Adamantiyos Korais (Yunanca: Αδαμάντιος Κοραής, 27 Nisan 1748, İzmir - 6 Nisan 1833, Paris), çağdaş Yunan yazın dilinin geliştirilmesine öncülük eden hümanist bilgin. Antik Yunan kültürünün canlandırılmasını savunarak, Yunan bağımsızlık mücadelesinin düşünsel temellerinin hazırlanmasında önemli bir rol oynamıştır.
Adamantiyos Korais Αδαμάντιος Κοραής | |
---|---|
Doğumu | 27 Nisan 1748 İzmir |
Ölümü | 6 Nisan 1833 Paris, Fransa |
Okulu | Liberalizm, Modern Yunan Aydınlanması |
İlgi alanları | Siyaset felsefesi, tarih, din özgürlüğü, Yunan dili |
Etkilendikleri | |
Etkiledikleri
|
Hayatı
Bir tüccarın oğlu olan Korais, yaşamının büyük bir bölümünü Yunanistan dışında geçirmiştir. Fransa'daki Montpellier Üniversitesi'nde tıp öğrenimi gördü. 1788'de edebiyatla uğraşmak amacıyla Paris'e gitti. Batı'da Yunanseverliğin yayılmasında büyük rol oynadı. Çok sayıda yazınsal ve dilbilimsel deneme, birçok hikâye kaleme aldı, ayrıca, klasik yazarları, yorumlarıyla birlikte yayımladı. Eski Yunan tıp bilginlerinin, özellikle de Hippokrates'in yapıtlarıyla filozof Theophrastos'un Kharakteres (Karakterler) adlı yapıtını yayıma hazırladı. Edebiyat alanındaki daha önemli yapıtları, 1805-26 arasında derlediği 17 ciltlik "Yunan Edebiyatı Kitaplığı" ile 1809-27 arasında hazırladığı dokuz ciltlik Parerga'ydı. "Yunan Edebiyat Kitaplığı" klasik yazarların tarih, siyaset, felsefe ve bilim alanındaki yapıtlarıyla Korais'in bunlara yazdığı Çağdaş Yunanca önsözleri içerir. Korais ayrıca, Homeros'un İlyada'sının ilk dört kitabını yayıma hazırlamış, tarihçi Herodotos'u da Çağdaş Yunancaya çevirmiştir.
Yunanların ancak klasik mirasın canlanmasıyla güçlenip birliğe kavuşacağına inanan Korais, yazılarında da bu mirasın ulusal ülküler açısından taşıdığı önemi anlatmaya çalıştı. Halk diliyle yazı dili arasındaki uzlaşmayı gerçekleştirecek tek bir ulusal dilin oluşmasını savunup öğütledi. En kalıcı katkısı, konuşma dili Demotikosu yabancı unsurlardan arındırıp Klasik Yunancayla kaynaştırarak yarattığı yeni Yunan edebiyat diliydi. 1828-35 arasında hazırlanan Atakta adlı yapıtı ilk Çağdaş Yunanca sözlüktür.
Fransız Devrimi'ne tanık olan Korais, Aydınlanma düşüncesinden esinlenmiş, Thomas Hobbes, John Locke ve Jean-Jacques Rousseau gibi düşünürlerle, Karanlık Çağları yeni bir klasik çağın izlenmesi gerektiğini savunan tarihçi Edward Gibbon'dan etkilenmişti. Laik bir liberalizm yanlısı olarak, gerek, Osmanlı dönemiyle birlikte karanlık bir istibdat dönemi olarak tanımladığı Bizans İmparatorluğu'nun Ortodoks Hristiyan mirasının sürdürülmesine, gerekse kilisenin dilinin yeni Yunancanın temelini oluşturmasına karşı çıktı. Bu yüzden de, Yunan dünyası üzerinde bıraktığı etkinin büyüklüğüne karşın, bağımsızlık savaşını kilisenin üstünlüğünü yeniden sağlama ve İstanbul'u yeniden ele geçirme mücadelesi olarak görenlere ters düştü.
Yaşamının büyük bölümünü Fransa'da geçiren Korais, Yunan Bağımsızlık Savaşı sırasında broşürler yayımladı ve dışarıdan mali destek toplamaya çalıştı. Fransa'daki 1830 Temmuz Devrimi sırasında, Amerikan Bağımsızlık Savaşı'nın kahramanlarından Marquis de Lafayette'in Yunanistan'ın devlet başkanlığına getirilmesini önerdi. Paris'teki Yunan Dostları Derneği'nin de kurucularındandı.
Sakız Adası'nda, Yunanistan'ın en büyük kütüphanesi olarak bilinen Korais Kütüphanesi ve Arjenti Müzesi bulunur. Adanın en büyük okuluna ait olan, 250 bin kitaplık kütüphane, 1792 yılında açılmıştır. Adamantios Korais ile arkadaşlarının bağışladıkları kitaplarla kurulduğu için bu adı taşımaktadır. Korais'in portresi 1978 ile 2001 arasında tedavülde olan 100 Drahmi'nin yüzünde bulundu.
Kaynakça
- ^ "Adamantios Korais - biography - Greek scholar". Encyclopædia Britannica. 2 Mayıs 2008 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 10 Mart 2020.
- ^ "Adamantios Korais, Greece.com". 12 Mart 2020 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 10 Mart 2020.
- ^ "Drachma banknotes, Bank Of Greece official website". 15 Şubat 2020 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 10 Mart 2020.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Adamantiyos Korais Yunanca Adamantios Korahs 27 Nisan 1748 Izmir 6 Nisan 1833 Paris cagdas Yunan yazin dilinin gelistirilmesine onculuk eden humanist bilgin Antik Yunan kulturunun canlandirilmasini savunarak Yunan bagimsizlik mucadelesinin dusunsel temellerinin hazirlanmasinda onemli bir rol oynamistir Adamantiyos Korais Adamantios KorahsDogumu27 Nisan 1748 1748 04 27 IzmirOlumu6 Nisan 1833 Paris FransaOkuluLiberalizm Modern Yunan AydinlanmasiIlgi alanlariSiyaset felsefesi tarih din ozgurlugu Yunan diliEtkilendikleri Fransiz Devrimi Montesquieu Voltaire Thomas JeffersonEtkiledikleri Panagiotis KanellopoulosHayatiBir tuccarin oglu olan Korais yasaminin buyuk bir bolumunu Yunanistan disinda gecirmistir Fransa daki Montpellier Universitesi nde tip ogrenimi gordu 1788 de edebiyatla ugrasmak amaciyla Paris e gitti Bati da Yunanseverligin yayilmasinda buyuk rol oynadi Cok sayida yazinsal ve dilbilimsel deneme bircok hikaye kaleme aldi ayrica klasik yazarlari yorumlariyla birlikte yayimladi Eski Yunan tip bilginlerinin ozellikle de Hippokrates in yapitlariyla filozof Theophrastos un Kharakteres Karakterler adli yapitini yayima hazirladi Edebiyat alanindaki daha onemli yapitlari 1805 26 arasinda derledigi 17 ciltlik Yunan Edebiyati Kitapligi ile 1809 27 arasinda hazirladigi dokuz ciltlik Parerga ydi Yunan Edebiyat Kitapligi klasik yazarlarin tarih siyaset felsefe ve bilim alanindaki yapitlariyla Korais in bunlara yazdigi Cagdas Yunanca onsozleri icerir Korais ayrica Homeros un Ilyada sinin ilk dort kitabini yayima hazirlamis tarihci Herodotos u da Cagdas Yunancaya cevirmistir Yunanlarin ancak klasik mirasin canlanmasiyla guclenip birlige kavusacagina inanan Korais yazilarinda da bu mirasin ulusal ulkuler acisindan tasidigi onemi anlatmaya calisti Halk diliyle yazi dili arasindaki uzlasmayi gerceklestirecek tek bir ulusal dilin olusmasini savunup ogutledi En kalici katkisi konusma dili Demotikosu yabanci unsurlardan arindirip Klasik Yunancayla kaynastirarak yarattigi yeni Yunan edebiyat diliydi 1828 35 arasinda hazirlanan Atakta adli yapiti ilk Cagdas Yunanca sozluktur Fransiz Devrimi ne tanik olan Korais Aydinlanma dusuncesinden esinlenmis Thomas Hobbes John Locke ve Jean Jacques Rousseau gibi dusunurlerle Karanlik Caglari yeni bir klasik cagin izlenmesi gerektigini savunan tarihci Edward Gibbon dan etkilenmisti Laik bir liberalizm yanlisi olarak gerek Osmanli donemiyle birlikte karanlik bir istibdat donemi olarak tanimladigi Bizans Imparatorlugu nun Ortodoks Hristiyan mirasinin surdurulmesine gerekse kilisenin dilinin yeni Yunancanin temelini olusturmasina karsi cikti Bu yuzden de Yunan dunyasi uzerinde biraktigi etkinin buyuklugune karsin bagimsizlik savasini kilisenin ustunlugunu yeniden saglama ve Istanbul u yeniden ele gecirme mucadelesi olarak gorenlere ters dustu Yasaminin buyuk bolumunu Fransa da geciren Korais Yunan Bagimsizlik Savasi sirasinda brosurler yayimladi ve disaridan mali destek toplamaya calisti Fransa daki 1830 Temmuz Devrimi sirasinda Amerikan Bagimsizlik Savasi nin kahramanlarindan Marquis de Lafayette in Yunanistan in devlet baskanligina getirilmesini onerdi Paris teki Yunan Dostlari Dernegi nin de kurucularindandi Sakiz Adasi nda Yunanistan in en buyuk kutuphanesi olarak bili nen Korais Kutuphanesi ve Arjenti Muzesi bulunur Adanin en buyuk okuluna ait olan 250 bin kitaplik kutuphane 1792 yilinda acilmistir Adamantios Korais ile arka daslarinin bagisladiklari kitaplarla kuruldugu icin bu adi tasimaktadir Korais in portresi 1978 ile 2001 arasinda tedavulde olan 100 Drahmi nin yuzunde bulundu Kaynakca Adamantios Korais biography Greek scholar Encyclopaedia Britannica 2 Mayis 2008 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 10 Mart 2020 Adamantios Korais Greece com 12 Mart 2020 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 10 Mart 2020 Drachma banknotes Bank Of Greece official website 15 Subat 2020 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 10 Mart 2020