Bu maddedeki bilgilerin için ek kaynaklar gerekli.Şubat 2023) () ( |
Bu madde ansiklopedik bir içerik için alıntılar içeriyor. |
Ahçıpsı (Abhazca: Аҳҷыԥы), Krasnaya Polyana bölgesi de dahil olmak üzere modern Krasnodar Bölgesi ve Abhazya sınırındaki Mzımta Nehri'nin (Açıpse Nehri) üst kesimlerinde yaşayan bir Abhaz dağ kabilesidir. Bazı devrim öncesi Rus yazarlar topluluğu (Abhazca: Мдаҩаа) dahil ederken, diğerleri Medovey ve Ahçıpsı'yı iki farklı komşu topluluk olarak tanımlamıştır.
Tarihçe
Ahçıpsılar hakkında en eski bilgiler, 17. yüzyıl ortalarında Türk seyyah Evliya Çelebi'nin Seyahatnâme adlı eserinde bulunur. Yazar, o dönemin Ahçıpsı nüfuunun 10.000 kişiye kadar çıktığını bildirmiştir. 18. yüzyılın sonunda, de dahil olmak üzere Rus tarihçiler arasında Ahçıpsılara atıflar yapılmıştır. 1835'te Mımta Nehri'nin üst kısımlarını ziyaret eden ilk Rus, çarlık ordusundan subay Baron 'ydu:
Mdzımta Nehri'nin yukarı kesimlerinde ... yamaçlar boyunca ve bahsedilen nehirlerin geçitlerini oluşturan dağların eteğindeki küçük açıklıklarda yaşayan Ahçıpsı toplumunu tanımladı. Birbirinden oldukça uzak bir mesafede ayrılmış (toplamda 200'e kadar olan) evler yaklaşık beş mil boyunca dağılmıştır ve her ailenin evinin yakınında bir bahçesi ve mısır ve gomi ekilmiş küçük bir tarlası vardır. Köyün kendisine ulaşım son derece zordur ve dar, kayalık bir yoldur, genellikle büyük taş kütleleriyle doludur ... Mdzımta'nın dik kıyısında dik bir şekilde kaybolur, içinden iki asma köprü vardır, bunların yanında atlarla geçmek için geçitler de vardır. Burada hakim olan Marşan soyadı son derece fazladır, daha yaşlı ve halk arasında daha saygın olan Dudarukua Bagarkan-ipa Marşan'dır
Önde gelen Kafkas araştırmacılarından biri olan etnograf Adolf Berge, Sadz (Abhazca: Асаӡаа) ve Ahçıpsı topluluklarını da içeren Abhaz alt gruplarını derlemiştir:
Ahçıpsılar Pshu ve Mzımta'nın (abh. Мӡымҭа) üst kesimlerinde yaşıyorlar. Kimseye itaat etmez, savaşçı, cesur ruhlarıyla ayırt edilirler ve Ubıhlarla yakın ilişki içindedirler. Önemli bir nüfusa sahip olan son derece dağlık arazi, onları fethetmeyi zorlaştırıyor. O kabileye giden tek toplu yol Pshu topraklarından geçiyor, ancak ona deniz tarafından erişim yok. Ahçıpsı'yı fethederek, tüm Sadz kabilesinin itaat sorunu çözülebilir ve Ubıhların topraklarına giden yol açılır.
Rus Coğrafya Derneği üyesi (1848), Moskova Üniversitesi Rus Tarihi ve Eski Eserler Derneği Başkan Yardımcısı (1857-1858) onlar hakkında yazdı;
deniz kıyısından ve dağ geçitlerine yaklaşırken üç Abhaz topluluğu yaşıyor: Akçıpsı, Aibga ve Pshu; bazıları bunları Ciget olarak sınıflandırırken, bazıları medozyu veya medovevler adlı özel bir isimden bahsediyor.Ahçıpsılar; Pshu ve Mzımta nehirlerinin üst kesimlerinde yaşıyorlar. Kimseye bağlı olmayan, militan ve vahşi ruhlarıyla ayırt edilirler. Komşuları olan Ubıhlarla yakın temas halinde olmuşlar ve onların girişimlerine katılmışlardır.
Ahçıpsı nüfusunun tamamı Kafkas Savaşı'nın sona ermesinden sonra Osmanlı İmparatorluğu'na Çerkes Soykırımı çerçevesinde tehcir edildi.
Kaynakça
- ^ Колесникова, Алина. . SCAPP (Rusça). 22 Şubat 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Şubat 2023.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Bu maddedeki bilgilerin dogrulanabilmesi icin ek kaynaklar gerekli Lutfen guvenilir kaynaklar ekleyerek maddenin gelistirilmesine yardimci olun Kaynaksiz icerik itiraz konusu olabilir ve kaldirilabilir Kaynak ara Ahcipsilar haber gazete kitap akademik JSTOR Subat 2023 Bu sablonun nasil ve ne zaman kaldirilmasi gerektigini ogrenin Bu madde ansiklopedik bir icerik icin cok fazla veya cok uzun alintilar iceriyor Alintilari ozetleyerek maddenin iyilestirilmesine yardimci olun Dogrudan alintilari Vikisoz e aktarmayi dusunebilirsiniz Ahcipsi Abhazca Aҳҷyԥy Krasnaya Polyana bolgesi de dahil olmak uzere modern Krasnodar Bolgesi ve Abhazya sinirindaki Mzimta Nehri nin Acipse Nehri ust kesimlerinde yasayan bir Abhaz dag kabilesidir Bazi devrim oncesi Rus yazarlar toplulugu Abhazca Mdaҩaa dahil ederken digerleri Medovey ve Ahcipsi yi iki farkli komsu topluluk olarak tanimlamistir TarihceAhcipsilar hakkinda en eski bilgiler 17 yuzyil ortalarinda Turk seyyah Evliya Celebi nin Seyahatname adli eserinde bulunur Yazar o donemin Ahcipsi nufuunun 10 000 kisiye kadar ciktigini bildirmistir 18 yuzyilin sonunda de dahil olmak uzere Rus tarihciler arasinda Ahcipsilara atiflar yapilmistir 1835 te Mimta Nehri nin ust kisimlarini ziyaret eden ilk Rus carlik ordusundan subay Baron ydu Mdzimta Nehri nin yukari kesimlerinde yamaclar boyunca ve bahsedilen nehirlerin gecitlerini olusturan daglarin etegindeki kucuk acikliklarda yasayan Ahcipsi toplumunu tanimladi Birbirinden oldukca uzak bir mesafede ayrilmis toplamda 200 e kadar olan evler yaklasik bes mil boyunca dagilmistir ve her ailenin evinin yakininda bir bahcesi ve misir ve gomi ekilmis kucuk bir tarlasi vardir Koyun kendisine ulasim son derece zordur ve dar kayalik bir yoldur genellikle buyuk tas kutleleriyle doludur Mdzimta nin dik kiyisinda dik bir sekilde kaybolur icinden iki asma kopru vardir bunlarin yaninda atlarla gecmek icin gecitler de vardir Burada hakim olan Marsan soyadi son derece fazladir daha yasli ve halk arasinda daha saygin olan Dudarukua Bagarkan ipa Marsan dir Onde gelen Kafkas arastirmacilarindan biri olan etnograf Adolf Berge Sadz Abhazca Asaӡaa ve Ahcipsi topluluklarini da iceren Abhaz alt gruplarini derlemistir Ahcipsilar Pshu ve Mzimta nin abh Mӡymҭa ust kesimlerinde yasiyorlar Kimseye itaat etmez savasci cesur ruhlariyla ayirt edilirler ve Ubihlarla yakin iliski icindedirler Onemli bir nufusa sahip olan son derece daglik arazi onlari fethetmeyi zorlastiriyor O kabileye giden tek toplu yol Pshu topraklarindan geciyor ancak ona deniz tarafindan erisim yok Ahcipsi yi fethederek tum Sadz kabilesinin itaat sorunu cozulebilir ve Ubihlarin topraklarina giden yol acilir Rus Cografya Dernegi uyesi 1848 Moskova Universitesi Rus Tarihi ve Eski Eserler Dernegi Baskan Yardimcisi 1857 1858 onlar hakkinda yazdi deniz kiyisindan ve dag gecitlerine yaklasirken uc Abhaz toplulugu yasiyor Akcipsi Aibga ve Pshu bazilari bunlari Ciget olarak siniflandirirken bazilari medozyu veya medovevler adli ozel bir isimden bahsediyor Ahcipsilar Pshu ve Mzimta nehirlerinin ust kesimlerinde yasiyorlar Kimseye bagli olmayan militan ve vahsi ruhlariyla ayirt edilirler Komsulari olan Ubihlarla yakin temas halinde olmuslar ve onlarin girisimlerine katilmislardir Ahcipsi nufusunun tamami Kafkas Savasi nin sona ermesinden sonra Osmanli Imparatorlugu na Cerkes Soykirimi cercevesinde tehcir edildi Kaynakca Kolesnikova Alina SCAPP Rusca 22 Subat 2019 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 19 Subat 2023