Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Herodotos (Antik Yunanca: Ἡρόδοτος, romanizasyon: Hēródotos; d. M.Ö. 484 – ö. M.Ö. 425), Ahameniş İmparatorluğu'nun bir parçası olan Karya bölgesinden (günümüzde Bodrum, Türkiye), Yunan şehri Halikarnassos'ta doğmuş bir Yunan tarihçi, coğrafyacı ve yazardır. Sonradan (günümüzde Calabria) Magna Graecia (Güney İtalya)'daki Thurii vatandaşlığına geçmiştir. Yunan-Pers Savaşları'nın ayrıntılı bir anlatımı olan Tarihler'i yazmasıyla tanınır. Herodotos, tarihi olayların sistematik araştırmasını yapan ilk tarihçiydi. Antik Roma'da, ünlü Romalı Hatip Cicero'nun De Legibus adlı eserinde kendisine verdiği “Tarihin Babası” (Latince pater historiae) unvanıyla anılmış ve tanınmıştır.
Herodotos | |
|---|---|
 Ünlü Yunan tarihçi, Tarihin Babası lakaplı Herodotos’un büstü | |
| Doğum | MÖ 484 Halikarnassos |
| Ölüm | MÖ 425 Thurii veya Pella |
| Meslek | Tarihçi |
Gezilerinde gördüğü yerleri ve insanları anlattığı, Herodot Tarihi olarak bilinen eseriyle tanınır. Eserinin esas konusu, Pers İmparatorluğu ile Antik Yunan kent devletleri arasında MÖ 499 ile MÖ 449 yılları arasında yapılan Pers-Yunan savaşlarıdır.
Yaşamı
Herodot, günümüzde Bodrum yerleşimi olan Halikarnas'da doğdu. Tiran tarafından sürülmesi üzerine, gençliği o zaman bilinen dünyanın birçok yerine yaptığı gezilerle geçmiştir. Uzun süre Atina'da yaşayan Herodot'un Mısır'a gidip Assuan'a kadar indiği, Mezopotamya'yı, Filistin'i, 'yı gördüğü, Afrika'nın kuzey kıyılarında bulunduğu sanılmaktadır. Yaşlılığında İtalya'daki Thurii adlı Yunan kolonisine çekilmiş, kendisine "Tarihin Babası" olma ününü kazandıran eserini yazmıştır.
Eseri üzerine bir yorum
Birincisi yazarın doğumundan önce, ikincisi de çocukluğunda geçen Pers-Yunan Savaşları Herodot Tarihi'nin asıl konusu olmakla birlikte, bu eser yalnızca bir tarih kitabı değildir. Eski Yunan'ın bu ilk nesir sanat eseri, aynı zamanda çeşitli ulus ve ülkeler üstüne, efsaneyle karışık coğrafi ve sosyolojik bilgiler de veren bir hazinedir. Herodot, eserinde bize kendisinin Yunan ve Atina değerlerine bağlılığını sezdirmekle birlikte, olağanüstü bir hoşgörü ve tarafsızlık duygusuna sahip olduğunu da gösterir.
Herodot Tarihi yazılışından yüzyıllar sonra, Hellenistik dönemde bir İskenderiyeli yayıncı tarafından büyük ustalıkla dokuz kitaba bölünmüştür. Bu dokuz kitap üçer üçer Pers-Yunan ilişkileri açısından anlamlı bölümler meydan getirmektedir. İlk üç kitap Asya'da, ikinci üç kitap Avrupa'da, üçüncü üç kitap da Yunanistan'da geçen olayları hikâye etmekte; ilk üç kitapta Farslar ağır basmakta, son üç kitapta Yunanların Thermopylae yenilgisinden sonra, Salamis, Platea Muharebesi ve Mycale zaferleri anlatılmaktadır. Perslerin İskitye ve İyonya yenilgileri, Yunanların Marathon yenilgisi. Pers hükümdarları bakımından; ilk üç kitapta Kyros ve Kambyses ile I. Darius'un başa geçişi, ikinci üç kitapta I. Darius, üçüncü üç kitapta da I. Serhas istilası hakkında bilgi toplayıp, ilkin bu kitapların son üçünü yazdığı, baştaki altı kitabı ise daha sonra hazırladığı anlaşılmıştır.
Eserin tenkiti
Herodot, belirtildiği gibi, antik Romalı siyaset adamı ve tarihçi Cicero'dan itibaren "Tarihin Babası" olmakla tanınmakla beraber, antik çağlardan itibaren de eseri ve işlediği konulara tutumu üzerinde büyük tenkitlere uğramıştır ve Herodot'a bir diğer lakap olarak "Yalanların Babası" adı da verilmiştir. Herodot, antik çağ yazarlarından beri, yanlılığı, yaptığı hatalar ve intihalciliği dolayısıyla eleştirilmiştir. Örneğin, Roma İmparatoru Septimius Severus döneminde çok ün kazanan ve imparator Elagabalus dönemi sonuna kadar yaşamış olan ünlü Romalı yazar ve retorik (belagat) hocası Claudius Aelianus (d. yak. 175 - ö. yak. 235) zamanımıza gelebilen "Varia Historiae (Çeşitli öyküler)" adlı eserinde Herodot'u "yalancı" olmakla nitelemiş ve kavramsal olarak oluşturduğu "takdis edilmişler adası"nda Herodot'un yeri olmadığını açıkça belirtmiştir. Birçok modern tarihçiler ve filozoflar, özellikle tarihin objektif olmasını kabul edenler tarafından bu tenkitler kabul edilmemekle beraber, bu kritik fikirler modern düşünürler arasında hala da tutulmaktadır. Bunlardan bazıları Herodot'u kaynaklarını icat etmekle, yaptığı gezileri abartmakla ve bu abartmalar ve icatların gerçek olmadığını bile bile onlara eserinde gerçekliklerine inanırmış gibi önemli yer vermekle itham etmektedirler. Gerçekten eserinde görülen kendine ün kazandıran birçok hallerde Herodot belli bir olay veya süreç hakkında gerçeği bilmiyorsa veya kendine bildirilen sıkıcı gerçekler kendi fikir ve inançlarına uymuyorsa, o olay veya süreç hakkında birkaç değişik alternatif vermekte ve bunlardan hangisinin kendi fikrine göre daha olası olduğunu bildirmektedir.
Ayrıca bakınız
Kaynakça
- ^ a b "Herodotus" 7 Ağustos 2008 tarihinde Wayback Machine sitesinde ., The Columbia Encyclopedia, URL erişim tarihi: 11 Eylül 2008.
- ^ Pipes, David, "Herodotus: Father of History, Father of Lies (Herodot: Tarihin Babası, Yalanların Babası)", [1] 27 Aralık 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde .,(İngilizce) erişim tarihi 18.4.2009
Bibliyografya
Herodot hakkında daha fazla bilgi edinin | |
 | Commons'ta dosyalar |
 | Vikisöz'de alıntılar |
- Herodot (Türkçeye çeviren: Perihan Kuturman) (1973) Herodot Tarihi, İstanbul: Hürriyet Yayınları
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Herodotos Antik Yunanca Ἡrodotos romanizasyon Herodotos d M O 484 o M O 425 Ahamenis Imparatorlugu nun bir parcasi olan Karya bolgesinden gunumuzde Bodrum Turkiye Yunan sehri Halikarnassos ta dogmus bir Yunan tarihci cografyaci ve yazardir Sonradan gunumuzde Calabria Magna Graecia Guney Italya daki Thurii vatandasligina gecmistir Yunan Pers Savaslari nin ayrintili bir anlatimi olan Tarihler i yazmasiyla taninir Herodotos tarihi olaylarin sistematik arastirmasini yapan ilk tarihciydi Antik Roma da unlu Romali Hatip Cicero nun De Legibus adli eserinde kendisine verdigi Tarihin Babasi Latince pater historiae unvaniyla anilmis ve taninmistir HerodotosUnlu Yunan tarihci Tarihin Babasi lakapli Herodotos un bustuDogumMO 484 HalikarnassosOlumMO 425 Thurii veya PellaMeslekTarihci Gezilerinde gordugu yerleri ve insanlari anlattigi Herodot Tarihi olarak bilinen eseriyle taninir Eserinin esas konusu Pers Imparatorlugu ile Antik Yunan kent devletleri arasinda MO 499 ile MO 449 yillari arasinda yapilan Pers Yunan savaslaridir YasamiHerodot gunumuzde Bodrum yerlesimi olan Halikarnas da dogdu Tiran tarafindan surulmesi uzerine gencligi o zaman bilinen dunyanin bircok yerine yaptigi gezilerle gecmistir Uzun sure Atina da yasayan Herodot un Misir a gidip Assuan a kadar indigi Mezopotamya yi Filistin i yi gordugu Afrika nin kuzey kiyilarinda bulundugu sanilmaktadir Yasliliginda Italya daki Thurii adli Yunan kolonisine cekilmis kendisine Tarihin Babasi olma ununu kazandiran eserini yazmistir Eseri uzerine bir yorumBirincisi yazarin dogumundan once ikincisi de cocuklugunda gecen Pers Yunan Savaslari Herodot Tarihi nin asil konusu olmakla birlikte bu eser yalnizca bir tarih kitabi degildir Eski Yunan in bu ilk nesir sanat eseri ayni zamanda cesitli ulus ve ulkeler ustune efsaneyle karisik cografi ve sosyolojik bilgiler de veren bir hazinedir Herodot eserinde bize kendisinin Yunan ve Atina degerlerine bagliligini sezdirmekle birlikte olaganustu bir hosgoru ve tarafsizlik duygusuna sahip oldugunu da gosterir Herodot Tarihi yazilisindan yuzyillar sonra Hellenistik donemde bir Iskenderiyeli yayinci tarafindan buyuk ustalikla dokuz kitaba bolunmustur Bu dokuz kitap ucer ucer Pers Yunan iliskileri acisindan anlamli bolumler meydan getirmektedir Ilk uc kitap Asya da ikinci uc kitap Avrupa da ucuncu uc kitap da Yunanistan da gecen olaylari hikaye etmekte ilk uc kitapta Farslar agir basmakta son uc kitapta Yunanlarin Thermopylae yenilgisinden sonra Salamis Platea Muharebesi ve Mycale zaferleri anlatilmaktadir Perslerin Iskitye ve Iyonya yenilgileri Yunanlarin Marathon yenilgisi Pers hukumdarlari bakimindan ilk uc kitapta Kyros ve Kambyses ile I Darius un basa gecisi ikinci uc kitapta I Darius ucuncu uc kitapta da I Serhas istilasi hakkinda bilgi toplayip ilkin bu kitaplarin son ucunu yazdigi bastaki alti kitabi ise daha sonra hazirladigi anlasilmistir Eserin tenkitiHerodot belirtildigi gibi antik Romali siyaset adami ve tarihci Cicero dan itibaren Tarihin Babasi olmakla taninmakla beraber antik caglardan itibaren de eseri ve isledigi konulara tutumu uzerinde buyuk tenkitlere ugramistir ve Herodot a bir diger lakap olarak Yalanlarin Babasi adi da verilmistir Herodot antik cag yazarlarindan beri yanliligi yaptigi hatalar ve intihalciligi dolayisiyla elestirilmistir Ornegin Roma Imparatoru Septimius Severus doneminde cok un kazanan ve imparator Elagabalus donemi sonuna kadar yasamis olan unlu Romali yazar ve retorik belagat hocasi Claudius Aelianus d yak 175 o yak 235 zamanimiza gelebilen Varia Historiae Cesitli oykuler adli eserinde Herodot u yalanci olmakla nitelemis ve kavramsal olarak olusturdugu takdis edilmisler adasi nda Herodot un yeri olmadigini acikca belirtmistir Bircok modern tarihciler ve filozoflar ozellikle tarihin objektif olmasini kabul edenler tarafindan bu tenkitler kabul edilmemekle beraber bu kritik fikirler modern dusunurler arasinda hala da tutulmaktadir Bunlardan bazilari Herodot u kaynaklarini icat etmekle yaptigi gezileri abartmakla ve bu abartmalar ve icatlarin gercek olmadigini bile bile onlara eserinde gercekliklerine inanirmis gibi onemli yer vermekle itham etmektedirler Gercekten eserinde gorulen kendine un kazandiran bircok hallerde Herodot belli bir olay veya surec hakkinda gercegi bilmiyorsa veya kendine bildirilen sikici gercekler kendi fikir ve inanclarina uymuyorsa o olay veya surec hakkinda birkac degisik alternatif vermekte ve bunlardan hangisinin kendi fikrine gore daha olasi oldugunu bildirmektedir Ayrica bakinizHerodot TarihiKaynakca a b Herodotus 7 Agustos 2008 tarihinde Wayback Machine sitesinde The Columbia Encyclopedia URL erisim tarihi 11 Eylul 2008 Pipes David Herodotus Father of History Father of Lies Herodot Tarihin Babasi Yalanlarin Babasi 1 27 Aralik 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde Ingilizce erisim tarihi 18 4 2009BibliyografyaVikipedi nin kardes projelerinden Herodot hakkinda daha fazla bilgi edininCommons ta dosyalarVikisoz de alintilarHerodot Turkceye ceviren Perihan Kuturman 1973 Herodot Tarihi Istanbul Hurriyet Yayinlari