Ahmet Oktay asıl adı ile Ahmet Aktay Börtecene (21 Ocak 1933, Ankara - 3 Mart 2016, İstanbul) Türk şair, yazar, gazeteci.
Ahmet Oktay Börtecene | |
---|---|
Doğum | 21 Ocak 1933 Ankara, Türkiye |
Ölüm | 3 Mart 2016 (83 yaşında) İstanbul, Türkiye |
Defin yeri | Karacaahmet Mezarlığı, İstanbul |
Meslek | Şair, Yazar, Gazeteci |
Milliyet | Türk |
Vatandaşlık | Türkiye |
Edebî akım | Mavi Hareketi, Toplumcu gerçekçilik |
Önemli ödülleri | Yeditepe Şiir Armağanı (1965) Necatigil Şiir Armağanı (1987) TYB Yılın Şairi Ödülü (1991) Akdeniz Altın Portakal Şiir Ödülü (2002) Burhan Felek Hizmet Ödülü (2012) |
Evlilik | Tülay Tura Börtecene |
Değişik türlerde eserler vermiş, şair yönüyle öne çıkan bir edebiyatçıdır. 1950’lerden itibaren şiirler yazan Ahmet Oktay, şairliğini ve eleştirmenliğini kuramsal nitelikteki çalışmaları ile destekledi. Felsefe ve resim sanatının olan ilgisini şiirlerine yansıttı. 1960'larda başladığı gazeteciliği otuz yıldan fazla sürdüren sanatçı, inceleme, eleştiri, deneme, edebiyat tarihi, hatıra, tiyatro oyunu türlerinde eserler vermiştir. On dördü şiir kitabı olmak üzere elliye yakın eseri vardır.
Hayatı
Ahmet Oktay Börtecene 21 Ocak 1933'te Ankara'da doğdu. Soyadını kullanmayan Oktay, ilk çocukluk yıllarında İzmir ve Malatya'da yaşadı. Ailesi, o altı yaşındayken Ankara'ya yerleşti. Şiir yazmaya Ankara Cebeci Üçüncü Ortaokulu'nda öğrenci iken başladı. Öğretmeni Beşir Göğüş'ün şiire merak sarmasında büyük etkisi oldu.
1949'da Ankara Atatürk Lisesi'ne başladı. Enver Gökçe, Ahmet Arif, , , İlhan Berk, Arif Damar gibi şairlerin etkisinde kalarak şiir yazmaya devam etti. İlk şiiri, Aziz Nesin yönetiminde Gerçek dergisinde 1948 yılına, daha sonra Beraber (1954) dergisinde yayımlandı. Nâzım Hikmet'in kitaplarını okula getirdiği için soruşturma geçirdi. Liseye Bursa Erkek Lisesi'nde yatılı olarak devam etti ancak bir süre sonra okulu bırakmaya karar vererek 1952'de Ankara'ya döndü. Önce Mâlul Gaziler Derneği’nde kâtiplik yaptı; ardından Ankara İstatistik Genel Müdürlüğü'nde çalıştı.
1954'te Mavi dergisindeki ilk yazısı yayımlandı. Bu yazısında Attilâ İlhan'ın Sokaktaki Adam isimli romanının toplumsal gerçekçi bir tavır takınmadığı için eleştirmiş ve romancı bir sonraki sayıda bu eleştiriye cevaben bir yazı yayımlamıştı. Mavi dergisinde yazıları ve şiirler yayımlamayı sürdürdü ve dergide etkin bir rol oynadı. Hem Garip hareketine hem de İkinci Yeni'ye muhalif bir tavır sergileyen Oktay, Mavi dergisinin kapanmasından sonra özellikle 1956-1959 yılları arasında Pazar Postası'nda yayımlanan yazılarıyla İkinci Yeni'ye karşı toplumculuğu savunan anlayışı temsil etti.
1957'de ailesi ile İstanbul'a taşındı. Bu dönemlerinde bohem bir hayat süren Ahmet Oktay, Demir Özlü, Ferit Edgü, Edip Cansever, İlhan Berk, Sevim Burak, Leyla Erbil, Özdemir Asaf, Fethi Naci, Münir Özkul, Cahit Irgat, Fikret Ürgüp, gibi isimlerle dostluk kurdu.
1958-1960 arasında Sivas'ta askerlik yaptı. Profesyonel gazeteciliğe 1961 yılında Yeni İstanbul gazetesinin Ankara bürosunda parlamento muhabiri olarak başladı. İlk şiir kitabı olan Gölgeleri Kullanmak 1963 yılında yayımlandı. 1964 yılında ressam Tülay Tura ile evlendi. Bu evlilikten Deniz adında bir çocuğu dünyaya geldi. Şiir dışında ortaya koyduğu tek edebî eser örneği Kurt Dişi adlı tiyatro oyunu 1970-1971 ve 1973-1974 sezonunda Devlet Tiyatroları Genel Müdürlüğü tarafından sahnelendi. 1974 yılında TRT'de Edebiyat Dünyası adlı bir program hazırlayıp sundu. Bu programında başta Ahmet Muhip Dıranas, Cahit Külebi, Oktay Rifat, Salah Birsel, Necati Cumalı, Halikarnas Balıkçısı, Nezihe Araz, Oktay Akbal ve Metin Eloğlu olmak üzere birçok ünlü edebiyatçıyı ağırladı.
Çeşitli gazetelerde ve TRT Haber Merkezi’nde muhabirlik, haber müdürlüğü yaptı. TRT'nin kurucu kadrosunda yer alan Oktay, 1982'de TRT’den emekli oldu. Bir süre daha Milliyet gazetesinde çalışmaya devam eden Ahmet Oktay, 1993 yılında görevinden ayrılarak kendini tümüyle yazmaya verdi.
Başlangıçta yazdığı şiirlerle Ahmed Arif şiirinden etkilendiği izlenimini verirken, 1960’lardan itibaren, bireyselliği ön plana çıkaran, varoluş felsefesinin etkiler taşıyan eserler üretti. Şiirlerinde destansı bir söyleyiş kullandı, zengin sözcük dağarcığı ile kendini hemen belli eden bir tarzla şiirler yazdı. 1980’lerden itibaren kültürel konularda çalışmalara ağırlık verdi; kültür endüstrisi ve popüler kültür meselelerini şiirine taşıdı.
Şiirleri Yeditepe Şiir Armağanı (1965), Necatigil Şiir Armağanı (1987), (1991), Akdeniz Altın Portakal Şiir Ödülü (2002), Sedat Simavi Edebiyat Ödülü (2007)'ne değer görüldü. Necatigil Şiir Ödülü'ne değer görülen (1987) adlı şiir kitabı, intihar etmiş şairleri konu edinmesi ve her bir şiirinde konu edindiği şairin biçemiyle kendi biçeminin karışımını içeren bir biçem ortaya koyması nedeniyle önem kazanmıştır.[]
Ahmet Oktay, 3 Mart 2016 tarihinde öldü.
Ödülleri
- 1965 Yeditepe Şiir Armağanı, Her Yüz Bir Öykü Yazar ile
- 1987 Necatigil Şiir Armağanı, Yol Üstündeki Semender ile
- 1991 , Ağıtlar ve Övgüler ile
- 2002 Akdeniz Altın Portakal Şiir Ödülü, Hayalete Övgü ile
- 2007 Sedat Simavi Edebiyat Ödülü, Kaç Kişiyiz Kendimizde ile
- 2012 yılında Türkiye Gazeteciler Cemiyeti Burhan Felek Hizmet Ödülü
Eserleri
Şiirleri
- Gölgeleri Kullanmak (1963)
- Her Yüz Bir Öykü Yazar (1964)
- Dr. Kaligari'nin Dönüşü (1966)
- Sürgün (1979), Sürdürülen Bir Şarkının Tarihi (1981)
- Kara Bir Zamana Alınlık (1983)
- Yol Üstündeki Semender (1987)
- Ağıtlar ve Övgüler (1991)
- Bir Sanrı İçin Gece Müziği (1993)
- Toplu Şiirler (1995)
- Gözüm Seğirdi Vakitten (1996)
- Söz Acıda Sınandı (1996)
- Az Kaldı Kışa (1996)
- Hayalete Övgü (2001)
İnceleme/Araştırma
- Bir Yazı'nın Arayışları (2001)
- Yazın, İletişim, İdeoloji (1982)
- Yazılanla Okunan (1983)
- Toplumcu Gerçekçiliğin Kaynakları (1986)
- Kültür ve İdeoloji (1987)
- Toplumsal Değişme ve Basın (1987)
- Karanfil ve Pranga (1990)
- Raffaello'nun Direnişi (1990)
- Zamanı Sorgulamak (1991)
- Kabul ve Red (1992)
- Şair ile Kurtarıcı (1992)
- Sanat ve Siyaset (1993)
- Cumhuriyet Dönemi Edebiyat-1923/1950 (1993)
- Türkiye'de Popüler Kültür (1993)
- Medya ve Hedonizm (1995)
- Şiddet, Söz, Yaşam (1995)
- İnsan, Yazar, Kitap (1995)
- İsrafil'in Sûr'u (1997)
- Şeytan, Melek, Soytarı (1998)
- Siyasal İslama İtirazlar (2000)
- Postmodernist Tahayyüle İtirazlar (2000)
- Şairin Kanı (2001)
- Romanımıza Ne Oldu? (2004)
Anı/Anlatı
- Gizli Çekmece (1991)
Günlük
- Gece Defteri (1998)
Oyun
- Kurt Dişi (1971 ve 1973 yıllarında Devlet Tiyatroları'nda sahnelendi).
Kaynakça
- ^ Baykal, Perihan. "Hikmet Burcundan, Gurbeti İçinde Bir Şair: Ahmet Oktay". Postdergi.com, 21 Mart 2016. 30 Temmuz 2016 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 6 Kasım 2020.
- ^ a b c d Yılmaz, Mehmet. "Bir Entelektüelin Yalnızlığı:Ahmet Oktay'ı Uğurlarken". Mecmua, Yıl 2016, Cilt, Sayı 1. 26 Mart 2020 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 6 Kasım 2020.
- ^ a b c d e Özbayrak, Merve. "Kentli Bir Şair: Ahmet Oktay'ın Biyografisinden Şiirine Yansıyanlar". Hars Akademi Uluslararası Hakemli Kültür Sanat Mimarlık Dergisi Cilt 2, Sayı 4, Yıl 2019. 24 Kasım 2020 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 5 Kasım 2020.
- ^ "Ünlü şair Ahmet Oktay Börtecene vefat etti". hurriyet.com.tr. 3 Mart 2016. 17 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Ocak 2017.
- ^ "31. Sedat Simavi Ödülleri - 2007". Türkiye Gazeteciler Cemiyeti. 9 Haziran 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Haziran 2017.
Dış bağlantılar
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Ahmet Oktay asil adi ile Ahmet Aktay Bortecene 21 Ocak 1933 Ankara 3 Mart 2016 Istanbul Turk sair yazar gazeteci Ahmet Oktay BorteceneDogum21 Ocak 1933 1933 01 21 Ankara TurkiyeOlum3 Mart 2016 83 yasinda Istanbul TurkiyeDefin yeriKaracaahmet Mezarligi IstanbulMeslekSair Yazar GazeteciMilliyetTurkVatandaslikTurkiyeEdebi akimMavi Hareketi Toplumcu gercekcilikOnemli odulleriYeditepe Siir Armagani 1965 Necatigil Siir Armagani 1987 TYB Yilin Sairi Odulu 1991 Akdeniz Altin Portakal Siir Odulu 2002 Burhan Felek Hizmet Odulu 2012 EvlilikTulay Tura Bortecene Degisik turlerde eserler vermis sair yonuyle one cikan bir edebiyatcidir 1950 lerden itibaren siirler yazan Ahmet Oktay sairligini ve elestirmenligini kuramsal nitelikteki calismalari ile destekledi Felsefe ve resim sanatinin olan ilgisini siirlerine yansitti 1960 larda basladigi gazeteciligi otuz yildan fazla surduren sanatci inceleme elestiri deneme edebiyat tarihi hatira tiyatro oyunu turlerinde eserler vermistir On dordu siir kitabi olmak uzere elliye yakin eseri vardir HayatiAhmet Oktay Bortecene 21 Ocak 1933 te Ankara da dogdu Soyadini kullanmayan Oktay ilk cocukluk yillarinda Izmir ve Malatya da yasadi Ailesi o alti yasindayken Ankara ya yerlesti Siir yazmaya Ankara Cebeci Ucuncu Ortaokulu nda ogrenci iken basladi Ogretmeni Besir Gogus un siire merak sarmasinda buyuk etkisi oldu 1949 da Ankara Ataturk Lisesi ne basladi Enver Gokce Ahmet Arif Ilhan Berk Arif Damar gibi sairlerin etkisinde kalarak siir yazmaya devam etti Ilk siiri Aziz Nesin yonetiminde Gercek dergisinde 1948 yilina daha sonra Beraber 1954 dergisinde yayimlandi Nazim Hikmet in kitaplarini okula getirdigi icin sorusturma gecirdi Liseye Bursa Erkek Lisesi nde yatili olarak devam etti ancak bir sure sonra okulu birakmaya karar vererek 1952 de Ankara ya dondu Once Malul Gaziler Dernegi nde katiplik yapti ardindan Ankara Istatistik Genel Mudurlugu nde calisti 1954 te Mavi dergisindeki ilk yazisi yayimlandi Bu yazisinda Attila Ilhan in Sokaktaki Adam isimli romaninin toplumsal gercekci bir tavir takinmadigi icin elestirmis ve romanci bir sonraki sayida bu elestiriye cevaben bir yazi yayimlamisti Mavi dergisinde yazilari ve siirler yayimlamayi surdurdu ve dergide etkin bir rol oynadi Hem Garip hareketine hem de Ikinci Yeni ye muhalif bir tavir sergileyen Oktay Mavi dergisinin kapanmasindan sonra ozellikle 1956 1959 yillari arasinda Pazar Postasi nda yayimlanan yazilariyla Ikinci Yeni ye karsi toplumculugu savunan anlayisi temsil etti 1957 de ailesi ile Istanbul a tasindi Bu donemlerinde bohem bir hayat suren Ahmet Oktay Demir Ozlu Ferit Edgu Edip Cansever Ilhan Berk Sevim Burak Leyla Erbil Ozdemir Asaf Fethi Naci Munir Ozkul Cahit Irgat Fikret Urgup gibi isimlerle dostluk kurdu 1958 1960 arasinda Sivas ta askerlik yapti Profesyonel gazetecilige 1961 yilinda Yeni Istanbul gazetesinin Ankara burosunda parlamento muhabiri olarak basladi Ilk siir kitabi olan Golgeleri Kullanmak 1963 yilinda yayimlandi 1964 yilinda ressam Tulay Tura ile evlendi Bu evlilikten Deniz adinda bir cocugu dunyaya geldi Siir disinda ortaya koydugu tek edebi eser ornegi Kurt Disi adli tiyatro oyunu 1970 1971 ve 1973 1974 sezonunda Devlet Tiyatrolari Genel Mudurlugu tarafindan sahnelendi 1974 yilinda TRT de Edebiyat Dunyasi adli bir program hazirlayip sundu Bu programinda basta Ahmet Muhip Diranas Cahit Kulebi Oktay Rifat Salah Birsel Necati Cumali Halikarnas Balikcisi Nezihe Araz Oktay Akbal ve Metin Eloglu olmak uzere bircok unlu edebiyatciyi agirladi Cesitli gazetelerde ve TRT Haber Merkezi nde muhabirlik haber mudurlugu yapti TRT nin kurucu kadrosunda yer alan Oktay 1982 de TRT den emekli oldu Bir sure daha Milliyet gazetesinde calismaya devam eden Ahmet Oktay 1993 yilinda gorevinden ayrilarak kendini tumuyle yazmaya verdi Baslangicta yazdigi siirlerle Ahmed Arif siirinden etkilendigi izlenimini verirken 1960 lardan itibaren bireyselligi on plana cikaran varolus felsefesinin etkiler tasiyan eserler uretti Siirlerinde destansi bir soyleyis kullandi zengin sozcuk dagarcigi ile kendini hemen belli eden bir tarzla siirler yazdi 1980 lerden itibaren kulturel konularda calismalara agirlik verdi kultur endustrisi ve populer kultur meselelerini siirine tasidi Siirleri Yeditepe Siir Armagani 1965 Necatigil Siir Armagani 1987 1991 Akdeniz Altin Portakal Siir Odulu 2002 Sedat Simavi Edebiyat Odulu 2007 ne deger goruldu Necatigil Siir Odulu ne deger gorulen 1987 adli siir kitabi intihar etmis sairleri konu edinmesi ve her bir siirinde konu edindigi sairin bicemiyle kendi biceminin karisimini iceren bir bicem ortaya koymasi nedeniyle onem kazanmistir kaynak belirtilmeli Ahmet Oktay 3 Mart 2016 tarihinde oldu Odulleri1965 Yeditepe Siir Armagani Her Yuz Bir Oyku Yazar ile 1987 Necatigil Siir Armagani Yol Ustundeki Semender ile 1991 Agitlar ve Ovguler ile 2002 Akdeniz Altin Portakal Siir Odulu Hayalete Ovgu ile 2007 Sedat Simavi Edebiyat Odulu Kac Kisiyiz Kendimizde ile 2012 yilinda Turkiye Gazeteciler Cemiyeti Burhan Felek Hizmet OduluEserleriSiirleri Golgeleri Kullanmak 1963 Her Yuz Bir Oyku Yazar 1964 Dr Kaligari nin Donusu 1966 Surgun 1979 Surdurulen Bir Sarkinin Tarihi 1981 Kara Bir Zamana Alinlik 1983 Yol Ustundeki Semender 1987 Agitlar ve Ovguler 1991 Bir Sanri Icin Gece Muzigi 1993 Toplu Siirler 1995 Gozum Segirdi Vakitten 1996 Soz Acida Sinandi 1996 Az Kaldi Kisa 1996 Hayalete Ovgu 2001 Inceleme Arastirma Bir Yazi nin Arayislari 2001 Yazin Iletisim Ideoloji 1982 Yazilanla Okunan 1983 Toplumcu Gercekciligin Kaynaklari 1986 Kultur ve Ideoloji 1987 Toplumsal Degisme ve Basin 1987 Karanfil ve Pranga 1990 Raffaello nun Direnisi 1990 Zamani Sorgulamak 1991 Kabul ve Red 1992 Sair ile Kurtarici 1992 Sanat ve Siyaset 1993 Cumhuriyet Donemi Edebiyat 1923 1950 1993 Turkiye de Populer Kultur 1993 Medya ve Hedonizm 1995 Siddet Soz Yasam 1995 Insan Yazar Kitap 1995 Israfil in Sur u 1997 Seytan Melek Soytari 1998 Siyasal Islama Itirazlar 2000 Postmodernist Tahayyule Itirazlar 2000 Sairin Kani 2001 Romanimiza Ne Oldu 2004 Ani Anlati Gizli Cekmece 1991 Gunluk Gece Defteri 1998 Oyun Kurt Disi 1971 ve 1973 yillarinda Devlet Tiyatrolari nda sahnelendi Kaynakca Baykal Perihan Hikmet Burcundan Gurbeti Icinde Bir Sair Ahmet Oktay Postdergi com 21 Mart 2016 30 Temmuz 2016 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 6 Kasim 2020 a b c d Yilmaz Mehmet Bir Entelektuelin Yalnizligi Ahmet Oktay i Ugurlarken Mecmua Yil 2016 Cilt Sayi 1 26 Mart 2020 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 6 Kasim 2020 a b c d e Ozbayrak Merve Kentli Bir Sair Ahmet Oktay in Biyografisinden Siirine Yansiyanlar Hars Akademi Uluslararasi Hakemli Kultur Sanat Mimarlik Dergisi Cilt 2 Sayi 4 Yil 2019 24 Kasim 2020 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 5 Kasim 2020 Unlu sair Ahmet Oktay Bortecene vefat etti hurriyet com tr 3 Mart 2016 17 Mart 2016 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 19 Ocak 2017 31 Sedat Simavi Odulleri 2007 Turkiye Gazeteciler Cemiyeti 9 Haziran 2017 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 9 Haziran 2017 Dis baglantilar