Senfoni (Yun. symphonía συμφονία, ses uyumu), genellikle orkestralar için bestelenmiş uzun müzik yapıtıdır. "Senfoni" belirli bir biçimi ifade etmez. Her ne kadar çoğu senfoni, ilki sonat biçiminde olan dört bölümden oluşan titremsel (tonal) çalışmalardan olsa ve müzik kuramcıları sıklıkla "klasik" senfoninin yapısını böyle tanımlasa da, bu biçimin klasik ustaları kabul edilen Joseph Haydn, Wolfgang Amadeus Mozart ve Ludwig van Beethoven'ın bestelediği bazı senfoniler bile bu kalıba uymaz.
Senfoni, bir (1700-1850) ürünüdür. Klasik dönem öncesi bazı yapıtlara da senfoni adı verildiyse de, ilk gerçek senfoniler klasik dönemde ortaya çıkmıştır. ve öncesinde senfoni (sinfonia), koral eserlerin (örneğin oratoryoların) başında veya aralarında çalınan, sadece orkestra için yazılmış parça anlamına gelmekteydi. Klasik dönemde ise "orkestra için sonat" halini aldı.
İlk önemli senfoniler; Johann Sebastian Bach'ın oğullarının, Joseph Haydn'ın ve Wolfgang Amadeus Mozart'ın senfonileridir. Bu senfonilerin genel kalıbı şöyleydi:
- Allegro (veya Andante-Allegro)
- Andante (veya Adagio)
- Menuetto ve Trio
- Finale (Allegro veya Presto)
Klasik dönemde yetişmiş olmasına rağmen romantik eserler vermiş olan Ludwig van Beethoven'ın ilk senfonisi de bu kalıba uygundur. Fakat bundan sonraki senfonileri yeni bir akım başlattı: Romantizm. Beethoven ve Schubert'in özellikle son senfonileri (1850-1900) senfonileri sayılır. Romantik dönemin ünlü senfoni bestecileri Hector Berlioz (), Felix Mendelssohn (), Robert Schumann (), Anton Bruckner, Johannes Brahms, Peter İlyiç Çaykovski (), Camille Saint-Saëns (), Antonín Dvořák, Jean Sibelius, Gustav Mahler, Dimitri Şostakoviç olarak sıralanabilir.
Bir senfoninin ortalama süresi yarım saattir. Fakat ilk senfonilerin bazıları yaklaşık 15 dakikaydı. Romantik dönemde senfoninin süresi 40-50 dakikaya ulaşırken Mahler'in 3. senfonisi ile senfoni doruk noktasına çıktı (90 dakika).
Romantik senfonilerin klasik senfonilerden farkları şunlardır:
- Süre kısıtlaması yoktur.
- Senfoni 4 bölümden az veya çok bölüme sahip olabilir.
- Senfoni belli bir program izleyebilir (bu programın etrafında dönebilir).
- Senfoni, orkestra ve koro için de yazılabilir.
Beethoven, romantik senfoni bestecileri için ana kalıp, yol göstericidir. Beethoven'ın 3. senfonisi (Eroica) ilk uzun senfonisidir. 6. Senfonisi (Pastoral) ilk programlı senfonidir. 9. Senfoni ise yarım saatlik son bölümü ile seçkinleşmiştir (bir senfonideki ilk korolu bölüm). Özellikle Brahms ve Mahler, Beethoven stilini en çok önemsemiş bestecilerdir.
Kaynakça
- ^ Sevan Nişanyan. Sözlerin Soyağacı 16 Haziran 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde . Senfoni maddesi.
Dış bağlantılar
- A Chronology of the Symphony 1730-20054 Ağustos 2015 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- A fairly detailed list of symphonists, mostly active after 1800 - Part 121 Temmuz 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- A fairly detailed list of symphonists, mostly active after 1800 - Part 221 Temmuz 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- A fairly detailed list of symphonists, mostly active after 1800 - Part 321 Temmuz 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- A fairly detailed list of symphonists, mostly active after 1800 - Part 421 Temmuz 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Senfoni Yun symphonia symfonia ses uyumu genellikle orkestralar icin bestelenmis uzun muzik yapitidir Senfoni belirli bir bicimi ifade etmez Her ne kadar cogu senfoni ilki sonat biciminde olan dort bolumden olusan titremsel tonal calismalardan olsa ve muzik kuramcilari siklikla klasik senfoninin yapisini boyle tanimlasa da bu bicimin klasik ustalari kabul edilen Joseph Haydn Wolfgang Amadeus Mozart ve Ludwig van Beethoven in besteledigi bazi senfoniler bile bu kaliba uymaz Senfoni bir 1700 1850 urunudur Klasik donem oncesi bazi yapitlara da senfoni adi verildiyse de ilk gercek senfoniler klasik donemde ortaya cikmistir ve oncesinde senfoni sinfonia koral eserlerin ornegin oratoryolarin basinda veya aralarinda calinan sadece orkestra icin yazilmis parca anlamina gelmekteydi Klasik donemde ise orkestra icin sonat halini aldi Ilk onemli senfoniler Johann Sebastian Bach in ogullarinin Joseph Haydn in ve Wolfgang Amadeus Mozart in senfonileridir Bu senfonilerin genel kalibi soyleydi Allegro veya Andante Allegro Andante veya Adagio Menuetto ve Trio Finale Allegro veya Presto Klasik donemde yetismis olmasina ragmen romantik eserler vermis olan Ludwig van Beethoven in ilk senfonisi de bu kaliba uygundur Fakat bundan sonraki senfonileri yeni bir akim baslatti Romantizm Beethoven ve Schubert in ozellikle son senfonileri 1850 1900 senfonileri sayilir Romantik donemin unlu senfoni bestecileri Hector Berlioz Felix Mendelssohn Robert Schumann Anton Bruckner Johannes Brahms Peter Ilyic Caykovski Camille Saint Saens Antonin Dvorak Jean Sibelius Gustav Mahler Dimitri Sostakovic olarak siralanabilir Bir senfoninin ortalama suresi yarim saattir Fakat ilk senfonilerin bazilari yaklasik 15 dakikaydi Romantik donemde senfoninin suresi 40 50 dakikaya ulasirken Mahler in 3 senfonisi ile senfoni doruk noktasina cikti 90 dakika Romantik senfonilerin klasik senfonilerden farklari sunlardir Sure kisitlamasi yoktur Senfoni 4 bolumden az veya cok bolume sahip olabilir Senfoni belli bir program izleyebilir bu programin etrafinda donebilir Senfoni orkestra ve koro icin de yazilabilir Beethoven romantik senfoni bestecileri icin ana kalip yol gostericidir Beethoven in 3 senfonisi Eroica ilk uzun senfonisidir 6 Senfonisi Pastoral ilk programli senfonidir 9 Senfoni ise yarim saatlik son bolumu ile seckinlesmistir bir senfonideki ilk korolu bolum Ozellikle Brahms ve Mahler Beethoven stilini en cok onemsemis bestecilerdir Kaynakca Sevan Nisanyan Sozlerin Soyagaci 16 Haziran 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde Senfoni maddesi Dis baglantilarA Chronology of the Symphony 1730 20054 Agustos 2015 tarihinde Wayback Machine sitesinde A fairly detailed list of symphonists mostly active after 1800 Part 121 Temmuz 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde A fairly detailed list of symphonists mostly active after 1800 Part 221 Temmuz 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde A fairly detailed list of symphonists mostly active after 1800 Part 321 Temmuz 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde A fairly detailed list of symphonists mostly active after 1800 Part 421 Temmuz 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde