Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Agaçer Şeridi Savaşı ya da bir diğer adı ile Noel Savaşı, Afrika kıtasında yer alan Burkina Faso ile Mali arasında sınır anlaşmazlığı nedeniyle 25 Aralık ile 30 Aralık 1985 tarihinde yaşanan kısa süreli savaştır.
| Agaçer Şeridi Savaşı | |||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
 | |||||||||
| |||||||||
| Taraflar | |||||||||
 Burkina Faso |  Mali | ||||||||
| Komutanlar ve liderler | |||||||||
| Thomas Sankara | Moussa Traoré | ||||||||
| Güçler | |||||||||
| 4.600 | 7.600 | ||||||||
| Kayıplar | |||||||||
| 141 | 38 | ||||||||
Bölgenin geçmişi
Savaşa neden olan Agaçer çöl şeridinde ki bölgede var olan dört köy Mali kontrolünde bir bölgeydi. Fransa'nın koloni döneminde belirlediği sınır çizgileri sonucunda Burkina Faso'da kalan bölge için Mali, idareyi yeniden ele alabilmek adına askeri müdahalede bulunmuştur.
Mali ile Burkina Faso (o tarihte Yukarı Volta) bu bölge için bu savaştan önce de, Aralık 1974 tarihinde de karşı karşıya gelmiş, karşılıklı silahların çekildiği ve kurşun atıldığı bu olay daha fazla büyümeden sona erdirilmiştir. O dönem Senegal devlet başkanı Léopold Sédar Senghor arabuluculuğunda aralarında Togo, Nijer ve Gine temsilcilerinin de bulunduğu komisyon kurulması Mali ve Burkina Faso tarafından kararlaştırılmış ve kabul edilmiştir. Bölgeyi harita bazında, etnik grup bazında inceleyerek sınır çizgisini belirleme konusunda çalışma yapacağı açıklanan bu komisyon hayata geçirilememiştir.
Noel Savaşı
Burkina Faso'da gerçekleştirilen nüfus sayımı doğrultusunda bölgeye 14 Aralık 1985'te ayak basan sayım memurlarını, bölgeyi kendi toprağı olarak gören Mali'nin sınır ihlali yapmakla suçlaması neticesinde askeri müdahale de bulunarak memurların görevlerini yapmasını engellemiştir. Bu olay üzerine Burkina Faso birlikleri memurlara yardım edebilmek adına sınıra sevk edilmiştir. Burkina Faso birliklerinin sınıra gelmesi sonucunda Mali devlet başkanı Moussa Traoré, mevkidaşı Thomas Sankara'yı birliklerini geri çekmesi yönünde uyarmıştır. Burkina Faso birlikleri 20 Aralık 1985'te geri çekilmesine rağmen Mali birlikleri 25 Aralık 1985'te karşı saldırıya geçerek Burkina Faso'ya saldırmıştır. Bu olay üzerin Burkina Faso seferberlik ilan etmiş, 30 Aralık 1985 tarihine kadar süren çatışmalarda çoğunluğu sivil halk olmak üzere can kayıpları yaşanmıştır.
Ateşkes
26 Aralık ve 27 Aralık 1985 tarihlerinde Libya'nın Afrika Birliği Bakanı Ali Abdel Salam al-Traiki ve Afrika Birliği Örgütü önderliğinde iki ateşkes çağrısı yapılsa da, başarı sağlanamamıştır. Üçüncü bir deneme için girişimde bulunan ve her iki devletin haricinde Senegal, Fildişi Sahili, Moritanya, Nijer ve Togo'nun da dahil olduğu Batı Afrika Savunma Paktı (Accord de non-agression et de défense) (ANAD), bu girişimde başarılı olarak 30 Aralık 1985'te ateşkes ilan edilmesini sağlamıştır.
Uluslararası Adalet Divanı kararı
Ateşkes neticesinde her iki ülkede haklarını aramak için Uluslararası Adalet Divanı'na başvuruda bulunarak konunun çözümünü istemişlerdir. UAD, 10 Ocak 1986'da yaptığı çağrı ile her iki ülke birliklerinin de bölgeden çekilmesini talep etmiş, 17 Ocak 1986 tarihinde de ANAD toplantısı için Yamoussoukro'da bulunan her iki ülkenin devlet başkanı da birliklerini çekmeye hazır olduklarını ifade etmişlerdir.
22 Aralık 1986 tarihinde UAD tarafından açıklanan karar uyarınca tartışmalı bölgenin üç nehir bölgesi olarak adlandırılan güney kesimleri Burkina Faso'ya verilirken, Mali kuzeyde kalan dört köy ve çevresini elde etmiştir. UAD tarafından açıklanan bu karar sonrasında her iki ülkede yaptıkları açıklamada kararı kabul ettiklerini beyan etmişlerdir.
Kaynakça
- ^ Revue génerale de droit international public, Jg. 79 (1975), Sayfa 834
- ^ Uluslararası Adalet Divanı: Affaire du différend frontalier (Burkina Faso/République du Mali). Den Haag 2007, Sayfa 58.
- ^ Arès, Société pour le développement des études de défense et de sécurité internationale (SDEDSI) tarafından yayımlanmıştır, Lyon, Jg. 8 (1986), Sayfa 187
- ^ Emmanuel Salliot: A review of past security events in the Sahel 1967. Sayfa 22
- ^ Uluslararası Adalet Divanı kararı: Case Concerning The Frontier Dispute (Burkina Faso/Republic Of Mali). 22 Aralık 1986 kararı UAD:Burkina Faso-Mali sınır anlaşmazlığı kararı 18 Ocak 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
Dış bağlantılar
- Uluslararası Adalet Divanı: Affaire du différend frontalier (Burkina Faso/République du Mali). Accord, compromis, mémoire du Burkina Faso et annexes au mémoire. United Nations Publications, Den Haag 2007
- Frank Pfetsch: Konflikte seit 1945 – Schwarzafrika. Daten – Fakten – Hintergründe. Ploetz Yayınevi, Freiburg 1990
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Agacer Seridi Savasi ya da bir diger adi ile Noel Savasi Afrika kitasinda yer alan Burkina Faso ile Mali arasinda sinir anlasmazligi nedeniyle 25 Aralik ile 30 Aralik 1985 tarihinde yasanan kisa sureli savastir Agacer Seridi SavasiTarihAralik 1985BolgeBurkina Faso Mali siniriSebepSinir anlasmazligiSonucSinir seridinin her iki taraf arasinda bolusulmesiTaraflarBurkina FasoMaliKomutanlar ve liderlerThomas SankaraMoussa TraoreGucler4 6007 600Kayiplar14138Bolgenin gecmisiSavasa neden olan Agacer col seridinde ki bolgede var olan dort koy Mali kontrolunde bir bolgeydi Fransa nin koloni doneminde belirledigi sinir cizgileri sonucunda Burkina Faso da kalan bolge icin Mali idareyi yeniden ele alabilmek adina askeri mudahalede bulunmustur Mali ile Burkina Faso o tarihte Yukari Volta bu bolge icin bu savastan once de Aralik 1974 tarihinde de karsi karsiya gelmis karsilikli silahlarin cekildigi ve kursun atildigi bu olay daha fazla buyumeden sona erdirilmistir O donem Senegal devlet baskani Leopold Sedar Senghor arabuluculugunda aralarinda Togo Nijer ve Gine temsilcilerinin de bulundugu komisyon kurulmasi Mali ve Burkina Faso tarafindan kararlastirilmis ve kabul edilmistir Bolgeyi harita bazinda etnik grup bazinda inceleyerek sinir cizgisini belirleme konusunda calisma yapacagi aciklanan bu komisyon hayata gecirilememistir Noel SavasiBurkina Faso da gerceklestirilen nufus sayimi dogrultusunda bolgeye 14 Aralik 1985 te ayak basan sayim memurlarini bolgeyi kendi topragi olarak goren Mali nin sinir ihlali yapmakla suclamasi neticesinde askeri mudahale de bulunarak memurlarin gorevlerini yapmasini engellemistir Bu olay uzerine Burkina Faso birlikleri memurlara yardim edebilmek adina sinira sevk edilmistir Burkina Faso birliklerinin sinira gelmesi sonucunda Mali devlet baskani Moussa Traore mevkidasi Thomas Sankara yi birliklerini geri cekmesi yonunde uyarmistir Burkina Faso birlikleri 20 Aralik 1985 te geri cekilmesine ragmen Mali birlikleri 25 Aralik 1985 te karsi saldiriya gecerek Burkina Faso ya saldirmistir Bu olay uzerin Burkina Faso seferberlik ilan etmis 30 Aralik 1985 tarihine kadar suren catismalarda cogunlugu sivil halk olmak uzere can kayiplari yasanmistir Ateskes26 Aralik ve 27 Aralik 1985 tarihlerinde Libya nin Afrika Birligi Bakani Ali Abdel Salam al Traiki ve Afrika Birligi Orgutu onderliginde iki ateskes cagrisi yapilsa da basari saglanamamistir Ucuncu bir deneme icin girisimde bulunan ve her iki devletin haricinde Senegal Fildisi Sahili Moritanya Nijer ve Togo nun da dahil oldugu Bati Afrika Savunma Pakti Accord de non agression et de defense ANAD bu girisimde basarili olarak 30 Aralik 1985 te ateskes ilan edilmesini saglamistir Uluslararasi Adalet Divani karariAteskes neticesinde her iki ulkede haklarini aramak icin Uluslararasi Adalet Divani na basvuruda bulunarak konunun cozumunu istemislerdir UAD 10 Ocak 1986 da yaptigi cagri ile her iki ulke birliklerinin de bolgeden cekilmesini talep etmis 17 Ocak 1986 tarihinde de ANAD toplantisi icin Yamoussoukro da bulunan her iki ulkenin devlet baskani da birliklerini cekmeye hazir olduklarini ifade etmislerdir 22 Aralik 1986 tarihinde UAD tarafindan aciklanan karar uyarinca tartismali bolgenin uc nehir bolgesi olarak adlandirilan guney kesimleri Burkina Faso ya verilirken Mali kuzeyde kalan dort koy ve cevresini elde etmistir UAD tarafindan aciklanan bu karar sonrasinda her iki ulkede yaptiklari aciklamada karari kabul ettiklerini beyan etmislerdir Kaynakca Revue generale de droit international public Jg 79 1975 Sayfa 834 Uluslararasi Adalet Divani Affaire du differend frontalier Burkina Faso Republique du Mali Den Haag 2007 Sayfa 58 Ares Societe pour le developpement des etudes de defense et de securite internationale SDEDSI tarafindan yayimlanmistir Lyon Jg 8 1986 Sayfa 187 Emmanuel Salliot A review of past security events in the Sahel 1967 Sayfa 22 Uluslararasi Adalet Divani karari Case Concerning The Frontier Dispute Burkina Faso Republic Of Mali 22 Aralik 1986 karari UAD Burkina Faso Mali sinir anlasmazligi karari 18 Ocak 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde Dis baglantilarUluslararasi Adalet Divani Affaire du differend frontalier Burkina Faso Republique du Mali Accord compromis memoire du Burkina Faso et annexes au memoire United Nations Publications Den Haag 2007 Frank Pfetsch Konflikte seit 1945 Schwarzafrika Daten Fakten Hintergrunde Ploetz Yayinevi Freiburg 1990