Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
2009 Honduras Darbesi, 28 Haziran 2009 günü Devlet Başkanı Manuel Zelaya'nın 2010 yılı Mart ayında yeni bir anayasa yazılması konusundaki halk oylaması kararını almasıyla başlayan ve iktidardan alaşağı edilmesiyle sonuçlanan siyasi süreç.
Krizin ortaya çıkışı
Zelaya'nın halk oylaması kararı Honduras Yüksek Mahkemesince yasa dışı ilan edilmiş olmasına rağmen Zelaya halk oylamasının planlandığı şekilde yapılması amacıyla hazırlıkları başlattı. Bu hazırlıklar kapsamında Honduras hükûmetine yardımcı olmak için Honduras Silahlı Kuvvetlerine oy pusulalarını ülkeye dağıtması görevi verildi. Ancak ordu komutanı Romeo Vásquez Velásquez verilen görevi yapmayı reddedince, Zelaya kendisini görevden aldı. Görevden alma kararı Mahkeme ve Parlamento tarafından yasa dışı ilan edildi.
Darbe
Halk oylamasının yapılmasına saatler kala 28 Haziran günü sabaha karşı Honduras Silahlı Kuvvetlerine bağlı birlikler Zelaya ve kabinesindeki vekillerden bazılarını zorla askeri üsse götürerek havayolu ile ülke dışına sürgüne götürmüştür. Parlamento Başkanı Roberto Micheletti yemin ederek fiili devlet başkanı olarak göreve başlamıştır.
Uluslararası tepkiler
Yapılan darbe Birleşmiş Milletler, Amerika Devletleri Örgütü OAS önce darbeyi kınayacak, darbecilerden Zelaya'nın yeniden görevine iade edilmesi için 72 saat süre vermiş, süre sonunda Zelaya görevine iade edilmeyince de Honduras'ı örgüt üyeliğinden çıkartmıştır
Zelaya'nın dönüş teşebbüsü
OAS'ın kararını bekleyen Zelaya, 6 Temmuz günü ülkeye döneceğini açıklamış, yanında Ekvador Devlet Başkanı Rafael Correa, Arjantin Devlet Başkanı Cristina Fernândez, Paraguay Devlet Başkanı Fernando Lugo olduğu halde uçakla Honduras'ın başkenti Tegucigalpa'ya gelse de ordu birliklerinin havaalanını kapatmaları sonucu uçağı iniş yapamamıştır. Devlet Başkanını karşılamak için havaalanına gelen Zelaya destekçilerine ise askerler tarafından açılan ateş sonucu en az bir kişi ölmüştür.
Medya savaşı
Askerî darbenin yapılmasının hemen ardından bölgesel yayın yapan Telesur televizyonu ile CNN Espanol yayınları darbeciler tarafından durdurulmuş, Associated Press yayınları engellenmiştir. Darbenin haber kanalları tarafından okuyucularına verilmesi farklı olmuştur. Özellikle The Economist ve BBC darbeyi olumlu karşılamıştı. Buna sebep olarak Zelaya'nın Chavez ile müttefik olarak düşünülmesiydi. Öte yandan Telesur Zelaya'nın her açıklamasını verecek ve genelde darbe karşıtı yayın yapacaktır. Prensa Latina da bu şekilde yayın yapacaktır.
Değerlendirmeler
- Darbe olmadan önce olacakları tahmin eden tek kişi Küba eski Devlet Başkanı Fidel Castro oldu. Yazdığı yazıda Honduras'taki gerginliğe işaret eden Castro tarihi günlerin yaşandığını belirtecek ve Zelaya'ya destek verecektir.
- Darbeden sonraki günlerde bölgenin en güçlü komünist partilerinden olan Venezuela Komünist Partisi adına yapılan açıklamada OAS örgütünün darbecilere 72 saat süre tanımasının ABD emperyalizminin bir oyunu olduğu iddia edilecek ve Zelaya'nın derhal ülkeye dönmenin bir yolunu bulması gerektiği ve Zelaya yanlısı gösterilerin uzun süre aynı kararlılıkla devam edemeyeceği, darbecilerin baskı kullanacağı belirtilecekti.
- Darbecilerle Zelaya arasında bir pazarlığa dair ilk haber ise New York Times'tan gelecektir. Yazıda Zelaya'nın dönmesine ancak yeniden devlet başkanlığına aday olmayacağı ve derhal seçimlerin yapılacağına dair güvence vermesi halinde razı olunacağı belirtiliyordu. Bu bakış açısı darbeyi kınama yolunda açıklama yapmasına rağmen elçisini Honduras'tan çekmeyen ABD yönetimi için kabul edilebilir bir çözüm gözükmektedir.
- Venezuela lideri Hugo Chavez ise ilk günden itibaren darbeyi ABD ile ilişkilendirerek darbecileri goriller olarak tanımlayacaktır. Ayrıca Zelaya'nın yaptığı açıklamadaki Honduras'taki ABD elçisi olan Roberto Flores Bermudez'in darbeyi haftalar önceden bildiğinin bilgisi darbedeki ABD bağlantısını güçlendirmiştir.
- Küba Cumhuriyeti Türkiye Büyükelçisi Ernesto Gomez Abascal ise yaptığı değerlendirmede darbenin Latin Amerika'daki yönetimleri ve özellikle de Hugo Chavez'i hedef aldığını belirtmiştir.
- Fidel Castro 11 Temmuz günü yazdığı yazıda eğer Honduras'ta darbeciler başarılı olursa tüm Latin Amerika'da benzer askeri ayaklanmaların yaşanacağı öngörüsünde bulunarak ilerici hükûmetleri zorlu bir dönemin beklediğini belirtmiştir. Ayrıca Honduras'taki askeri üsse de dikkat çeken Castro darbenin arkasında ABD'nin bulunduğunu iddia etmiştir. Castro 22 Temmuz günü yaptığı yazılı açıklamada arabuluculuk yapan Oscar Arias'ın ABD'nin isteğiyle siyasi krizi darbecilerin lehine süre kazanmak amacıyla bu göreve getirildiğini yazacak ve Daniel Ortega'nın açıklamalarına dayanarak Arias'ı ABD yanlısı bir politikacı olmakla suçlayacaktır. Ayrıca San Jose görüşmeleri sırasında ortaya konan ve Zelaya tarafından kabul edilen 7 maddenin kabul edilmemesini darbecilerin en büyük hatası olduğunu belirten Castro, Zelaya'nın mutlaka Honduras'a döneceğini ve Honduras halkı tarafından sevinçle karşılanacağını belirtir. Micheletti ile Clinton ile arasında sürekli temas olduğunu ve Honduras Ordusunun bu gelişmeler karşısında ne yanıt vereceğinin ise bilenemediğini ekler.
- Venezuelalı gazeteci darbecilerin ABD bağlantılarına dikkat çekerek Honduras'taki ABD Elçiliğinin ve Soto Cano'daki askeri üssünün darbecilerle temasını gözler önüne sermiştir.
Çözüme doğru
9 Temmuz günü darbeyle başa gelen Micheletti ile yasal devlet başkanı Zelaya, Kosta Rika'ya Devlet Başkanı ve Nobel Barış ödülü sahibi Óscar Arias'ın arabuluculuğunda görüşmelere katılmak için gelmiş ancak yüz yüze görüşmemişlerdir. İki gün boyunca heyetler halinde süren görüşmelerde iki taraf da geri adım atmayınca uzlaşma görüşmeleri sonuç alınmadan tamamlanmıştır.
Çözüm için 5 koşul
Arias'ın başkan yardımcısı Casas Zamora'ya atfedilen haberde Madrid Üniversitesinde profesör olan Juan Carlos Monedero Zelaya'nın göreve iade edilebilmesi için 5 koşul öne sürülmüştür:
- Zelaya yeniden devlet başkanı olabilir ama bu mutlaka tek başına iktidara gelecek anlamına gelmemelidir
- Anayasayı değiştirme girişiminden vazgeçmelidir
- Venezuela Devlet Başkanı Chavez ile arasına mutlaka mesafe koymalıdır
- Mutlaka ikili bir iktidar hali yaratılmalı ve hükûmette Zelaya olsa bile Kasım ayında seçimlere kadar birlik hükûmeti iktidarda olmalıdır
- Darbede yer alanlara af çıkartılmalı ve herhangi bir cezai işlem uygulanmamalıdır
Micheletti'den geri adım
15 Temmuz günü açıklama yapan darbeyle başa gelen Micheletti, Zelaya'nın görevinin başına dönmemesi koşuluyla fiilen yürüttüğü devlet başkanlığı görevini bırakabileceğini açıkladı.
Honduras dış temsilcilikleri
Siyasi kriz Honduras'ın dış temsilciliklerini de etkilemiş ve elçiliklerin çoğu Zelaya'yı desteklemişti. Bunun üzerine Micheletti, kendi talimatlarını dinlemeyen yabancı temsilciliklerin bütçesini kesmeyi planlamakta.
Zelaya'nın dönüşü
Bolivya'da bulunan Zelaya hükûmetinin Dışişleri bakanı Patricia Rodas yaptığı açıklamada devlet başkanının ülkeye dönmek üzere yolda olduğunu ve Honduras'a giriş yaparak darbeci hükûmete alternatif hükûmet kurarak buradan mücadeleye başlayacağını bildirdi.
Arias arabuluculuğunda görüşmeler
Kosta Rika'da Devlet Başkanı Arias'ın arabuluculuğunda süren görüşmelerde ortaya çıkan 7 maddeyi Zelaya kabul etse de Micheletti reddedecektir:
- Manuel Zelaya'nın seçimle başa geldiği süreyi tamamlamak üzere yeniden devlet başkanlığına getirilmesi
- Belli başlı partilerin katılımıyla Ulusal Birlik ve Uzlaşma hükûmetinin kurulması
- Darbeyle ilgili tüm siyasi suçlulara genel af ilan edilmesi
- Manuel Zelaya ve hükûmetinin seçimlerde yeniden aday olmaması
- Seçimlerin Ekim ayının son pazarı olacak şekilde ileri çekilmesi
- Seçimlerin şeffaflık ve düzen içerisinde geçmesi için seçimlerden bir ay önce Silahlı Kuvvetlerin denetim yetkisini Yüksek Seçim Kuruluna devretmesi
- Honduras'ta anayasal düzene geçişin eksiksiz olması için uluslararası gözlemcilerin ve özellikle de Amerikalar Örgütünden gözlemcilerin seçim sırasında ülkede bulunmaları.
Zelaya Honduras'ta
Tribuna Popular haberine göre Zelaya Honduras'a dönmüş ve ismi açıklanmayan bir yerde üslenmiştir. Ülke çapında genel grev düzenlenerek darbecilerin iktidardan düşürülmesi için eylemleri Honduras'tan sevk ve idare edeceği açıklanmıştır.
San Jose görüşmelerinin çöküşü
22 Temmuz günü açıklama yapan uzlaşma görüşmelerindeki arabulucu Óscar Arias taraflar arasında uzlaşma sağlanamadığını ve görüşmelerin çöktüğünü açıkladı. Manuel Zelaya ise Nikaragua'dan yaptığı açıklamada görüşmelerin çökmesi üzerine ülkesine geri döneceğini ve Nikaragua'nın Esteli bölgesinde Honduras'a karayoluyla giriş yapacağını açıkladı.
Zelaya'nın ikinci dönüş girişimi
Daha önceden havayoluyla ülkeye dönmeye çalışan devrik devlet başkanı Manuel Zelaya, Nikaragua sınırından Honduras'a sembolik olarak giriş yapar. Kendisini sınırın diğer tarafında bekleyen ailesi ve taraftarlarının ise sınıra 10 km kala askeri barikatla durdurulduğu ve kalabalığın dağıtılması için müdahale edildiği belirtilmektedir. Zelaya ülkeye giriş yaptıktan sonra ise ülkede kan dökülmesini istemediğini belirterek darbecileri halkın isteklerine uymaya çağırarak görüşmeye hazır olduğunu bildirdi. Bu gelişmelerle ilgili ilk yorum ABD Dışişleri Bakanı Hillary Clinton'dan geldi, Clinton Zelaya'nın girişimini "düşüncesizlik" olarak değerlendirdi.
Zelaya yeniden Honduras'ta
21 Eylül Pazartesi günü devrik Devlet Başkanı Zelaya'nın gizli bir şekilde ülkeye girerek dört günlük zorlu yolculuktan sonra başkent Tegucigalpa'ya vardığı ve Birleşmiş Milletler Elçiliğinde bulunduğu açıklandı. Manuel Zelaya'nın Brezilya Elçiliğinde bulunduğunu gösteren fotoğraflar basında yayınlanmıştır. Zelaya yaptığı açıklamada Honduras halkının kararlılığı sayesinde yeniden göreve döneceğini belirtti. Direniş örgütleri taraftarlarını başkente çağırırken darbe hükûmeti sokağa çıkma yasağı ilan etti. ABD Dışişleri Bakanı Clinton ve arabuluculuk görevi almış olan Kosta Rika Devlet Başkanı Oscar Arias yaptıkları benzer açıklamalarda Zelaya'nın ülkeye dönmesinin demokrasiye geçiş sürecinin kolaylaştırılması için bir fırsat olduğunu belirttiler.
Sona doğru
30 Ekim günü darbeyle başa gelen hükûmetin başında bulunan Roberto Micheletti yaptığı açıklamada krizin tarafları arasında bulunan sorunlara dair anlaşma sağlandığı ve imza altına alındığını belirtti. Buna göre:
- Zelaya'nın yeniden göreve iadesi için son karar Kongre'de bulunacak ve bununla ilgili bir oylama yapılması
- Ulusal Birlik hükûmeti kurulması
- Anayasal referandum ve Anayasanın değiştirilemez maddelerinin değiştirilme girişimlerinin sona ermesi
- 29 Kasım 2009 tarihinde düzenlenmesi planlanan seçimlerin tanınması ve seçim sürecinin desteklenmesi
- 28 Haziran Darbesinden sonra gerçekleşen olayların inceleneceği bir komisyonun kurulması
- Uluslararası kamuoyuna Honduras ile kopartılan uluslararası ilişkilerini yeniden kurmaları için çağrı yapılması konularında anlaşma sağlanmıştır.
Micheletti'nin bu kararı açıkladığı sırada ülkeye OAS örgütüne bağlı uzlaşma heyetiyle birlikte gelen ABD yetkilisi Thomas Shannon'un da Honduras'ta bulunması anlamlı olarak değerlendiriliyor.
29 Kasım Seçimleri
Darbeyle başa gelen yönetim anayasal devlet başkanı Manuel Zelaya'nın göreve iadesiyle ilgili Kongre oylamasının 29 Kasım Seçimlerinden sonra yapılacağını açıklayarak, anayasal düzene dönmeden askerleri yönetimin vesayeti altında seçimleri yapma iradesini ortaya koyar. Bu durum Zelaya ve Darbeye Karşı Ulusal Cephe örgütü tarafından reddedilir ve seçimlerin boykot edileceği açıklanır.
Seçim sonuçları
Katılım oranının %25 seviyesinde olduğu seçimlerde Ulusal Parti adayı Porfirio Lobo Sosa 318,960 oy alırken, Liberal Parti adayı Elvin Ernesto Santos 218,358 oyda kaldı. Anayasal devlet başkanı Manuel Zelaya ve Darbeye Karşı Ulusal Cephe seçimlerin %75'e varan oranda boykot edilmesinin seçimleri geçersiz kılacağını savunurken, uluslararası kamuoyu da seçimleri tanımıyor.
Kongre oylaması
Seçimlerin yapılmasının ardından Zelaya'nın görevine iade edilmesi Kongre'nin önüne geldi. Kongre'de yapılan oylamanın sonucunda 111 oya karşı 14 oyla Zelaya'nın göreve iade edilmesi reddedilmiştir. Bu kararın alınması sonucunda önceden darbeye karşı tavır almış olan ABD Lobo hükûmetini tanıma yolunda açıklama yapmıştır.
Zelaya'nın durumu
ABD'nin 29 Kasım seçimlerini tanımasından ve Honduras Kongresinin 2 Aralık günü aldığı Zelaya'nın göreve iade edilmesini reddeden kararından sonra Peru, Kosta Rika ve Panama Lobo hükûmetinin tanımışlardır. Buna rağmen bölgede ülkelerinden Venezuela, Brezilya, Küba, Bolivya, Ekvador, Nikaragua seçimleri geçersiz saymakta. Bu sırada aylardır kuşatma altında bulunan Tegucigalpa'daki Brezilya Elçiliğinde bulunan Zelaya'nın Meksika'ya sığınacağına dair haberler alınır. Ancak Honduras İçişleri Bakanlığından yapılan açıklamada üzerinde anlaşılan bu yolculuğun ertelendiği bildirilir. Zelaya ise başka bir ülkeye gitme isteğinde olmadığını açıklayarak, Lobo hükûmetini tanımadığını bildirerek, taraftarlarına ve darbeye karşı direnenlere Kurucu Meclis'in toplanması için mücadele etme çağrısı yapar. Lobo hükûmetinin yaptığı açıklamada, Zelaya'nın ancak siyasi sığınma hakkı talep etmesi halinde Meksika'ya gitmesine izin verileceği de belirtilmekte.Dominik Cumhuriyeti devlet başkanı 'in arabuluculuğunda gerçekleşen görüşmelerden sonra Zelaya, siyasi sığınma olmaksızın Dominik Cumhuriyeti'ne uçakla geldi ve devlet başkanı olarak resmi törenle karşılandı.
Lobo iktidarda
27 Ocak günü yemin ederek göreve başlayan hükûmeti ise ülke içindeki direniş ve uluslararası kamuoyundan gelen tepkiler arasında göreve başlıyor. Bölgenin en önemli ülkelerinden Brezilya'nın Lobo'nun yemin törenine temsilci göndermemesi Honduras basınında büyük yer tutmuştur. Ayrıca Honduras Parlamentosu almış olduğu kararla darbe dönemindeki tüm suçlar için genel af ilan etmiş bulunuyor. İlan edilen genel af, darbe sürecinin aklanması olarak yorumlanmakta.
Zelaya Hondura'a dönüyor
Zelaya darbeden sonra uzunca bir süre kalmak zorunda kaldığı Dominik Cumhuriyeti'nden yapılan açıklamada Lobo iktidarı tarafından Venezuela ve Kolombiya hükûmetlerinin arabuluculuğuyla hazırlanan uzlaşma belgesi sayesinde Honduras'a döneceğini belirtmiştir.
Wikileaks belgeleri
2010 yılı Kasım ayında Wikileaks adlı internet sitesi tarafından kamuoyuna açıklanan belgeler arasında yer alan yazışmalarda ABD hükûmetinin darbeci hükûmeti eleştirir gözükürken bir yandan mali yardım yaptığı ortaya çıkmıştır. Ayrıca belgelerde yer alan ve darbeden önce Honduras'ta görev yapan ABD Elçisi Charles Ford tarafından kaleme alınan gizli kodlu 15 Mayıs 2008 tarihli mesajda Zelaya'dan lider bozuntusu, ihtiyar devrimci, güven vermeyen ve sinsi olarak bahsediliyor. Zelaya sürekli olarak Küba ve Venezuela ile temas halinde olmasından ve ABD'nin bölgede attığı her attığı adımı sorgulamasından dolayı eleştiriliyor.
Clinton açıklaması
2016 ABD başkanlık seçimlerinde Demokrat Parti aday adayı olan Hillary Clinton 2009 yılında Honduras'ta yaşananlara dair olumlu değerlendirme yapmıştır.
Kaynakça
- ^ "BBC News 28 Haziran 2009". 29 Haziran 2009 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 6 Temmuz 2009.
- ^ "Darbeyi kınayan Birleşmiş Milletler Genel Kurul kararı". 3 Temmuz 2009 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 6 Temmuz 2009.
- ^ "OAS örgütü Honduras'ı üyelikten çıkartır". 15 Kasım 2009 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 9 Ekim 2020.
- ^ . 9 Temmuz 2009 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Temmuz 2009.
- ^ "Prensa Latina haber ajansı haberi". 17 Temmuz 2009 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 6 Temmuz 2009.
- ^ [1]Venezuela Komünist Partisi yayın organı Tribuna Popular haberi
- ^ "Hayatını kaybeden 19 yaşındaki genç Isis Obed Murillo Mencía ile ilgili soL haberi 16 Temmuz 2009". 19 Temmuz 2009 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 16 Temmuz 2009.
- ^ "1 Temmuz 2009 Miami Herald haberi". 26 Temmuz 2009 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Temmuz 2009.
- ^ "2 Temmuz 2009 The Economist". 4 Temmuz 2009 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 7 Temmuz 2009.
- ^ "5 Temmuz 2009 BBC News". 6 Temmuz 2009 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 7 Temmuz 2009.
- ^ "Telesur haberi". 8 Temmuz 2009 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 7 Temmuz 2009.
- ^ "25 Haziran 2009 tarihli Fidel Castro yazısı". 6 Mart 2016 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 7 Temmuz 2009.
- ^ Tribuna Popular haberi
- ^ "' Temmuz 2009 NY Times". 9 Aralık 2018 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 7 Temmuz 2009.
- ^ "Obama darbeyi kınar 29 Haziran 2009 BBC News haberi". 1 Temmuz 2009 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 7 Temmuz 2009.
- ^ Dışişleri Bakanı Clinton ABD'nin amacının darbecilerle Zelaya arasında bir uzlaşma olduğunu açıklar Tribuna Popular 7 Temmuz 2009
- ^ . 30 Haziran 2009 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Temmuz 2009.
- ^ "Telesur haberi 7 Temmuz 2009 ABD elçisi apar topar değiştirilecek ve yeni elçi olarak Enrique Reina atanacaktır". 9 Temmuz 2009 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 8 Temmuz 2009.
- ^ . 9 Temmuz 2009 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Temmuz 2009.
- ^ "Prensa Latina'da Fidel Castro'nun yazısı". 13 Temmuz 2009 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 11 Temmuz 2009.
- ^ Prensa Latina Türkçe haberi 23 Temmuz 2009[]
- ^ "soL haberi 17 Temmuz 2009". 20 Temmuz 2009 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 17 Temmuz 2009.
- ^ "11 Temmuz 2009 BBC News haberi". 12 Temmuz 2009 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 11 Temmuz 2009.
- ^ "11 Temmuz 2009 [[Tribuna Popular]] haberi". 27 Temmuz 2009 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 11 Temmuz 2009.
- ^ "Darbeci Micheletti'den Geria Adım soL haberi 16 Temmuz 2009". 19 Temmuz 2009 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 16 Temmuz 2009.
- ^ "Darbeci Micheletti'den Elçiliklere Gözdağı soL haberi 16 Temmuz 2009". 19 Temmuz 2009 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 16 Temmuz 2009.
- ^ newsday.com haberi 17 Temmuz 2009
- ^ . 18 Temmuz 2009 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Temmuz 2009.
- ^ "cubadebate haberi 18 Temmuz 2009". 21 Temmuz 2009 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 19 Temmuz 2009.
- ^ Tribuna Popular haberi 20 Temmuz 2009
- ^ TeleSUR haberi 22 Temmuz 2009[]
- ^ TeleSUR haberi 22 Temmuz 2009[]
- ^ Tribuna Popular haberi 24 Temmuz 2009
- ^ "TeleSUR aberi 24 Temmuz 2009". 27 Temmuz 2009 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 25 Temmuz 2009.
- ^ "Prensa Latina haberi 24 Temmuz 2009". 30 Nisan 2012 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 25 Temmuz 2009.
- ^ "BBC haberi 24 Temmuz 2009". 26 Temmuz 2009 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 25 Temmuz 2009.
- ^ http://www.tiempo.hn/secciones/crisis-politica/1244-hillary-considera-imprudente-el-regreso-de-zelaya- Tiempo haberi 24 Temmuz 2009[]
- ^ "soL haberi 21 Eylül 2009". 24 Eylül 2009 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 22 Eylül 2009.
- ^ "TeleSUR haberi". 18 Şubat 2010 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 22 Eylül 2009.
- ^ "Prensa Latina haberi". 4 Mart 2016 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 22 Eylül 2009.
- ^ . 27 Eylül 2009 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Eylül 2009.
- ^ "soL haberi 22 Eylül 2009". 23 Eylül 2009 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 22 Eylül 2009.
- ^ "BBC haberi 22 Eylül 2009". 24 Eylül 2009 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 22 Eylül 2009.
- ^ "BBC Mundo haberi (İspanyolca) 30 Ekim 2009 tarihinde erişilmiştir". 2 Kasım 2009 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 30 Ekim 2009.
- ^ "soL haberi 30 Ekim 2009 tarihinde erişilmiştir". 31 Ekim 2009 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 30 Ekim 2009.
- ^ Shannon daha önce yaptığı açıklamalarda ABD'nin Honduras ile kesmiş olduğu ticari ilişkilerinin yeniden canlandırılabilmesi için krizin tarafları arasında bir anlaşmanın imza altına alınmasını şart koşmuştu.
- ^ Prensa Latina haberi, 19 Kasım 2009 günü erişilmiştir[]
- ^ Prensa Latina, 19 Kasım 2009 tarihinde erişimiştir[]
- ^ "soL haberi, 30 Kasım 2009 tarihinde erişildi". 2 Aralık 2009 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 30 Kasım 2009.
- ^ 30 Ekim 2009 tarihinde imzalanan San Jose-Tegucigalpa Antlaşmasına göre önce Kongre'de oylama yapılacak sonra ulusal birlik hükümetinin idaresinde seçimlere gidilecekti.
- ^ "03 Aralık 2009 tarihli BBC Mundo haberi (İspanyolca), 10 Aralık 2009 tarihinde erişilmiştir". 6 Aralık 2009 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 10 Aralık 2009.
- ^ ABD Dışişleri Bakanlığı Batı Küresi Olaylarından Sorumlu Bakan Yardımcısı Arturo Valenzuela 03 Aralık 2009 günü yaptığı açıklamada "The United States will continue to work with Honduran and international partners to help fulfill our overarching goal of supporting the restoration of democratic and constitutional order. We are encouraged by the strong call for national reconciliation made by President-elect Pepe Lobo, which also marks an important step in that direction." (ABD Honduras ve uluslararası müttefikleriyle demokratik ve anayasal düzene dönülmesi için birlikte çalışmaya devam edecektir. Seçilmiş bulunan devlet başkanı Pepe Lobo'nun ulusal birlik çağrıları bu yönde olumlu olarak değerelendirilmektedir) diyecektir.ABD Dışişleri Bakanlığı resmi sitesi, 10 Aralık 2009 tarihinde erişilmiştir 14 Aralık 2009 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- ^ "Xinhuanet haber ajansı haberi, 10 Aralık 2009 tarihinde erişilmiştir". 15 Aralık 2009 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 10 Aralık 2009.
- ^ "BBC Mundo haberi, 10 Aralık 2009 tarihinde erişilmiştir". 4 Aralık 2009 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 10 Aralık 2009.
- ^ "Al Jazeera haberi, 10 Aralık 2009 tarihinde erişilmiştir". 12 Aralık 2009 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 10 Aralık 2009.
- ^ "BBC Mundo haberi, 10 Aralık 2009 tarihinde erişilmiştir". 13 Aralık 2009 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 10 Aralık 2009.
- ^ "TeleSUR haberi, 10 Aralık 2009 tarihinde erişilmiştir". 15 Aralık 2009 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 10 Aralık 2009.
- ^ Honduras Tiempo gazetesi haberi (İspanyolca), 10 Aralık 2009 tarihinde erişilmiştir.[]
- ^ TeleSUR haberi, 28 Ocak 2010 tarihinde erişilmiştir[]
- ^ . 30 Ocak 2010 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Ocak 2010.
- ^ Prensa Latina Türkçe haberi, 28 Ocak 2010 tarihinde erişilmiştir.[]
- ^ . 31 Ocak 2010 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Ocak 2010.
- ^ "soL haberi, 28 Ocak 2010 tarihinde erişilmiştir". 29 Ocak 2010 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 28 Ocak 2010.
- ^ 26 Mayıs 2011 tarihli 4 Haziran 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde . Prensa Latina haberi, 26 Mayıs 2011 tarihinde erişilmiştir
- ^ 1 Aralık 2010 tarihli 2 Aralık 2010 tarihinde Wayback Machine sitesinde . soL haberi 1 Aralık 2010 tarihinde erişilmiştir
- ^ 10 Aralık 2010 tarihli El Pais haberi (İspanyolca) 11 Aralık 2010 tarihinde erişilmiştir
- ^ 12 Nisan 2016 tarihli 13 Nisan 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde . soL Haber Portalı haberi, 12 Nisan 2016 tarihinde erişilmiştir
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
2009 Honduras Darbesi 28 Haziran 2009 gunu Devlet Baskani Manuel Zelaya nin 2010 yili Mart ayinda yeni bir anayasa yazilmasi konusundaki halk oylamasi kararini almasiyla baslayan ve iktidardan alasagi edilmesiyle sonuclanan siyasi surec HondurasDarbeden hemen sonra Honduras sokaklari Zelaya yanlisi siyasi eylemlere sahne olurZelaya yanlisi gosteriler araliksiz surduOrdu birlikleriyle Zelaya yanlisi gosteri yapan halk arasinda yasananlarKrizin ortaya cikisiZelaya nin halk oylamasi karari Honduras Yuksek Mahkemesince yasa disi ilan edilmis olmasina ragmen Zelaya halk oylamasinin planlandigi sekilde yapilmasi amaciyla hazirliklari baslatti Bu hazirliklar kapsaminda Honduras hukumetine yardimci olmak icin Honduras Silahli Kuvvetlerine oy pusulalarini ulkeye dagitmasi gorevi verildi Ancak ordu komutani Romeo Vasquez Velasquez verilen gorevi yapmayi reddedince Zelaya kendisini gorevden aldi Gorevden alma karari Mahkeme ve Parlamento tarafindan yasa disi ilan edildi DarbeHalk oylamasinin yapilmasina saatler kala 28 Haziran gunu sabaha karsi Honduras Silahli Kuvvetlerine bagli birlikler Zelaya ve kabinesindeki vekillerden bazilarini zorla askeri usse goturerek havayolu ile ulke disina surgune goturmustur Parlamento Baskani Roberto Micheletti yemin ederek fiili devlet baskani olarak goreve baslamistir Uluslararasi tepkiler Yapilan darbe Birlesmis Milletler Amerika Devletleri Orgutu OAS once darbeyi kinayacak darbecilerden Zelaya nin yeniden gorevine iade edilmesi icin 72 saat sure vermis sure sonunda Zelaya gorevine iade edilmeyince de Honduras i orgut uyeliginden cikartmistir Zelaya nin donus tesebbusu OAS in kararini bekleyen Zelaya 6 Temmuz gunu ulkeye donecegini aciklamis yaninda Ekvador Devlet Baskani Rafael Correa Arjantin Devlet Baskani Cristina Fernandez Paraguay Devlet Baskani Fernando Lugo oldugu halde ucakla Honduras in baskenti Tegucigalpa ya gelse de ordu birliklerinin havaalanini kapatmalari sonucu ucagi inis yapamamistir Devlet Baskanini karsilamak icin havaalanina gelen Zelaya destekcilerine ise askerler tarafindan acilan ates sonucu en az bir kisi olmustur Medya savasiAskeri darbenin yapilmasinin hemen ardindan bolgesel yayin yapan Telesur televizyonu ile CNN Espanol yayinlari darbeciler tarafindan durdurulmus Associated Press yayinlari engellenmistir Darbenin haber kanallari tarafindan okuyucularina verilmesi farkli olmustur Ozellikle The Economist ve BBC darbeyi olumlu karsilamisti Buna sebep olarak Zelaya nin Chavez ile muttefik olarak dusunulmesiydi Ote yandan Telesur Zelaya nin her aciklamasini verecek ve genelde darbe karsiti yayin yapacaktir Prensa Latina da bu sekilde yayin yapacaktir Degerlendirmeler Darbe olmadan once olacaklari tahmin eden tek kisi Kuba eski Devlet Baskani Fidel Castro oldu Yazdigi yazida Honduras taki gerginlige isaret eden Castro tarihi gunlerin yasandigini belirtecek ve Zelaya ya destek verecektir Darbeden sonraki gunlerde bolgenin en guclu komunist partilerinden olan Venezuela Komunist Partisi adina yapilan aciklamada OAS orgutunun darbecilere 72 saat sure tanimasinin ABD emperyalizminin bir oyunu oldugu iddia edilecek ve Zelaya nin derhal ulkeye donmenin bir yolunu bulmasi gerektigi ve Zelaya yanlisi gosterilerin uzun sure ayni kararlilikla devam edemeyecegi darbecilerin baski kullanacagi belirtilecekti Darbecilerle Zelaya arasinda bir pazarliga dair ilk haber ise New York Times tan gelecektir Yazida Zelaya nin donmesine ancak yeniden devlet baskanligina aday olmayacagi ve derhal secimlerin yapilacagina dair guvence vermesi halinde razi olunacagi belirtiliyordu Bu bakis acisi darbeyi kinama yolunda aciklama yapmasina ragmen elcisini Honduras tan cekmeyen ABD yonetimi icin kabul edilebilir bir cozum gozukmektedir Venezuela lideri Hugo Chavez ise ilk gunden itibaren darbeyi ABD ile iliskilendirerek darbecileri goriller olarak tanimlayacaktir Ayrica Zelaya nin yaptigi aciklamadaki Honduras taki ABD elcisi olan Roberto Flores Bermudez in darbeyi haftalar onceden bildiginin bilgisi darbedeki ABD baglantisini guclendirmistir Kuba Cumhuriyeti Turkiye Buyukelcisi Ernesto Gomez Abascal ise yaptigi degerlendirmede darbenin Latin Amerika daki yonetimleri ve ozellikle de Hugo Chavez i hedef aldigini belirtmistir Fidel Castro 11 Temmuz gunu yazdigi yazida eger Honduras ta darbeciler basarili olursa tum Latin Amerika da benzer askeri ayaklanmalarin yasanacagi ongorusunde bulunarak ilerici hukumetleri zorlu bir donemin bekledigini belirtmistir Ayrica Honduras taki askeri usse de dikkat ceken Castro darbenin arkasinda ABD nin bulundugunu iddia etmistir Castro 22 Temmuz gunu yaptigi yazili aciklamada arabuluculuk yapan Oscar Arias in ABD nin istegiyle siyasi krizi darbecilerin lehine sure kazanmak amaciyla bu goreve getirildigini yazacak ve Daniel Ortega nin aciklamalarina dayanarak Arias i ABD yanlisi bir politikaci olmakla suclayacaktir Ayrica San Jose gorusmeleri sirasinda ortaya konan ve Zelaya tarafindan kabul edilen 7 maddenin kabul edilmemesini darbecilerin en buyuk hatasi oldugunu belirten Castro Zelaya nin mutlaka Honduras a donecegini ve Honduras halki tarafindan sevincle karsilanacagini belirtir Micheletti ile Clinton ile arasinda surekli temas oldugunu ve Honduras Ordusunun bu gelismeler karsisinda ne yanit vereceginin ise bilenemedigini ekler Venezuelali gazeteci darbecilerin ABD baglantilarina dikkat cekerek Honduras taki ABD Elciliginin ve Soto Cano daki askeri ussunun darbecilerle temasini gozler onune sermistir Cozume dogruDarbeyle basa gelen Roberto Micheletti 9 Temmuz gunu darbeyle basa gelen Micheletti ile yasal devlet baskani Zelaya Kosta Rika ya Devlet Baskani ve Nobel Baris odulu sahibi oscar Arias in arabuluculugunda gorusmelere katilmak icin gelmis ancak yuz yuze gorusmemislerdir Iki gun boyunca heyetler halinde suren gorusmelerde iki taraf da geri adim atmayinca uzlasma gorusmeleri sonuc alinmadan tamamlanmistir Cozum icin 5 kosul Arias in baskan yardimcisi Casas Zamora ya atfedilen haberde Madrid Universitesinde profesor olan Juan Carlos Monedero Zelaya nin goreve iade edilebilmesi icin 5 kosul one surulmustur Zelaya yeniden devlet baskani olabilir ama bu mutlaka tek basina iktidara gelecek anlamina gelmemelidir Anayasayi degistirme girisiminden vazgecmelidir Venezuela Devlet Baskani Chavez ile arasina mutlaka mesafe koymalidir Mutlaka ikili bir iktidar hali yaratilmali ve hukumette Zelaya olsa bile Kasim ayinda secimlere kadar birlik hukumeti iktidarda olmalidir Darbede yer alanlara af cikartilmali ve herhangi bir cezai islem uygulanmamalidirMicheletti den geri adim 15 Temmuz gunu aciklama yapan darbeyle basa gelen Micheletti Zelaya nin gorevinin basina donmemesi kosuluyla fiilen yuruttugu devlet baskanligi gorevini birakabilecegini acikladi Honduras dis temsilcilikleri Siyasi kriz Honduras in dis temsilciliklerini de etkilemis ve elciliklerin cogu Zelaya yi desteklemisti Bunun uzerine Micheletti kendi talimatlarini dinlemeyen yabanci temsilciliklerin butcesini kesmeyi planlamakta Zelaya nin donusu Bolivya da bulunan Zelaya hukumetinin Disisleri bakani Patricia Rodas yaptigi aciklamada devlet baskaninin ulkeye donmek uzere yolda oldugunu ve Honduras a giris yaparak darbeci hukumete alternatif hukumet kurarak buradan mucadeleye baslayacagini bildirdi Arias arabuluculugunda gorusmeler Kosta Rika da Devlet Baskani Arias in arabuluculugunda suren gorusmelerde ortaya cikan 7 maddeyi Zelaya kabul etse de Micheletti reddedecektir Manuel Zelaya nin secimle basa geldigi sureyi tamamlamak uzere yeniden devlet baskanligina getirilmesi Belli basli partilerin katilimiyla Ulusal Birlik ve Uzlasma hukumetinin kurulmasi Darbeyle ilgili tum siyasi suclulara genel af ilan edilmesi Manuel Zelaya ve hukumetinin secimlerde yeniden aday olmamasi Secimlerin Ekim ayinin son pazari olacak sekilde ileri cekilmesi Secimlerin seffaflik ve duzen icerisinde gecmesi icin secimlerden bir ay once Silahli Kuvvetlerin denetim yetkisini Yuksek Secim Kuruluna devretmesi Honduras ta anayasal duzene gecisin eksiksiz olmasi icin uluslararasi gozlemcilerin ve ozellikle de Amerikalar Orgutunden gozlemcilerin secim sirasinda ulkede bulunmalari Zelaya Honduras ta Tribuna Popular haberine gore Zelaya Honduras a donmus ve ismi aciklanmayan bir yerde uslenmistir Ulke capinda genel grev duzenlenerek darbecilerin iktidardan dusurulmesi icin eylemleri Honduras tan sevk ve idare edecegi aciklanmistir San Jose gorusmelerinin cokusu 22 Temmuz gunu aciklama yapan uzlasma gorusmelerindeki arabulucu oscar Arias taraflar arasinda uzlasma saglanamadigini ve gorusmelerin coktugunu acikladi Manuel Zelaya ise Nikaragua dan yaptigi aciklamada gorusmelerin cokmesi uzerine ulkesine geri donecegini ve Nikaragua nin Esteli bolgesinde Honduras a karayoluyla giris yapacagini acikladi Zelaya nin ikinci donus girisimi Daha onceden havayoluyla ulkeye donmeye calisan devrik devlet baskani Manuel Zelaya Nikaragua sinirindan Honduras a sembolik olarak giris yapar Kendisini sinirin diger tarafinda bekleyen ailesi ve taraftarlarinin ise sinira 10 km kala askeri barikatla durduruldugu ve kalabaligin dagitilmasi icin mudahale edildigi belirtilmektedir Zelaya ulkeye giris yaptiktan sonra ise ulkede kan dokulmesini istemedigini belirterek darbecileri halkin isteklerine uymaya cagirarak gorusmeye hazir oldugunu bildirdi Bu gelismelerle ilgili ilk yorum ABD Disisleri Bakani Hillary Clinton dan geldi Clinton Zelaya nin girisimini dusuncesizlik olarak degerlendirdi Zelaya yeniden Honduras ta Zelaya Brezilya Elciliginde 21 Eylul Pazartesi gunu devrik Devlet Baskani Zelaya nin gizli bir sekilde ulkeye girerek dort gunluk zorlu yolculuktan sonra baskent Tegucigalpa ya vardigi ve Birlesmis Milletler Elciliginde bulundugu aciklandi Manuel Zelaya nin Brezilya Elciliginde bulundugunu gosteren fotograflar basinda yayinlanmistir Zelaya yaptigi aciklamada Honduras halkinin kararliligi sayesinde yeniden goreve donecegini belirtti Direnis orgutleri taraftarlarini baskente cagirirken darbe hukumeti sokaga cikma yasagi ilan etti ABD Disisleri Bakani Clinton ve arabuluculuk gorevi almis olan Kosta Rika Devlet Baskani Oscar Arias yaptiklari benzer aciklamalarda Zelaya nin ulkeye donmesinin demokrasiye gecis surecinin kolaylastirilmasi icin bir firsat oldugunu belirttiler Sona dogru 30 Ekim gunu darbeyle basa gelen hukumetin basinda bulunan Roberto Micheletti yaptigi aciklamada krizin taraflari arasinda bulunan sorunlara dair anlasma saglandigi ve imza altina alindigini belirtti Buna gore Zelaya nin yeniden goreve iadesi icin son karar Kongre de bulunacak ve bununla ilgili bir oylama yapilmasi Ulusal Birlik hukumeti kurulmasi Anayasal referandum ve Anayasanin degistirilemez maddelerinin degistirilme girisimlerinin sona ermesi 29 Kasim 2009 tarihinde duzenlenmesi planlanan secimlerin taninmasi ve secim surecinin desteklenmesi 28 Haziran Darbesinden sonra gerceklesen olaylarin incelenecegi bir komisyonun kurulmasi Uluslararasi kamuoyuna Honduras ile kopartilan uluslararasi iliskilerini yeniden kurmalari icin cagri yapilmasi konularinda anlasma saglanmistir Micheletti nin bu karari acikladigi sirada ulkeye OAS orgutune bagli uzlasma heyetiyle birlikte gelen ABD yetkilisi Thomas Shannon un da Honduras ta bulunmasi anlamli olarak degerlendiriliyor 29 Kasim SecimleriDarbeyle basa gelen yonetim anayasal devlet baskani Manuel Zelaya nin goreve iadesiyle ilgili Kongre oylamasinin 29 Kasim Secimlerinden sonra yapilacagini aciklayarak anayasal duzene donmeden askerleri yonetimin vesayeti altinda secimleri yapma iradesini ortaya koyar Bu durum Zelaya ve Darbeye Karsi Ulusal Cephe orgutu tarafindan reddedilir ve secimlerin boykot edilecegi aciklanir Secim sonuclari Katilim oraninin 25 seviyesinde oldugu secimlerde Ulusal Parti adayi Porfirio Lobo Sosa 318 960 oy alirken Liberal Parti adayi Elvin Ernesto Santos 218 358 oyda kaldi Anayasal devlet baskani Manuel Zelaya ve Darbeye Karsi Ulusal Cephe secimlerin 75 e varan oranda boykot edilmesinin secimleri gecersiz kilacagini savunurken uluslararasi kamuoyu da secimleri tanimiyor Kongre oylamasiSecimlerin yapilmasinin ardindan Zelaya nin gorevine iade edilmesi Kongre nin onune geldi Kongre de yapilan oylamanin sonucunda 111 oya karsi 14 oyla Zelaya nin goreve iade edilmesi reddedilmistir Bu kararin alinmasi sonucunda onceden darbeye karsi tavir almis olan ABD Lobo hukumetini tanima yolunda aciklama yapmistir Zelaya nin durumuABD nin 29 Kasim secimlerini tanimasindan ve Honduras Kongresinin 2 Aralik gunu aldigi Zelaya nin goreve iade edilmesini reddeden kararindan sonra Peru Kosta Rika ve Panama Lobo hukumetinin tanimislardir Buna ragmen bolgede ulkelerinden Venezuela Brezilya Kuba Bolivya Ekvador Nikaragua secimleri gecersiz saymakta Bu sirada aylardir kusatma altinda bulunan Tegucigalpa daki Brezilya Elciliginde bulunan Zelaya nin Meksika ya siginacagina dair haberler alinir Ancak Honduras Icisleri Bakanligindan yapilan aciklamada uzerinde anlasilan bu yolculugun ertelendigi bildirilir Zelaya ise baska bir ulkeye gitme isteginde olmadigini aciklayarak Lobo hukumetini tanimadigini bildirerek taraftarlarina ve darbeye karsi direnenlere Kurucu Meclis in toplanmasi icin mucadele etme cagrisi yapar Lobo hukumetinin yaptigi aciklamada Zelaya nin ancak siyasi siginma hakki talep etmesi halinde Meksika ya gitmesine izin verilecegi de belirtilmekte Dominik Cumhuriyeti devlet baskani in arabuluculugunda gerceklesen gorusmelerden sonra Zelaya siyasi siginma olmaksizin Dominik Cumhuriyeti ne ucakla geldi ve devlet baskani olarak resmi torenle karsilandi Lobo iktidardaPorfirio Lobo 27 Ocak gunu yemin ederek goreve baslayan hukumeti ise ulke icindeki direnis ve uluslararasi kamuoyundan gelen tepkiler arasinda goreve basliyor Bolgenin en onemli ulkelerinden Brezilya nin Lobo nun yemin torenine temsilci gondermemesi Honduras basininda buyuk yer tutmustur Ayrica Honduras Parlamentosu almis oldugu kararla darbe donemindeki tum suclar icin genel af ilan etmis bulunuyor Ilan edilen genel af darbe surecinin aklanmasi olarak yorumlanmakta Zelaya Hondura a donuyorZelaya darbeden sonra uzunca bir sure kalmak zorunda kaldigi Dominik Cumhuriyeti nden yapilan aciklamada Lobo iktidari tarafindan Venezuela ve Kolombiya hukumetlerinin arabuluculuguyla hazirlanan uzlasma belgesi sayesinde Honduras a donecegini belirtmistir Wikileaks belgeleri2010 yili Kasim ayinda Wikileaks adli internet sitesi tarafindan kamuoyuna aciklanan belgeler arasinda yer alan yazismalarda ABD hukumetinin darbeci hukumeti elestirir gozukurken bir yandan mali yardim yaptigi ortaya cikmistir Ayrica belgelerde yer alan ve darbeden once Honduras ta gorev yapan ABD Elcisi Charles Ford tarafindan kaleme alinan gizli kodlu 15 Mayis 2008 tarihli mesajda Zelaya dan lider bozuntusu ihtiyar devrimci guven vermeyen ve sinsi olarak bahsediliyor Zelaya surekli olarak Kuba ve Venezuela ile temas halinde olmasindan ve ABD nin bolgede attigi her attigi adimi sorgulamasindan dolayi elestiriliyor Clinton aciklamasi2016 ABD baskanlik secimlerinde Demokrat Parti aday adayi olan Hillary Clinton 2009 yilinda Honduras ta yasananlara dair olumlu degerlendirme yapmistir Kaynakca BBC News 28 Haziran 2009 29 Haziran 2009 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 6 Temmuz 2009 Darbeyi kinayan Birlesmis Milletler Genel Kurul karari 3 Temmuz 2009 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 6 Temmuz 2009 OAS orgutu Honduras i uyelikten cikartir 15 Kasim 2009 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 9 Ekim 2020 9 Temmuz 2009 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 6 Temmuz 2009 Prensa Latina haber ajansi haberi 17 Temmuz 2009 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 6 Temmuz 2009 1 Venezuela Komunist Partisiyayin organi Tribuna Popularhaberi Hayatini kaybeden 19 yasindaki genc Isis Obed Murillo Mencia ile ilgili soL haberi 16 Temmuz 2009 19 Temmuz 2009 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 16 Temmuz 2009 1 Temmuz 2009 Miami Herald haberi 26 Temmuz 2009 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 7 Temmuz 2009 2 Temmuz 2009 The Economist 4 Temmuz 2009 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 7 Temmuz 2009 5 Temmuz 2009 BBC News 6 Temmuz 2009 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 7 Temmuz 2009 Telesur haberi 8 Temmuz 2009 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 7 Temmuz 2009 25 Haziran 2009 tarihli Fidel Castro yazisi 6 Mart 2016 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 7 Temmuz 2009 Tribuna Popular haberi Temmuz 2009 NY Times 9 Aralik 2018 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 7 Temmuz 2009 Obama darbeyi kinar 29 Haziran 2009 BBC News haberi 1 Temmuz 2009 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 7 Temmuz 2009 Disisleri Bakani Clinton ABD nin amacinin darbecilerle Zelaya arasinda bir uzlasma oldugunu aciklar Tribuna Popular 7 Temmuz 2009 30 Haziran 2009 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 8 Temmuz 2009 Telesur haberi 7 Temmuz 2009 ABD elcisi apar topar degistirilecek ve yeni elci olarak Enrique Reina atanacaktir 9 Temmuz 2009 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 8 Temmuz 2009 9 Temmuz 2009 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 8 Temmuz 2009 Prensa Latina da Fidel Castro nun yazisi 13 Temmuz 2009 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 11 Temmuz 2009 Prensa Latina Turkce haberi 23 Temmuz 2009 olu kirik baglanti soL haberi 17 Temmuz 2009 20 Temmuz 2009 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 17 Temmuz 2009 11 Temmuz 2009 BBC News haberi 12 Temmuz 2009 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 11 Temmuz 2009 11 Temmuz 2009 Tribuna Popular haberi 27 Temmuz 2009 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 11 Temmuz 2009 Darbeci Micheletti den Geria Adim soL haberi 16 Temmuz 2009 19 Temmuz 2009 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 16 Temmuz 2009 Darbeci Micheletti den Elciliklere Gozdagi soL haberi 16 Temmuz 2009 19 Temmuz 2009 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 16 Temmuz 2009 newsday com haberi 17 Temmuz 2009 18 Temmuz 2009 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 17 Temmuz 2009 cubadebate haberi 18 Temmuz 2009 21 Temmuz 2009 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 19 Temmuz 2009 Tribuna Popular haberi 20 Temmuz 2009 TeleSUR haberi 22 Temmuz 2009 olu kirik baglanti TeleSUR haberi 22 Temmuz 2009 olu kirik baglanti Tribuna Popular haberi 24 Temmuz 2009 TeleSUR aberi 24 Temmuz 2009 27 Temmuz 2009 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 25 Temmuz 2009 Prensa Latina haberi 24 Temmuz 2009 30 Nisan 2012 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 25 Temmuz 2009 BBC haberi 24 Temmuz 2009 26 Temmuz 2009 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 25 Temmuz 2009 http www tiempo hn secciones crisis politica 1244 hillary considera imprudente el regreso de zelaya Tiempo haberi 24 Temmuz 2009 olu kirik baglanti soL haberi 21 Eylul 2009 24 Eylul 2009 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 22 Eylul 2009 TeleSUR haberi 18 Subat 2010 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 22 Eylul 2009 Prensa Latina haberi 4 Mart 2016 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 22 Eylul 2009 27 Eylul 2009 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 22 Eylul 2009 soL haberi 22 Eylul 2009 23 Eylul 2009 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 22 Eylul 2009 BBC haberi 22 Eylul 2009 24 Eylul 2009 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 22 Eylul 2009 BBC Mundo haberi Ispanyolca 30 Ekim 2009 tarihinde erisilmistir 2 Kasim 2009 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 30 Ekim 2009 soL haberi 30 Ekim 2009 tarihinde erisilmistir 31 Ekim 2009 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 30 Ekim 2009 Shannon daha once yaptigi aciklamalarda ABD nin Honduras ile kesmis oldugu ticari iliskilerinin yeniden canlandirilabilmesi icin krizin taraflari arasinda bir anlasmanin imza altina alinmasini sart kosmustu Prensa Latina haberi 19 Kasim 2009 gunu erisilmistir olu kirik baglanti Prensa Latina 19 Kasim 2009 tarihinde erisimistir olu kirik baglanti soL haberi 30 Kasim 2009 tarihinde erisildi 2 Aralik 2009 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 30 Kasim 2009 30 Ekim 2009 tarihinde imzalanan San Jose Tegucigalpa Antlasmasina gore once Kongre de oylama yapilacak sonra ulusal birlik hukumetinin idaresinde secimlere gidilecekti 03 Aralik 2009 tarihli BBC Mundo haberi Ispanyolca 10 Aralik 2009 tarihinde erisilmistir 6 Aralik 2009 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 10 Aralik 2009 ABD Disisleri Bakanligi Bati Kuresi Olaylarindan Sorumlu Bakan Yardimcisi Arturo Valenzuela 03 Aralik 2009 gunu yaptigi aciklamada The United States will continue to work with Honduran and international partners to help fulfill our overarching goal of supporting the restoration of democratic and constitutional order We are encouraged by the strong call for national reconciliation made by President elect Pepe Lobo which also marks an important step in that direction ABD Honduras ve uluslararasi muttefikleriyle demokratik ve anayasal duzene donulmesi icin birlikte calismaya devam edecektir Secilmis bulunan devlet baskani Pepe Lobo nun ulusal birlik cagrilari bu yonde olumlu olarak degerelendirilmektedir diyecektir ABD Disisleri Bakanligi resmi sitesi 10 Aralik 2009 tarihinde erisilmistir 14 Aralik 2009 tarihinde Wayback Machine sitesinde Xinhuanet haber ajansi haberi 10 Aralik 2009 tarihinde erisilmistir 15 Aralik 2009 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 10 Aralik 2009 BBC Mundo haberi 10 Aralik 2009 tarihinde erisilmistir 4 Aralik 2009 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 10 Aralik 2009 Al Jazeera haberi 10 Aralik 2009 tarihinde erisilmistir 12 Aralik 2009 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 10 Aralik 2009 BBC Mundo haberi 10 Aralik 2009 tarihinde erisilmistir 13 Aralik 2009 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 10 Aralik 2009 TeleSUR haberi 10 Aralik 2009 tarihinde erisilmistir 15 Aralik 2009 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 10 Aralik 2009 Honduras Tiempo gazetesi haberi Ispanyolca 10 Aralik 2009 tarihinde erisilmistir olu kirik baglanti TeleSUR haberi 28 Ocak 2010 tarihinde erisilmistir olu kirik baglanti 30 Ocak 2010 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 28 Ocak 2010 Prensa Latina Turkce haberi 28 Ocak 2010 tarihinde erisilmistir olu kirik baglanti 31 Ocak 2010 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 28 Ocak 2010 soL haberi 28 Ocak 2010 tarihinde erisilmistir 29 Ocak 2010 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 28 Ocak 2010 26 Mayis 2011 tarihli 4 Haziran 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde Prensa Latina haberi 26 Mayis 2011 tarihinde erisilmistir 1 Aralik 2010 tarihli 2 Aralik 2010 tarihinde Wayback Machine sitesinde soL haberi 1 Aralik 2010 tarihinde erisilmistir 10 Aralik 2010 tarihli El Pais haberi Ispanyolca 11 Aralik 2010 tarihinde erisilmistir 12 Nisan 2016 tarihli 13 Nisan 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde soL Haber Portali haberi 12 Nisan 2016 tarihinde erisilmistir