Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Bu maddenin konusunda kuşkular bulunmaktadır. (Mart 2010) () |
Abdurehim Tileshüp Ötkür (Uygurca:ئابدۇرېھىم تىلەشۈپ ئۆتكۈر, Mayıs 1923 – Ekim 1995), Uygur modern edebiyatındaki önemli isimlerden biri, yazar ve şairdir.
Biyografisi
Ötkür, 1923 yılında Doğu Türkistan'ın (diğer adıyla Sincan Uygur Özerk Bölgesi) Kumul ilinde doğar, ünlü yazar 5 Ekim 1995 yılında Urumçi'de hayata veda eder.
Ötkür, 1942'de Sincan Üniversitesi'nden mezun olduktan sonra, 1949'a kadar Altay Gazetesinde editörlük görevini yapmıştır. Ötkür'ün edebiyat alanındaki çalışma ve başarıları 1980'den sonra ivme kazanmıştır. 1980'lerde Çin'de süregelen ile adlandıralan kültürel bir felaketin sonlanması neticesinde, Doğu Türkistan'da da tarih, edebiyat ve çeşitli alanlarda çalışmaların başlatılmasına izin verilmiştir. Bu sıralarda, Ötkür, Urumçi'deki Sosyal Bilimler ve Felsefe Akademisinde araştırmacı olarak göreve başlar. Onun katkılarıyla, başka ilim adamlarının bulunduğu grupların çalışmaları sonucunda, Yusuf Has Hacib'in bıraktığı mirası - Kutadgu Bilig modern Uygurca tercümesi ile yayımlanmıştır. Ayrıca, Divânu Lügati't-Türk'te bu vesileyle halka ulaşabilme imkânına kavuşmuştur.
Eserleri
Şairin ilk şiiri 1940 yılında yayımlanmıştır. Daha sonra, "Tarim Boyliri" (Tarim Nehri) ve "Yürek Mungliri" (Yürek Sesleri) adlı şiirler halk içinde epeyce ün kazanmıştır. Aslında, Abdurehim Ötkür'ün halk içinde daha da yüksek mertebe sahip olması ve ün kazanması, 1982'de yayınlanan "İz" romanı ile daha sonra 1990'larda yayına ulaşan "Oyghanghan Zimin"(Uyanan Zemin) (iki cilt) başlıklı romanının neticesidir.
1980'li yıllar, Uygur Modern Edebiyatı'nın yeniden doğuşu sayılır. Bu süreçte, yazarlar, şairler, tarihçiler çalışmalara başlar. Ötkür'ün hem bir yazar olması hem de bir tarih araştırmacı olması, onun 1910 yıllarında Doğu Türkistan'da meydana gelen Çin Hükûmetine karşı ayaklanmaları kaleme alarak bir tarihsel roman yazmasına pay sağlamıştır. Ve 1910 yıllarındaki ayaklanmaları detaylı bir şekilde anlatan roman - "İZ" yazılmıştır. "İz" romanı yayınlandıktan sonra halk içinde büyük bir ilgi kaynağı olur ve okuma-yazmayı bilen herkes bu romanı okumuş vaziyet oluşur. Bu sebele, yazar kariyerinde ilk başarıyı yakalamakla birlikte halk içinde büyük ölçüde beğen kazanmış duruma gelir.
1990'lı yıllarında, yazar 1930'larda Doğu Türkistan'da yaşanan ayaklanmalar ve kurulan ilk cumhuriyet - Doğu Türkistan İslam Cumhuriyeti(1933-1934)'nin kurulması ve yıkılmasını içeren vâkaları kaleme alan romanını yazmıştır. Ve halkın temel hakları için ayağa kalkmış ve mücadele etmiş olduğunu mecazi anlamdaki Uyanan Zemin(veya Uyanan Topraklar) adını romanına vermiştir.
Yayımlanan Kitapları
Dış bağlantılar
- —Uygur Türkçesi ve İngilizce
- (Uygur Türkçesi)
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Bu maddenin tarafsizligi konusunda kuskular bulunmaktadir Konuya dair fikir alisverisi tartisma sayfasinda bulunabilir Sablonu kaldirmadan once lutfen gerekli sartlarin olustugundan emin olun Mart 2010 Bu sablonun nasil ve ne zaman kaldirilmasi gerektigini ogrenin Abdurehim Tileshup Otkur Uygurca ئابدۇرېھىم تىلەشۈپ ئۆتكۈر Mayis 1923 Ekim 1995 Uygur modern edebiyatindaki onemli isimlerden biri yazar ve sairdir BiyografisiOtkur 1923 yilinda Dogu Turkistan in diger adiyla Sincan Uygur Ozerk Bolgesi Kumul ilinde dogar unlu yazar 5 Ekim 1995 yilinda Urumci de hayata veda eder Otkur 1942 de Sincan Universitesi nden mezun olduktan sonra 1949 a kadar Altay Gazetesinde editorluk gorevini yapmistir Otkur un edebiyat alanindaki calisma ve basarilari 1980 den sonra ivme kazanmistir 1980 lerde Cin de suregelen ile adlandiralan kulturel bir felaketin sonlanmasi neticesinde Dogu Turkistan da da tarih edebiyat ve cesitli alanlarda calismalarin baslatilmasina izin verilmistir Bu siralarda Otkur Urumci deki Sosyal Bilimler ve Felsefe Akademisinde arastirmaci olarak goreve baslar Onun katkilariyla baska ilim adamlarinin bulundugu gruplarin calismalari sonucunda Yusuf Has Hacib in biraktigi mirasi Kutadgu Bilig modern Uygurca tercumesi ile yayimlanmistir Ayrica Divanu Lugati t Turk te bu vesileyle halka ulasabilme imkanina kavusmustur EserleriSairin ilk siiri 1940 yilinda yayimlanmistir Daha sonra Tarim Boyliri Tarim Nehri ve Yurek Mungliri Yurek Sesleri adli siirler halk icinde epeyce un kazanmistir Aslinda Abdurehim Otkur un halk icinde daha da yuksek mertebe sahip olmasi ve un kazanmasi 1982 de yayinlanan Iz romani ile daha sonra 1990 larda yayina ulasan Oyghanghan Zimin Uyanan Zemin iki cilt baslikli romaninin neticesidir 1980 li yillar Uygur Modern Edebiyati nin yeniden dogusu sayilir Bu surecte yazarlar sairler tarihciler calismalara baslar Otkur un hem bir yazar olmasi hem de bir tarih arastirmaci olmasi onun 1910 yillarinda Dogu Turkistan da meydana gelen Cin Hukumetine karsi ayaklanmalari kaleme alarak bir tarihsel roman yazmasina pay saglamistir Ve 1910 yillarindaki ayaklanmalari detayli bir sekilde anlatan roman IZ yazilmistir Iz romani yayinlandiktan sonra halk icinde buyuk bir ilgi kaynagi olur ve okuma yazmayi bilen herkes bu romani okumus vaziyet olusur Bu sebele yazar kariyerinde ilk basariyi yakalamakla birlikte halk icinde buyuk olcude begen kazanmis duruma gelir 1990 li yillarinda yazar 1930 larda Dogu Turkistan da yasanan ayaklanmalar ve kurulan ilk cumhuriyet Dogu Turkistan Islam Cumhuriyeti 1933 1934 nin kurulmasi ve yikilmasini iceren vakalari kaleme alan romanini yazmistir Ve halkin temel haklari icin ayaga kalkmis ve mucadele etmis oldugunu mecazi anlamdaki Uyanan Zemin veya Uyanan Topraklar adini romanina vermistir Yayimlanan Kitaplari Qeshqer Kechisi Kasgar Gecesi Urumci Sincan Halk Yayinevi 1980 Iz Roman Urumci Sincan Halk Yayinevi 1985 Omur Menzilliri Urumchi Sincan Gencler Yayinevi 1985 Oyghanghan Zimin Roman Dis baglantilar Uygur Turkcesi ve Ingilizce Uygur Turkcesi