Akut karın aniden, şiddetli bir şekilde ortaya çıkan karın ağrısı anlamına gelir. Çoğu vakada acil ve spesifik tanı gerektiren tıbbi bir acil durumdur. Bazı durumlarda acil cerrahi müdahale gerektirir.
Nedenleri
Akut karın ayırıcı tanısı şunları içerir:
- Akut apandisit
- Akut peptik ülser ve komplikasyonları
- Akut kolesistit
- Akut pankreatit
- Akut bağırsak iskemisi (alttaki bölüme bakın)
- Akut divertikülit
- Tubal rüptür ile ektopik gebelik
- Yumurtalık torsiyonu
- Akut peritonit (içi boş viscus perforasyonu dahil)
- Akut üreterik kolik
- Bağırsak volvulusu
- Bağırsak tıkanıklığı
- Akut piyelonefrit
- Adrenal kriz
- Biliyer kolik
- Abdominal aort anevrizması
- Ailesel Akdeniz ateşi
- hemoperitoneum
- Dalak rüptürü
- Böbrek taşı
- Orak hücre anemisi
- Karsinoid
Peritonit
Akut karın bazen peritonit ile eşanlamlı olarak kullanılır. Bu tamamen yanlış olmasa da, peritonit peritonun iltihaplanmasına atıfta bulunan daha spesifik bir terimdir. Fizik muayenede rebound hassasiyeti pozitiftir. Peritonit, özellikle apandisit ve pankreatit olmak üzere yukarıdaki hastalıkların birçoğundan kaynaklanabilir. Rebound hassasiyeti peritonit ile ilişkili olsa da, en belirgin bulgu sertliktir.
İskemik akut karın
Vasküler bozuklukların ince bağırsağı etkilemesi kalın bağırsağa göre daha olasıdır. Bağırsakların kanlanması süperiyor ve inferior mezenterik arterlerce (sırasıyla SMA ve IMA) sağlanır, iki ater de aortadan direkt olarak çıkar.
Süperiyor mezenterik arterden kanlanan bölgeler:
- İnce bağırsak
- Çıkan kolon ve transvers kolonun proksimal üçte ikisi
İnferiyor mezenterik arterden kanlanan bölgeler:
- distal üçte biri
- İnen kolon
- Sigmoid kolon
Dikkat çekici bir şekilde, splenik fleksura veya transvers ve distal kolon arasındaki bağlantı, her iki arterin de distal kısımlarınca kanlanır ve bu sebeple tıpta watershed bölgesi olarak adlandırılır ve bu bölge şok gibi durumlarda gelişen hipoperfüzyon ataklarında iskemiye karşı hassastır.
Akut karında iskemik çeşitlilik genellikle şunlardan kaynaklanır:
- SMA'yı tıkayan atriyal fibrilasyon sırasında kalbin sol tarafından bir tromboembolizm oluşabilir.
- Kalp yetmezliğine sekonder hipotansiyonda görüldüğü gibi nonoklüzif iskemik durumlar da katkıda bulunabilir, ancak genellikle SMA tromboembolisinde görülen tipik transmural enfarktın aksine mukozal veya duvar enfarktüsüyle sonuçlanır.
- Primer mezenterik ven trombozu da akut karına yol açabilir. Bu genellikle polisitemi vera gibi hiperkoagülabilite durumlarından kaynaklanır.
Klinik olarak, hastalar yaygın karın ağrısı, bağırsak distansiyonu ve kanlı ishal ile başvururlar. Fizik muayenede bağırsak sesleri duyulmaz. Laboratuvar testleride nötrofilik lökositoz ve artmış serum amilazı görülür. Abdominal radyografide yaygın ödemin yanı sıra birçok hava sıvı seviyeleri görülür.
Akut iskemik karın cerrahi bir acil durumdur. Tipik olarak, tedavi, enfarktüs geçirmiş olan bağırsak bölgesinin rezeksiyonunu ve daha sonra kalan sağlıklı dokunun anastomozunu içerir.
Tetkik
Acil servise şiddetli karın ağrısıyla başvuran stabil hastaların hemen hemen hepsinde abdominal x-ray veya BT çekilir. Bu testler basit ve kompleks patolojilerin ayırıcı tanısının yapılmasını sağlayabilirler. Nonstabil hastalarda ilk olarak sıvı resüsitasyonu ve hızlı ultrason yapılır ve hızlı ultrason tanı konulursa hasta doğrudan ameliyata alınır.
Hastalara, genellikle tam kan sayımı yapılır. Tam kan sayımında apandisitte ortaya çıkan nötrofili gibi karakteristik bulgular araştırılır.
Geleneksel olarak, akut karnı olan hastalarda opiat veya diğer ağrı kesicilerin kullanımı klinik muayeneden önce önerilmez, çünkü bunlar muayene bulgularını değiştirerek hekimi yanıltabilir. Bununla birlikte, bilimsel literatür bu değişikliklerden kaynaklanan herhangi bir olumsuz sonuç ortaya koymamaktadır.
Kaynakça
- ^ Emergency Radiology of the Abdomen: Imaging Features and Differential Diagnosis for a Timely Management Approach (İngilizce). Springer Science & Business Media. 2012. s. 2. ISBN . 8 Ekim 2018 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 27 Mayıs 2020.
- ^ Manterola (19 Ocak 2011). "Analgesia in patients with acute abdominal pain". Cochrane Database of Systematic Reviews (1): CD005660.
- ^ "Do opiates affect the clinical evaluation of patients with acute abdominal pain?". JAMA. 296 (14): 1764-74. Ekim 2006. 25 Ağustos 2020 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 27 Mayıs 2020.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Akut karin aniden siddetli bir sekilde ortaya cikan karin agrisi anlamina gelir Cogu vakada acil ve spesifik tani gerektiren tibbi bir acil durumdur Bazi durumlarda acil cerrahi mudahale gerektirir Akut karinNedenleriAkut karin ayirici tanisi sunlari icerir Akut apandisit Akut peptik ulser ve komplikasyonlari Akut kolesistit Akut pankreatit Akut bagirsak iskemisi alttaki bolume bakin Akut divertikulit Tubal ruptur ile ektopik gebelik Yumurtalik torsiyonu Akut peritonit ici bos viscus perforasyonu dahil Akut ureterik kolik Bagirsak volvulusu Bagirsak tikanikligi Akut piyelonefrit Adrenal kriz Biliyer kolik Abdominal aort anevrizmasi Ailesel Akdeniz atesi hemoperitoneum Dalak rupturu Bobrek tasi Orak hucre anemisi KarsinoidPeritonit Akut karin bazen peritonit ile esanlamli olarak kullanilir Bu tamamen yanlis olmasa da peritonit peritonun iltihaplanmasina atifta bulunan daha spesifik bir terimdir Fizik muayenede rebound hassasiyeti pozitiftir Peritonit ozellikle apandisit ve pankreatit olmak uzere yukaridaki hastaliklarin bircogundan kaynaklanabilir Rebound hassasiyeti peritonit ile iliskili olsa da en belirgin bulgu sertliktir Iskemik akut karin Vaskuler bozukluklarin ince bagirsagi etkilemesi kalin bagirsaga gore daha olasidir Bagirsaklarin kanlanmasi superiyor ve inferior mezenterik arterlerce sirasiyla SMA ve IMA saglanir iki ater de aortadan direkt olarak cikar Superiyor mezenterik arterden kanlanan bolgeler Ince bagirsak Cikan kolon ve transvers kolonun proksimal ucte ikisi Inferiyor mezenterik arterden kanlanan bolgeler distal ucte biri Inen kolon Sigmoid kolon Dikkat cekici bir sekilde splenik fleksura veya transvers ve distal kolon arasindaki baglanti her iki arterin de distal kisimlarinca kanlanir ve bu sebeple tipta watershed bolgesi olarak adlandirilir ve bu bolge sok gibi durumlarda gelisen hipoperfuzyon ataklarinda iskemiye karsi hassastir Akut karinda iskemik cesitlilik genellikle sunlardan kaynaklanir SMA yi tikayan atriyal fibrilasyon sirasinda kalbin sol tarafindan bir tromboembolizm olusabilir Kalp yetmezligine sekonder hipotansiyonda goruldugu gibi nonokluzif iskemik durumlar da katkida bulunabilir ancak genellikle SMA tromboembolisinde gorulen tipik transmural enfarktin aksine mukozal veya duvar enfarktusuyle sonuclanir Primer mezenterik ven trombozu da akut karina yol acabilir Bu genellikle polisitemi vera gibi hiperkoagulabilite durumlarindan kaynaklanir Klinik olarak hastalar yaygin karin agrisi bagirsak distansiyonu ve kanli ishal ile basvururlar Fizik muayenede bagirsak sesleri duyulmaz Laboratuvar testleride notrofilik lokositoz ve artmis serum amilazi gorulur Abdominal radyografide yaygin odemin yani sira bircok hava sivi seviyeleri gorulur Akut iskemik karin cerrahi bir acil durumdur Tipik olarak tedavi enfarktus gecirmis olan bagirsak bolgesinin rezeksiyonunu ve daha sonra kalan saglikli dokunun anastomozunu icerir TetkikAcil servise siddetli karin agrisiyla basvuran stabil hastalarin hemen hemen hepsinde abdominal x ray veya BT cekilir Bu testler basit ve kompleks patolojilerin ayirici tanisinin yapilmasini saglayabilirler Nonstabil hastalarda ilk olarak sivi resusitasyonu ve hizli ultrason yapilir ve hizli ultrason tani konulursa hasta dogrudan ameliyata alinir Hastalara genellikle tam kan sayimi yapilir Tam kan sayiminda apandisitte ortaya cikan notrofili gibi karakteristik bulgular arastirilir Geleneksel olarak akut karni olan hastalarda opiat veya diger agri kesicilerin kullanimi klinik muayeneden once onerilmez cunku bunlar muayene bulgularini degistirerek hekimi yaniltabilir Bununla birlikte bilimsel literatur bu degisikliklerden kaynaklanan herhangi bir olumsuz sonuc ortaya koymamaktadir Kaynakca Emergency Radiology of the Abdomen Imaging Features and Differential Diagnosis for a Timely Management Approach Ingilizce Springer Science amp Business Media 2012 s 2 ISBN 9788847025134 8 Ekim 2018 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 27 Mayis 2020 Manterola 19 Ocak 2011 Analgesia in patients with acute abdominal pain Cochrane Database of Systematic Reviews 1 CD005660 Do opiates affect the clinical evaluation of patients with acute abdominal pain JAMA 296 14 1764 74 Ekim 2006 25 Agustos 2020 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 27 Mayis 2020