Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Kabaağaçlızade Ahmed Cevad Paşa (1851, Şam - 10 Ağustos 1900, İstanbul) (kısaca Ahmed Cevad Paşa veya ailesi, Şakir Paşa ailesi olarak bilindiğinden Cevad Şakir Paşa şeklinde de anılır) Osmanlı Devleti'nin 19. yüzyıl kumandan ve sadrazamlarındandır. II. Abdülhamit saltanatında 4 Eylül 1891 - 9 Haziran 1895 tarihleri arasında sadrazamlık yaptı; devrin en önemli konusu olan Ermeni sorunu ile ilgilendi. Askerlik ve devlet adamlığının yanı sıra devrinin bir aydını olarak tarih yazarlığı yapan ve çeşitli bilimsel konularda eserler veren Ahmet Cevat Paşa'nın en önemli eseri "Tarih-i Askeri Osmani" (Osmanlı İmparatorluğu Askeri Tarihi)’dir.
| Kabaağaçlızade Ahmed Cevad Paşa | |
|---|---|
 | |
| Osmanlı Sadrazamı | |
| Görev süresi 4 Eylül 1891 - 9 Haziran 1895 | |
| Hükümdar | II. Abdülhamid |
| Yerine geldiği | Kâmil Paşa |
| Yerine gelen | Mehmed Said Paşa |
| Girit Vali Vekili ve Fevkalade Komutanı | |
| Görev süresi 24 Temmuz 1897 - 10 Ekim 1898 | |
| Hükümdar | II. Abdülhamid |
| Kişisel bilgiler | |
| Doğum | 1851 Şam, Osmanlı İmparatorluğu |
| Ölüm | 10 Ağustos 1900 (49 yaşında) İstanbul, Osmanlı İmparatorluğu |
| Bitirdiği okul | Mekteb-i Erkân-ı Harbiye |
| Mesleği | Asker, siyasetçi |
| Dini | Sünni İslam |
| Askerî hizmeti | |
| Bağlılığı |  Osmanlı İmparatorluğu |
| Branşı |  Osmanlı ordusu |
| Hizmet yılları | 1865-1900 |
| Rütbesi | Müşir |
| Komutası | 5. Ordu |
| Çatışma/savaşları | 93 Harbi |
Şakir Paşa ailesi olarak anılagelen ve sanat alanında pek çok tanınmış kişiyi yetiştirmiş ailenin bir ferdi; Cevat Şakir Kabaağaçlı'nın amcasıdır.
Hayatı
İlk yılları
Şûra-yı Askeri üyesi Afyonlu Kabaağaçlızade Mustafa Asım Bey ile Suriye Türkmenleri’nin ileri gelen ailelerinden Hattatzade Hüseyin Efendi’nin kızı Zehra Hanım'in oğludur. Anne ve babasını henüz 12 yaşında iken kaybetti. Daha sonra şeyhülislamlık görevinde de bulunan aile dostları Rumeli kazaskeri tarafından himaye edildi. İlk öğrenimini Bursa ve İstanbul'da yaptıktan sonra Harbiye'ye girdi. Çok başarılı bir öğrenciydi. Mekteb-i Harbiye'den 1869 yılında mezuniyetinden sonra Mekteb-i Erkân-ı Harbiye'ye alındı ve 1871 yılında birincilikle mezun oldu.
Kariyeri
1871 yılında Kolağası rütbesine terfi etti. Askeri görevlerinin yanı sıra "El-Ma’lûmâtü’l-Kâfiye fî Ahvâl-il-Memâlik-il-Osmâniyye" adlı bir eser yazarak Sultan Abdülaziz'e sundu ve bu çalışmasından ötürü binbaşı rütbesine terfi ettirildi.
93 Harbi
93 Harbi nde Tuna ordusunda görev aldı. Cephedeki başarıları nedeniyle çeşitli nişanlarla ödüllendirildi ve Şubat 1878'de miralay rütbesine terfi ettirildi.
Yayıncılık
1880 yılında Erkan-ı Harbiye Dairesi Altıncı Muhaberat-ı Umumiye şubesinde göreve başladı. Resmi ordu gazetesi olan Ceride-i Askeriye'nin yazı işleri müdürlüğünü yaptı; dergide kendi yazıları da yayımlandı. Bir yandan da Ekim 1879 tarihinden itibaren "Yadigâr" isimli bir dergiyi yayınlamaya başladı. On beş günde bir çıkarılan bu dergi; fen, sanayi, coğrafya, tarih, ahlak gibi konularda yazılar yayımlamaktaydı.
Sınır Belirleme Komisyonu Görevleri
1881 yılında yazı işleri müdürlüğü görevine ek olarak; 93 Harbi sonrasında imzalanan Berlin Antlaşması gereği Osmanlı Devleti ile Yunanistan, Sırbistan, Rusya arasındaki sınırları belirlemek için oluşturulan komisyonlarda görev aldı.
Çetine (Karadağ) Elçiliği
93 Harbi'nden sonra Berlin Antlaşması ile bağımsızlığını elde eden Karadağ'a 1884 yılında elçi olarak tayin edildi ve bu göreve giderken Mirliva rütbesine terfi etti ve Paşa oldu. Burada dört yıl kalan Paşa, ülke içinde Prens Nikola'nin davetlisi olarak Sultan Abdülhamid'in izniyle yurt gezilerine katildi. 1884 yılının Mayıs ayında çıktıkları ve bir ay süren seyahatin ardından, gözlemlerini ve seyahatnamesini bir lahiya olarak Sultan Abdülhamid'e sundu. Görevi müddetince Osmanlı-Karadağ ilişkilerine büyük katkı sunmuştur. Görevi sırasında rahatsızlanması sebebiyle Viyana'ya gitmek için izin istediyse de, yeni bir göreve atanmak üzere İstanbul'a gelmesi çağrıldı.
Girit Vali Vekilliği ve Fevkalade Komutanlığı
Sultan II. Abdülhamid'in dikkatini çeken ve takdirini kazandı, dönüşünden sonra İstanbul'da Teftiş-i Askerî Komisyonu üyeliğine getirildi. Girit'teki karışıklıklar üzerine Girit fevkalade kumandanlık ve vali vekilliğine tayin edildi. Göreve geldiğinde adanın tarihi, coğrafi, sosyal durumu hakkında bir layiha hazırlayarak padişah II. Abdülhamid'e sundu, isyanın sebebi olarak Hristiyan halka aşırı imtiyazlar tanınmasını gösterdi. İki yıl süren valiliği sırasında Adadaki Müslüman ve Hristiyan halk arasında huzur ortamı oluşturmak için yoğun çaba harcadı. Buradaki başarısına karşılık 40 yaşında Müşir rütbesine yükseltildi.
Sadrazamlığı
Girit valiliğinde gösterdiği başarı üzerine 1891 yılında da sadrazam olarak atandı ve bu görevi dört yıl sürdürdü.
3 yılı aşkın sadrazamlığı esnasında takip ettiği siyaset, iç ve dış barışı korumak oldu. Sadrazamlığı sırasında daha çok Ermeni olayları ve bu olayların yarattığı diplomatik sorunlar ile uğraştı. Kendi kararlarının kabul edilmesi konusunda aşırı ısrarcı olan Paşa, 1894 yılında sadrazamlıktan azledilerek Nişantaşı'ndaki evinde ikamete mecbur edildi.
Girit Kumandanlığı
Girit'te yeniden karışıklıkların çıkması üzerine, "Girit Fırka-i Askerîye" kumandanlığına atanarak 1897 yılında adaya gönderildi. Girit'te Avrupa devletleri tarafından özel bir yönetim tarzının empoze edileceği anlaşılıp, bu arada da Almanya İmparatoru Kayzer II. Wilhelm'in nun Suriye ve Filistin'e seyahat yapması kesinleşince, Cevat Şakir Paşa Kayzer'in mihmandarlığına getirildi; yerine Ferik Osman Nuri Paşa atandı.
Alman İmparatoru’na Mihmandarlık
İstanbul'a gelip Kudüs'e kadar uzanan bir seyahat yapacak olan İmparator II. Wilhelm'im seyahatinin güvenliği için gerekli önlemleri almakla görevlendirildi. Bu görevi başarılı bir şekilde yerine getirdi; İmparator 16 Kasım 1898 tarihinde seyahatini tamamladı. Görevinin ardından İstanbul'a dönmesine izin verilmedi ve 5. Ordu Komutanı olarak görevlendirildi.
Ölümü
5. Ordu Komutanı olarak görev yaptığı Şam'da rahatsızlandı. Doktorların verdiği raporla İstanbul'a geldi ve 1900 yılında öldü. Fatih'te anne ve babasının mezarlarının bulunduğu Emir Buhari Camii haziresine defnedildi. 1901 yılında Mimar Kemaleddin tarafından mezarının bulunduğu yere bir türbe inşa edildi.
Cevat Paşa Kütüphanesi
Sadrazamlığı esnasında Babıali bahçesine memurların boş zamanlarında kitap okumaları için yaptırdığı kütüphane bugün de “Cevat Paşa Kütüphanesi" adı ile anılmakta olup, Başbakanlık Osmanlı Arşivleri'nin bir deposudur. Sadrazamlğı sırasında Arkeoloji Müzesi’ne hediye ettiği kişisel kitaplığı müze kütüphanesinin çok değerli bir koleksiyonunu oluşturur
Eserleri
- Ma‛lumatu’l-Kafiye fi-Memaliki’l-Osmaniye: Osmanlı Devletinin kara ve deniz kuvvetleri, coğrafyası, yeryüzü şekilleri gibi konularda bilgiler içerir. Askeri liselerde Abdülaziz devrinde ders kitabı olarak okutulmuştur.
- Tarih-i Askeri Hulasası: 1700 yılına kadar gerçekleşen ünlü savaşlar hakkında bilgiler içerir.
- Fabre, Sema yahut kozmoğrafya: yeryüzünün ölçülmesi, aya seyahat, yeryüzünün aydan görünüşü gibi konular içeren çeviri bir eserdir.
- Tarih-i Osmani: Osmanlı Devleti’nin kuruluşundan Niğbolu Savaşı’na kadar geçen olaylar
- Mısır Mesalihine Dair İradat-ı Seniyye: Mısır işlerine dair 1839-1894 arasında çıkmış irade-i seniyyeler.
- Mecmu’atu’s-Sanayi: Kimyanın Sanayiye uygulanması ile ilgili bir eser.
- Yadigâr: 15 günde bir çıkan Yadigar dergisinde yayımlanmış yazıların bir araya getirildiği eserdir
- Tarih-i Askeri Osmânî: Osmanlı İmparatorluğu'nda meydana getirilmiş çeşitli askeri kurumlar, 1826 yılına kadarki önemli savaşlar hakkında bilgi veren eser. Ahmet Cevat Paşa, 10 cilt içinde 20 eser yazmayı planlamıştı. 3 cilt içinde 5 kitap yazabildi, bunlardan yalnız Yeniçeriler e ait olan birinci cildi basılmıştır. Ayrıca kıyafetleri ve o devrin silah ve teçhizatını gösterir bir albümü Paris’te basılmıştır.
Ailesi hakkında
Ahmed Cevad Paşa iki defa evlenmiş, ikinci evliliğini Çerkez kökenli Nimet Hanım ile yapmıştır ve Tek bir kızı Fehime Hanım dünyada gelmiş.
Kaynakça
- ^ a b c d e f g h Ahmet Hilmi Çoban, Ahmet Cevat Paşa’nın Târih-i Askerî-i Osmânî (Kitâb-ı Râbi) Adlı Eserinin Transkripsiyonlu Metni, Afyon Kocatepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Yüksek Lisans Tezi, Afyonkarahisar, 2009]
- ^ . 3 Temmuz 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Haziran 2011.
- ^ Ugur Özcan-Abidin Temizer (2015). Written at İstanbul. Osmanli'dan Cumhuriyete Kardag'da Türk Sefirleri ve Sehbenderleri. Istanbul: Bilge Kültür Sanat. s. 79-123.
- ^ Ugur Özcan (2012). II. Abdülhamid Dönemi Osmanli-Karadag Siyasi Iliskileri. Türk Tarih Kurumu. ss. 113-114.
- ^ . 17 Ağustos 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Haziran 2011.
Dış bağlantılar
- Ahmet Hilmi Çoban, (2009) Ahmet Cevat Paşa’nın Târih-i Askerî-i Osmânî (Kitâb-ı Râbi) Adlı Eserinin Transkripsiyonlu Metni, Afyon Kocatepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Yüksek Lisans Tezi, Afyonkarahisar
- (Erişim:25.06.2011)
- Kuneralp, Sinan (1999) Son Dönem Osmanlı Erkan ve Ricali (1839 - 1922) Prosopografik Rehber, İstanbul:ISIS Press, .
- İnal, İbnülemin Mehmet Kemal, (1964) Son Sadrazamlar 4 cilt, Ankara: Millî Eğitim Basimevi, (Dergah Yayinevi 2002) (Google books [1]12 Mayıs 2014 tarihinde Wayback Machine sitesinde .,
- Tektaş, Nazim (2002), Sadrâzamlar Osmanlı'da İkinci Adam Saltanatı, İstanbul:Çatı Yayınevi (Google books: [2]7 Aralık 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
| Siyasi görevi | ||
|---|---|---|
| Önce gelen: Kâmil Paşa |  Osmanlı Sadrazamı 4 Eylül 1891 - 9 Haziran 1895 | Sonra gelen: Mehmed Said Paşa |
| Önce gelen: | Osmanlı Girit Valisi 1897 | Sonra gelen: Ethem Paşa |
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Kabaagaclizade Ahmed Cevad Pasa 1851 Sam 10 Agustos 1900 Istanbul kisaca Ahmed Cevad Pasa veya ailesi Sakir Pasa ailesi olarak bilindiginden Cevad Sakir Pasa seklinde de anilir Osmanli Devleti nin 19 yuzyil kumandan ve sadrazamlarindandir II Abdulhamit saltanatinda 4 Eylul 1891 9 Haziran 1895 tarihleri arasinda sadrazamlik yapti devrin en onemli konusu olan Ermeni sorunu ile ilgilendi Askerlik ve devlet adamliginin yani sira devrinin bir aydini olarak tarih yazarligi yapan ve cesitli bilimsel konularda eserler veren Ahmet Cevat Pasa nin en onemli eseri Tarih i Askeri Osmani Osmanli Imparatorlugu Askeri Tarihi dir Kabaagaclizade Ahmed Cevad PasaOsmanli SadrazamiGorev suresi 4 Eylul 1891 9 Haziran 1895Hukumdar II AbdulhamidYerine geldigi Kamil PasaYerine gelen Mehmed Said PasaGirit Vali Vekili ve Fevkalade KomutaniGorev suresi 24 Temmuz 1897 10 Ekim 1898Hukumdar II AbdulhamidKisisel bilgilerDogum 1851 Sam Osmanli ImparatorluguOlum 10 Agustos 1900 49 yasinda Istanbul Osmanli ImparatorluguBitirdigi okul Mekteb i Erkan i HarbiyeMeslegi Asker siyasetciDini Sunni IslamAskeri hizmetiBagliligi Osmanli ImparatorluguBransi Osmanli ordusuHizmet yillari 1865 1900Rutbesi MusirKomutasi 5 OrduCatisma savaslari 93 Harbi Sakir Pasa ailesi olarak anilagelen ve sanat alaninda pek cok taninmis kisiyi yetistirmis ailenin bir ferdi Cevat Sakir Kabaagacli nin amcasidir HayatiIlk yillari Sura yi Askeri uyesi Afyonlu Kabaagaclizade Mustafa Asim Bey ile Suriye Turkmenleri nin ileri gelen ailelerinden Hattatzade Huseyin Efendi nin kizi Zehra Hanim in ogludur Anne ve babasini henuz 12 yasinda iken kaybetti Daha sonra seyhulislamlik gorevinde de bulunan aile dostlari Rumeli kazaskeri tarafindan himaye edildi Ilk ogrenimini Bursa ve Istanbul da yaptiktan sonra Harbiye ye girdi Cok basarili bir ogrenciydi Mekteb i Harbiye den 1869 yilinda mezuniyetinden sonra Mekteb i Erkan i Harbiye ye alindi ve 1871 yilinda birincilikle mezun oldu Kariyeri 1871 yilinda Kolagasi rutbesine terfi etti Askeri gorevlerinin yani sira El Ma lumatu l Kafiye fi Ahval il Memalik il Osmaniyye adli bir eser yazarak Sultan Abdulaziz e sundu ve bu calismasindan oturu binbasi rutbesine terfi ettirildi 93 Harbi 93 Harbi nde Tuna ordusunda gorev aldi Cephedeki basarilari nedeniyle cesitli nisanlarla odullendirildi ve Subat 1878 de miralay rutbesine terfi ettirildi Yayincilik 1880 yilinda Erkan i Harbiye Dairesi Altinci Muhaberat i Umumiye subesinde goreve basladi Resmi ordu gazetesi olan Ceride i Askeriye nin yazi isleri mudurlugunu yapti dergide kendi yazilari da yayimlandi Bir yandan da Ekim 1879 tarihinden itibaren Yadigar isimli bir dergiyi yayinlamaya basladi On bes gunde bir cikarilan bu dergi fen sanayi cografya tarih ahlak gibi konularda yazilar yayimlamaktaydi Sinir Belirleme Komisyonu Gorevleri 1881 yilinda yazi isleri mudurlugu gorevine ek olarak 93 Harbi sonrasinda imzalanan Berlin Antlasmasi geregi Osmanli Devleti ile Yunanistan Sirbistan Rusya arasindaki sinirlari belirlemek icin olusturulan komisyonlarda gorev aldi Cetine Karadag Elciligi 93 Harbi nden sonra Berlin Antlasmasi ile bagimsizligini elde eden Karadag a 1884 yilinda elci olarak tayin edildi ve bu goreve giderken Mirliva rutbesine terfi etti ve Pasa oldu Burada dort yil kalan Pasa ulke icinde Prens Nikola nin davetlisi olarak Sultan Abdulhamid in izniyle yurt gezilerine katildi 1884 yilinin Mayis ayinda ciktiklari ve bir ay suren seyahatin ardindan gozlemlerini ve seyahatnamesini bir lahiya olarak Sultan Abdulhamid e sundu Gorevi muddetince Osmanli Karadag iliskilerine buyuk katki sunmustur Gorevi sirasinda rahatsizlanmasi sebebiyle Viyana ya gitmek icin izin istediyse de yeni bir goreve atanmak uzere Istanbul a gelmesi cagrildi Girit Vali Vekilligi ve Fevkalade Komutanligi Sultan II Abdulhamid in dikkatini ceken ve takdirini kazandi donusunden sonra Istanbul da Teftis i Askeri Komisyonu uyeligine getirildi Girit teki karisikliklar uzerine Girit fevkalade kumandanlik ve vali vekilligine tayin edildi Goreve geldiginde adanin tarihi cografi sosyal durumu hakkinda bir layiha hazirlayarak padisah II Abdulhamid e sundu isyanin sebebi olarak Hristiyan halka asiri imtiyazlar taninmasini gosterdi Iki yil suren valiligi sirasinda Adadaki Musluman ve Hristiyan halk arasinda huzur ortami olusturmak icin yogun caba harcadi Buradaki basarisina karsilik 40 yasinda Musir rutbesine yukseltildi Sadrazamligi Girit valiliginde gosterdigi basari uzerine 1891 yilinda da sadrazam olarak atandi ve bu gorevi dort yil surdurdu 3 yili askin sadrazamligi esnasinda takip ettigi siyaset ic ve dis barisi korumak oldu Sadrazamligi sirasinda daha cok Ermeni olaylari ve bu olaylarin yarattigi diplomatik sorunlar ile ugrasti Kendi kararlarinin kabul edilmesi konusunda asiri israrci olan Pasa 1894 yilinda sadrazamliktan azledilerek Nisantasi ndaki evinde ikamete mecbur edildi Girit Kumandanligi Girit te yeniden karisikliklarin cikmasi uzerine Girit Firka i Askeriye kumandanligina atanarak 1897 yilinda adaya gonderildi Girit te Avrupa devletleri tarafindan ozel bir yonetim tarzinin empoze edilecegi anlasilip bu arada da Almanya Imparatoru Kayzer II Wilhelm in nun Suriye ve Filistin e seyahat yapmasi kesinlesince Cevat Sakir Pasa Kayzer in mihmandarligina getirildi yerine Ferik Osman Nuri Pasa atandi Alman Imparatoru na Mihmandarlik Istanbul a gelip Kudus e kadar uzanan bir seyahat yapacak olan Imparator II Wilhelm im seyahatinin guvenligi icin gerekli onlemleri almakla gorevlendirildi Bu gorevi basarili bir sekilde yerine getirdi Imparator 16 Kasim 1898 tarihinde seyahatini tamamladi Gorevinin ardindan Istanbul a donmesine izin verilmedi ve 5 Ordu Komutani olarak gorevlendirildi Olumu 5 Ordu Komutani olarak gorev yaptigi Sam da rahatsizlandi Doktorlarin verdigi raporla Istanbul a geldi ve 1900 yilinda oldu Fatih te anne ve babasinin mezarlarinin bulundugu Emir Buhari Camii haziresine defnedildi 1901 yilinda Mimar Kemaleddin tarafindan mezarinin bulundugu yere bir turbe insa edildi Cevat Pasa KutuphanesiSadrazamligi esnasinda Babiali bahcesine memurlarin bos zamanlarinda kitap okumalari icin yaptirdigi kutuphane bugun de Cevat Pasa Kutuphanesi adi ile anilmakta olup Basbakanlik Osmanli Arsivleri nin bir deposudur Sadrazamlgi sirasinda Arkeoloji Muzesi ne hediye ettigi kisisel kitapligi muze kutuphanesinin cok degerli bir koleksiyonunu olustururEserleriMa lumatu l Kafiye fi Memaliki l Osmaniye Osmanli Devletinin kara ve deniz kuvvetleri cografyasi yeryuzu sekilleri gibi konularda bilgiler icerir Askeri liselerde Abdulaziz devrinde ders kitabi olarak okutulmustur Tarih i Askeri Hulasasi 1700 yilina kadar gerceklesen unlu savaslar hakkinda bilgiler icerir Fabre Sema yahut kozmografya yeryuzunun olculmesi aya seyahat yeryuzunun aydan gorunusu gibi konular iceren ceviri bir eserdir Tarih i Osmani Osmanli Devleti nin kurulusundan Nigbolu Savasi na kadar gecen olaylar Misir Mesalihine Dair Iradat i Seniyye Misir islerine dair 1839 1894 arasinda cikmis irade i seniyyeler Mecmu atu s Sanayi Kimyanin Sanayiye uygulanmasi ile ilgili bir eser Yadigar 15 gunde bir cikan Yadigar dergisinde yayimlanmis yazilarin bir araya getirildigi eserdir Tarih i Askeri Osmani Osmanli Imparatorlugu nda meydana getirilmis cesitli askeri kurumlar 1826 yilina kadarki onemli savaslar hakkinda bilgi veren eser Ahmet Cevat Pasa 10 cilt icinde 20 eser yazmayi planlamisti 3 cilt icinde 5 kitap yazabildi bunlardan yalniz Yeniceriler e ait olan birinci cildi basilmistir Ayrica kiyafetleri ve o devrin silah ve techizatini gosterir bir albumu Paris te basilmistir Ailesi hakkindaAhmed Cevad Pasa iki defa evlenmis ikinci evliligini Cerkez kokenli Nimet Hanim ile yapmistir ve Tek bir kizi Fehime Hanim dunyada gelmis Kaynakca a b c d e f g h Ahmet Hilmi Coban Ahmet Cevat Pasa nin Tarih i Askeri i Osmani Kitab i Rabi Adli Eserinin Transkripsiyonlu Metni Afyon Kocatepe Universitesi Sosyal Bilimler Enstitusu Yuksek Lisans Tezi Afyonkarahisar 2009 3 Temmuz 2013 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 25 Haziran 2011 Ugur Ozcan Abidin Temizer 2015 Written at Istanbul Osmanli dan Cumhuriyete Kardag da Turk Sefirleri ve Sehbenderleri Istanbul Bilge Kultur Sanat s 79 123 Ugur Ozcan 2012 II Abdulhamid Donemi Osmanli Karadag Siyasi Iliskileri Turk Tarih Kurumu ss 113 114 17 Agustos 2011 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 25 Haziran 2011 Dis baglantilarAhmet Hilmi Coban 2009 Ahmet Cevat Pasa nin Tarih i Askeri i Osmani Kitab i Rabi Adli Eserinin Transkripsiyonlu Metni Afyon Kocatepe Universitesi Sosyal Bilimler Enstitusu Yuksek Lisans Tezi Afyonkarahisar Erisim 25 06 2011 Kuneralp Sinan 1999 Son Donem Osmanli Erkan ve Ricali 1839 1922 Prosopografik Rehber Istanbul ISIS Press ISBN 9784281181 Inal Ibnulemin Mehmet Kemal 1964 Son Sadrazamlar 4 cilt Ankara Milli Egitim Basimevi Dergah Yayinevi 2002 Google books 1 12 Mayis 2014 tarihinde Wayback Machine sitesinde Tektas Nazim 2002 Sadrazamlar Osmanli da Ikinci Adam Saltanati Istanbul Cati Yayinevi Google books 2 7 Aralik 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde Siyasi goreviOnce gelen Kamil Pasa Osmanli Sadrazami 4 Eylul 1891 9 Haziran 1895 Sonra gelen Mehmed Said PasaOnce gelen Osmanli Girit Valisi 1897 Sonra gelen Ethem Pasa