Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Sinop Alaeddin Camii, Sinop ilinde, şehir merkezinde yer alan Selçuklu devri yapısı.
 Alaattin Keykubat Camii 1214, Sinop. | |
 | |
| Temel bilgiler | |
|---|---|
| Konum | Camiikebir mahallesi Sinop, Türkiye |
| Koordinatlar | 42°01′35″K 35°08′54″D / 42.02639°K 35.14833°D |
| İnanç | İslam |
| Durum | Kullanımda |
| Mimari | |
| Mimari tür | Enine plan |
| Özellikler | |
| Genişlik | 22 m |
| Kubbe sayısı | 5 |
| Minare sayısı | 1 |
Adını ünlü Anadolu Selçuklu Devleti sultanı I. Alaeddin Keykubad'tan alan cami, Kuzey Anadolu’da da en büyük Selçuklu camisidir. Merkezde, Sakarya Caddesi üzerinde; Hükûmet Meydanı'na yakın mesafededir. Tarihi Sinop hamamı ve Pervane Medresesi yakınındadır. “Arap camileri” adı verilen, uzun saf tutmaya uygun, enine nefli ve geniş avlulu en eski cami tipinde bir yapıdır. “Ulu Cami” olarak da anılmaktadır.
Camin yapım yılı, plan özellikleri ve yaptıranı ile mimarının kimlikleri kesin olarak bilinmiyor. Tahtını kaybettikten sonra Selçukluların hizmetine girmiş olan eski Ahlatşah hükümdarı Atabeg Ayas’a Sinop’un fethinden sonra Selçuklu hükümdarı I. Alâeddin Keykubad tarafından inşa ettirildiği; 1261’deki Trabzon Komnenosları’nın saldırısı sırasında tamamen yıkıldığı, 1268’de de Pervâne Muineddin tarafından eski temelleri üzerine yeniden yapıldığı kuvvetli bir ihtimal olarak öne sürülmektedir. 1376 ve 1861 yıllarında kapsamlı onarımlar geçiren yapı, 2008-2009 yılında restore edilmiştir.
Avlusunda Candaroğulları türbesi bulunur.
Tarihi
Caminin en eski kitabesi 1268 tarihlidir ve bu kitabede caminin Pervâne Muineddin tarafından yaptırıldığını yazar. İç Kalede eski Ahlatşah hükümdarı Atabeg Esedüddin Ayas’ın kitabesi bulunur. Ahlatşahlar Beyliği’ne II. Sökmen’in veliaht tayin ettiği Atabeg Ayas, birkaç gün tahtta kaldıktan sonra bir saray darbesiyle hükümdarlıktan uzaklaştırılmış ve bir müddet sonra Anadolu Selçukluları’nın hizmetine girmişti. I. İzzeddin Keykavus’un yanında Sinop’un fethine katılan Atabeg Ayas’ın bir yıl sonra şehrin surlarının tamir ve yenilenmesi konusunda görevlendirildiği anlaşılmaktadır. 1215’ten 1230’a kadar inşa edilen en önemli Selçuklu yapılarında mütevelli olarak görev yapan Atabeg Ayas’ın inşaatlarda Güneydoğu Anadolulu veya Suriyeli mimar ve ustaları çalıştırıldığı bilinmektedir. Sinop’taki camide de Arap mimarisi etkisindeki Artuklu modeline uygun olarak inşa ettirilmiştir. 1261’deki Trabzon Komnenosları’nın saldırısı sırasında iç kale dışında kalan bütün binaların tahrip edildi. Alaeddin Camisi’nin de o sırada yıkıldığı düşünülür. Cami, 1268’de de Muînüddin Pervâne tarafından eski temelleri üzerinde yapılmıştır.
Avlunun batı kapısı üzerindeki kitabeden, Candaroğlu Celâleddin Bayezid Bey tarafından 1376 yılında esaslı bir onarım yaptırıldığı öğrenilmektedir. Avlunun kuzeydoğu köşesinde yer alan Candaroğulları Türbesi de bu onarım sırasında yapılmıştır. Kuzey avlu duvarı ortasındaki minaresi de sonradan eklenmiştir.
Cümle kapısı içine konulan 1430 tarihli kitabeden mihrap ile minberin İsfendiyar Bey tarafından yaptırıldığı öğrenilmektedir. 1709 ve 1725 yıllarında mihrap önü kubbesiyle çatı tamir edilmiştir. 1853 depreminde caminin kubbesi çökmüş, İsfendiyar Bey tarafından mihrap ile birlikte yaptırılan ve Evliya Çelebi'nin de methettiği minber yıkılmış ve bazı parçaları İstanbul'daki Çinili Köşk'e götürülmüştür.
Kötürüm Bayezid'in kitabesi üzerinde yer alan ve Abdülmecid'in tuğrasını taşıyan 1851 tarihli kitabe ise 1848’de başlayan tamiratın bitiş tarihini verir. Sinop mutasarrıfı Tufan Paşa tarafından yaptırılan bu uzun onarım sırasında yapı kâgir olarak sağlamlaştırılmış ve direkler üzerine oturtulan ahşap son cemaat yeri ile kadınlar mahfili ve minber yenilenmiştir. Camii 1946 ve 1950 yıllarında da onarım görmüştür.
Cami, avlusuyla beraber en son 2008–2009 yılında onarımdan geçmiştir.
Mimari özellikleri
Cami erken dönem İslam mimarisi eseridir. 66 m uzunluk, 22 m genişlikle dikdörtgen planlıdır. Mihrap üzerinde ortadaki biraz daha yüksek üç kubbe, batı ve doğu kenarlarında birer kubbe olmak üzere beş kubbesi vardır.
Cami önünde 66X44 m ebatında geniş bir avlu bulunur. Camiden avluya üç kapı, avludan dışarıya beş kapı ile çıkılır.
Mermer mihrap, Selçuklu tarzında girift süslemelere sahiptir. Üç taraftan Ayet-El Kürsi çevrelenmiştir.
Evliya Çelebi'ye Bursa Ulu Cami minberine benzettiği bitki motifleriyle bezenmiş orijinal minberin yerine 19. yüzyılda yapılmış minber bulunmaktadır.
Kaynakça
- ^ . Sinoprehberi.org 17 Nisan 2009. 4 Ocak 2010 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Ocak 2016.
- ^ a b Esemenli, Deniz. "Alâeddin Camii ve Medresesi" (PDF). Türk Diyanet Vakfı İslam Ansiklopedisi yıl: 1989, cilt: 2,. 6 Ocak 2016 tarihinde kaynağından (PDF). Erişim tarihi: 6 Ocak 2016.
- ^ a b "Ahmet Gedik, Candaroğlu Celâleddin Bayezid Dönemine Ait İki Kitâbeye İlişkin Tashihi Gereken Bazı Hususlar, syf. 217". 20 Mart 2020 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 20 Mart 2020.
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 20 Mart 2020 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 20 Mart 2020.
- ^ a b c d Akkurt, Hale. "İbn Battûta Seyahatnamesinde Yer Alan Mimari eserler". Sakarya Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Yüksek Lisans Tezi Eylül 2011. 6 Ocak 2016 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 6 Ocak 2016.
- ^ a b c . sinopkulturturizm.gov.tr. 1 Ekim 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Eylül 2015.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Sinop Alaeddin Camii Sinop ilinde sehir merkezinde yer alan Selcuklu devri yapisi Sinop Alaeddin CamiiAlaattin Keykubat Camii 1214 Sinop Temel bilgilerKonumCamiikebir mahallesi Sinop TurkiyeKoordinatlar42 01 35 K 35 08 54 D 42 02639 K 35 14833 D 42 02639 35 14833InancIslamDurumKullanimdaMimariMimari turEnine planOzelliklerGenislik22 mKubbe sayisi5Minare sayisi1Alaeddin camisi Sinop Adini unlu Anadolu Selcuklu Devleti sultani I Alaeddin Keykubad tan alan cami Kuzey Anadolu da da en buyuk Selcuklu camisidir Merkezde Sakarya Caddesi uzerinde Hukumet Meydani na yakin mesafededir Tarihi Sinop hamami ve Pervane Medresesi yakinindadir Arap camileri adi verilen uzun saf tutmaya uygun enine nefli ve genis avlulu en eski cami tipinde bir yapidir Ulu Cami olarak da anilmaktadir Camin yapim yili plan ozellikleri ve yaptirani ile mimarinin kimlikleri kesin olarak bilinmiyor Tahtini kaybettikten sonra Selcuklularin hizmetine girmis olan eski Ahlatsah hukumdari Atabeg Ayas a Sinop un fethinden sonra Selcuklu hukumdari I Alaeddin Keykubad tarafindan insa ettirildigi 1261 deki Trabzon Komnenoslari nin saldirisi sirasinda tamamen yikildigi 1268 de de Pervane Muineddin tarafindan eski temelleri uzerine yeniden yapildigi kuvvetli bir ihtimal olarak one surulmektedir 1376 ve 1861 yillarinda kapsamli onarimlar geciren yapi 2008 2009 yilinda restore edilmistir Avlusunda Candarogullari turbesi bulunur TarihiCaminin en eski kitabesi 1268 tarihlidir ve bu kitabede caminin Pervane Muineddin tarafindan yaptirildigini yazar Ic Kalede eski Ahlatsah hukumdari Atabeg Eseduddin Ayas in kitabesi bulunur Ahlatsahlar Beyligi ne II Sokmen in veliaht tayin ettigi Atabeg Ayas birkac gun tahtta kaldiktan sonra bir saray darbesiyle hukumdarliktan uzaklastirilmis ve bir muddet sonra Anadolu Selcuklulari nin hizmetine girmisti I Izzeddin Keykavus un yaninda Sinop un fethine katilan Atabeg Ayas in bir yil sonra sehrin surlarinin tamir ve yenilenmesi konusunda gorevlendirildigi anlasilmaktadir 1215 ten 1230 a kadar insa edilen en onemli Selcuklu yapilarinda mutevelli olarak gorev yapan Atabeg Ayas in insaatlarda Guneydogu Anadolulu veya Suriyeli mimar ve ustalari calistirildigi bilinmektedir Sinop taki camide de Arap mimarisi etkisindeki Artuklu modeline uygun olarak insa ettirilmistir 1261 deki Trabzon Komnenoslari nin saldirisi sirasinda ic kale disinda kalan butun binalarin tahrip edildi Alaeddin Camisi nin de o sirada yikildigi dusunulur Cami 1268 de de Muinuddin Pervane tarafindan eski temelleri uzerinde yapilmistir Avlunun bati kapisi uzerindeki kitabeden Candaroglu Celaleddin Bayezid Bey tarafindan 1376 yilinda esasli bir onarim yaptirildigi ogrenilmektedir Avlunun kuzeydogu kosesinde yer alan Candarogullari Turbesi de bu onarim sirasinda yapilmistir Kuzey avlu duvari ortasindaki minaresi de sonradan eklenmistir Cumle kapisi icine konulan 1430 tarihli kitabeden mihrap ile minberin Isfendiyar Bey tarafindan yaptirildigi ogrenilmektedir 1709 ve 1725 yillarinda mihrap onu kubbesiyle cati tamir edilmistir 1853 depreminde caminin kubbesi cokmus Isfendiyar Bey tarafindan mihrap ile birlikte yaptirilan ve Evliya Celebi nin de methettigi minber yikilmis ve bazi parcalari Istanbul daki Cinili Kosk e goturulmustur Koturum Bayezid in kitabesi uzerinde yer alan ve Abdulmecid in tugrasini tasiyan 1851 tarihli kitabe ise 1848 de baslayan tamiratin bitis tarihini verir Sinop mutasarrifi Tufan Pasa tarafindan yaptirilan bu uzun onarim sirasinda yapi kagir olarak saglamlastirilmis ve direkler uzerine oturtulan ahsap son cemaat yeri ile kadinlar mahfili ve minber yenilenmistir Camii 1946 ve 1950 yillarinda da onarim gormustur Cami avlusuyla beraber en son 2008 2009 yilinda onarimdan gecmistir Mimari ozellikleriCami erken donem Islam mimarisi eseridir 66 m uzunluk 22 m genislikle dikdortgen planlidir Mihrap uzerinde ortadaki biraz daha yuksek uc kubbe bati ve dogu kenarlarinda birer kubbe olmak uzere bes kubbesi vardir Cami onunde 66X44 m ebatinda genis bir avlu bulunur Camiden avluya uc kapi avludan disariya bes kapi ile cikilir Mermer mihrap Selcuklu tarzinda girift suslemelere sahiptir Uc taraftan Ayet El Kursi cevrelenmistir Evliya Celebi ye Bursa Ulu Cami minberine benzettigi bitki motifleriyle bezenmis orijinal minberin yerine 19 yuzyilda yapilmis minber bulunmaktadir Kaynakca Sinoprehberi org 17 Nisan 2009 4 Ocak 2010 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 6 Ocak 2016 a b Esemenli Deniz Alaeddin Camii ve Medresesi PDF Turk Diyanet Vakfi Islam Ansiklopedisi yil 1989 cilt 2 6 Ocak 2016 tarihinde kaynagindan PDF Erisim tarihi 6 Ocak 2016 a b Ahmet Gedik Candaroglu Celaleddin Bayezid Donemine Ait Iki Kitabeye Iliskin Tashihi Gereken Bazi Hususlar syf 217 20 Mart 2020 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 20 Mart 2020 Arsivlenmis kopya 20 Mart 2020 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 20 Mart 2020 a b c d Akkurt Hale Ibn Battuta Seyahatnamesinde Yer Alan Mimari eserler Sakarya Universitesi Sosyal Bilimler Enstitusu Yuksek Lisans Tezi Eylul 2011 6 Ocak 2016 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 6 Ocak 2016 a b c sinopkulturturizm gov tr 1 Ekim 2015 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 29 Eylul 2015