Agrigento (Sicilyaca: Girgenti, Grekçe: Akragas, Latince: Agrigentum, Arapça: Kerkent), İtalya'nın güneybatısındaki Sicilya Özerk Bölgesi'nde, Agrigento iline bağlı ve Napoli şehrinin merkezinin 20 km kuzeybatısından bulunan bir kent ve bir komün.
Agrigento Girgenti | |
---|---|
Comune di Agrigento | |
Arma | |
Agrigento | |
Ülke | İtalya |
Bölge | Sicilya Özerk Bölgesi |
İl | Agrigento ili |
İdare | |
• Belediye Başkanı | Francesco Miccichè |
Yüzölçümü | |
• Toplam | 245,32 km² |
Rakım | 230 m |
Nüfus (31 Mart 2016) | |
• Toplam | 59,791 |
• Yoğunluk | 240/km² |
Zaman dilimi | (OAS) |
• Yaz (YSU) | (OAYS) |
Posta kodu | 92100 |
Alan kodu | 0922 |
Resmî site www.comune.agrigento.it |
Coğrafi konumu
Ağrırgento denizi gören ortalama rakımı 230 m olan bir plato üzerinde kurulmuştur. Kuzeyinde bulunan tepelerin zirve sırası şehre biraz doğal bir savunma sağlamaktadır. Şehrin iki tarafında "Hypsas Çayı" ve "Akragas Çayı" adlı iki akarsu bulunur.
Tarihçe
Bu alt başlığın genişletilmesi gerekiyor. Sayfayı düzenleyerek yardımcı olabilirsiniz. |
Nüfus gelişimi
Agrigento'nin belediye sınırları içindeki nüfusu (30.11.2010 itibarıyla) 59.136 kişidir. 19. yüzyıl ve 20. yüzyılda Agrigento'nun nüfusunun gelişmesi şu gösterimde görülebilir:
Kişi
Ekonomi
Bu alt başlığın genişletilmesi gerekiyor. Sayfayı düzenleyerek yardımcı olabilirsiniz. |
Turistik yerler
Ağrigento'da görülebilecek turistik yerler şunlardır:
Antik Akragas şehri
Bu antik şehir kalıntısı, birçok tarafı arkeolojik olarak kazılmamakla beraber, günümüzde çok büyük bir alan kaplamaktadır. Bu alan içinde en önemli kısım bir sıra tepe zirvesi olmakla beraber, "Valle dei Templi (Tapınaklar Vadisi)" ismi verilen kısımdır. Bu özel bölge antik şehrin güneyinde bulunan bir kutsal bölge olup MÖ 6. ve 5. yüzyıllarda yapılan 7 "Dorik" stilli sütunlu anıtsal antik Grek-Romalı tapınağı ihtiva eder. Bu bölge 1997'den itibaren UNESCO Dünya Mirası listesi İtalya listesine alınmıştır. Bu bölgede bulunan en ilgi çekici tapınaklar şunlardır:
- Tempio della Concordia (Concordia Tapınağı): Romalılar tanrıçası Concordia'ya tapınmak için yapılmıştır. Kurulduğu mevki rakımı 430 m'dir. Etrafı 34 tane Dorik stilde sütunla bezenmiştir. Romalılar idaresi sona erdikten sonra tapınak önce Hristiyanlar tarafından etrafındaki kayalıklara mağaralar kazılarak katomb mezarlık olarak kullanılmıştır. MS 579'da Hristiyan basilikaya çevrilmiştir. 6. yüzyılda bir manastıra dönüştürülmüştür. Bu nedenle bu tapınak yıkılmadan, fazla değiştirilmeden günümüze kadar kalabilmiştir.
- Tempio di Zeus o Giove Olimpio (Zeus Olimpio Tapınağı): MÖ 489'de Himera antik Sicilya şehrinin Kartacalılara karşı galibiyeti anısına yapılmıştır. Boyutu 113 m x 56 m olan bu Grek tapınağı dünyada bulunan en büyük boyutlu Grek tapınağıdır. Bu tapınak kullanılmakla beraber yapımı MÖ 406'da şehrin Kartacalılar tarafından fethi ile bitmeden bırakıldığı anlaşılmıştır. Bu tapınağın taşlarının çoğu sonradan 18. yüzyılda "Empedocle" limanının rıhtımlarının yapımında kullanılmıştır.
- Tempio di Castore e Pollüce o dei Dioscuri (Castor ve Pollux veya Dioscuri Tapınağı): Yanlış isim verilmiştir ve gerçekte Grek tanrıçaları Demeter ve kızı Persephone adına yapılmış bir sığınma tapınağıdır. Bu tapınağın taşlarında MÖ 406'da antik şehrin Kartacalılar tarafından ele geçirilmesi sırasında çıkarılan yangının siyah izleri hala görünmektedir.
- Tempio di Giunone (Juno Lacinia Tapınağı)
- Tempio di Eracle (Herkül Tapınağı)
- Tempio di Asclepio (Asklepios Tapınağı)
Bu harabe antik şehirde bulunan diğer önemli kalıntılar şunlardır:
- Hristiyanlik öncesi ve erken Hristiyanlık dönemi mezarlığı: Antik şehrin hemen yanında çok büyük bir "mezarlık (necropolis)" bulunmaktadır ve bu mezarlık kalıntısı da eski eserler koruması altındadır. Antik şehrin kutsal bölgesi dışında da klasik çağlardan kalma diğer mezarlıklara bulunmaktadır.
- Tanrilara kurban sunagi
- Uzerine "San Biagio Kilisesi" yapılmış olan antik Demeter tapınağı yakınında Helenistik dönem öncesi mağara
- Theron Mezarı: Bu bir mezar olmayıp MÖ 1. yüzyılda Heroon (Kahramanlar için kutsal anıt) olarak belgelere geçmiştir. Bu anıt yapı kutsal bölgenin hemen dışındadır ve 13. yüzyıl yapımı "San Nicola Kilisesi"'ne bağlıdır.
- Antik Grek-Romalı şehir harabelerinin büyük bir kısmının arkeolojik kazısı bitmiş veya ilerlemektedir. Hâlen şehirde birçok arkeolojik kazı mevkileri bulunmakta ve yeni kazılar ve kazılarda bulunanların incelenmesi devam etmektedir.
Yeni Agrigento şehri
Yeni Agrigento şehri eski Akragas şehri kalıntıları dışında bulunmaktadır. "Yeni" şehir olmakla beraber bu şehirde, diğer şehirlerde eski sayılabilecek, birçok Orta Çağ ve Barok mimari tıplı yapılar bulunmaktadır.
Bunlar arasında şu yapılar ilgi çekebilir:
- Dini binalar:
- San Geraldo Katedrali: 11. yüzyıl sonlarına doğru yapılmıştır. İsmi Sicilya'yı Araplardan alan Norman Kralı Ruggerio'nun yakın bir akrabası olan Fransız asıllı Grigenti Başpiskoposu Gerlando di Besancon adına adanmıştır.
- Santa Maria Greci Kilisesi: Yapımı 13. yüzyıl. Eski bir antik Grek tapınağı üzerine yapıldığı için "Greci" olarak isimlendirilmiştir. Norman-Gotik mimarı uslubunda cephesi bulunur.
- Şehir kapıları:
- Porta di ponte : Eski Araplara tarafından yapılmış indirilir kaldırılır bir köprünün kalıntıları üzerine 1868'de yapılmıştır.
- Porta Panitteri: 9. yüzyıl yapımı
- Porta dei Saccajoli: 11. yüzyıl yapımı
- Porta di Mare: 15. yüzyıl yapımı
Komşu komünler
Agrigento komünü şu komünlerle sınır komşusudur: , Cattolica Eraclea, Favara, Joppolo Giancaxio, Montallegro, Naro, Palma di Montechiaro, Porto Empedocle, Raffadali, Realmonte, Sant'Angelo Muxaro, Siculiana
Kardeş şehirler
Agrigento'nin şu kentlerle kardeş şehir bağlantıları bulunmaktadır:
Resimler
- Agrigento - Katedral
- Agrigento - "Tempio di Giunone(Juno Tapınağı)"
- Agrigente - Concorde Tapınağı
- Agrigento - Akragas antik şehri tapınak kalıntısı
- Agrigento - San Lorenzo Kilisesi
- Agrigento - San Spirito Kilisesi
- Agrigento - San Domenico Kilisesi
- Agrigento - "Porta di Ponte" Şehir Kapısı
- Agrigento - "Porta Panitteri" Şehir Kapısı
- Agrigento - "Porta dei Saccajoli" Şehir Kapısı
- Agrigento - tarihi bir konak
- Agrigento - "Palazzo Gaetani" Konağı
- Agrigento - "Palazzo Steripinto" Konağı
- Agrigento - plaj
- Agrigento - tren garı
Kaynakça
- ^ Kaynak: İtalyanca Wikipedia "Agrigento" maddesi 10 Eylül 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
Dış bağlantılar
Wikimedia Commons'ta Agrigento ile ilgili ortam dosyaları bulunmaktadır. |
- Agrigento Belediyesi resmi websitesi29 Kasım 1999 tarihinde Wayback Machine sitesinde . (İtalyanca)
- Curlie'de Agrigento (DMOZ tabanlı) (İtalyanca)
- Agrigento ili turizm portali 23 Haziran 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde . (İtalyanca)
- Agrigento "La Valle dei Templi (Tapinaklar Vadisi) webasitesi 17 Temmuz 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde . (İtalyanca)
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Agrigento Sicilyaca Girgenti Grekce Akragas Latince Agrigentum Arapca Kerkent Italya nin guneybatisindaki Sicilya Ozerk Bolgesi nde Agrigento iline bagli ve Napoli sehrinin merkezinin 20 km kuzeybatisindan bulunan bir kent ve bir komun Agrigento GirgentiKomunComune di AgrigentoArmaAgrigentoUlkeItalyaBolgeSicilya Ozerk BolgesiIlAgrigento iliIdare Belediye BaskaniFrancesco MiccicheYuzolcumu Toplam245 32 km Rakim230 mNufus 31 Mart 2016 Toplam59 791 Yogunluk240 km Zaman dilimiUTC 01 00 OAS Yaz YSU UTC 02 00 OAYS Posta kodu92100Alan kodu0922Resmi site www comune agrigento itCografi konumuAgrigento sehrinin Agrigento ili icindeki konumu Agrirgento denizi goren ortalama rakimi 230 m olan bir plato uzerinde kurulmustur Kuzeyinde bulunan tepelerin zirve sirasi sehre biraz dogal bir savunma saglamaktadir Sehrin iki tarafinda Hypsas Cayi ve Akragas Cayi adli iki akarsu bulunur TarihceBu alt basligin genisletilmesi gerekiyor Sayfayi duzenleyerek yardimci olabilirsiniz Nufus gelisimiAgrigento nin belediye sinirlari icindeki nufusu 30 11 2010 itibariyla 59 136 kisidir 19 yuzyil ve 20 yuzyilda Agrigento nun nufusunun gelismesi su gosterimde gorulebilir KisiEkonomiBu alt basligin genisletilmesi gerekiyor Sayfayi duzenleyerek yardimci olabilirsiniz Turistik yerlerAgrigento da gorulebilecek turistik yerler sunlardir Akragas antik sehir ve Agrigante haritasi 1901Concordia Tapinagi planiJuno Lacindia Tapinagi planiHerakles Tapinagi planiAntik Akragas sehri Bu antik sehir kalintisi bircok tarafi arkeolojik olarak kazilmamakla beraber gunumuzde cok buyuk bir alan kaplamaktadir Bu alan icinde en onemli kisim bir sira tepe zirvesi olmakla beraber Valle dei Templi Tapinaklar Vadisi ismi verilen kisimdir Bu ozel bolge antik sehrin guneyinde bulunan bir kutsal bolge olup MO 6 ve 5 yuzyillarda yapilan 7 Dorik stilli sutunlu anitsal antik Grek Romali tapinagi ihtiva eder Bu bolge 1997 den itibaren UNESCO Dunya Mirasi listesi Italya listesine alinmistir Bu bolgede bulunan en ilgi cekici tapinaklar sunlardir Tempio della Concordia Concordia Tapinagi Romalilar tanricasi Concordia ya tapinmak icin yapilmistir Kuruldugu mevki rakimi 430 m dir Etrafi 34 tane Dorik stilde sutunla bezenmistir Romalilar idaresi sona erdikten sonra tapinak once Hristiyanlar tarafindan etrafindaki kayaliklara magaralar kazilarak katomb mezarlik olarak kullanilmistir MS 579 da Hristiyan basilikaya cevrilmistir 6 yuzyilda bir manastira donusturulmustur Bu nedenle bu tapinak yikilmadan fazla degistirilmeden gunumuze kadar kalabilmistir Tempio di Zeus o Giove Olimpio Zeus Olimpio Tapinagi MO 489 de Himera antik Sicilya sehrinin Kartacalilara karsi galibiyeti anisina yapilmistir Boyutu 113 m x 56 m olan bu Grek tapinagi dunyada bulunan en buyuk boyutlu Grek tapinagidir Bu tapinak kullanilmakla beraber yapimi MO 406 da sehrin Kartacalilar tarafindan fethi ile bitmeden birakildigi anlasilmistir Bu tapinagin taslarinin cogu sonradan 18 yuzyilda Empedocle limaninin rihtimlarinin yapiminda kullanilmistir Tempio di Castore e Polluce o dei Dioscuri Castor ve Pollux veya Dioscuri Tapinagi Yanlis isim verilmistir ve gercekte Grek tanricalari Demeter ve kizi Persephone adina yapilmis bir siginma tapinagidir Bu tapinagin taslarinda MO 406 da antik sehrin Kartacalilar tarafindan ele gecirilmesi sirasinda cikarilan yanginin siyah izleri hala gorunmektedir Tempio di Giunone Juno Lacinia Tapinagi Tempio di Eracle Herkul Tapinagi Tempio di Asclepio Asklepios Tapinagi Bu harabe antik sehirde bulunan diger onemli kalintilar sunlardir Hristiyanlik oncesi ve erken Hristiyanlik donemi mezarligi Antik sehrin hemen yaninda cok buyuk bir mezarlik necropolis bulunmaktadir ve bu mezarlik kalintisi da eski eserler korumasi altindadir Antik sehrin kutsal bolgesi disinda da klasik caglardan kalma diger mezarliklara bulunmaktadir Tanrilara kurban sunagi Uzerine San Biagio Kilisesi yapilmis olan antik Demeter tapinagi yakininda Helenistik donem oncesi magara Theron Mezari Bu bir mezar olmayip MO 1 yuzyilda Heroon Kahramanlar icin kutsal anit olarak belgelere gecmistir Bu anit yapi kutsal bolgenin hemen disindadir ve 13 yuzyil yapimi San Nicola Kilisesi ne baglidir Antik Grek Romali sehir harabelerinin buyuk bir kisminin arkeolojik kazisi bitmis veya ilerlemektedir Halen sehirde bircok arkeolojik kazi mevkileri bulunmakta ve yeni kazilar ve kazilarda bulunanlarin incelenmesi devam etmektedir Yeni Agrigento sehri Yeni Agrigento sehri eski Akragas sehri kalintilari disinda bulunmaktadir Yeni sehir olmakla beraber bu sehirde diger sehirlerde eski sayilabilecek bircok Orta Cag ve Barok mimari tipli yapilar bulunmaktadir Bunlar arasinda su yapilar ilgi cekebilir Dini binalar San Geraldo Katedrali 11 yuzyil sonlarina dogru yapilmistir Ismi Sicilya yi Araplardan alan Norman Krali Ruggerio nun yakin bir akrabasi olan Fransiz asilli Grigenti Baspiskoposu Gerlando di Besancon adina adanmistir Santa Maria Greci Kilisesi Yapimi 13 yuzyil Eski bir antik Grek tapinagi uzerine yapildigi icin Greci olarak isimlendirilmistir Norman Gotik mimari uslubunda cephesi bulunur Sehir kapilari Porta di ponte Eski Araplara tarafindan yapilmis indirilir kaldirilir bir koprunun kalintilari uzerine 1868 de yapilmistir Porta Panitteri 9 yuzyil yapimi Porta dei Saccajoli 11 yuzyil yapimi Porta di Mare 15 yuzyil yapimiKomsu komunlerAgrigento komunu su komunlerle sinir komsusudur Cattolica Eraclea Favara Joppolo Giancaxio Montallegro Naro Palma di Montechiaro Porto Empedocle Raffadali Realmonte Sant Angelo Muxaro SiculianaKardes sehirlerAgrigento nin su kentlerle kardes sehir baglantilari bulunmaktadir Valenciennes Fransa Perm Rusya Tampa Florida Amerika Birlesik DevletleriResimlerAgrigento Agrigento Katedral Agrigento Tempio di Giunone Juno Tapinagi Agrigente Concorde Tapinagi Agrigento Akragas antik sehri tapinak kalintisi Agrigento San Lorenzo Kilisesi Agrigento San Spirito Kilisesi Agrigento San Domenico Kilisesi Agrigento Porta di Ponte Sehir Kapisi Agrigento Porta Panitteri Sehir Kapisi Agrigento Porta dei Saccajoli Sehir Kapisi Agrigento tarihi bir konak Agrigento Palazzo Gaetani Konagi Agrigento Palazzo Steripinto Konagi Agrigento plaj Agrigento tren gariKaynakca Kaynak Italyanca Wikipedia Agrigento maddesi 10 Eylul 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde arsivlendi Dis baglantilarWikimedia Commons ta Agrigento ile ilgili ortam dosyalari bulunmaktadir Agrigento Belediyesi resmi websitesi29 Kasim 1999 tarihinde Wayback Machine sitesinde Italyanca Curlie de Agrigento DMOZ tabanli Italyanca Agrigento ili turizm portali 23 Haziran 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde Italyanca Agrigento La Valle dei Templi Tapinaklar Vadisi webasitesi 17 Temmuz 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde Italyanca