Wikileaks, anonim kaynaklara dayanarak hassas belgeler yayınlayan ve kâr amacı gütmeyen uluslararası bir sivil toplum kuruluşudur. 2006-2016 arasındaki 10 yıllık süreçte 10 milyon belge yayınladığı belirtilen organizasyonun kurucusu ve yöneticisi Avustralyalı internet aktivisti Julian Assange’dır. Kristinn Hrafnsson, 2018 yılından beri sorumlu editörlüğünü yürütmektedir
Sahip | The Sunshine Press |
---|---|
Oluşturan | Julian Assange |
URL | wikileaks.org |
Slogan | We open governments. |
Ticari? | Hayır |
Site türü | Belge arşivi |
Kullanılabilir dil(ler) | Çok dilli |
Başlama tarihi | 4 Ekim 2006 | )
Geçerli durum | Etkin |
Organizasyon başlangıçta, Afganistan’daki savaş harcamaları, Kenya’da yolsuzluk soruşturmaları, Guantanamo Körfezi’ndeki Amerikan hapishanelerinin operasyon bilgilerini yayınlamıştır. 2012’de “Suriye Dosyaları” ismiyle iki milyondan fazla e-postayı ifşa etmiştir.
2016’daki Amerika Birleşik Devletleri başkanlık seçimleri sırasında Democratic National Committee (DNC) ve Hillary Clinton’un kampanya yöneticisi John Podesta’nın çeşitli belge ve e-postalarını yayınlayarak kampanyaya verdiği zarar tartışma konusu olmuştur.
Yayınladığı sosyal güvenlik ve kredi kartı numaraları ve sağlık bilgileriyle vatandaşların mahremiyetine özen göstermemenin yanı sıra Panama Belgeleri karşısında aldığı tutum ve Rusya ile ilgili tartışmalı konulardaki pasif yaklaşımı, Wikileaks’in başlıca eleştirilme sebepleri olmuştur.
Yönetimi ve tarihçesi
WikiLeaks'in Çinli muhaliflerin yanı sıra ABD, Tayvan, Avrupa, Avustralya ve Güney Afrikalı gazeteciler, matematikçiler ve şirket teknologları tarafından kurulduğu belirtilmiştir.[] Avustralyalı gazeteci ve internet aktivisti Julian Assange, organizasyonun görünen yüzüdür.
Site 4 Ekim 2006 tarihinde yayına girmiş olup kayıtlı olduğu ülke ABD'dir. Sitenin ziyaret edilme oranının en yüksek olduğu ülke 29 Kasım 2010 itibarı ile İsveç'tir. İsveç'i İtalya ve Hollanda izlemektedir.
Sızıntılar
Kuruluşundan bir yıl sonra organizasyonun ve wikileaks.org'un veritabanında 1,2 milyondan fazla doküman bulunmaktadır. "İpotek Cinayeti" videosu en kayda değer belgelerin başında gelir.[] WikiLeaks yayınladığı raporlarla çok sayıda yeni medya ödülü kazanmıştır.[]
WikiLeaks 26 Temmuz 2010'da Amerikan ordusunun 2004-2009 yılları arasında Afganistan Savaşı'nda tutmuş olduğu 92.000 belgeyiThe Guardian, The New York Times ve Der Spiegel gazeteleriyle birlikte açıklamıştır. Bireysel olayları da kapsayan günlükler, sivil kayıplar hakkında ayrıntılı bilgiler içermektedir. Belgeleri sızdıran er Bradley Manning görev yaptığı Kuveyt'teki Camp Arfijan üssünde tutuklanmıştır.
ABD diplomatik belge sızıntısı
WikiLeaks'in 29 Kasım 2010'da yayınladığı diplomatik belgeler dünya çapında ses getirmiştir. Yayımlanacağı söylenen 251.287 belgenin yaklaşık 2000 tanesi yayımlanmıştır.
Suudi Arabistan belge sızıntısı
Wikileaks, 19 Haziran 2015 tarihinde The Saudi Cables kod adıyla, "çok gizli" olarak tasnif edilmiş 500.000 Suudi Arabistan dokümanı paylaşmaya başlamıştır.
Kaynakça
- ^ "WikiLeaks.org is dead; long live WikiLeaks.ch". National Business Review. 4 Aralık 2010. 6 Aralık 2010 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 12 Ocak 2010.
- ^ "Twitter / WikiLeaks: Cablegate". Twitter. 10 Aralık 2010. 10 Aralık 2010 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 12 Ocak 2010.
- ^ "WikiLeaks Ten Year Anniversary". 30 Mayıs 2019 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 21 Temmuz 2019.
- ^ "What is WikiLeaks". 23 Ekim 2016 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 21 Temmuz 2019.
- ^ "WikiLeaks names one-time spokesman as editor-in-chief". 13 Eylül 2019 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 21 Temmuz 2019.
- ^ "Wikileaks Releases Secret Report on Military Equipment". 20 Mart 2019 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 21 Temmuz 2019.
- ^ "The Kenyan roots of Julian Assange's WikiLeaks — Quartz Africa". 3 Temmuz 2019 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 21 Temmuz 2019.
- ^ "The looting of Kenya | Special reports | Guardian Unlimited". 31 Ocak 2008 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 21 Temmuz 2019.
- ^ "Sensitive Guantanamo Bay Manual Leaked Through Wiki Site". 10 Şubat 2014 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 10 Şubat 2014.
- ^ . 18 Kasım 2007 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Kasım 2007.
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 10 Temmuz 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Temmuz 2019.
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 10 Temmuz 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Temmuz 2019.
- ^ https://www.washingtonpost.com/news/monkey-cage/wp/2016/11/01/why-its-entirely-predictable-that-hillary-clintons-emails-are-back-in-the-news/?noredirect=on&utm_term=.cb254c78f3f2 []
- ^ "How Much Did WikiLeaks Hurt Hillary Clinton? | FiveThirtyEight". 21 Haziran 2019 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 21 Temmuz 2019.
- ^ "Why Wikileaks Is Losing Its Friends - Bloomberg". 21 Temmuz 2019 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 21 Temmuz 2019.
- ^ https://www.washingtonpost.com/news/the-switch/wp/2016/07/28/a-twitter-spat-breaks-out-between-snowden-and-wikileaks/?utm_term=.825c2ceb9ec2 []
- ^ "How Russia Often Benefits When Julian Assange Reveals the West’s Secrets - The New York Times". 26 Temmuz 2019 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 21 Temmuz 2019.
- ^ "Putin dismisses Panama Papers as an attempt to destabilise Russia | News | The Guardian". 7 Ocak 2017 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 21 Temmuz 2019.
- ^ . 22 Aralık 2010 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Kasım 2010.
- ^ "wikileaks.org Traffic Statistics". Alexa. 4 Aralık 2011 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 10 Aralık 2016.
- ^ . 22 Temmuz 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Temmuz 2011.
- ^ İlgili haber 1 Şubat 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde . (İngilizce), 8 Ağustos 2010 tarihinde erişilmiştir
- ^ "The Saudi Cables". 20 Haziran 2015 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 20 Haziran 2015.
- ^ "WikiLeaks begins releasing over 500,000 top secret Saudi document". 20 Haziran 2015 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 20 Haziran 2015.
Dış bağlantılar
- Dünyayı sarsan belge sızıntıları 6 Nisan 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde ., BBC Türkçe
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Wikileaks anonim kaynaklara dayanarak hassas belgeler yayinlayan ve kar amaci gutmeyen uluslararasi bir sivil toplum kurulusudur 2006 2016 arasindaki 10 yillik surecte 10 milyon belge yayinladigi belirtilen organizasyonun kurucusu ve yoneticisi Avustralyali internet aktivisti Julian Assange dir Kristinn Hrafnsson 2018 yilindan beri sorumlu editorlugunu yurutmektedirWikiLeaksSahipThe Sunshine PressOlusturanJulian AssangeURLwikileaks orgSloganWe open governments Ticari HayirSite turuBelge arsiviKullanilabilir dil ler Cok dilliBaslama tarihi4 Ekim 2006 17 yil once 2006 10 04 Gecerli durumEtkin Organizasyon baslangicta Afganistan daki savas harcamalari Kenya da yolsuzluk sorusturmalari Guantanamo Korfezi ndeki Amerikan hapishanelerinin operasyon bilgilerini yayinlamistir 2012 de Suriye Dosyalari ismiyle iki milyondan fazla e postayi ifsa etmistir 2016 daki Amerika Birlesik Devletleri baskanlik secimleri sirasinda Democratic National Committee DNC ve Hillary Clinton un kampanya yoneticisi John Podesta nin cesitli belge ve e postalarini yayinlayarak kampanyaya verdigi zarar tartisma konusu olmustur Yayinladigi sosyal guvenlik ve kredi karti numaralari ve saglik bilgileriyle vatandaslarin mahremiyetine ozen gostermemenin yani sira Panama Belgeleri karsisinda aldigi tutum ve Rusya ile ilgili tartismali konulardaki pasif yaklasimi Wikileaks in baslica elestirilme sebepleri olmustur Yonetimi ve tarihcesiWikileaks editor sefi Julian Assange WikiLeaks in Cinli muhaliflerin yani sira ABD Tayvan Avrupa Avustralya ve Guney Afrikali gazeteciler matematikciler ve sirket teknologlari tarafindan kuruldugu belirtilmistir kaynak belirtilmeli Avustralyali gazeteci ve internet aktivisti Julian Assange organizasyonun gorunen yuzudur Site 4 Ekim 2006 tarihinde yayina girmis olup kayitli oldugu ulke ABD dir Sitenin ziyaret edilme oraninin en yuksek oldugu ulke 29 Kasim 2010 itibari ile Isvec tir Isvec i Italya ve Hollanda izlemektedir SizintilarKurulusundan bir yil sonra organizasyonun ve wikileaks org un veritabaninda 1 2 milyondan fazla dokuman bulunmaktadir Ipotek Cinayeti videosu en kayda deger belgelerin basinda gelir kaynak belirtilmeli WikiLeaks yayinladigi raporlarla cok sayida yeni medya odulu kazanmistir kaynak belirtilmeli WikiLeaks 26 Temmuz 2010 da Amerikan ordusunun 2004 2009 yillari arasinda Afganistan Savasi nda tutmus oldugu 92 000 belgeyiThe Guardian The New York Times ve Der Spiegel gazeteleriyle birlikte aciklamistir Bireysel olaylari da kapsayan gunlukler sivil kayiplar hakkinda ayrintili bilgiler icermektedir Belgeleri sizdiran er Bradley Manning gorev yaptigi Kuveyt teki Camp Arfijan ussunde tutuklanmistir ABD diplomatik belge sizintisi WikiLeaks in 29 Kasim 2010 da yayinladigi diplomatik belgeler dunya capinda ses getirmistir Yayimlanacagi soylenen 251 287 belgenin yaklasik 2000 tanesi yayimlanmistir Suudi Arabistan belge sizintisi Wikileaks 19 Haziran 2015 tarihinde The Saudi Cables kod adiyla cok gizli olarak tasnif edilmis 500 000 Suudi Arabistan dokumani paylasmaya baslamistir Kaynakca WikiLeaks org is dead long live WikiLeaks ch National Business Review 4 Aralik 2010 6 Aralik 2010 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 12 Ocak 2010 Twitter WikiLeaks Cablegate Twitter 10 Aralik 2010 10 Aralik 2010 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 12 Ocak 2010 WikiLeaks Ten Year Anniversary 30 Mayis 2019 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 21 Temmuz 2019 What is WikiLeaks 23 Ekim 2016 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 21 Temmuz 2019 WikiLeaks names one time spokesman as editor in chief 13 Eylul 2019 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 21 Temmuz 2019 Wikileaks Releases Secret Report on Military Equipment 20 Mart 2019 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 21 Temmuz 2019 The Kenyan roots of Julian Assange s WikiLeaks Quartz Africa 3 Temmuz 2019 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 21 Temmuz 2019 The looting of Kenya Special reports Guardian Unlimited 31 Ocak 2008 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 21 Temmuz 2019 Sensitive Guantanamo Bay Manual Leaked Through Wiki Site 10 Subat 2014 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 10 Subat 2014 18 Kasim 2007 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 18 Kasim 2007 Arsivlenmis kopya 10 Temmuz 2012 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 21 Temmuz 2019 Arsivlenmis kopya 10 Temmuz 2012 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 21 Temmuz 2019 https www washingtonpost com news monkey cage wp 2016 11 01 why its entirely predictable that hillary clintons emails are back in the news noredirect on amp utm term cb254c78f3f2 yalin URL How Much Did WikiLeaks Hurt Hillary Clinton FiveThirtyEight 21 Haziran 2019 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 21 Temmuz 2019 Why Wikileaks Is Losing Its Friends Bloomberg 21 Temmuz 2019 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 21 Temmuz 2019 https www washingtonpost com news the switch wp 2016 07 28 a twitter spat breaks out between snowden and wikileaks utm term 825c2ceb9ec2 yalin URL How Russia Often Benefits When Julian Assange Reveals the Westa s Secrets The New York Times 26 Temmuz 2019 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 21 Temmuz 2019 Putin dismisses Panama Papers as an attempt to destabilise Russia News The Guardian 7 Ocak 2017 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 21 Temmuz 2019 22 Aralik 2010 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 29 Kasim 2010 wikileaks org Traffic Statistics Alexa 4 Aralik 2011 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 10 Aralik 2016 22 Temmuz 2011 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 22 Temmuz 2011 Ilgili haber 1 Subat 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde Ingilizce 8 Agustos 2010 tarihinde erisilmistir The Saudi Cables 20 Haziran 2015 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 20 Haziran 2015 WikiLeaks begins releasing over 500 000 top secret Saudi document 20 Haziran 2015 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 20 Haziran 2015 Dis baglantilarDunyayi sarsan belge sizintilari 6 Nisan 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde BBC Turkce