Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Bu madde, uygun değildir. (Nisan 2024) |
Airbus A320 ailesi Almanya, Fransa, İspanya, Birleşik Krallık ve Hollanda ortaklığından oluşan Airbus S.A.S. ailesinin kısa ve orta menzilli uçağıdır. Airbus A320 serisi A318, A319, A320, A321 ve ACJ özel jet versiyonlarından oluşur. İlk uçuşunu 1987 yılında gerçekleştiren A320 serisi fly by wire Flight control sistemini kullanan ilk yolcu uçaklarıdır. Yolcu uçakları arasında bu güne kadar 4658 adetten fazla üretilerek en büyük rakibi Boeing 737'in arkasından ikinci sıradadır. 1965 yılında üretime başlayan Boeing 737 şu ana kadar 8000'i geçmiştir.
| Airbus A320 ailesi | |
|---|---|
 SAS havayollarına ait bir A320 | |
| Türü | Yolcu uçağı |
| Ulusal köken | Avrupa |
| Üretici | Airbus |
| İlk uçuş | 22 Şubat 1987 |
| Ana kullanıcı | American Airlines |
| Diğer kullanıcılar | easyJet China Eastern Airlines China Southern Airlines |
| Üretim sayısı | 31 Temmuz 2019'a kadar 8,951 |
Tasarımı
Airbus A320 serisi tek koridorlu, alçak kanatlı, tek kuyruklu yapıya sahiptir. Bir burun iki adet kanatın gövdeye yakın kısımlarına yerleştirilmiş iniş takımına sahiptir. Kanadın direnci yüksek ve yüzeyi geniş gövdeye yakın kısmına yerleştirilmiş 2 adet çift akılı turbofan motora sahiptir.
Uçuş güvertesinde elektronik uçuş bilgi sistemini ve kontrol yüzeylerini yönetmek için klasik yoke (W şeklindeki uçağın direksiyonu diyelim) sistemi yerine savaş uçaklarında kullanılan joystik sistemi kullanılmaktadır. Airbus uçaklarının hemen hemen tamamında bu sistem kullanılır. Joystik ve bilgisayarlar tarafından kontrol edilen fly by wire sistemi Uçuş Dinamiği hesaplayarak (hız, yükseklik, hava durumu, dizayn ve uçağın döneleri) pilota en güvenli kontrolü sağlamaktadır. Bu sistem günümüzde pilotlar tarafından giderek vazgeçilmez bir unsur olmaya başlamıştır.
A320 serisinde kullanılan motorlar CFM 56 ve IAE V2500 model turbofan jet motorlarıdır.
Teknolojik yenilikleri
- İlk tamamı dijital fly by wire kontrol sistemine sahip ilk sivil yolcu uçağı
- Tamamı LCD ekranlardan oluşan kokpit (Glass Cockpit)
- Komposit malzeme ile yapılmış ilk dar gövdeli yolcu uçağı
- ECAM (Elektronik merkezi Uçak bilgi ekranı. İki adet lcd ekran üzerinden uçağın yakıt, uyarı, sistem hataları ve uçak hakkında pek çok bilgiyi verebilen uçuş bilgi bilgisayarı)
- Tüplü ekranlar yerine ilk Lcd uçuş ekranlarının kullandığı kokpite sahiptir. Bu şekilde 50 kilo tasarruf edilmiştir.
- Fly By Wire sistemi için kullanılan bilgisayarlarda İntel firmasının İntel 8086 işlemcisini kullanmıştır.
A320NEO
Airbus üretimi A320 NEO (New Engine Option/Yeni Motor Opsiyonu)
A320neo'da Pratt&Whitney'in PW1100G veya CFMI şirketinin Leap-X motorları kullanılabilecek.
Uçağın maliyetleri klasik A320'lere göre yüzde 30 daha düşük olacak.
Kıvrık kanat uçları ‘sharklet= köpekbalığı yüzgeci" ile aerodinamik mükemmellik sağlanacak.
Kompozit hafif malzemeler ve yeni motorlarla uçak 2 ton (4,400 lb) daha fazla yük taşıyabilecek.
A320neo 6300 km kilometre menzil sunuyor.
Yeni uçak üç ayrı model olarak tasarlandı. Yolcu kapasitesi 150-220 arasında değişiyor. Yani Neo, A319, A320 ve A321'in yerini alacak. A320 Neo'ların yüzde 15 yakıt tasarrufu sağlaması havayolları şirketlerinin her yıl uçak başına 1 milyon dolar tasarruf etmesini sağlıyor. Her uçak için yılda 3.600 ton daha az karbondioksit salımına imkân verecek ve karbon emisyonounda’da çift haneli azaltma sağlayacak ve motor sesini de azaltacak.
Airbus A320neo'ya ilk siparişlerini Ocak 2011'de Hindistanlı havayolu şirketi IndiGo verdi. İlk teslimatı 2016 yılı itibarıyla yapıldı.
PRATT&WHITNEY PW1100G
Yeni dişli kutusu, önde yer alan fanın daha yavaş dönmesini sağlıyor. Özel tasarım, dönüş gücünü artırarak motorun içine veriyor. Böylece malzeme yorgunluğu azaltılarak parçaların hizmet ömrü uzatılıyor.
P&W yüzde 16 yakıt tasarrufunu garanti ediyor.
Çevre kirliliği yüzde 50 düşük olan motor çok sessiz.
Hâlen Boeing 737 test uçağında denemeler sürüyor. Yeni motor ailesi, A320neo, Bombardier C Serisi ve Rus MC-21 uçaklarında kullanılacak.
CFMI Leap-X
LEAP-X adı verilen motor, çalışma prensibi olarak klasik jet motorlarıyla aynı teknolojiye sahip.
En önemli özelliği, çok hafif, motorun hizmet süresi boyunca bakıma gerek duymayan kompozit paller.
16 bin iniş-kalkış sonrasında büyük bakıma giren motor, rakiplerine göre yüzde 30 daha uzun ömre sahip.
CFMI'ın hedefi, yüzde 16 yakıt tasarrufu.
CFM Leap motor seçeneğine sahip ilk Airbus 320Neo, 2016 yılında Pegasus Havayolları'na teslim edildi.
Sipariş ve teslim edilenler
| Siparişler | Teslim Edilenler | |||||||||||||||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Model | Toplam | Belirsiz | Toplam | 2012 | 2011 | 2010 | 2009 | 2008 | 2007 | 2006 | 2005 | 2004 | 2003 | 2002 | 2001 | 2000 | 1999 | 1998 | 1997 | 1996 | 1995 | 1994 | 1993 | 1992 | 1991 | 1990 | 1989 | 1988 |
| A318 | 80 | 4 | 76 | 0 | 2 | 2 | 6 | 13 | 17 | 8 | 9 | 10 | 9 | |||||||||||||||
| A319 | 1,500 | 181 | 1,319 | 0 | 47 | 51 | 88 | 98 | 105 | 137 | 142 | 87 | 72 | 85 | 89 | 112 | 88 | 53 | 47 | 18 | ||||||||
| A320 | 5,612 | 2,752 | 2,860 | 0 | 306 | 297 | 221 | 209 | 194 | 164 | 121 | 101 | 119 | 116 | 119 | 101 | 101 | 80 | 58 | 38 | 34 | 48 | 71 | 111 | 119 | 58 | 58 | 16 |
| A321 | 1,100 | 408 | 692 | 0 | 66 | 51 | 87 | 66 | 51 | 30 | 17 | 35 | 33 | 35 | 49 | 28 | 33 | 35 | 22 | 16 | 22 | 16 | ||||||
| Toplam | 8,292 | 3,345 | 4,947 | 0 | 421 | 401 | 402 | 386 | 367 | 339 | 289 | 233 | 233 | 236 | 257 | 241 | 222 | 168 | 127 | 72 | 56 | 64 | 71 | 111 | 119 | 58 | 58 | 16 |
Bilgiler, Aralık 2011 sonu değerleridir. 17 Ocak 2012 tarihinde güncellenmiştir.
Teknik özelikler
| Modeller | A318 | A319 | A320 | A321 |
|---|---|---|---|---|
| Kokpit Personeli | İki | |||
| Yolcu Kapasitesi | 110 | 130 | 180 | 220 |
| Uzunluk | 31.45 m (103 ft 2 in) | 33.84 m (111 ft) | 37.57 m (123 ft) | 44.51 m (146 ft) |
| Kanat Açıklığı | 34.10 m (111 ft 10 in) | |||
| Kanat Eğimi | 25° | |||
| Yükseklik | 11.76 m (38 ft 7 in) | |||
| Kabin Genişliği | 3.70 m (12 ft 1 in) | |||
| Gövde Genişliği | 3.95 m. (13 ft) | |||
| Boş Ağırlık | 39,300 kg | 40,600 kg | 42,400 kg | 48,200 kg |
| Maksimum Boş Ağırlık | 68,000 kg (149,900 lb) | 75,500 kg (166,500 lb) | 77,000 kg (169,000 lb) | 93,500 kg (206,100 lb) |
| Seyir Hızı | 0.78 mach (511 mph, 830 km/h) | |||
| Maksimum Hız | 0.82 mach (544 mph, 870 km/h, 473 kt) | |||
| Kalkış Mesafesi MTOW | 1,400 m (4,446 ft) | 1,950 m (6,398 ft) | 2,100 m (6,857 ft) | 2,180 m (7,152 ft) |
| Maksimum Yüklü Menzili | 5,950 km | 6,800 km | 5,700 km | 5,600 km |
| Maksimum Yakıt Kapasitesi | 23,860 litre or 6,300 | 29,840 litre or 7,885 US gal | 29,680 litre or 7,842 US gal | |
| Uçuş Tavanı | 11887 mt(39000 ft) | |||
| Motor | 2 × 2 × CFM56-5 | 2 × 2 × CFM56-5 | ||
Kıyaslanabilir uçaklar
Motor tipleri
| Uçak Modeli | Tarih | Motorlar |
|---|---|---|
| A318-111 | 2003 | CFM5-5B8/P |
| A318-112 | 2003 | CFM56-5B9/P |
| A318-121 | 2007 | |
| A318-122 | 2007 | |
| A319-111 | 1996 | CFM56-5B5 or 5B5/P |
| A319-112 | 1997 | CFM56-5B6 or 5B6/P or 5B6/2P |
| A319-113 | 1997 | CFM56-5A4 or 5A4/F |
| A319-114 | 1997 | CFM56-5A5 or 5A5/F |
| A319-115 | 2002 | CFM56-5B7 or 5B7/P |
| A319-131 | 1997 | |
| A319-132 | 1997 | |
| A319-133 | 2002 | |
| A320-111 | 1988 | CFM56-5A1 or 5A1/F |
| A320-211 | 1988 | CFM56-5A1 or 5A1/F |
| A320-212 | 1990 | CFM56-5A3 |
| A320-214 | 1996 | CFM56-5B4 or 5B4/P or 5B4/2P |
| A320-216 | 2005 | CFM56-5B6 |
| A320-231 | 1989 | |
| A320-232 | 1993 | |
| A320-233 | 1995 | |
| A321-111 | 1995 | CFM56-5B1 or 5B1/P or 5B1/2P |
| A321-112 | 1995 | CFM56-5B2 or 5B2/P |
| A321-131 | 1995 | |
| A321-211 | 1997 | CFM56-5B3 or 5B3/P or 5B3/2P |
| A321-212 | 2005 | CFM56-5B1 or 5B1/P or 5B1/2P |
| A321-213 | 2005 | CFM56-5B2 or 5B2/P |
| A321-231 | 1997 | |
| A321-232 | 2005 |
Dış bağlantılar
- Airbus.com3 Mart 2013 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
Kaynakça
| Wikimedia Commons'ta Airbus A320 ailesi ile ilgili ortam dosyaları bulunmaktadır. |
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Bu madde Vikipedi bicem el kitabina uygun degildir Maddeyi Vikipedi standartlarina uygun bicimde duzenleyerek Vikipedi ye katkida bulunabilirsiniz Gerekli duzenleme yapilmadan bu sablon kaldirilmamalidir Nisan 2024 Airbus A320 ailesi Almanya Fransa Ispanya Birlesik Krallik ve Hollanda ortakligindan olusan Airbus S A S ailesinin kisa ve orta menzilli ucagidir Airbus A320 serisi A318 A319 A320 A321 ve ACJ ozel jet versiyonlarindan olusur Ilk ucusunu 1987 yilinda gerceklestiren A320 serisi fly by wire Flight control sistemini kullanan ilk yolcu ucaklaridir Yolcu ucaklari arasinda bu gune kadar 4658 adetten fazla uretilerek en buyuk rakibi Boeing 737 in arkasindan ikinci siradadir 1965 yilinda uretime baslayan Boeing 737 su ana kadar 8000 i gecmistir Airbus A320 ailesiSAS havayollarina ait bir A320TuruYolcu ucagiUlusal kokenAvrupaUreticiAirbusIlk ucus22 Subat 1987Ana kullaniciAmerican AirlinesDiger kullanicilareasyJet China Eastern Airlines China Southern AirlinesUretim sayisi31 Temmuz 2019 a kadar 8 951Turk Hava Yollari na ait bir A321TasarimiAirbus A320 serisi tek koridorlu alcak kanatli tek kuyruklu yapiya sahiptir Bir burun iki adet kanatin govdeye yakin kisimlarina yerlestirilmis inis takimina sahiptir Kanadin direnci yuksek ve yuzeyi genis govdeye yakin kismina yerlestirilmis 2 adet cift akili turbofan motora sahiptir Ucus guvertesinde elektronik ucus bilgi sistemini ve kontrol yuzeylerini yonetmek icin klasik yoke W seklindeki ucagin direksiyonu diyelim sistemi yerine savas ucaklarinda kullanilan joystik sistemi kullanilmaktadir Airbus ucaklarinin hemen hemen tamaminda bu sistem kullanilir Joystik ve bilgisayarlar tarafindan kontrol edilen fly by wire sistemi Ucus Dinamigi hesaplayarak hiz yukseklik hava durumu dizayn ve ucagin doneleri pilota en guvenli kontrolu saglamaktadir Bu sistem gunumuzde pilotlar tarafindan giderek vazgecilmez bir unsur olmaya baslamistir A320 serisinde kullanilan motorlar CFM 56 ve IAE V2500 model turbofan jet motorlaridir Teknolojik yenilikleri Ilk tamami dijital fly by wire kontrol sistemine sahip ilk sivil yolcu ucagi Tamami LCD ekranlardan olusan kokpit Glass Cockpit Komposit malzeme ile yapilmis ilk dar govdeli yolcu ucagi ECAM Elektronik merkezi Ucak bilgi ekrani Iki adet lcd ekran uzerinden ucagin yakit uyari sistem hatalari ve ucak hakkinda pek cok bilgiyi verebilen ucus bilgi bilgisayari Tuplu ekranlar yerine ilk Lcd ucus ekranlarinin kullandigi kokpite sahiptir Bu sekilde 50 kilo tasarruf edilmistir Fly By Wire sistemi icin kullanilan bilgisayarlarda Intel firmasinin Intel 8086 islemcisini kullanmistir A320NEO Airbus uretimi A320 NEO New Engine Option Yeni Motor Opsiyonu A320neo da Pratt amp Whitney in PW1100G veya CFMI sirketinin Leap X motorlari kullanilabilecek Ucagin maliyetleri klasik A320 lere gore yuzde 30 daha dusuk olacak Kivrik kanat uclari sharklet kopekbaligi yuzgeci ile aerodinamik mukemmellik saglanacak Kompozit hafif malzemeler ve yeni motorlarla ucak 2 ton 4 400 lb daha fazla yuk tasiyabilecek A320neo 6300 km kilometre menzil sunuyor Yeni ucak uc ayri model olarak tasarlandi Yolcu kapasitesi 150 220 arasinda degisiyor Yani Neo A319 A320 ve A321 in yerini alacak A320 Neo larin yuzde 15 yakit tasarrufu saglamasi havayollari sirketlerinin her yil ucak basina 1 milyon dolar tasarruf etmesini sagliyor Her ucak icin yilda 3 600 ton daha az karbondioksit salimina imkan verecek ve karbon emisyonounda da cift haneli azaltma saglayacak ve motor sesini de azaltacak Airbus A320neo ya ilk siparislerini Ocak 2011 de Hindistanli havayolu sirketi IndiGo verdi Ilk teslimati 2016 yili itibariyla yapildi PRATT amp WHITNEY PW1100G Yeni disli kutusu onde yer alan fanin daha yavas donmesini sagliyor Ozel tasarim donus gucunu artirarak motorun icine veriyor Boylece malzeme yorgunlugu azaltilarak parcalarin hizmet omru uzatiliyor P amp W yuzde 16 yakit tasarrufunu garanti ediyor Cevre kirliligi yuzde 50 dusuk olan motor cok sessiz Halen Boeing 737 test ucaginda denemeler suruyor Yeni motor ailesi A320neo Bombardier C Serisi ve Rus MC 21 ucaklarinda kullanilacak CFMI Leap X LEAP X adi verilen motor calisma prensibi olarak klasik jet motorlariyla ayni teknolojiye sahip En onemli ozelligi cok hafif motorun hizmet suresi boyunca bakima gerek duymayan kompozit paller 16 bin inis kalkis sonrasinda buyuk bakima giren motor rakiplerine gore yuzde 30 daha uzun omre sahip CFMI in hedefi yuzde 16 yakit tasarrufu CFM Leap motor secenegine sahip ilk Airbus 320Neo 2016 yilinda Pegasus Havayollari na teslim edildi Siparis ve teslim edilenlerSiparisler Teslim EdilenlerModel Toplam Belirsiz Toplam 2012 2011 2010 2009 2008 2007 2006 2005 2004 2003 2002 2001 2000 1999 1998 1997 1996 1995 1994 1993 1992 1991 1990 1989 1988A318 80 4 76 0 2 2 6 13 17 8 9 10 9A319 1 500 181 1 319 0 47 51 88 98 105 137 142 87 72 85 89 112 88 53 47 18A320 5 612 2 752 2 860 0 306 297 221 209 194 164 121 101 119 116 119 101 101 80 58 38 34 48 71 111 119 58 58 16A321 1 100 408 692 0 66 51 87 66 51 30 17 35 33 35 49 28 33 35 22 16 22 16Toplam 8 292 3 345 4 947 0 421 401 402 386 367 339 289 233 233 236 257 241 222 168 127 72 56 64 71 111 119 58 58 16 Bilgiler Aralik 2011 sonu degerleridir 17 Ocak 2012 tarihinde guncellenmistir Teknik ozeliklerModeller A318 A319 A320 A321Kokpit Personeli IkiYolcu Kapasitesi 110 130 180 220Uzunluk 31 45 m 103 ft 2 in 33 84 m 111 ft 37 57 m 123 ft 44 51 m 146 ft Kanat Acikligi 34 10 m 111 ft 10 in Kanat Egimi 25 Yukseklik 11 76 m 38 ft 7 in Kabin Genisligi 3 70 m 12 ft 1 in Govde Genisligi 3 95 m 13 ft Bos Agirlik 39 300 kg 40 600 kg 42 400 kg 48 200 kgMaksimum Bos Agirlik 68 000 kg 149 900 lb 75 500 kg 166 500 lb 77 000 kg 169 000 lb 93 500 kg 206 100 lb Seyir Hizi 0 78 mach 511 mph 830 km h Maksimum Hiz 0 82 mach 544 mph 870 km h 473 kt Kalkis Mesafesi MTOW 1 400 m 4 446 ft 1 950 m 6 398 ft 2 100 m 6 857 ft 2 180 m 7 152 ft Maksimum Yuklu Menzili 5 950 km 6 800 km 5 700 km 5 600 kmMaksimum Yakit Kapasitesi 23 860 litre or 6 300 29 840 litre or 7 885 US gal 29 680 litre or 7 842 US galUcus Tavani 11887 mt 39000 ft Motor 2 PW6122A 2 CFM56 5 2 2 CFM56 5Kiyaslanabilir ucaklarBoeing 737 900 Boeing 737 800 Boeing 737 700 737 600 Boeing 717 Bombardier C Series Dassault Mercure McDonnell Douglas DC 9 McDonnell Douglas MD 80 MD 90 Irkut MC 21 Tupolev Tu 154M Tupolev Tu 204 Yakovlev Yak 42DMotor tipleriUcak Modeli Tarih MotorlarA318 111 2003 CFM5 5B8 PA318 112 2003 CFM56 5B9 PA318 121 2007 PW6122AA318 122 2007 PW6124AA319 111 1996 CFM56 5B5 or 5B5 PA319 112 1997 CFM56 5B6 or 5B6 P or 5B6 2PA319 113 1997 CFM56 5A4 or 5A4 FA319 114 1997 CFM56 5A5 or 5A5 FA319 115 2002 CFM56 5B7 or 5B7 PA319 131 1997A319 132 1997A319 133 2002A320 111 1988 CFM56 5A1 or 5A1 FA320 211 1988 CFM56 5A1 or 5A1 FA320 212 1990 CFM56 5A3A320 214 1996 CFM56 5B4 or 5B4 P or 5B4 2PA320 216 2005 CFM56 5B6A320 231 1989A320 232 1993A320 233 1995A321 111 1995 CFM56 5B1 or 5B1 P or 5B1 2PA321 112 1995 CFM56 5B2 or 5B2 PA321 131 1995A321 211 1997 CFM56 5B3 or 5B3 P or 5B3 2PA321 212 2005 CFM56 5B1 or 5B1 P or 5B1 2PA321 213 2005 CFM56 5B2 or 5B2 PA321 231 1997A321 232 2005Dis baglantilarAirbus com3 Mart 2013 tarihinde Wayback Machine sitesinde Kaynakca Airbus 30 Haziran 2019 4 Aralik 2017 tarihinde kaynagindan xls arsivlendi Erisim tarihi 9 Temmuz 2019 Arsivlenmis kopya 19 Kasim 2011 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 29 Ocak 2012 Wikimedia Commons ta Airbus A320 ailesi ile ilgili ortam dosyalari bulunmaktadir