Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Abdullah Baştürk (29 Mayıs 1929, Yalova – 21 Aralık 1991, İstanbul), Türkiye Devrimci İşçi Sendikaları Konfederasyonu (DİSK) ve Türkiye Genel Hizmetler İşçileri Sendikası (GENEL-İŞ) genel başkanlıklarını yapmış sendikacı ve işçi.
| Abdullah Baştürk | |
|---|---|
 | |
| Abdullah Baştürk'ün Zincirlikuyu Mezarlığı'nda bulunan mezarı | |
| Türkiye Büyük Millet Meclisi 14., 15. ve 18. Dönem Milletvekili | |
| Görev süresi 14 Aralık 1987 - 1 Eylül 1991 | |
| Seçim bölgesi | 1987 - İstanbul |
| Görev süresi 22 Ekim 1969 - 5 Haziran 1977 | |
| Seçim bölgesi | 1969 - Yozgat 1973 - İstanbul |
| Kişisel bilgiler | |
| Doğum | 29 Mayıs 1929 Yalova |
| Ölüm | 21 Aralık 1991 İstanbul |
| Partisi | Cumhuriyet Halk Partisi Sosyaldemokrat Halkçı Parti Halkın Emek Partisi |
Gençliği
Yalova'nın Güney Köyünde doğdu. Ortaokulu maddi güçlükler nedeniyle yarıda bıraktı, işçiliğe başladı. Çeşitli işlerde çalıştıktan sonra 1950'de askere gitti. Dönünce sıhhi tesisatçılığa başladı. 1955 yılında İstanbul Büyükşehir Belediyesi Fen İşlerinde sıhhi tesisatçı olarak çalışmaya başladı.
Sendikal hayatı
1961 yılında İstanbul Büyükşehir Belediyesi Fen İşleri Sendikasına üye oldu ve ilk genel kurulunda genel sekreterliğe seçildi. Bu sendikanın adı daha sonra İstanbul Belediye İşçileri Sendikası olarak değiştirildi. Baştürk'ün genel sekreteri olduğu sendika 1962'de milli tipe dönüştürüldü; adı Türkiye Genel Hizmetler İşçileri (Genel-İş) Sendikası olarak değiştirildi. Genel-İş'in kurucuları arasında olan Baştürk, Kasım 1962'de yapılan genel kurulda Genel-İş'in genel başkanlığına, 1964'te Türkiye İşçi Sendikaları Konfederasyonu Yönetim Kurulu üyeliğine seçildi.
1963 yılında Bursa belediye işçileri onun önderliğinde 274 ve 275 sayılı yasaların çıkmasından sonraki ilk yasal grevi yaptılar. 1966'da olarak da anılan Çorum Belediyesi Temizlik İşçileri Yürüyüşü ve 1967'de Manisa Belediyesi işçilerinin grevi ve 'ne önderlik etti.
Milletvekilliği
1969'da CHP'den Yozgat Milletvekilliği'ne seçildi. 1971 yılında Kızılcahamamda toplanan Türk İş Yönetim Kuruluna Petrol İş, Deniz Ulaş İş, Yol İş genel başkanları ile birlikte dörtler raporunu sundu, Türk-İş yönetimini eleştirdi. Bu rapor daha sonra yeni katılımlarla 12'ler ve 24'ler Raporu adını aldı ve Türk İşçi Hareketi için Sosyal Demokrat Düzen Raporu'na dönüştü. Baştürk, 1973 seçimlerinde yine CHP'den İstanbul Milletvekilliği'ne seçildi.
DİSK dönemi
Sendikanın 1976 Haziranında Türk-İş üyeliğinden ayrılması ve DİSK'e katılması kararı almasına öncülük etti. Aralık 1977'de yapılan DİSK 6. Genel Kurulunda DİSK Genel Başkanlığına ve PSI yönetim kurulu üyeliğine seçildi. 1979 ve 1980 1 Mayıs kutlamaları nedeniyle iki kez tutuklandı.
12 Eylül
12 Eylül 1980 askeri darbesinin ilk saatlerinde gözaltına alındı, daha sonra tutuklandı ve 4 yılı aşkın bir süre cezaevinde kaldı. DİSK davasında "Anayasal düzeni yıkmaya teşebbüs" ettiği iddiasıyla TCK’nin 146. maddesinden idam talebiyle yargılandı ve beraat etti.Kimilerine göre proletarya ihtilali yoluyla sosyalist devlet kurmak iddiasıyla yargılandı.
Yeniden milletvekili
Bu arada 1987'de İstanbul Milletvekili seçildi. 1991 yılında mahkeme kararıyla yeniden faaliyete başlayan DİSK'in başına geçti.
Uluslararası alan
Abdullah Baştürk, uluslararası düzeyde de ağırlığı olan bir sendika lideri olarak tanındı. DİSK, 1985'te üyeliğine kabul edilince, ETUC Yönetim Kurulu Üyeliği'ne seçildi. Bu görevi ölünceye kadar sürdü. 1987 yılı sonunda, daha önce bir kez Nelson Mandela'ya verilen İsveç Sendikal Hareketi Özgürlük Ödülü verildi. DİSK Davası'nda yapmış olduğu savunma 1986'da Türkiye'de Sendikacılık yargılanıyor: Abdullah Baştürk'ün Savunması adıyla yayımlandı ve 1987'de PSI tarafından İngilizce olarak basıldı.
Ölümü
7 Aralık 1991'de DİSK'in 8. Genel Kurulunu hazırlamak üzere DİSK Tüzük Genel Kurulunu topladı. Sendikaların mal varlıklarının yeniden geri alınması çalışmalarını yaparken beyin kanaması geçirdi ve 21 Aralık 1991 günü öldü.
Geleneği
Abdullah Baştürk anısına, Baştürk ailesi, Edebiyatçılar Derneği ve DİSK/Genel-İş Sendikasıyla birlikte beşincisi düzenlenen yarışmaya geçen yıl 91 öykücü 132 öyküyle katılmış, yarışmada birinciliğe tersanelerdeki çalışma koşulları, ilgisizlik ve duyarsızlığı anlatan Gemilerde Zalim Var adlı öyküsüyle Mehmet Atilla değer görülmüştü.
Kaynakça
- ^ a b "TBMM Albümü 2. Cilt (1950-1980)" (PDF). TBMM Basın ve Halkla İlişkiler Müdürlüğü. 12 Aralık 2017 tarihinde kaynağından (PDF).
- ^ a b c "TBMM Albümü 3. Cilt (1983-2010)" (PDF). TBMM Basın ve Halkla İlişkiler Müdürlüğü. 20 Aralık 2016 tarihinde kaynağından (PDF).
- ^ "Aktüalite Ayın Dosyası". Milliyet (gazete). 10 Ocak 1988. s. 30.
- ^ Kİtabın adı Defence of Abdullah Baştürk idi.
Eserleri
- Yargı Önünde Savunma, Çağdaş Yayınları, 1986
Hakkında yazılan eserler
- Abdi İpekçi, DİSK Genel Başkanı Abdullah Baştürk ile söyleşi, DİSK Yayınları, 1978
- [1] 25 Haziran 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- Abdullah Baştürk ile ilgili yazılar
2 Haziran 2006 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Abdullah Basturk 29 Mayis 1929 Yalova 21 Aralik 1991 Istanbul Turkiye Devrimci Isci Sendikalari Konfederasyonu DISK ve Turkiye Genel Hizmetler Iscileri Sendikasi GENEL IS genel baskanliklarini yapmis sendikaci ve isci Abdullah BasturkAbdullah Basturk un Zincirlikuyu Mezarligi nda bulunan mezariTurkiye Buyuk Millet Meclisi 14 15 ve 18 Donem MilletvekiliGorev suresi 14 Aralik 1987 1 Eylul 1991Secim bolgesi 1987 IstanbulGorev suresi 22 Ekim 1969 5 Haziran 1977Secim bolgesi 1969 Yozgat 1973 IstanbulKisisel bilgilerDogum 29 Mayis 1929 1929 05 29 YalovaOlum 21 Aralik 1991 IstanbulPartisi Cumhuriyet Halk Partisi Sosyaldemokrat Halkci Parti Halkin Emek PartisiAbdullah Basturk ve esi Ayten hanim Corum dan Ankara ya yalinayaklarin yuruyusunde iscilerleGencligiYalova nin Guney Koyunde dogdu Ortaokulu maddi guclukler nedeniyle yarida birakti iscilige basladi Cesitli islerde calistiktan sonra 1950 de askere gitti Donunce sihhi tesisatciliga basladi 1955 yilinda Istanbul Buyuksehir Belediyesi Fen Islerinde sihhi tesisatci olarak calismaya basladi Sendikal hayati1961 yilinda Istanbul Buyuksehir Belediyesi Fen Isleri Sendikasina uye oldu ve ilk genel kurulunda genel sekreterlige secildi Bu sendikanin adi daha sonra Istanbul Belediye Iscileri Sendikasi olarak degistirildi Basturk un genel sekreteri oldugu sendika 1962 de milli tipe donusturuldu adi Turkiye Genel Hizmetler Iscileri Genel Is Sendikasi olarak degistirildi Genel Is in kuruculari arasinda olan Basturk Kasim 1962 de yapilan genel kurulda Genel Is in genel baskanligina 1964 te Turkiye Isci Sendikalari Konfederasyonu Yonetim Kurulu uyeligine secildi 1963 yilinda Bursa belediye iscileri onun onderliginde 274 ve 275 sayili yasalarin cikmasindan sonraki ilk yasal grevi yaptilar 1966 da olarak da anilan Corum Belediyesi Temizlik Iscileri Yuruyusu ve 1967 de Manisa Belediyesi iscilerinin grevi ve ne onderlik etti Milletvekilligi1969 da CHP den Yozgat Milletvekilligi ne secildi 1971 yilinda Kizilcahamamda toplanan Turk Is Yonetim Kuruluna Petrol Is Deniz Ulas Is Yol Is genel baskanlari ile birlikte dortler raporunu sundu Turk Is yonetimini elestirdi Bu rapor daha sonra yeni katilimlarla 12 ler ve 24 ler Raporu adini aldi ve Turk Isci Hareketi icin Sosyal Demokrat Duzen Raporu na donustu Basturk 1973 secimlerinde yine CHP den Istanbul Milletvekilligi ne secildi DISK donemiSendikanin 1976 Haziraninda Turk Is uyeliginden ayrilmasi ve DISK e katilmasi karari almasina onculuk etti Aralik 1977 de yapilan DISK 6 Genel Kurulunda DISK Genel Baskanligina ve PSI yonetim kurulu uyeligine secildi 1979 ve 1980 1 Mayis kutlamalari nedeniyle iki kez tutuklandi 12 Eylul12 Eylul 1980 askeri darbesinin ilk saatlerinde gozaltina alindi daha sonra tutuklandi ve 4 yili askin bir sure cezaevinde kaldi DISK davasinda Anayasal duzeni yikmaya tesebbus ettigi iddiasiyla TCK nin 146 maddesinden idam talebiyle yargilandi ve beraat etti Kimilerine gore proletarya ihtilali yoluyla sosyalist devlet kurmak iddiasiyla yargilandi Yeniden milletvekiliBu arada 1987 de Istanbul Milletvekili secildi 1991 yilinda mahkeme karariyla yeniden faaliyete baslayan DISK in basina gecti Uluslararasi alanAbdullah Basturk uluslararasi duzeyde de agirligi olan bir sendika lideri olarak tanindi DISK 1985 te uyeligine kabul edilince ETUC Yonetim Kurulu Uyeligi ne secildi Bu gorevi olunceye kadar surdu 1987 yili sonunda daha once bir kez Nelson Mandela ya verilen Isvec Sendikal Hareketi Ozgurluk Odulu verildi DISK Davasi nda yapmis oldugu savunma 1986 da Turkiye de Sendikacilik yargilaniyor Abdullah Basturk un Savunmasi adiyla yayimlandi ve 1987 de PSI tarafindan Ingilizce olarak basildi OlumuAbdullah Basturk un mezari 7 Aralik 1991 de DISK in 8 Genel Kurulunu hazirlamak uzere DISK Tuzuk Genel Kurulunu topladi Sendikalarin mal varliklarinin yeniden geri alinmasi calismalarini yaparken beyin kanamasi gecirdi ve 21 Aralik 1991 gunu oldu GelenegiAbdullah Basturk anisina Basturk ailesi Edebiyatcilar Dernegi ve DISK Genel Is Sendikasiyla birlikte besincisi duzenlenen yarismaya gecen yil 91 oykucu 132 oykuyle katilmis yarismada birincilige tersanelerdeki calisma kosullari ilgisizlik ve duyarsizligi anlatan Gemilerde Zalim Var adli oykusuyle Mehmet Atilla deger gorulmustu Kaynakca a b TBMM Albumu 2 Cilt 1950 1980 PDF TBMM Basin ve Halkla Iliskiler Mudurlugu 12 Aralik 2017 tarihinde kaynagindan PDF a b c TBMM Albumu 3 Cilt 1983 2010 PDF TBMM Basin ve Halkla Iliskiler Mudurlugu 20 Aralik 2016 tarihinde kaynagindan PDF Aktualite Ayin Dosyasi Milliyet gazete 10 Ocak 1988 s 30 KItabin adi Defence of Abdullah Basturk idi EserleriYargi Onunde Savunma Cagdas Yayinlari 1986Hakkinda yazilan eserlerAbdi Ipekci DISK Genel Baskani Abdullah Basturk ile soylesi DISK Yayinlari 1978 1 25 Haziran 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde Abdullah Basturk ile ilgili yazilar 2 Haziran 2006 tarihinde Wayback Machine sitesinde