzu her ne kadar basarili gelistiyse de Tumen 333 Piyade Tumeni kadar basarili degildi Bu durumda Tumen Komutani ihtiyattaki alayi da muharebeye surdu Karanlik coktugunde 66 Piyade Kolordusu nun ihtiyat tumeni savunmanin ikinci kademesine taarruz icin muharebeye sokuldu Karanlikta birliklerin ileri hareketi sekteye ugradi Ustelik 13 Panzer Tumeni saat 23 00 dolaylarinda karsi taarruz baslatmisti Gun sonunda iki Rumen tumeni tumuyle muharebe disi kalmistir Ote yandan iki Alman tumeni de agir kayiplara ugradi Tumenlerden biri yari mevcudunu yitirdi Sovyet hazirlik atesi sirasinda bu birliklerin tum topcu unsurlari imha olmustur 13 Panzer Tumeni Sovyet 66 Piyade Kolordusu na ilk gun bir karsi taarruz duzenleyerek ertesi gunku ilerlemesini durdurmaya calisti fakat olumlu bir sonuc alamadi 13 Panzer Tumeni silah yonunden zayif olmakla birlikte son takviyelerle insan gucu olarak guclu sayilirdi Zirhli olarak Panzer IV Sturmgeschutz III ve kundagi motorlu tanksavar toplari vardi Ikinci gunun sonunda tumenin taarruz edecek ya da etkili bir sekilde direnecek gucu kalmamistir Ikinci gunun sonunda 3 Ukrayna Cephesi kuvvetleri Alman 6 Ordu sunun geri hatlarina ulastilar Savastan sonra onemli bir Alman politikaci olan bagli oldugu tumenin Sovyet taarruzunun ucuncu gununde taktik bir birim olmaktan ciktigi gorusundeydi ve Dusman her yerde diye yazdi Bir tabur komutani olan Hans Diebisch aciklamalari Alman savunmasinin ates gucu esas savunma hatlarini ve geri hatlari vuran Sovyet hava taarruzlariyla tumuyle imha oldu Sovyet piyadesi taburun mevzileri icinde aniden gorundugunde ve askerler ricata kalkistiklarinda Sovyet hava kuvvetleri bunu olanaksiz kildi Tabur hava akinlari havan ve makineli tufek atesi altinda dagildi ve kismen imha oldu Bir baska Alman subayinin aciklamasi Hazirlik atesi ardindan Sovyet tanklari mevzilerimize daldilar seklindedir Taarruzun gelismesi Sovyet kuvvetleri cift kiskac hareketiyle Alman 6 Ordusu nu ve 8 Ordu nun bazi unsurlarini kusatmak icin ileri harekete basladilar Alman Rumen savunmasi taarruzun ikinci gunu icinde coktu ve 6 Muhafiz Mekanize Kolordu esas cevik kuvvet olarak olusan gediklerden ileri harekete gecti Bu ileri hareket Alman savunmasi icinde kisa surede 40 km lik bir derinlige ulasti ve geri hatlardaki ikmal tesislerini 21 Agustos aksaminda ele gecirdi Iki gun sonra 23 Agustos ta 13 Panzer Tumeni butunlugu olan bir muharebe gucu olmaktan cikmisti ve Alman 6 Ordu su 100 km derinlikte kusatilmisti Kizil Ordu nun mekanize motorize unsurlari Macaristan daki Alman birliklerinin geri baglantilarini en onemlisi Macaristan daki birliklerle baglantiyi kesmeyi basarmislardi Kusatilmis Alman birlikleri kusatmadan cikabilmek icin mucadele ettilerse de ancak bir kismi cikabilmeyi basardi Rumen birliklerinin cokusu Siklikla Sovyet ilerleme hizinin ve Alman birliklerinin bir butun olarak cokmesinin Romanya nin ihanetine yol actigi ileri surulmektedir Mazulenko tarafindan muharebelere iliskin inceleme muhtemelen bunun dogru olmadigini aciga cikarmaktadir Rumen birlikleri bircok durumda Sovyet taarruzlarina karsi direndiler fakat ellerindeki savas araclari modern bir orduya karsi savunma yapmak icin yetersizdi Ozellikle tanksavar top ve ucaksavar silahlari yonunden yetersizlik icindeydiler David M Glantz in yayimlanmis seminer metni ve Kissel in yayimlanmis calismasinda Alman iddialarinin aksine olarak Rumen 1 Zirhli Tumeni nin Sovyet yarma harekatina karsi direndigi ama kisa surede yenilgiye ugratildigi gorulmektedir Romanya nin teslim olmasi zaten Sovyet birlikleri ulke topraklarinda derinlemesine bir girme yapmalarindan sonra oldu Ve zaten Alman 6 Ordu su Romanya daki diger Alman birliklerinden kesin olarak kopmustu Romanya daki Alman buyukelciligi tarafindan girisilen basarisiz bir askeri darbe ardindan Sovyet birlikleri Alman ve Rumen birliklerin arasindan ilerlediler Rumen Alman catismalariO donemdeki Romanya lideri 23 Agustos ta Romanya krali Michael tarafindan baslatilan bir darbeyle gorevden alindi Alman kuvvetleri hemen ertesi gun darbeyi bastirmak ve Bukres i isgal etmek icin harekete gecti Fakat Rumen birlikleri Amerika Birlesik Devletleri Hava Kuvvetleri ne bagli bazi unsurlarin da mudahalesiyle bu harekati puskurttu Prut Nehri nin bati kiyilarindan Bukres e takviyeli olarak taarruz eden Alman kuvvetleri bolgeye hizla ilerleyen Kizil Ordu birlikleri tarafindan geri atildi Ayni siralarda Rumen birlikleri Ploiești petrol sahasini korumakla gorevli Wehrmacht birliklerine saldirdilar ve Macaristan yonunde geri attilar Bu catismalarin sonunda Rumen Ordusu daha sonra Sovyet kuvvetlerine teslim edilen 50 bin Alman tutsak aldi Romanya kaynaklari Romanya nin Alman isgalinden kurtulmasinda esas faktorun ic faktorler oldugunu dis faktorlerin sadece destek verdigini ileri surmektedir Bu aciklama olaylara Sovyet bakisindan net olarak farklidir Sovyet tarafi Kizil Ordu saldirisinin Romanya da bir darbeye yol actigini ve bu olayin ardindan Romanya nin yerel isyancilarin cabalariyla isgalden kurtuldugunu kabul eder SonuclarAlman birliklerin ugradigi hezimetin sonucu Alman birlikleri yerine koyamayacaklari olcude agir insan kaybina ugradilar yaklasik 200 bin kisi Sovyet kayiplari ise bu capta bir harekat icin fazlasiyla dusuktur Kizil Ordu hizla Yugoslavya ya ilerledi ve Alman E Ordular Grubu ile Yunanistan daki F Ordular Grubu nun geri cekilmeye zorladi Yugoslav ve Bulgar partizanlar baskent Belgrad i 20 Ekim 1944 tarihinde isgalden kurtardi Politik duzeyde Yas Kisinev Taarruzu Kral Michael in Romanya da bir darbe gerceklestirmesini ve Romanya nin Mihver Devletleri safindan Muttefik Devletler safina gecmesini tetikledi Kisa sure icinde Romanya ile Almanya nin muttefiki Macaristan arasinda Romanya topraklarinda kucuk bir sinir savasi patlak verdi Bu bolge 1940 yilinda Romanya nin Ikinci Viyana Sozlesmesi ile Macaristan a terk etmeye zorlandigi bolgeydi Kizil Ordu harekatin basarisiyla Besarabya ve Kuzey Bukovina da yeniden kontrol sagladi Bu topraklar 1940 yilinda Sovyetler tarafindan isgal edilmisti Dipnotlar a b c Military planning in the twentieth century U S Air Force History Office 28 Mayis 2013 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 15 Mart 2010 United Center for Research and Training in History Bulgarian historical review 28 Mayis 2013 tarihinde Wayback Machine sitesinde p 7 13 Subat 2008 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 30 Haziran 2020 Almanca Siebenburgische Zeitung Ein schwarzer Tag fur die Deutschen 22 Mayis 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde 22 August 2004 a b 6 Ocak 2007 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 30 Haziran 2020 Soviet Casualties and Combat Losses in the Twentieth Century ISBN 1 85367 280 7 Greenhill Books 1997 chapter on the Jassy Kishinev operation in Russian 26 Eylul 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde The Road to Berlin Continuing the History of Stalin s War with Germany 28 Mayis 2013 tarihinde Wayback Machine sitesinde pp 345 350 374 Major R McMichael The Battle of Jassy Kishinev 1944 Military Review July 1985 pp 52 65 Cesitli kaynaklarda Harekat adlandirmasi konusunda farkli yaklasimlara rastlanir Bunlar arasinda Yassy Kishinev Operation Chris Bellamy 1986 Iassi Kishinev Operation David Glantz 1997 Second Iasi Kishinev Operation David Glantz 2007 gibi ornekler de bulunmaktadir Friessner H Verratene schlachten Hamburg Holsten Verlag 1956 a b Rusca The Jassy Kishinev offensive operation 1944 21 Subat 2009 tarihinde Wayback Machine sitesinde The Romanian 1st Armored Division in August 1944 on axishistory com 28 Mart 2009 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 15 Mart 2010 Rumence Florin Mihai Sărbătoarea Armatei Romane 16 Haziran 2013 tarihinde Wayback Machine sitesinde October 25 2007 George Ciorănescu and Patrick Moore Romania s 35th Anniversary of 23 August 1944 5 Agustos 2009 tarihinde Wayback Machine sitesinde Radio Free Europe RAD Background Report 205 September 25 1973 Andrei Miroiu Balancing versus bandwagoning in the Romanian decisions concerning the initiation of military conflict 28 Subat 2008 tarihinde Wayback Machine sitesinde NATO Studies Center Bukres 2003 pp 22 23 ISBN 973 86287 7 6KaynakcaIngilizce Wikipedia maddesinden yararlanilmistir Jassy Kishinev Offensive August 1944 Art of War Symposium From the Dnepr to the Vistula Soviet Offensive Operations November 1943 August 1944 David M Glantz When Titans clashed how the Red Army stopped Hitler David M Glantz Jonathan M House Red Storm Over the Balkans The Failed Soviet Invasion of Romania Spring 1944 David M Glantz Die Zerschlagung der Heeresgruppe Sudukraine Aug Sept 1944 Viktor Antonovic Maculenko Ina Balcerowiak Die Magdeburger Division zur Geschichte der 13 Infanterie und 13 Panzer Division 1935 1945 Dieter Hoffmann Die Katastrophe in Rumanien 1944 Hans Kissel Stalingrad to Berlin The German Defeat in the East Office of the Chief of Military History U S Army 1st edition E F Ziemke Tancuri in flăcări Amintiri din cel de al doilea război mondial Tanks in flames Memories of the Second World War I S Dumitru Romania The Unfinished Revolution Postcommunist States and Nations Steven D Roper