Adana Mutabakatı, Türkiye'ye Suriye üzerinden düzenlenen PKK saldırılarının artması ve örgüt lideri Abdullah Öcalan'a Suriye'nin sığınma hakkı vermesi nedeniyle iki ülke arasında gerilen ilişkiler üzerine 20 Ekim 1998 tarihinde Türkiye heyetine başkanlık eden Büyükelçi Uğur Ziyal ile Suriye heyetine başkanlık eden Siyasi Güvenlik Başkanı Tümgeneral tarafından Adana'da imzalanan mutabakattır.
Türkiye Cumhuriyeti Hükümeti ile Suriye Arap Cumhuriyeti Hükümeti Arasında Terör ve Terör Örgütlerine Karşı Ortak İşbirliği Anlaşması | |
---|---|
İmzalanma | 20 Ekim 1998 |
Yer | Adana, Türkiye |
Arka plan
1998 yılında Suriye üzerinden Türkiye'ye PKK saldırılarının artması sonrası Milli Güvenlik Kurulu tarafından alınan karar doğrultusunda Abdullah Öcalan'ın Suriye'de bulunmasına müsaade edilmeye devam edilirse bu Türkiye açısından savaş sebebi (Casus belli) sayıldı. Dönemin Kara Kuvvetleri Komutanı Org. Atilla Ateş de Hatay'da Suriye sınırında yaptığı konuşmada "terör saldırılarının Suriye’ye savaş nedeni olacağını" söyledi.
Mutabakat
Türkiye ile Suriye arasında artan gerginlik üzerine, dönemin ABD Başkanı Bill Clinton’ın da devreye girmesiyle, Mısır Devlet Başkanı Hüsnü Mübarek arabulucu görevini üstlendi. Arabuluculuk sonucunda da iki devlet arasında 20 Ekim 1998 tarihinde Türk heyetine başkanlık eden büyükelçi Uğur Ziyal ve Suriye heyetine başkanlık eden Siyasi Güvenlik Başkanı Tümgeneral Adnan Bedir Hasan tarafından Adana Mutabakatı imzalandı.
Adı daha sonra 2010 yılında "Türkiye Cumhuriyeti Hükümeti ile Suriye Arap Cumhuriyeti Hükümeti Arasında Terör ve Terör Örgütlerine Karşı Ortak İşbirliği Anlaşması" olarak değiştirilen ve 3 yıl geçerli kalan 23 maddelik mutabakata göre başta PKK olmak üzere her iki devlet de kendilerini tehdit eden örgütlere karşı önlemler alacak ve onların kendi toprağındaki tüm faaliyetlerine engel olacaktı. Karşılıklı olarak hiçbir ikamet, lojistik, eğitim, ulaşım ve silah kapasitesine müsaade etmemek konusunda anlaşan iki ülke ortak operasyonlar, tutukluların iadesi ile bilgi, belge ve istihbarat paylaşımı alanlarında işbirliği yapmaya karar vermişti.
Sonuç
Türkiye ile Suriye arasında yaşanan bu gerilimde PKK lideri Abdullah Öcalan 9 Ekim 1998'de Suriye'den ayrılmak zorunda kaldı.
23 Ocak 2019 günü Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan ile Rusya Başkanı Vladimir Putin arasında Moskova'da gerçekleşen görüşme sonrası, Suriye İç Savaşı'nda Türkiye'nin, Suriye'de Beşşar Esad rejimi ile doğrudan görüşmesinde bir ara formül olarak Putin bu mutabakatı dile getirmiştir. Erdoğan ertesi gün yaptığı konuşmada Adana Mutabakatı'nın yeniden gündeme gelmesi, bunun üzerinde ısrarla durulması gerekiyor. ifadesini kullandı.
Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan 7-8 Ekim 2019 tarihlerinde yaptığı Sırbistan ziyareti sırasında gazetecilerin sorularını yanıtlamış; gerçekleşen Barış Pınarı Harekâtı'nın dayanağı olarak Adana Mutabakatı'nı göstermiş ve şunları söylemiştir: Biz Adana Mutabakatı'na dayalı olarak oradayız. Adana Mutabakatı'na göre, rejim tarafından PKK'ya karşı tedbir alınmayacak olursa, bizim güçlerimizin onu kovalama hakkı vardır.
22 Ekim 2019'da Rusya ile Türkiye arasında imzalanan Soçi Mutabakatı'nda Adana Mutabakatı'ndan bahsedildi ve Rusya mutabakatın uygulanmasını kolaylaştıracağını teyit etti.
Kaynakça
- ^ a b Aktan, Sertaç, Erdoğan'ın yeniden canlandırmak istediği Adana mutabakatı nedir?, Euronews, 25 Ocak 2019 tarihinde kaynağından , erişim tarihi: 24 Ocak 2019
- ^ a b c Küçük, Ahmet, Adana Mutabakatı neydi? Suriye ile gerilim ve Öcalan'ın yakalanması, Haberturk, 25 Ocak 2019 tarihinde kaynağından , erişim tarihi: 24 Ocak 2019
- ^ Putin'in Suriye'de çözüm önerisi 'Adana Mutabakatı' ne anlama geliyor?, Akşam, 25 Ocak 2019 tarihinde kaynağından , erişim tarihi: 24 Ocak 2019
- ^ Adana Mutabakatı nedir?, Akşam, 25 Ocak 2019 tarihinde kaynağından , erişim tarihi: 24 Ocak 2019
- ^ Barış Pınarı Harekatı sonrası Adana Mutabakatı tekrar gündemde, Euronews, 22 Ekim 2019 tarihinde kaynağından , erişim tarihi: 22 Ekim 2019
- ^ . Evrensel. 22 Ekim 2019. 5 Kasım 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Ekim 2019.
Madde 4: Her iki taraf Adana Anlaşması'nın önemini teyit eder. Rusya Federasyonu mevcut koşullarda Adana Anlaşması’nın uygulanmasını kolaylaştıracaktır.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Adana Mutabakati Turkiye ye Suriye uzerinden duzenlenen PKK saldirilarinin artmasi ve orgut lideri Abdullah Ocalan a Suriye nin siginma hakki vermesi nedeniyle iki ulke arasinda gerilen iliskiler uzerine 20 Ekim 1998 tarihinde Turkiye heyetine baskanlik eden Buyukelci Ugur Ziyal ile Suriye heyetine baskanlik eden Siyasi Guvenlik Baskani Tumgeneral tarafindan Adana da imzalanan mutabakattir Adana MutabakatiTurkiye Cumhuriyeti Hukumeti ile Suriye Arap Cumhuriyeti Hukumeti Arasinda Teror ve Teror Orgutlerine Karsi Ortak Isbirligi AnlasmasiImzalanma20 Ekim 1998YerAdana TurkiyeTurkiye turuncu ve Suriye yesil haritasi Arka plan1998 yilinda Suriye uzerinden Turkiye ye PKK saldirilarinin artmasi sonrasi Milli Guvenlik Kurulu tarafindan alinan karar dogrultusunda Abdullah Ocalan in Suriye de bulunmasina musaade edilmeye devam edilirse bu Turkiye acisindan savas sebebi Casus belli sayildi Donemin Kara Kuvvetleri Komutani Org Atilla Ates de Hatay da Suriye sinirinda yaptigi konusmada teror saldirilarinin Suriye ye savas nedeni olacagini soyledi MutabakatTurkiye ile Suriye arasinda artan gerginlik uzerine donemin ABD Baskani Bill Clinton in da devreye girmesiyle Misir Devlet Baskani Husnu Mubarek arabulucu gorevini ustlendi Arabuluculuk sonucunda da iki devlet arasinda 20 Ekim 1998 tarihinde Turk heyetine baskanlik eden buyukelci Ugur Ziyal ve Suriye heyetine baskanlik eden Siyasi Guvenlik Baskani Tumgeneral Adnan Bedir Hasan tarafindan Adana Mutabakati imzalandi Adi daha sonra 2010 yilinda Turkiye Cumhuriyeti Hukumeti ile Suriye Arap Cumhuriyeti Hukumeti Arasinda Teror ve Teror Orgutlerine Karsi Ortak Isbirligi Anlasmasi olarak degistirilen ve 3 yil gecerli kalan 23 maddelik mutabakata gore basta PKK olmak uzere her iki devlet de kendilerini tehdit eden orgutlere karsi onlemler alacak ve onlarin kendi topragindaki tum faaliyetlerine engel olacakti Karsilikli olarak hicbir ikamet lojistik egitim ulasim ve silah kapasitesine musaade etmemek konusunda anlasan iki ulke ortak operasyonlar tutuklularin iadesi ile bilgi belge ve istihbarat paylasimi alanlarinda isbirligi yapmaya karar vermisti SonucTurkiye ile Suriye arasinda yasanan bu gerilimde PKK lideri Abdullah Ocalan 9 Ekim 1998 de Suriye den ayrilmak zorunda kaldi 23 Ocak 2019 gunu Cumhurbaskani Recep Tayyip Erdogan ile Rusya Baskani Vladimir Putin arasinda Moskova da gerceklesen gorusme sonrasi Suriye Ic Savasi nda Turkiye nin Suriye de Bessar Esad rejimi ile dogrudan gorusmesinde bir ara formul olarak Putin bu mutabakati dile getirmistir Erdogan ertesi gun yaptigi konusmada Adana Mutabakati nin yeniden gundeme gelmesi bunun uzerinde israrla durulmasi gerekiyor ifadesini kullandi Cumhurbaskani Recep Tayyip Erdogan 7 8 Ekim 2019 tarihlerinde yaptigi Sirbistan ziyareti sirasinda gazetecilerin sorularini yanitlamis gerceklesen Baris Pinari Harekati nin dayanagi olarak Adana Mutabakati ni gostermis ve sunlari soylemistir Biz Adana Mutabakati na dayali olarak oradayiz Adana Mutabakati na gore rejim tarafindan PKK ya karsi tedbir alinmayacak olursa bizim guclerimizin onu kovalama hakki vardir 22 Ekim 2019 da Rusya ile Turkiye arasinda imzalanan Soci Mutabakati nda Adana Mutabakati ndan bahsedildi ve Rusya mutabakatin uygulanmasini kolaylastiracagini teyit etti Kaynakca a b Aktan Sertac Erdogan in yeniden canlandirmak istedigi Adana mutabakati nedir Euronews 25 Ocak 2019 tarihinde kaynagindan erisim tarihi 24 Ocak 2019 a b c Kucuk Ahmet Adana Mutabakati neydi Suriye ile gerilim ve Ocalan in yakalanmasi Haberturk 25 Ocak 2019 tarihinde kaynagindan erisim tarihi 24 Ocak 2019 Putin in Suriye de cozum onerisi Adana Mutabakati ne anlama geliyor Aksam 25 Ocak 2019 tarihinde kaynagindan erisim tarihi 24 Ocak 2019 Adana Mutabakati nedir Aksam 25 Ocak 2019 tarihinde kaynagindan erisim tarihi 24 Ocak 2019 Baris Pinari Harekati sonrasi Adana Mutabakati tekrar gundemde Euronews 22 Ekim 2019 tarihinde kaynagindan erisim tarihi 22 Ekim 2019 Evrensel 22 Ekim 2019 5 Kasim 2019 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 23 Ekim 2019 Madde 4 Her iki taraf Adana Anlasmasi nin onemini teyit eder Rusya Federasyonu mevcut kosullarda Adana Anlasmasi nin uygulanmasini kolaylastiracaktir