Abdurrahman Han (Peştuca: عبدر رحمان خان) (d. 1844 - ö. 1 Ekim 1901), 1880-1901 arasında hüküm süren Afganistan emiri.
Abdurrahman Han | |
---|---|
Afganistan Emiri | |
Afganistan Emiri | |
Hüküm süresi | 31 Mayıs 1880 – 1 Ekim 1901 |
Önce gelen | |
Sonra gelen | Habibullah Han |
Doğum | 1844 Kâbil, Afganistan |
Ölüm | 1 Ekim 1901 (57 yaşında) Kâbil, Afganistan |
Defin | Kâbil, Afganistan |
Hanedan | Barakzay |
Babası | |
Dini | İslam |
Barakzay hanedanının mensubu olan Abdurrahman Han, hanedanın kurucusu olan Dost Muhammed Han'ın torunu, 'ın oğludur.
Babası ile amcası Azam Han'ın Dost Muhammed Han'ın yerine geçen kuzeni 'ye karşı verdikleri çetin ve uzun süreli iktidar mücadelesinde önemli bir rol oynamıştır. Şir Ali'nin 1869'daki zaferi Abdurrahman'ı Rusya Türkistanı'na sürgüne gitmak zorunda bıraktı. İngiliz-Afgan Savaşı'nın patlak vermesinden bir yıl sonraya, yani Şir Ali'nin öldüğü 1879'a değin Semerkant'ta yaşadı. 1880'de Afganistan'a döndü ve halkı tarafından sevgiyle karşılandı. İngilizlerin bir çözüme yanaşmalarına değin Kuzey Afganistan'da kaldı. Buna göre, İngilizler onu emir olarak tanımalarına karşılık Abdurrahman da dış ilişkilerinde İngilizlere denetleme hakkı tanıyordu. Emir olarak, ülkedeki huzursuzlukları yatıştırıp iktidarını sağlamlaştırdı. 1880-1887 arasında güçlü Gılzay kabilesinin düzenlediği bir ayaklanmayı ve başını kuzeni İshak Han'ın çektiği beklenmedik bir isyanı bastırdı. Ayrıca, Herat'ta üslenerek topraklarına aralıklı olarak akınlar düzenleyen Şir Ali'nin oğlu Eyüb'ü de kesin bir yenilgiye uğrattı.
Abdurrahman dönemi, Afganistan'ın Rusya ile olan kuzeybatı sınırını belirleyen anlaşma dolayısıyla da önem taşır. Sir Mortimer Durand başkanlığındaki bir İngiliz heyeti ile 1893'te Kabil yakınlarında yapılan görüşmeler sonucunda varılan anlaşmayla Abdurrahman, Durand hattını sınır kabul ederek, doğu sınırındaki kabileler üzerindeki babadan oğula geçen bazı haklarından vazgeçti.
Abdurrahman, ülkenin yönetim sistemini de yeni bir düzene soktu ve iç reformlar başlattı. Ülkeye yabancı uzmanlar getirtti, savaş gereçleri yapmak için gerekli donanımı ithal etti, tüketim mallarıyla yeni tarım araçları imalatını başlattı ve Afganistan'ın ilk modern hastanesini kurdu. Dağınık bir halka örgütlü bir hükûmet sistemini kabul ettirdi. Hindistan'daki İngilizlerle ve Çarlık Rusyası ile ilişkilerinde dengeyi korudu.
Kaynakça
Wikimedia Commons'ta Abdurrahman Han ile ilgili ortam dosyaları bulunmaktadır. |
Abdurrahman Han Doğumu: 1844 Ölümü: 1 Ekim 1901 | ||
Resmî unvanlar | ||
---|---|---|
Önce gelen | Afganistan Emiri 1880-1901 | Sonra gelen Habibullah Han |
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Abdurrahman Han Pestuca عبدر رحمان خان d 1844 o 1 Ekim 1901 1880 1901 arasinda hukum suren Afganistan emiri Abdurrahman HanAfganistan EmiriAfganistan EmiriHukum suresi31 Mayis 1880 1 Ekim 1901Once gelenSonra gelenHabibullah HanDogum1844 Kabil AfganistanOlum1 Ekim 1901 57 yasinda Kabil AfganistanDefinKabil AfganistanHanedanBarakzayBabasiDiniIslamAbdurrahman Han aile uyeleriyle Barakzay hanedaninin mensubu olan Abdurrahman Han hanedanin kurucusu olan Dost Muhammed Han in torunu in ogludur Babasi ile amcasi Azam Han in Dost Muhammed Han in yerine gecen kuzeni ye karsi verdikleri cetin ve uzun sureli iktidar mucadelesinde onemli bir rol oynamistir Sir Ali nin 1869 daki zaferi Abdurrahman i Rusya Turkistani na surgune gitmak zorunda birakti Ingiliz Afgan Savasi nin patlak vermesinden bir yil sonraya yani Sir Ali nin oldugu 1879 a degin Semerkant ta yasadi 1880 de Afganistan a dondu ve halki tarafindan sevgiyle karsilandi Ingilizlerin bir cozume yanasmalarina degin Kuzey Afganistan da kaldi Buna gore Ingilizler onu emir olarak tanimalarina karsilik Abdurrahman da dis iliskilerinde Ingilizlere denetleme hakki taniyordu Emir olarak ulkedeki huzursuzluklari yatistirip iktidarini saglamlastirdi 1880 1887 arasinda guclu Gilzay kabilesinin duzenledigi bir ayaklanmayi ve basini kuzeni Ishak Han in cektigi beklenmedik bir isyani bastirdi Ayrica Herat ta uslenerek topraklarina aralikli olarak akinlar duzenleyen Sir Ali nin oglu Eyub u de kesin bir yenilgiye ugratti Abdurrahman donemi Afganistan in Rusya ile olan kuzeybati sinirini belirleyen anlasma dolayisiyla da onem tasir Sir Mortimer Durand baskanligindaki bir Ingiliz heyeti ile 1893 te Kabil yakinlarinda yapilan gorusmeler sonucunda varilan anlasmayla Abdurrahman Durand hattini sinir kabul ederek dogu sinirindaki kabileler uzerindeki babadan ogula gecen bazi haklarindan vazgecti Abdurrahman ulkenin yonetim sistemini de yeni bir duzene soktu ve ic reformlar baslatti Ulkeye yabanci uzmanlar getirtti savas gerecleri yapmak icin gerekli donanimi ithal etti tuketim mallariyla yeni tarim araclari imalatini baslatti ve Afganistan in ilk modern hastanesini kurdu Daginik bir halka orgutlu bir hukumet sistemini kabul ettirdi Hindistan daki Ingilizlerle ve Carlik Rusyasi ile iliskilerinde dengeyi korudu KaynakcaWikimedia Commons ta Abdurrahman Han ile ilgili ortam dosyalari bulunmaktadir Abdurrahman HanBarakzay HanedaniDogumu 1844 Olumu 1 Ekim 1901Resmi unvanlarOnce gelen Afganistan Emiri 1880 1901 Sonra gelen Habibullah Han