Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Aşağımaden, Artvin ilinin Merkez ilçesine bağlı bir köydür.
| Aşağımaden | |
|---|---|
 | |
 Artvin'in Türkiye'deki konumu | |
  Aşağımaden Aşağımaden'in Artvin'deki konumu | |
| Ülke |  Türkiye |
| İl | Artvin |
| İlçe | Merkez |
| Coğrafi bölge | Karadeniz Bölgesi |
| Rakım | 1402 m |
| Nüfus (2021) | |
| • Toplam | 420 |
| Zaman dilimi | (TSİ) |
| İl alan kodu | 0466 |
| İl plaka kodu | 08 |
| Posta kodu | 08100 |
Tarihçe
Aşağımaden ve Yukarımaden köylerinin eski adı Hodi'dir. Gürcistan'da günümüzde de bu adı taşıyan köyün varlığı, Hodi'nin (ხოდი) tarihsel Gürcü coğrafyasına özgü bir yer adı olduğunu göstermektedir.[1] Bu yer adı Türkçeye Hod şeklinde girmiştir. Nitekim 1835 tarihli Osmanlı nüfus defteri ile Artvin vilayeti hakkında 1927 tarihli kaynakta Hod (خود) olarak geçer.
Eski dönemde tek bir köy olan Hodi, tarihsel Gürcistan'ı oluşturan bölgelerden biri olan Klarceti'de yer alır. Nitekim Osmanlılar bu bölgeyi 16. yüzyılın ortalarına doğru Gürcülerden ele geçirmiştir. Köydeki önemli tarihsel yapı olan Hodi Kalesi ve ortadan kalkmış olan köy kilisesi de bu dönemden kalmış olmalıdır.
Hodi köyü, 1835 tarihli Osmanlı nüfus defterinde Çıldır Eyaleti'ne bağlı Livane-i Ulya sancağının köylerinden biriydi. Sadece erkek nüfusunun tespit edildiği bu tarihte köyde 225 hane ve 575 erkek kaydedilmiştir. Erkek sayısı kadar kadın eklenince, Hodi köyünün toplam nüfusunun yaklaşık 1.150 kişiden oluştuğu söylenebilir. Hodi köyü, Parhali köyünden sonra sancağın ikinci kalabalık yerleşim yeriydi. Köyün nüfusunun Gürcülerden oluştuğu 1886 Rus nüfus tespitinden anlaşılmaktadır.
Hodi köyü, 1869 yılından itibaren Trabzon vilayetinin Lazistan sancağının Livana kazasına bağlıydı. Bu yerleşim 1876 tarihli Trabzon vilayeti salnamesinde iki ayrı köy olarak kaydedilmiştir. "Hod Mahal" (خد مخال) şeklinde yazılmış olan Aşağımaden köyünün nüfusu 43 hanede yaşayan 127 kişiden oluşuyordu. Hane başına düşen nüfus oranına bakarak sadece erkek nüfusunun yazıldığı anlaşılmaktadır. Buna bağlı olarak köyün toplam nüfusunun yaklaşık 254 kişiden oluştuğu söylenebilir. Osmanlı idaresi vergi tahsil etmek amacıyla köyde hayvan varlığı olarak 30 öküz, 50 inek, 3 at, 266 keçi ve 100 koyun kaydetmiştir.
Aşağı Hodi köyü, 1877-1878 Osmanlı-Rus Savaşı'nın ardından 1878'de imzalanan Berlin Antlaşması uyarınca savaş tazminatı kapsamında Osmanlı Devleti tarafından Rusya'ya bırakıldı. Rus idaresinin 1886 nüfus tespitinde "Hod-Süfla" (Ход-суфла) şeklinde kaydettiği yerleşim, Artvin sancağının Artvin kazasına bağlı Hodi nahiyesinin iki köyünden biriydi. Diğer köy ise, Hod-Ulya (Ход-уліа) şeklinde kaydedilmiş olan bugünkü Yukarımaden köyüydü. Hod-Süfla veya Aşağı Hodi köyündeki 11 hanede, 36'ı erkek ve 25'i kadın olmak üzere, 61 kişi yaşıyordu. Bu nüfusun tamamı Gürcülerden oluşuyordu.
Berlin Antlaşması uyarınca çizilen Osmanlı-Rus sınırı, Aşağı Hodi köyünü ikiye bölmüştü. Köydeki cami Osmanlı tarafında, caminin önünden akan derenin diğeri yanı Rusya tarafında kalmıştı. Osmanlı tarafındaki köylülerin yaylaları Rus tarafında bulunuyor ve otlaklardan yararlanmak için köylülerin Rus idaresinden özel izin almaları gerekiyordu. Köydeki bakır madeni nitelik açısından önemliydi ve Ruslar tarafından uzun yıllar işletilmiştir.
Aşağı Hodi köyü, Birinci Dünya Savaşı sonlarında Rusların bölgeden çekilmesinin ardından bağımsız Gürcistan'ın sınırları içinde kaldı. Bu durum 7 Mayıs 1920 tarihli Moskova Antlaşması'yla Sovyet Rusya tarafından da tanındı. Ertesi yıl Kızıl Ordu'nun Gürcistan'ı işgali sırasında, 16 Mart 1921'de, Ankara Hükümeti ile Sovyet Rusya arasında imzalanan Moskova Antlaşması'yla köy Türkiye'ye bırakıldı.
Aşağı Hodi köyü, Artvin livasında 1922 yılında yapılan nüfus tespitinde, merkez kazaya bağlı Sirya nahiyesinin köylerinden biriydi. Rus döneminde ikiyi bölünmüş olan yerleşimin nüfusu, birleşik halde kaydedildiği halde 18 hanede yaşayan 72 kişiden oluşuyordu. Köy halkı bu tespitte "Türk" olarak kaydedilmiştir. Hodi veya Hod Türkçe olmadığı için köyün adı 1925 yılında Aşağı Maden olarak değiştirilmiştir. Bu isim köyde bulunan bakır madenlerine istinaden verilmiştir. Aşağı Maden köyü, 1940 genel nüfus sayımında Çoruh vilayetinin Artvin kazasının Sirya nahiyesine bağlıydı ve nüfusu 954 kişiye yükselmişti. 1965 genel nüfus sayımında Aşağımaden köyünde 1.293 kişi yaşıyor ve bu nüfus içinde 336 kişi okuma yazma biliyordu.
Hodi köyün Hristiyan Gürcü nüfusunun kilisesi olan Hodi Kilisesi, bugünkü Aşağımaden köyünün Cami mahallesinde bulunuyordu. Kilisenin varlığı köylülerce de teyit edilmiştir. Kilisenin bulunduğu yerde sadece kireç harçlı bir duvar parçası kalmıştır. Köydeki tarihsel yapılardan biri da 1848 yılında inşa edilmiş olan Aşağı Hodi Camii’dir. Yaklaşık olarak kare (10,90 × 10,70 m) planlı bir yapı olan cami tek minareli olup minarenin tamamında ahşap malzeme kullanılmıştı. Oyma motifli ahşap kapısı ve iç süslemeleriyle de dikkat çeker.
Coğrafya
Aşağımaden köyü, Artvin il merkezine 53 km uzaklıktadır.
Nüfus
| Yıllara göre köy nüfus verileri | |
|---|---|
| 2021 | 407 |
| 2020 | 420 |
| 2019 | 416 |
| 2018 | 430 |
| 2017 | 336 |
| 2016 | 350 |
| 2015 | 355 |
| 2014 | 362 |
| 2013 | 380 |
| 2012 | 379 |
| 2011 | 395 |
| 2010 | 423 |
| 2009 | 454 |
| 2008 | 477 |
| 2007 | 547 |
| 2000 | 762 |
| 1990 | 1.082 |
| 1985 | 1.285 |
Kaynakça
- ^ . Fallingrain.com. 31 Mayıs 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Şubat 2022.
- ^ a b c d e f g h i j k l m n o p "Artvin Merkez Aşağımaden Köy Nüfusu". Nufusune.com. 1 Haziran 2022 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 6 Şubat 2022.
- ^ Buket Şahin, 1835 tarihli Çıldır Eyaletine Bağlı Livane-i Ulya Sancağı 2768 numaralı Nüfus Defterinin Değerlendirilmesi, Erzurum, 2019, s. 328. 29 Ocak 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde . Yüksek lisans tezi
- ^ a b
- ^ 2015 Yılı Tao-Klarceti Tarihi Eserleri Araştırma Gezisi Sonuçları (ტაო-კლარჯეთის ძეგლების 2015 წლის საკვლევი ექსპედიციების ანგარიშები), Tiflis, 2016, s. 107 6 Mart 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- ^ a b 2016 Yılı Tao-Klarceti Tarihi Eserleri Araştırma Gezisi Sonuçları (ტაო-კლარჯეთის ძეგლების 2016 წლის საკვლევი ექსპედიციების ანგარიშები), Tiflis, 2017, s. 156. 17 Nisan 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- ^ Buket Şahin, 1835 tarihli Çıldır Eyaletine Bağlı Livane-i Ulya Sancağı 2768 numaralı Nüfus Defterinin Değerlendirilmesi, Erzurum, 2019, s. 29, 102-120. 29 Ocak 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde . Yüksek lisans tezi
- ^ a b "Свод статистических данных о населении Закавказскаго края, извлеченных из посемейных списков 1886 г. (Transkafkasya Bölgesinin Nüfusuna Dair 1886 Yılı Aile Listelerinden Edinilmiş istatistik Verilerin Özeti), Tiflis, 1893, "Batum oblastı" - 1352". 11 Aralık 2021 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 30 Mart 2024.
- ^ Trabzon Vilayeti Salnamesi − 1869-1904, (Hazırlayan) Kudret Emiroğlu, Ankara, 1993-2009, 22 cilt; VIII. cilt, s. 359, .
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 5 Kasım 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Ekim 2015.
- ^ a b Klarceti (კლარჯეთი), Mamia Pağava, Meri Tsintsadze, Maia Baramidze, Malhaz Çoharadze, Tina Şioşvili, Şota Mamuladze, Ramaz Halvaşi, Nugzar Mgeladze, Zaza Şaşikidze, Cemal Karalidze, Batum, 2016, s. 198/ 9 Ekim 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde . .
- ^ "Mustafa Kemal Atatürk, Nutuk, İstanbul, 1969, 3 Cilt, 2. cilt s. 489". 8 Ekim 2021 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 21 Aralık 2021.
- ^
- ^ "1940 Genel Nüfus Sayımı, Ankara, 1946, s. 167" (PDF). 27 Haziran 2022 tarihinde kaynağından (PDF). Erişim tarihi: 30 Mart 2024.
- ^ 1965 Genel Nüfus Sayımı, Ankara, 1968, s. 86.
- ^ a b c d . YerelNet.org.tr. 19 Ağustos 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Haziran 2014.
Dış bağlantılar
- Aşağımaden, Artvin için uzaydan görüntü siteleri: Google, Yahoo, Microsoft
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Asagimaden Artvin ilinin Merkez ilcesine bagli bir koydur AsagimadenKoyArtvin in Turkiye deki konumuAsagimadenAsagimaden in Artvin deki konumuUlkeTurkiyeIlArtvinIlceMerkezCografi bolgeKaradeniz BolgesiRakim1402 mNufus 2021 Toplam420Zaman dilimiUTC 03 00 TSI Il alan kodu0466Il plaka kodu08Posta kodu08100TarihceAsagimaden ve Yukarimaden koylerinin eski adi Hodi dir Gurcistan da gunumuzde de bu adi tasiyan koyun varligi Hodi nin ხოდი tarihsel Gurcu cografyasina ozgu bir yer adi oldugunu gostermektedir 1 Bu yer adi Turkceye Hod seklinde girmistir Nitekim 1835 tarihli Osmanli nufus defteri ile Artvin vilayeti hakkinda 1927 tarihli kaynakta Hod خود olarak gecer Eski donemde tek bir koy olan Hodi tarihsel Gurcistan i olusturan bolgelerden biri olan Klarceti de yer alir Nitekim Osmanlilar bu bolgeyi 16 yuzyilin ortalarina dogru Gurculerden ele gecirmistir Koydeki onemli tarihsel yapi olan Hodi Kalesi ve ortadan kalkmis olan koy kilisesi de bu donemden kalmis olmalidir Hodi koyu 1835 tarihli Osmanli nufus defterinde Cildir Eyaleti ne bagli Livane i Ulya sancaginin koylerinden biriydi Sadece erkek nufusunun tespit edildigi bu tarihte koyde 225 hane ve 575 erkek kaydedilmistir Erkek sayisi kadar kadin eklenince Hodi koyunun toplam nufusunun yaklasik 1 150 kisiden olustugu soylenebilir Hodi koyu Parhali koyunden sonra sancagin ikinci kalabalik yerlesim yeriydi Koyun nufusunun Gurculerden olustugu 1886 Rus nufus tespitinden anlasilmaktadir Hodi koyu 1869 yilindan itibaren Trabzon vilayetinin Lazistan sancaginin Livana kazasina bagliydi Bu yerlesim 1876 tarihli Trabzon vilayeti salnamesinde iki ayri koy olarak kaydedilmistir Hod Mahal خد مخال seklinde yazilmis olan Asagimaden koyunun nufusu 43 hanede yasayan 127 kisiden olusuyordu Hane basina dusen nufus oranina bakarak sadece erkek nufusunun yazildigi anlasilmaktadir Buna bagli olarak koyun toplam nufusunun yaklasik 254 kisiden olustugu soylenebilir Osmanli idaresi vergi tahsil etmek amaciyla koyde hayvan varligi olarak 30 okuz 50 inek 3 at 266 keci ve 100 koyun kaydetmistir Asagi Hodi koyu 1877 1878 Osmanli Rus Savasi nin ardindan 1878 de imzalanan Berlin Antlasmasi uyarinca savas tazminati kapsaminda Osmanli Devleti tarafindan Rusya ya birakildi Rus idaresinin 1886 nufus tespitinde Hod Sufla Hod sufla seklinde kaydettigi yerlesim Artvin sancaginin Artvin kazasina bagli Hodi nahiyesinin iki koyunden biriydi Diger koy ise Hod Ulya Hod ulia seklinde kaydedilmis olan bugunku Yukarimaden koyuydu Hod Sufla veya Asagi Hodi koyundeki 11 hanede 36 i erkek ve 25 i kadin olmak uzere 61 kisi yasiyordu Bu nufusun tamami Gurculerden olusuyordu Rusya Imparatorlugu idaresine ait donemden kalan harita Hod koyu haritanin guney ucunda sariya boyanmis olarak yer almaktadir Harita uzerindeki aciklamaya gore sarilar Gurcu griler Turk koylerini gostermektedir Berlin Antlasmasi uyarinca cizilen Osmanli Rus siniri Asagi Hodi koyunu ikiye bolmustu Koydeki cami Osmanli tarafinda caminin onunden akan derenin digeri yani Rusya tarafinda kalmisti Osmanli tarafindaki koylulerin yaylalari Rus tarafinda bulunuyor ve otlaklardan yararlanmak icin koylulerin Rus idaresinden ozel izin almalari gerekiyordu Koydeki bakir madeni nitelik acisindan onemliydi ve Ruslar tarafindan uzun yillar isletilmistir Asagi Hodi koyu Birinci Dunya Savasi sonlarinda Ruslarin bolgeden cekilmesinin ardindan bagimsiz Gurcistan in sinirlari icinde kaldi Bu durum 7 Mayis 1920 tarihli Moskova Antlasmasi yla Sovyet Rusya tarafindan da tanindi Ertesi yil Kizil Ordu nun Gurcistan i isgali sirasinda 16 Mart 1921 de Ankara Hukumeti ile Sovyet Rusya arasinda imzalanan Moskova Antlasmasi yla koy Turkiye ye birakildi Asagi Hodi koyu Artvin livasinda 1922 yilinda yapilan nufus tespitinde merkez kazaya bagli Sirya nahiyesinin koylerinden biriydi Rus doneminde ikiyi bolunmus olan yerlesimin nufusu birlesik halde kaydedildigi halde 18 hanede yasayan 72 kisiden olusuyordu Koy halki bu tespitte Turk olarak kaydedilmistir Hodi veya Hod Turkce olmadigi icin koyun adi 1925 yilinda Asagi Maden olarak degistirilmistir Bu isim koyde bulunan bakir madenlerine istinaden verilmistir Asagi Maden koyu 1940 genel nufus sayiminda Coruh vilayetinin Artvin kazasinin Sirya nahiyesine bagliydi ve nufusu 954 kisiye yukselmisti 1965 genel nufus sayiminda Asagimaden koyunde 1 293 kisi yasiyor ve bu nufus icinde 336 kisi okuma yazma biliyordu Hodi koyun Hristiyan Gurcu nufusunun kilisesi olan Hodi Kilisesi bugunku Asagimaden koyunun Cami mahallesinde bulunuyordu Kilisenin varligi koylulerce de teyit edilmistir Kilisenin bulundugu yerde sadece kirec harcli bir duvar parcasi kalmistir Koydeki tarihsel yapilardan biri da 1848 yilinda insa edilmis olan Asagi Hodi Camii dir Yaklasik olarak kare 10 90 10 70 m planli bir yapi olan cami tek minareli olup minarenin tamaminda ahsap malzeme kullanilmisti Oyma motifli ahsap kapisi ve ic suslemeleriyle de dikkat ceker CografyaAsagimaden koyu Artvin il merkezine 53 km uzakliktadir NufusYillara gore koy nufus verileri2021 4072020 4202019 4162018 4302017 3362016 3502015 3552014 3622013 3802012 3792011 3952010 4232009 4542008 4772007 5472000 7621990 1 0821985 1 285Kaynakca Fallingrain com 31 Mayis 2022 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 6 Subat 2022 a b c d e f g h i j k l m n o p Artvin Merkez Asagimaden Koy Nufusu Nufusune com 1 Haziran 2022 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 6 Subat 2022 Buket Sahin 1835 tarihli Cildir Eyaletine Bagli Livane i Ulya Sancagi 2768 numarali Nufus Defterinin Degerlendirilmesi Erzurum 2019 s 328 29 Ocak 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde Yuksek lisans tezi a b 2015 Yili Tao Klarceti Tarihi Eserleri Arastirma Gezisi Sonuclari ტაო კლარჯეთის ძეგლების 2015 წლის საკვლევი ექსპედიციების ანგარიშები Tiflis 2016 s 107 6 Mart 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde ISBN 978 9941 9123 9 9 a b 2016 Yili Tao Klarceti Tarihi Eserleri Arastirma Gezisi Sonuclari ტაო კლარჯეთის ძეგლების 2016 წლის საკვლევი ექსპედიციების ანგარიშები Tiflis 2017 s 156 17 Nisan 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde ISBN 978 9941 9470 8 7 Buket Sahin 1835 tarihli Cildir Eyaletine Bagli Livane i Ulya Sancagi 2768 numarali Nufus Defterinin Degerlendirilmesi Erzurum 2019 s 29 102 120 29 Ocak 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde Yuksek lisans tezi a b Svod statisticheskih dannyh o naselenii Zakavkazskago kraya izvlechennyh iz posemejnyh spiskov 1886 g Transkafkasya Bolgesinin Nufusuna Dair 1886 Yili Aile Listelerinden Edinilmis istatistik Verilerin Ozeti Tiflis 1893 Batum oblasti 1352 11 Aralik 2021 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 30 Mart 2024 Trabzon Vilayeti Salnamesi 1869 1904 Hazirlayan Kudret Emiroglu Ankara 1993 2009 22 cilt VIII cilt s 359 ISBN 9789157871117 Arsivlenmis kopya 5 Kasim 2015 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 28 Ekim 2015 a b Klarceti კლარჯეთი Mamia Pagava Meri Tsintsadze Maia Baramidze Malhaz Coharadze Tina Siosvili Sota Mamuladze Ramaz Halvasi Nugzar Mgeladze Zaza Sasikidze Cemal Karalidze Batum 2016 s 198 9 Ekim 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde ISBN 978 9941 0 8969 5 Mustafa Kemal Ataturk Nutuk Istanbul 1969 3 Cilt 2 cilt s 489 8 Ekim 2021 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 21 Aralik 2021 1940 Genel Nufus Sayimi Ankara 1946 s 167 PDF 27 Haziran 2022 tarihinde kaynagindan PDF Erisim tarihi 30 Mart 2024 1965 Genel Nufus Sayimi Ankara 1968 s 86 a b c d YerelNet org tr 19 Agustos 2016 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 4 Haziran 2014 Dis baglantilarAsagimaden Artvin icin uzaydan goruntu siteleri Google Yahoo Microsoft