Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
5. Senfoni, Op. 67, 1804-1808 yıllarında Ludwig van Beethoven tarafından bestelenmiştir. Bu eser klasik müzikte en çok ve en iyi bilinen kompozisyonlardan ve en çok çalınmış senfonilerden biridir. Eser dört bölümden oluşmaktadır: Bir açılış sonatası, bir andante ve finali yapacak attacca'ya götüren hızlı bir scherzo. Eser ilk olarak 1808 yılında Viyana'daki Theater an der Wien'de çalınmış, kısa bir süre sonra da müthiş bir itibar elde etmiştir. E. T. A. Hoffmann senfoniyi "zamanının en önemli çalışması" olarak nitelemektedir. Eser, "kısa-kısa-kısa-uzun" melodisinin iki kere çalınmasıyla başlar. (
Senfoni ve özellikle de dört notalık açılış melodisiyle, dünya çapında bilinmekte ve bu melodi rock müziğinden diskolara kadar birçok müzik çeşitinde görülebilir.
Tarihçe
Gelişimi
Beşinci Senfoni uzun bir gebelik dönemi yaşamıştır. 3.Senfoni'nin tamamlanmasının ardından 1804'te ilk taslakları hazırlanmıştır. Ancak, Beethoven başka eserlerle uğraştığından: Fidelio, Appassionata piyano sonatı, üç Razumovsky yaylı sazlar, Keman Konçertosu, Dördüncü Piyano Konçertosu, Dördüncü Senfoni ve Mass in C, 5.Senfoni üzerindeki çalışmaları kesintiye uğramıştır. 5. Senfoni'nin son hazırlıkları 1807–1808 senelerinde 6.Senfoni ile paralel olarak tamamlanmış ve aynı konserde galası yapılmıştır.
Beethoven bu süre zarfında otuzlu yaşlarındaydı ve kişisel hayatı artan sağırlığı yüzünden berbat bir durumdaydı. Bu arada dünyada tarihe: Napolyon Savaşları, Avusturya'daki siyasi kargaşalar ve 1805 yılında Napolyon'un askerleri tarafından Viyana'nın işgali damga vurmuştur.
Gala
5. Senfoni 22 Aralık 1808 senesinde Viena'daki Beethoven'ın tüm galalarının yapıldığı Theater an der Wien tiyatrosunda Beethoven'ın şefliğinde devasa bir konserle gösterilmiştir. Konser dört saatten uzun sürmüştür. Programdaki iki senfoni ters bir sırayla çalınmıştır: önce 6.Senfoni sonra 5.Senfoni çalınmıştır. Program şu şekildeydi:
- The Sixth Symphony
- Aria: "Ah, perfido", Op. 65
- The Gloria movement of the Mass in C major
- The Fourth Piano Concerto (played by Beethoven himself)
- (Perde Arası)
- The Fifth Symphony
- The Sanctus and Benedictus movements of the C major Mass
- A solo piano improvisation played by Beethoven
- The Choral Fantasy
Beethoven 5.Senfonisini patronları Prens Franz Joseph von Lobkowitz ve Kont Razumovsky'a itham etmiştir.
Sunum ve etkileri
Gerekli şartların bir kısmının temin edilmediği konser hakkında bazı bazı araştırmacılar görüşlerini bildirmişlerdi. Konserden önce sadece bir kere egzersiz yapan orkestra konserde iyi ifa etmemişti. Koro fantezisinin ifası sırasında ise hataya verildiğinden Beethoven ifanı yarım bulundurarak, orkestrə baştan ifa etmeyi buyurmuştu. Auditorium konseri oldukça soğuk karşılamış ve programın uzunluğu yorucu etki bağışlamıştı. Fakat E.T.A. Hoffmann "Allgemeine Musikalische Zeitung" de bildirdiği görüşte kaydeder ki, buçuk sonra gerçekleştirilen konser oldukça başarılı olmuştu. O, müziği dramatik bir görüntü şeklinde gösteriyor:
"Parlak ışıklar gecenin derinliğini yararak saldırıya geçiyor ve biz yaxımlığımızda ileri-geri sallanan dev gölgeler tarafından haberdar edilirdik ve çevremizdeki derin zevkin ortasında çok sevinçli tonların azalması ve kaybolması ile her şey sonsuz hasret etkisiyle imha ediliyordu. Fakat bu ağrı ve acı her şey yok yaptığı halde sevgi, umut ve sevince etkilemeyecektir, yüreklerimizin geniş sesin büyük tutqsusu ile genişlemesine, tilsimin etkisi altında ruhlarımızın farkına varmağımıza neden oluyordu."
1810 yılında yazdığı "Beethoven's Instrumental Music" (Türkçe: Beethoven'in Enstrumental Müziği) adlı eserde ETA Hoffman eseri "vazgeçilmez derin, muhteşem C minor senfoni" sözleri ile değerlendirir.
Senfoni yakında klasik müzik konserlerinin repertuvarında kendine yer edebiliyor. Beşinci senfoni 7 Aralık 1842 yılında New York Filarmoni ve 2 Kasım 1931 yılında Ulusal Senfoni Orkestranın açılışlarında klasik müziğin sembolü gibi ifa edilmiştir. Teknik ve duygusal açıdan Beşinci senfoni bestekârlar ve müzik eleştirmenleri üzerinde geniş etkiye sahip olmakla ve Brahms, Çaykovski (özellikle Dördüncü semfonisinde kendini daha çok gösterir), Brukner, Maler ve Hektor Berlioz'un yaratıcılığına etki etmiştir. Beşinci, Üçüncü ve Dokuzuncu Senfoniler Beethoven'in senfoni yaratıcılığının en güzel örnekleri olarak değerlendirilir.
Tepkiler
Zorlu şartlar altında gerçekleşen galaya çok az olumsuz eleştiri yapılmıştır. Orkestra konser öncesi sadece bir prova yaptığından pek iyi çalamadı. Hatta Choral Fantasy'de sanatçılardan birinin hatasından dolayı Beethoven müziği durdurmuş ve parçayı yeniden başlatmıştır. Oditoryum(salon) son derece soğuktu ve seyirciler programın uzunluğu yüzünden bitkin düştü.
Enstrümantasyon
Senfoni orkestrası piccolo, iki flüt, iki obua, B bemol ve C iki klarnet, iki fagot, kontrafagot, E bemol ve C'de iki korno, iki trompet, üç trombon, timpani (G ve C'de) ve yaylılardan oluşmaktadır.
Şekil
Genellikle bir performans yaklaşık 30 dakika sürer. Bu çalışma dört bölümden oluşmaktadır:
Birinci Bölüm: Allegro con brio
Birinci bölüm: Allegro con brio Sikdmor Kollec Orkestrası tarafından seslendiriliyor. Musiqi Musopen tarafından yayınlanmıştır. Birinci bölüm: Allegro con brio Fulda Simfonik Orkestrası tarafından seslendiriliyor. | |
| Dinlerken sorun mu yaşıyorsunuz? alın. | |
Birinci bölüm yukarıda belirtilen, batı müziğinin en ünlü bölümlerinden olan dört notayla başlar. Bu bölümün başlığının yorumuyla, eseri seslendiren orkestraları yöneten sanatçılar arasında önemli tartışma konularından biridir. Bazıları ilgili kısmı keskin allegro tempo şeklinde aldıkları halde, başkaları özgür tercihe ağırlık vererek yavaş veya büyük tempo tercih eder; başkaları ise bu motifi molto ritardando (dört notanın her biri ayrı deyerlendirilmekle) şeklinde ifa ederek, başlığın bu şekilde seslendirilmesinin daha doğru olduğunu iddia ederler. Bazı eleştirmenler bir-iki ve bir bölümünün daha önemli olduğunu kaydeder, bir-iki-üç -dört bölümünün rutin ve yanıltıcı perde olduğuna dikkati çekiyorlar.
Birinci bölüm Beethovenın esin aldığı olan Haydn ve Mozart gibi klasiklerden miras kalmış geleneksel sonata şeklinde yazılmıştır. Bu bölümde öyle ilk misralardaca besteci dinleyiciyi eserin fikri, aşina ederek, eserde uygulanmış tüm anahtarların kullanımından sonra açılış bölümüne geri dönüyor. Bölüm çok kuvvetli iki notla başlar ve bunun ardından gelen ünlü dört notalı motif dinleyicinin tüm dikkatini eserde çekti. Birbiri ardına gelen ilk dört satırda, Beethoven konuyu rahat genişletebilirsiniz için yamsılamalata ve tekrar notalara yer veriyor ki, bu güçlü tekrarlar da ritmik düzenlilik neticesinde esere akıcılık vermekle dinleyicinin tüm kenar görüşlerden uzaklaşarak müziğe ağlanmasını sağlıyor. Kısa aradan sonra yeniden açılışındaki iki güçlü not seslendiriliyor ve hornların ifası başlar ve ikinci konunun girişinden kısa alıntı ifa edilir. E flat major üzerinde kurulmuş ikinci konu daha lirik olmakla motif olan dör notanın eşlik ettiği piyano ifası şeklinde yazılmıştır. Codetta bölümünde yeniden dört notalı motif başvuruluyor. Bundan sonra konu gelişme etdirilerek modülasyon uygulanır, yeniden tekrarlar ve seri benzer notalara yer veriliyor ve geçitten sonra obuanın solo kısmı başlar ve bölüm ağır koda ile tamamlanır.
İkinci Bölüm: Andante con moto
İkinci bölüm: Andante con moto Sikdmor Kollec Orkstrası tarafından ifa edilir. Musiqi Musopen tarafından yayınlanmıştır. İkinci bölüm: Andante con moto Fulda Simfonik Orkestrası tarafından seslendirilmiştir. | |
| Dinlerken sorun mu yaşıyorsunuz? alın. | |
Bölüm konunun ilanı ile başlar ve burada basslerin eşlik ettiği viola ve violançellerin ifası duyuluyor. Daha sonra bu bölümü klarnetler, , , viola ve bassların üçlü arpeggiosu ile beraber seslenen ifası sürdürüyor. Birinci konunun değişimi kendisinin tekrarı gibi geliyor. Bu araç üçüncü konuda da sürdürülüyor ve viola ve violançellerin ifasına flüt, qoboy ve faqotların da ifası katılır. Ön hazırlıktan sonra ifaya güçlü orkestra performansı da eklenir ve hisse coda ile tamamlanır.
Kaynakça
- ^ Schauffler, Robert Haven. Beethoven: The Man Who Freed Music. Doubleday, Doran, & Company. Garden City, New York. 1933; sayfa 211
- ^ Hopkins, Antony. The Nine Symphonies of Beethoven. Scolar Press, 1977. .
- ^ Landon, H.C. Robbins. Beethoven: His Life, Work, and World. Thames and Hudson. New York City. 1992; pg 149
- ^ Allgemeine Musikalische Zeitung, July 1810
- ^ "Symphony No. 5 in C minor, Op. 67 by Richard Freed". 6 Eylül 2005 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 21 Haziran 2014.
- ^ Rushton, Julian. The Music of Berlioz; pg 244
- ^ Scherman, Thomas K, and Louis Biancolli. The Beethoven Companion. Double & Company. Garden City, New York. 1973; p. 570
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
5 Senfoni Op 67 1804 1808 yillarinda Ludwig van Beethoven tarafindan bestelenmistir Bu eser klasik muzikte en cok ve en iyi bilinen kompozisyonlardan ve en cok calinmis senfonilerden biridir Eser dort bolumden olusmaktadir Bir acilis sonatasi bir andante ve finali yapacak attacca ya goturen hizli bir scherzo Eser ilk olarak 1808 yilinda Viyana daki Theater an der Wien de calinmis kisa bir sure sonra da muthis bir itibar elde etmistir E T A Hoffmann senfoniyi zamaninin en onemli calismasi olarak nitelemektedir Eser kisa kisa kisa uzun melodisinin iki kere calinmasiyla baslar Beethoven in 5 Senfonisinin kapak sayfasi dd Senfoni ve ozellikle de dort notalik acilis melodisiyle dunya capinda bilinmekte ve bu melodi rock muziginden diskolara kadar bircok muzik cesitinde gorulebilir TarihceGelisimi Beethoven 5 Senfoniye basladigi sene 1804 in 1804 portre W J Mahler Besinci Senfoni uzun bir gebelik donemi yasamistir 3 Senfoni nin tamamlanmasinin ardindan 1804 te ilk taslaklari hazirlanmistir Ancak Beethoven baska eserlerle ugrastigindan Fidelio Appassionata piyano sonati uc Razumovsky yayli sazlar Keman Koncertosu Dorduncu Piyano Koncertosu Dorduncu Senfoni ve Mass in C 5 Senfoni uzerindeki calismalari kesintiye ugramistir 5 Senfoni nin son hazirliklari 1807 1808 senelerinde 6 Senfoni ile paralel olarak tamamlanmis ve ayni konserde galasi yapilmistir Beethoven bu sure zarfinda otuzlu yaslarindaydi ve kisisel hayati artan sagirligi yuzunden berbat bir durumdaydi Bu arada dunyada tarihe Napolyon Savaslari Avusturya daki siyasi kargasalar ve 1805 yilinda Napolyon un askerleri tarafindan Viyana nin isgali damga vurmustur Gala 5 Senfoni 22 Aralik 1808 senesinde Viena daki Beethoven in tum galalarinin yapildigi Theater an der Wien tiyatrosunda Beethoven in sefliginde devasa bir konserle gosterilmistir Konser dort saatten uzun surmustur Programdaki iki senfoni ters bir sirayla calinmistir once 6 Senfoni sonra 5 Senfoni calinmistir Program su sekildeydi The Sixth Symphony Aria Ah perfido Op 65 The Gloria movement of the Mass in C major The Fourth Piano Concerto played by Beethoven himself Perde Arasi The Fifth Symphony The Sanctus and Benedictus movements of the C major Mass A solo piano improvisation played by Beethoven The Choral Fantasy Theater an der Wien XIX yuzyilin baslarinda Beethoven 5 Senfonisini patronlari Prens Franz Joseph von Lobkowitz ve Kont Razumovsky a itham etmistir Sunum ve etkileri Gerekli sartlarin bir kisminin temin edilmedigi konser hakkinda bazi bazi arastirmacilar goruslerini bildirmislerdi Konserden once sadece bir kere egzersiz yapan orkestra konserde iyi ifa etmemisti Koro fantezisinin ifasi sirasinda ise hataya verildiginden Beethoven ifani yarim bulundurarak orkestre bastan ifa etmeyi buyurmustu Auditorium konseri oldukca soguk karsilamis ve programin uzunlugu yorucu etki bagislamisti Fakat E T A Hoffmann Allgemeine Musikalische Zeitung de bildirdigi goruste kaydeder ki bucuk sonra gerceklestirilen konser oldukca basarili olmustu O muzigi dramatik bir goruntu seklinde gosteriyor Parlak isiklar gecenin derinligini yararak saldiriya geciyor ve biz yaximligimizda ileri geri sallanan dev golgeler tarafindan haberdar edilirdik ve cevremizdeki derin zevkin ortasinda cok sevincli tonlarin azalmasi ve kaybolmasi ile her sey sonsuz hasret etkisiyle imha ediliyordu Fakat bu agri ve aci her sey yok yaptigi halde sevgi umut ve sevince etkilemeyecektir yureklerimizin genis sesin buyuk tutqsusu ile genislemesine tilsimin etkisi altinda ruhlarimizin farkina varmagimiza neden oluyordu 1810 yilinda yazdigi Beethoven s Instrumental Music Turkce Beethoven in Enstrumental Muzigi adli eserde ETA Hoffman eseri vazgecilmez derin muhtesem C minor senfoni sozleri ile degerlendirir Senfoni yakinda klasik muzik konserlerinin repertuvarinda kendine yer edebiliyor Besinci senfoni 7 Aralik 1842 yilinda New York Filarmoni ve 2 Kasim 1931 yilinda Ulusal Senfoni Orkestranin acilislarinda klasik muzigin sembolu gibi ifa edilmistir Teknik ve duygusal acidan Besinci senfoni bestekarlar ve muzik elestirmenleri uzerinde genis etkiye sahip olmakla ve Brahms Caykovski ozellikle Dorduncu semfonisinde kendini daha cok gosterir Brukner Maler ve Hektor Berlioz un yaraticiligina etki etmistir Besinci Ucuncu ve Dokuzuncu Senfoniler Beethoven in senfoni yaraticiliginin en guzel ornekleri olarak degerlendirilir TepkilerZorlu sartlar altinda gerceklesen galaya cok az olumsuz elestiri yapilmistir Orkestra konser oncesi sadece bir prova yaptigindan pek iyi calamadi Hatta Choral Fantasy de sanatcilardan birinin hatasindan dolayi Beethoven muzigi durdurmus ve parcayi yeniden baslatmistir Oditoryum salon son derece soguktu ve seyirciler programin uzunlugu yuzunden bitkin dustu EnstrumantasyonSenfoni orkestrasi piccolo iki flut iki obua B bemol ve C iki klarnet iki fagot kontrafagot E bemol ve C de iki korno iki trompet uc trombon timpani G ve C de ve yaylilardan olusmaktadir SekilGenellikle bir performans yaklasik 30 dakika surer Bu calisma dort bolumden olusmaktadir Birinci Bolum Allegro con brio Birinci bolum Allegro con brio source source Sikdmor Kollec Orkestrasi tarafindan seslendiriliyor Musiqi Musopen tarafindan yayinlanmistir Birinci bolum Allegro con brio source source Fulda Simfonik Orkestrasi tarafindan seslendiriliyor Dinlerken sorun mu yasiyorsunuz Medya yardimi alin Birinci bolum yukarida belirtilen bati muziginin en unlu bolumlerinden olan dort notayla baslar Bu bolumun basliginin yorumuyla eseri seslendiren orkestralari yoneten sanatcilar arasinda onemli tartisma konularindan biridir Bazilari ilgili kismi keskin allegro tempo seklinde aldiklari halde baskalari ozgur tercihe agirlik vererek yavas veya buyuk tempo tercih eder baskalari ise bu motifi molto ritardando dort notanin her biri ayri deyerlendirilmekle seklinde ifa ederek basligin bu sekilde seslendirilmesinin daha dogru oldugunu iddia ederler Bazi elestirmenler bir iki ve bir bolumunun daha onemli oldugunu kaydeder bir iki uc dort bolumunun rutin ve yaniltici perde olduguna dikkati cekiyorlar Birinci bolum Beethovenin esin aldigi olan Haydn ve Mozart gibi klasiklerden miras kalmis geleneksel sonata seklinde yazilmistir Bu bolumde oyle ilk misralardaca besteci dinleyiciyi eserin fikri asina ederek eserde uygulanmis tum anahtarlarin kullanimindan sonra acilis bolumune geri donuyor Bolum cok kuvvetli iki notla baslar ve bunun ardindan gelen unlu dort notali motif dinleyicinin tum dikkatini eserde cekti Birbiri ardina gelen ilk dort satirda Beethoven konuyu rahat genisletebilirsiniz icin yamsilamalata ve tekrar notalara yer veriyor ki bu guclu tekrarlar da ritmik duzenlilik neticesinde esere akicilik vermekle dinleyicinin tum kenar goruslerden uzaklasarak muzige aglanmasini sagliyor Kisa aradan sonra yeniden acilisindaki iki guclu not seslendiriliyor ve hornlarin ifasi baslar ve ikinci konunun girisinden kisa alinti ifa edilir E flat major uzerinde kurulmus ikinci konu daha lirik olmakla motif olan dor notanin eslik ettigi piyano ifasi seklinde yazilmistir Codetta bolumunde yeniden dort notali motif basvuruluyor Bundan sonra konu gelisme etdirilerek modulasyon uygulanir yeniden tekrarlar ve seri benzer notalara yer veriliyor ve gecitten sonra obuanin solo kismi baslar ve bolum agir koda ile tamamlanir Ikinci Bolum Andante con moto Ikinci bolum Andante con moto source source Sikdmor Kollec Orkstrasi tarafindan ifa edilir Musiqi Musopen tarafindan yayinlanmistir Ikinci bolum Andante con moto source source Fulda Simfonik Orkestrasi tarafindan seslendirilmistir Dinlerken sorun mu yasiyorsunuz Medya yardimi alin Bolum konunun ilani ile baslar ve burada basslerin eslik ettigi viola ve violancellerin ifasi duyuluyor Daha sonra bu bolumu klarnetler viola ve basslarin uclu arpeggiosu ile beraber seslenen ifasi surduruyor Birinci konunun degisimi kendisinin tekrari gibi geliyor Bu arac ucuncu konuda da surduruluyor ve viola ve violancellerin ifasina flut qoboy ve faqotlarin da ifasi katilir On hazirliktan sonra ifaya guclu orkestra performansi da eklenir ve hisse coda ile tamamlanir Kaynakca Schauffler Robert Haven Beethoven The Man Who Freed Music Doubleday Doran amp Company Garden City New York 1933 sayfa 211 Hopkins Antony The Nine Symphonies of Beethoven Scolar Press 1977 ISBN 1 85928 246 6 Landon H C Robbins Beethoven His Life Work and World Thames and Hudson New York City 1992 pg 149 Allgemeine Musikalische Zeitung July 1810 Symphony No 5 in C minor Op 67 by Richard Freed 6 Eylul 2005 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 21 Haziran 2014 Rushton Julian The Music of Berlioz pg 244 Scherman Thomas K and Louis Biancolli The Beethoven Companion Double amp Company Garden City New York 1973 p 570