Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Abdurrahman Sami Paşa (1794, Trapoliçe - 1882, İstanbul), bürokrat, şair.
| Abdurrahman Sami Paşa | |
|---|---|
 | |
| Maârif-i Umûmiye nâzırı | |
| Kişisel bilgiler | |
| Doğum | 1794 Tripoliçe |
| Ölüm | 1882 İstanbul |
Osmanlı Devletinde 19. yüzyılın önemli devlet adamlarındandır. Osmanlı Devleti'nin ilk maarif (millî eğitim) bakanı olarak görev yapmıştır. Devrinde İstanbul'un sosyal hayatında etkin bir isimdir.
İlk Türk romanın yazarı Samipaşazade Sezai’nin ve Osmanlı Maarif vekillerinden Abdüllatif Suphi Paşa’nın babası, Türkiye millî eğitim bakanlarından Hamdullah Suphi Tanrıöver’in dedesidir.
Yaşamı
1794 yılında Mora’da dünyaya geldi. Adı Abdurrahman idi. Sami, şiir yazarken kullandığı mahlastır.
III. Ahmed devrinde ordu ile Mora'ya gitmiş, Trapoliçe'de tekke kurmuş bir aileye mensuptur. Babası, Mora'daki Cerrahi Tekkesi'nin şeyhi Necip Efendi'dir. Özel dersler alarak eğitim gördü. Arapça, Farsça, Fransızca, Yunanca, İbranice ve Lâtinceye vâkıftı. Genç yaşta şiir yazmaya başladı.
1814 yılında çıkan Mora İsyanı sırasında babası öldü, ailesinin mal varlığına el konuldu, tekke kiliseye çevrildi. Trapoliçe'de ailesiyle mahsur kalan Abdurrahman Sami, Rum ileri gelenlerinin devreye girmesiyle Mısır'a gitmek için izin alabildi. Aile Mısır'a gitti ancak kardeşleri Baki ve Hayrullah kardeşler rehin olarak Trapoliçe'de kaldı.
Abdurrahman Sami, Mısır'da kısa sürede devlet kademelerinde kendine yer buldu. Mora Yarımadası'ndaki isyanı bastırmak için Mısır Valisi Kavalalı Mehmet Ali Paşa’nın oğlu Kavalalı İbrahim Paşa ile Mora'ya gönderildi. Mora’da esir kalan kardeşlerini kurtarıp Mısır'a getirdi. 25 yıl kadar Mısır'da kaldı; İbrahim Paşa'nın "Mektupçuluğunu" ve "Takvim Müdürlüğünü" yaptı. Kahire'de bir Cerrahi tekkesi kurdu. Mora isyanının sebeplerini kaleme aldı ve ödül olarak Bulak Matbaası müdürlüğüne getirildi. 1831 yılında Kavalalı Mehmet Ali Paşa'nın "Baş Muavini" oldu, 1843 yılında ise "Ferik" rütbesine yükseltildi.
Mısır'da hidivliğe I. Abbas'ın geçmesi üzerine Mısır'dan uzaklaştırıldı. 1849 yılında İstanbul'a gelerek Osmanlı Devleti'nin hizmetine girdi. Taşkasap'ta bir konak alıp ailesi ile yerleşti. Cerrahi tekkesinin Karagümrük'teki asitanesine (merkez tekke) devam etti. Rumeli Müfettişliği görevinde, Bosna, Trabzon, Vidin valiliklerinde bulundu. 1856 yılında Meclis-i Tanzimat azalığına seçildi.
17 Mart 1857 yılında Osmanlı Devleti'nin maarif işlerini tek bir çatı altında toplamak ve daha düzenli yürütebilmek için kurulan Maarif-i Umumiye Nezareti'nin başına getirildi, devletin ilk Marif Nazırı (Millî Eğitim Bakanı) oldu. Bu görevine devam ederken, Girit İsyanı’nın çıkması ile yerine vekaleten Kemal Efendi getirilerek kendisi Girit Valiliği ile görevlendirildi. Bir yıl süren Girit Valiliği sırasında Girit'te çıkan isyanları bastırmakla uğraşan Abdurrahman Sami Paşa 1859 yılında tekrar Maarif-i Umumiye Nazırlığı'na döndü. 25 Kasım 1861 tarihinde görevinden istifa etti.
1863 yılında Mısır'a gitti; Sultan Abdülaziz'in Mısır'ı ziyareti sırasında Meclis-i Vala azalığına atandı. Sultan Abülhamit tahta çıktığında Ayan Meclisi'nde üye oldu. 1877 yılında evinde istirahate çekildi. Taşkasap'ta aldığı konak ve Çamlıca'daki köşkü Ahmed Vefik Paşa, Ziya Paşa, Ali Suavi gibi kişilerin müdavimleri arasında yer aldığı edebi toplantılara sosyal ve siyasi meselelerin tartışıldığı toplantılara açık idi.
Devlete yaptığı hizmetlerden dolayı "İmtiyaz Nişanı" ile ödüllendirilen Abdurrahman Sami Paşa, 1882 yılında 88 yaşında öldü. Cenazesi II. Abdülhamit tarafından II. Mahmut türbesi yanına defnettirildi.
Çocukları
Abdurrahman Sami Paşa’nın 7 oğlu olmuştur: Abdüllatif Suphi, Necip, Abdulhalim, Abdurrahman Hasan, Abdulbaki, Mehmet Sezai ve Mahmut Hüdai Bey. Oğullarından Mehmet Sezai Bey, ilk gerçekçi Türk romanlarından birisi olarak bilenen "Sergüzeşt" adlı ünlü eserin yazarıdır. Necip Paşa, Sultan Abdülmecid'in kızı Mediha Sultan ile evlenip padişah II. Abdülhamit’in eniştesi olmuştu. Abdüllatif Suphi Paşa da babası gibi devlet adamı olmuş ve maarif bakanlığı yapmıştır. Abdüllatif Suphi Paşa'nın oğlu Hamdullah Suphi ise Türkiye Cumhuriyeti'nin ilk millî eğitim bakanı olmuştur.
Eserleri
Abdurrahman Sami Paşa divan edebiyatı geleneğinde ve tasavvuf etkisinde şiirler yazmış bir şairdir. Şiirlerini topladığı divanı dışında Avrupa'nın gelişmesi, milliyet düşüncesinin yayılması gibi konuları işleyen "'Rumuz’ul-Hikem (1870) adlı bir eseri, mektuplarını ve bazı şiirlerini içeren "İnşa-yı Sami" (1873) ve İslam ahlakını anlatan "Kişveri'd-Derun" adlı kitabı bulunmaktadır. Kişveri'd-Derun, Arapçaya çevrilmiş ve Arapça olarak basılmıştır.
Kaynakça
- ^ a b c d Gümüş, Nevin. "Abdurrahman Sâmî Paşa'ya Ait Mensur Bir Letâif-Nâme". sutad.selcuk.edu.tr/. Türkiyat Araştırmaları Dergisi, Sayı 31, Yıl: 2012. 16 Aralık 2017 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 6 Aralık 2017.
- ^ "Sami Paşa Köşlü". uskudar.bel.tr. Üsküdar Belediyesi web sitesi. 6 Aralık 2017 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 6 Aralık 2017.
- ^ a b c d Özer, Murat. ""Hu" Sesleri Geliyor Eski Konaktan". kadimsanat.blogspot.co.uk. Chronicle Dergisi, Sayı 4, Yıl:2006. 6 Aralık 2017 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 6 Aralık 2017.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Abdurrahman Sami Pasa 1794 Trapolice 1882 Istanbul burokrat sair Abdurrahman Sami PasaMaarif i Umumiye naziriKisisel bilgilerDogum 1794 TripoliceOlum 1882 Istanbul Osmanli Devletinde 19 yuzyilin onemli devlet adamlarindandir Osmanli Devleti nin ilk maarif milli egitim bakani olarak gorev yapmistir Devrinde Istanbul un sosyal hayatinda etkin bir isimdir Ilk Turk romanin yazari Samipasazade Sezai nin ve Osmanli Maarif vekillerinden Abdullatif Suphi Pasa nin babasi Turkiye milli egitim bakanlarindan Hamdullah Suphi Tanriover in dedesidir Yasami1794 yilinda Mora da dunyaya geldi Adi Abdurrahman idi Sami siir yazarken kullandigi mahlastir III Ahmed devrinde ordu ile Mora ya gitmis Trapolice de tekke kurmus bir aileye mensuptur Babasi Mora daki Cerrahi Tekkesi nin seyhi Necip Efendi dir Ozel dersler alarak egitim gordu Arapca Farsca Fransizca Yunanca Ibranice ve Latinceye vakifti Genc yasta siir yazmaya basladi 1814 yilinda cikan Mora Isyani sirasinda babasi oldu ailesinin mal varligina el konuldu tekke kiliseye cevrildi Trapolice de ailesiyle mahsur kalan Abdurrahman Sami Rum ileri gelenlerinin devreye girmesiyle Misir a gitmek icin izin alabildi Aile Misir a gitti ancak kardesleri Baki ve Hayrullah kardesler rehin olarak Trapolice de kaldi Abdurrahman Sami Misir da kisa surede devlet kademelerinde kendine yer buldu Mora Yarimadasi ndaki isyani bastirmak icin Misir Valisi Kavalali Mehmet Ali Pasa nin oglu Kavalali Ibrahim Pasa ile Mora ya gonderildi Mora da esir kalan kardeslerini kurtarip Misir a getirdi 25 yil kadar Misir da kaldi Ibrahim Pasa nin Mektupculugunu ve Takvim Mudurlugunu yapti Kahire de bir Cerrahi tekkesi kurdu Mora isyaninin sebeplerini kaleme aldi ve odul olarak Bulak Matbaasi mudurlugune getirildi 1831 yilinda Kavalali Mehmet Ali Pasa nin Bas Muavini oldu 1843 yilinda ise Ferik rutbesine yukseltildi Misir da hidivlige I Abbas in gecmesi uzerine Misir dan uzaklastirildi 1849 yilinda Istanbul a gelerek Osmanli Devleti nin hizmetine girdi Taskasap ta bir konak alip ailesi ile yerlesti Cerrahi tekkesinin Karagumruk teki asitanesine merkez tekke devam etti Rumeli Mufettisligi gorevinde Bosna Trabzon Vidin valiliklerinde bulundu 1856 yilinda Meclis i Tanzimat azaligina secildi 17 Mart 1857 yilinda Osmanli Devleti nin maarif islerini tek bir cati altinda toplamak ve daha duzenli yurutebilmek icin kurulan Maarif i Umumiye Nezareti nin basina getirildi devletin ilk Marif Naziri Milli Egitim Bakani oldu Bu gorevine devam ederken Girit Isyani nin cikmasi ile yerine vekaleten Kemal Efendi getirilerek kendisi Girit Valiligi ile gorevlendirildi Bir yil suren Girit Valiligi sirasinda Girit te cikan isyanlari bastirmakla ugrasan Abdurrahman Sami Pasa 1859 yilinda tekrar Maarif i Umumiye Nazirligi na dondu 25 Kasim 1861 tarihinde gorevinden istifa etti Abdurrahman Sami Pasa nin mezari 1863 yilinda Misir a gitti Sultan Abdulaziz in Misir i ziyareti sirasinda Meclis i Vala azaligina atandi Sultan Abulhamit tahta ciktiginda Ayan Meclisi nde uye oldu 1877 yilinda evinde istirahate cekildi Taskasap ta aldigi konak ve Camlica daki kosku Ahmed Vefik Pasa Ziya Pasa Ali Suavi gibi kisilerin mudavimleri arasinda yer aldigi edebi toplantilara sosyal ve siyasi meselelerin tartisildigi toplantilara acik idi Devlete yaptigi hizmetlerden dolayi Imtiyaz Nisani ile odullendirilen Abdurrahman Sami Pasa 1882 yilinda 88 yasinda oldu Cenazesi II Abdulhamit tarafindan II Mahmut turbesi yanina defnettirildi CocuklariAbdurrahman Sami Pasa nin 7 oglu olmustur Abdullatif Suphi Necip Abdulhalim Abdurrahman Hasan Abdulbaki Mehmet Sezai ve Mahmut Hudai Bey Ogullarindan Mehmet Sezai Bey ilk gercekci Turk romanlarindan birisi olarak bilenen Serguzest adli unlu eserin yazaridir Necip Pasa Sultan Abdulmecid in kizi Mediha Sultan ile evlenip padisah II Abdulhamit in enistesi olmustu Abdullatif Suphi Pasa da babasi gibi devlet adami olmus ve maarif bakanligi yapmistir Abdullatif Suphi Pasa nin oglu Hamdullah Suphi ise Turkiye Cumhuriyeti nin ilk milli egitim bakani olmustur EserleriAbdurrahman Sami Pasa divan edebiyati geleneginde ve tasavvuf etkisinde siirler yazmis bir sairdir Siirlerini topladigi divani disinda Avrupa nin gelismesi milliyet dusuncesinin yayilmasi gibi konulari isleyen Rumuz ul Hikem 1870 adli bir eseri mektuplarini ve bazi siirlerini iceren Insa yi Sami 1873 ve Islam ahlakini anlatan Kisveri d Derun adli kitabi bulunmaktadir Kisveri d Derun Arapcaya cevrilmis ve Arapca olarak basilmistir Kaynakca a b c d Gumus Nevin Abdurrahman Sami Pasa ya Ait Mensur Bir Letaif Name sutad selcuk edu tr Turkiyat Arastirmalari Dergisi Sayi 31 Yil 2012 16 Aralik 2017 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 6 Aralik 2017 Sami Pasa Koslu uskudar bel tr Uskudar Belediyesi web sitesi 6 Aralik 2017 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 6 Aralik 2017 a b c d Ozer Murat Hu Sesleri Geliyor Eski Konaktan kadimsanat blogspot co uk Chronicle Dergisi Sayi 4 Yil 2006 6 Aralik 2017 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 6 Aralik 2017