Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Afganistan tarihi, yazılı olarak izleri bölgenin Ahameniş İmparatorluğu hakimiyeti altında olduğu MÖ 500'lü yıllara kadar süren bir tarihtir fakat MÖ 3000 ile 2000 yılları arasında topraklarında ileri düzeyde kentleşmiş bir kültürün var olduğuna dair kanıtlar da bulunmaktadır.Büyük İskender ve ordusu, Gaugamela Savaşı'nda Pers İmparatorluğu'nu yenilgiye uğrattıktan sonra MÖ 330 yılında Afganistan'a ulaştı., Mauryalılar, , Kuşanlar, Seferîler, Samanîler, Gazneliler, Gurlular, Timurlar, Babürler, Hotakîler ve Dürraniler dahil birçok güçlü krallık, günümüz Afganistan topraklarında başkentler kurdular.
Son Afgan imparatorluğu olan Dürrani İmparatorluğu, 1747 yılında Ahmed Şah Dürrani'nin Paştun aşiretlerini birleştirmesiyle kuruldu. Zamanla Britanya ve Rusya imparatorlukları arasında bir tampon bölge konumuna gelen Afganistan, 1919'da göstermelik Britanya kontrolünden bağımsızlığını kazandı. Kısa süreli bir demokrasi denemesi, 1973'te darbe ve 1978'de komünist karşı darbesi ile sona erdi.Sovyetler Birliği, yönetimde kalmakta zorlanan Afgan komünist rejimini desteklemek için 1979 yılında uzun ve yıkıcı bir savaşı tetikleyerek ülkeyi işgal etti. SSCB, uluslararası güçlerin destekliği antikomünist mücahitler tarafından baskı altında kalınca 1989 yılında ülkeden geri çekildi. Bir dizi iç savaşın ardından Kâbil, 1996 yılında Talibanın kontrolüne geçti. Ülkedeki iç savaşı ve anarşiyi sona erdirmek için 1994 yılında ortaya çıkan Taliban, Pakistan tarafından desteklenen radikal bir hareketti.
11 Eylül 2001'de New York'ta düzenlenen saldırıların ardından Usame bin Ladin'i sakladığı öne sürülen Taliban rejimi, Amerika Birleşik Devletleri ve müttefik devletler ile Taliban karşıtı Kuzey İttifakı tarafından düzenlenen askerî müdahale sonucunda devrildi. 2001'de Birleşmiş Milletler sponsorluğunda düzenlenen Bonn Konferansı, yeni bir anayasanın kabulü, 2004'te bir başkanlık seçimi ve 2005'te Ulusal Meclis seçimleri dahil olmak üzere, ülkenin siyasi anlamda yeniden yapılanması için bir süreç oluşturdu. Hamid Karzai, 7 Aralık 2004'te Afganistan'ın demokratik yollardan seçilen ilk cumhurbaşkanı oldu. Afganistan Ulusal Meclisi, 19 Aralık 2005'te açıldı. Karzai, 2009'da ikinci dönem için yeniden cumhurbaşkanı seçildi. İstikrarlı bir merkezî hükûmet oluşturma konusunda elde edilen kazançlara rağmen, özellikle ülkenin güney ve doğusunda yeniden dirilen Taliban ve taşralarda devam eden istikrarsızlık, Afgan hükûmeti için ciddi sorunlar teşkil etmektedir.
Kaynakça
- ^ "Country Profile: Afghanistan" (PDF). Amerika Birleşik Devletleri: Library of Congress Country Studies on Afghanistan. Ağustos 2008. 8 Nisan 2014 tarihinde kaynağından (PDF). Erişim tarihi: 16 Ağustos 2010.
- ^ "Afghanistan: The Pre-Islamic Period". Amerika Birleşik Devletleri. 1997. 24 Eylül 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Ağustos 2010.
- ^ Dupree, Nancy Hatch (1977). An Historical Guide To Afghanistan (Chapter 3: Sites in Perspective) (2 bas.). Amerika Birleşik Devletleri: Afghan Air Authority, Afghan Tourist Organization. s. 492. Erişim tarihi: 22 Ağustos 2010.
- ^ Shroder, John Ford (2006). . Microsoft Encarta Online Encyclopedia. Microsoft Corporation. 31 Ekim 2009 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 31 Ekim 2009.
- ^ "Alexander and Macedonian Rule, 330-ca. 150 B.C". United States: Library of Congress Country Studies on Afghanistan. 1997. 29 Şubat 2020 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 31 Ekim 2010.
- ^ "Kingdoms of South Asia – Afghanistan (Southern Khorasan / Arachosia)". The History Files. 27 Mart 2019 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 16 Ağustos 2010.
- ^ Barry Bearak, Former King of Afghanistan Dies at 92 19 Nisan 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde ., The New York Times, 23 Temmuz 2007.
- ^ Amnesty International. "Document – Afghanistan: Further Information on Fear for Safety and New Concern: Deliberate and Arbitrary Killings: Civilians in Kabul". 16 November 1995 Accessed at: "Archived copy". 14 Şubat 2020 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 18 Ekim 2014.
- ^ Coll, Ghost Wars (New York: Penguin, 2005), 14.
Dış bağlantılar
- CIA World Factbook6 Kasım 2015 tarihinde Wayback Machine sitesinde . (İngilizce)
 | Afganistan ile ilgili bu madde seviyesindedir. Madde içeriğini genişleterek Vikipedi'ye katkı sağlayabilirsiniz. |
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Afganistan tarihi yazili olarak izleri bolgenin Ahamenis Imparatorlugu hakimiyeti altinda oldugu MO 500 lu yillara kadar suren bir tarihtir fakat MO 3000 ile 2000 yillari arasinda topraklarinda ileri duzeyde kentlesmis bir kulturun var olduguna dair kanitlar da bulunmaktadir Buyuk Iskender ve ordusu Gaugamela Savasi nda Pers Imparatorlugu nu yenilgiye ugrattiktan sonra MO 330 yilinda Afganistan a ulasti Mauryalilar Kusanlar Seferiler Samaniler Gazneliler Gurlular Timurlar Baburler Hotakiler ve Durraniler dahil bircok guclu krallik gunumuz Afganistan topraklarinda baskentler kurdular Son Afgan imparatorlugu olan Durrani Imparatorlugu 1747 yilinda Ahmed Sah Durrani nin Pastun asiretlerini birlestirmesiyle kuruldu Zamanla Britanya ve Rusya imparatorluklari arasinda bir tampon bolge konumuna gelen Afganistan 1919 da gostermelik Britanya kontrolunden bagimsizligini kazandi Kisa sureli bir demokrasi denemesi 1973 te darbe ve 1978 de komunist karsi darbesi ile sona erdi Sovyetler Birligi yonetimde kalmakta zorlanan Afgan komunist rejimini desteklemek icin 1979 yilinda uzun ve yikici bir savasi tetikleyerek ulkeyi isgal etti SSCB uluslararasi guclerin destekligi antikomunist mucahitler tarafindan baski altinda kalinca 1989 yilinda ulkeden geri cekildi Bir dizi ic savasin ardindan Kabil 1996 yilinda Talibanin kontrolune gecti Ulkedeki ic savasi ve anarsiyi sona erdirmek icin 1994 yilinda ortaya cikan Taliban Pakistan tarafindan desteklenen radikal bir hareketti 11 Eylul 2001 de New York ta duzenlenen saldirilarin ardindan Usame bin Ladin i sakladigi one surulen Taliban rejimi Amerika Birlesik Devletleri ve muttefik devletler ile Taliban karsiti Kuzey Ittifaki tarafindan duzenlenen askeri mudahale sonucunda devrildi 2001 de Birlesmis Milletler sponsorlugunda duzenlenen Bonn Konferansi yeni bir anayasanin kabulu 2004 te bir baskanlik secimi ve 2005 te Ulusal Meclis secimleri dahil olmak uzere ulkenin siyasi anlamda yeniden yapilanmasi icin bir surec olusturdu Hamid Karzai 7 Aralik 2004 te Afganistan in demokratik yollardan secilen ilk cumhurbaskani oldu Afganistan Ulusal Meclisi 19 Aralik 2005 te acildi Karzai 2009 da ikinci donem icin yeniden cumhurbaskani secildi Istikrarli bir merkezi hukumet olusturma konusunda elde edilen kazanclara ragmen ozellikle ulkenin guney ve dogusunda yeniden dirilen Taliban ve tasralarda devam eden istikrarsizlik Afgan hukumeti icin ciddi sorunlar teskil etmektedir Kaynakca Country Profile Afghanistan PDF Amerika Birlesik Devletleri Library of Congress Country Studies on Afghanistan Agustos 2008 8 Nisan 2014 tarihinde kaynagindan PDF Erisim tarihi 16 Agustos 2010 Afghanistan The Pre Islamic Period Amerika Birlesik Devletleri 1997 24 Eylul 2012 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 16 Agustos 2010 Dupree Nancy Hatch 1977 An Historical Guide To Afghanistan Chapter 3 Sites in Perspective 2 bas Amerika Birlesik Devletleri Afghan Air Authority Afghan Tourist Organization s 492 Erisim tarihi 22 Agustos 2010 Shroder John Ford 2006 Microsoft Encarta Online Encyclopedia Microsoft Corporation 31 Ekim 2009 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 31 Ekim 2009 Alexander and Macedonian Rule 330 ca 150 B C United States Library of Congress Country Studies on Afghanistan 1997 29 Subat 2020 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 31 Ekim 2010 Kingdoms of South Asia Afghanistan Southern Khorasan Arachosia The History Files 27 Mart 2019 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 16 Agustos 2010 Barry Bearak Former King of Afghanistan Dies at 92 19 Nisan 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde The New York Times 23 Temmuz 2007 Amnesty International Document Afghanistan Further Information on Fear for Safety and New Concern Deliberate and Arbitrary Killings Civilians in Kabul 16 November 1995 Accessed at Archived copy 14 Subat 2020 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 18 Ekim 2014 Coll Ghost Wars New York Penguin 2005 14 Dis baglantilarCIA World Factbook6 Kasim 2015 tarihinde Wayback Machine sitesinde Ingilizce Afganistan ile ilgili bu madde taslak seviyesindedir Madde icerigini genisleterek Vikipedi ye katki saglayabilirsiniz