Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Kötürüm Bayezid veya Celaleddin Bayezid, 1361-1385 yılları arasında hüküm sürmüş Candaroğulları Beyidir.
| Kötürüm Bayezid | |
|---|---|
| 6. Candaroğulları Beyi | |
| Görev süresi 1361-1385 | |
| Yerine geldiği | Emir Adil Bey |
| Yerine gelen | II. Süleyman Paşa |
| Kişisel bilgiler | |
| Doğum | 14. yüzyıl |
| Ölüm | 1386 Sinop |
Beyliğin durumu
Kötürüm Bayezid'in tahta çıkış yılı kesin olarak bilinmemek ile beraber, kendisine ithafen 1361 yılında tercüme edilmiş bir mesneviden yola çıkılarak 1361'de veya daha erken tahta geçmiş olduğu tahmin edilmektedir.
Beylik, bu dönemde Osmanlı ile dostane ilişkiler içindeydi. Ancak bu ilişkiler, oğlu Süleyman'ın isyanı ve I. Murad'ın Anadolu politikası sebebiyle sarsılmaya başlamıştır.
Hükümdarlığı
Kötürüm Bayezid, tahta geçişinin ilk yıllarında Ceneviz ve Venediklilere deniz ve karadan ani baskınlar yaparak fazlaca zayiat vermelerini sağlamış; öyle ki Venedikliler, bu baskınlara karşı Bizans ve Ceneviz ile ittifak olmak için çaba sarf etmişlerdir.
Bu dönemde Osmanlı ve Candaroğulları ilişkileri dostça sürmesine rağmen Osmanlı'nın hem Avrupa'da yaptığı fetihlerden, hem de Germiyanoğlu ve Hamidoğlu beyliklerinin topraklarını ele geçirmesinden endişelenmeye başlayan Kötürüm Bayezid; Osmanlı ile ilişkilerini iyi sürdürmeye devam etmiş, ayrıca aynı zamanda damadı olan sınır komşusu Amasya Emiri Ahmed'in yardımını almaya da çabalamıştır.
Beyliğin ikiye bölünmesi
1381 yılına gelindiğinde Kadı Burhaneddin'in babasını öldürmesi üzerine intikam almak üzerine harekete geçen Emir Ahmed, Kötürüm Bayezid'den yardım isteğinde bulunmuş, Bayezid ise oğlu İsfendiyar'ı Amasya'ya göndermişti. Savaşın sonucu Kadı Burhaneddin'in galibiyeti ile sonuçlanmış, İsfendiyar bir süre babasının yanına dönmeyip Amasya'da kalmıştı.
Kötürüm Bayezid, bu olaylar sırasında oğlu İskender'i veliaht ilan etmişti. Bu durum üzerine diğer oğlu Süleyman, İskender'i öldürmüş; Kötürüm Bayezid'in intikam almak sebebiyle kendi kızını ve oğlunun çocuklarını öldürtmesi üzerine tahtta hak iddia eden Süleyman, Osmanlı'ya sığınmıştır.
Oğlunun Osmanlı'ya sığındığı esnada kendine yardım arayan Kötürüm Bayezid, çareyi Kadı Burhaneddin'de buldu. Kadı Burhaneddin'e kendisine karşı tavırlarından dolayı özür dileyen ve yardım talep eden bir mektup yollayan Kötürüm Bayezid, sözlerini doğrulamak adına Emir Ahmed'in topraklarına dahil olan Merzifon'u askerlerine yağmalattığını da mektupta belirtiyordu.
Diğer tarafta ise I. Murad, Süleyman'ı Osmanlı ordusu ile Kastamonu'ya yollamıştı. Burada yapılan savaşta yenilen Kötürüm Bayezid, Sinop'a çekildi. Kastamonu, Süleyman'ın eline geçti. Ayrıca durumu haber alan İsfendiyar da Sinop'a doğru yola koyulmuştu.
Kastamonu'ya gelen I. Murad, bölgeyi ilhak etmeyi denese de kendisine karşı çıkan halka karşı koyamayacağını anlayıp ele geçirdiği kaleleri Kötürüm Bayezid'e bıraktığını ilan edip Kastamonu'dan ayrılmış, bölge ise fırsattan istifade geri dönen Süleyman'ı bertaraf eden Kötürüm Bayezid'in eline geçmiştir.
Son yılları
Babası tarafından Kastamonu'dan atılan Süleyman, 1384 yılında tekrar I. Murad'a sığınarak desteğini sağladı ve bölgeyi tekrar ele geçirdi. Kötürüm Bayezid, bu olaylar esnasında hastalandığından dolayı direnmeden Sinop'a çekilmiş, 1386 yılına gelindiğinde ise oğlu İsfendiyar'ın yanında ölmüştür. Kabri Sinop'taki İsfendiyarlar Türbesinde bulunmaktadır.
Dönemindeki ilmi, iktisadi ve mimari faaliyetler
İlmi Faaliyetler
Yusufî, 1361 yılında Ebu Minhef'in "Destan-ı Maktel-i Hüseyin" adlı manzum mesnevisini Kötürüm Bayezid'e ithaf ederek çevirmiştir.
İktisadi Faaliyetler
Kötürüm Bayezid döneminde üzerinde "Emir Celâlüddin" ve "Celâlüddin Bayezid" yazan gümüş sikkeler bastırılmıştır.
Mimari Faaliyetler
Kötürüm Bayezid, 1374 yılında Araç'ta kendi adıyla anılan bir camii yaptırmış, 1376 yılında ise Sinop'ta bulunan Alâeddin Cami'sini tamir ettirmiştir.
Kötürüm Bayezid'in kardeşi Mahmut Bey, 1366 yılında Mahmut Bey Cami'sini yaptırmıştır.
Kaynakça
Özel
- ^ a b Yücel, Yaşar (1980). a.g.e (1988 bas.), syf. 69.
- ^ Yücel, Yaşar (1980). a.g.e (1988 bas.), syf. 70.
- ^ Yücel, Yaşar (1980). a.g.e (1988 bas.), syf. 71.
- ^ a b c Uzunçarşılı, İsmail Hakkı (1937). a.g.e, (2019 bas.), syf. 126.
- ^ a b c Yücel, Yaşar (1980). a.g.e (1988 bas.), syf. 72.
- ^ a b Yücel, Yaşar (1980). a.g.e (1988 bas.), syf. 73.
- ^ a b Uzunçarşılı, İsmail Hakkı (1937). a.g.e, (2019 bas.), syf. 127.
- ^ Yücel, Yaşar (1980). a.g.e (1988 bas.), syf. 74.
- ^ Yakupoğlu, Cevdet. (2018). a.g.m, syf. 68.
- ^ Yaman, Talat Mümtaz (1935). a.g.e, syf. 120.
- ^ Gedik, Ahmet (2007). a.g.m, syf. 213.
- ^ Yaman, Talat Mümtaz (1935). a.g.e, syf. 117.
Genel
- Yücel, Yaşar (1980). Anadolu Beylikleri Hakkında Araştırmalar I: Çoban-Oğulları Beyliği, Çandar-Oğulları Beyliği, Melikü’l-Ebsar’a göre Anadolu beylikleri (1988 bas.). Türk Tarih Kurumu Yayınları. ISBN . 5 Haziran 2020 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 30 Mayıs 2020.
- Uzunçarşılı, İsmail Hakkı (1937). Anadolu Beylikleri ve Akkoyunlu, Karakoyunlu Devletleri (2019 bas.). Türk Tarih Kurumu Yayınları. ISBN .
- Yaman, Talat Mümtaz (1935). Kastamonu Tarihi: : XV'inci asrın sonlarına kadar. Ahmet İhsan Matbaası. 5 Haziran 2020 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 30 Mayıs 2020.
- Yakupoğlu, Cevdet (2018). Çobanoğulları ve Candaroğulları Zamanında Kastamonu. Anadolu'nun Fethinden Milli Mücadele'ye Kastamonu Sempozyumu. Kastamonu Valiliği. ss. 62-72. ISBN . Erişim tarihi: 30 Mayıs 2020.
- Gedik, Ahmet (2007). "Candaroğlu Celâleddin Bayezid Dönemine Ait İki Kitabeye İlişkin Tashihi Gereken Bazı Hususlar". İSTEM Dergisi, 9. Necmettin Erbakan Üniversitesi. ss. 209-218. 20 Mart 2020 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 30 Mayıs 2020.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Koturum Bayezid veya Celaleddin Bayezid 1361 1385 yillari arasinda hukum surmus Candarogullari Beyidir Koturum Bayezid6 Candarogullari BeyiGorev suresi 1361 1385Yerine geldigi Emir Adil BeyYerine gelen II Suleyman PasaKisisel bilgilerDogum 14 yuzyilOlum 1386 SinopBeyligin durumuKoturum Bayezid in tahta cikis yili kesin olarak bilinmemek ile beraber kendisine ithafen 1361 yilinda tercume edilmis bir mesneviden yola cikilarak 1361 de veya daha erken tahta gecmis oldugu tahmin edilmektedir Beylik bu donemde Osmanli ile dostane iliskiler icindeydi Ancak bu iliskiler oglu Suleyman in isyani ve I Murad in Anadolu politikasi sebebiyle sarsilmaya baslamistir HukumdarligiKoturum Bayezid tahta gecisinin ilk yillarinda Ceneviz ve Venediklilere deniz ve karadan ani baskinlar yaparak fazlaca zayiat vermelerini saglamis oyle ki Venedikliler bu baskinlara karsi Bizans ve Ceneviz ile ittifak olmak icin caba sarf etmislerdir Bu donemde Osmanli ve Candarogullari iliskileri dostca surmesine ragmen Osmanli nin hem Avrupa da yaptigi fetihlerden hem de Germiyanoglu ve Hamidoglu beyliklerinin topraklarini ele gecirmesinden endiselenmeye baslayan Koturum Bayezid Osmanli ile iliskilerini iyi surdurmeye devam etmis ayrica ayni zamanda damadi olan sinir komsusu Amasya Emiri Ahmed in yardimini almaya da cabalamistir Beyligin ikiye bolunmesi1381 yilina gelindiginde Kadi Burhaneddin in babasini oldurmesi uzerine intikam almak uzerine harekete gecen Emir Ahmed Koturum Bayezid den yardim isteginde bulunmus Bayezid ise oglu Isfendiyar i Amasya ya gondermisti Savasin sonucu Kadi Burhaneddin in galibiyeti ile sonuclanmis Isfendiyar bir sure babasinin yanina donmeyip Amasya da kalmisti Koturum Bayezid bu olaylar sirasinda oglu Iskender i veliaht ilan etmisti Bu durum uzerine diger oglu Suleyman Iskender i oldurmus Koturum Bayezid in intikam almak sebebiyle kendi kizini ve oglunun cocuklarini oldurtmesi uzerine tahtta hak iddia eden Suleyman Osmanli ya siginmistir Oglunun Osmanli ya sigindigi esnada kendine yardim arayan Koturum Bayezid careyi Kadi Burhaneddin de buldu Kadi Burhaneddin e kendisine karsi tavirlarindan dolayi ozur dileyen ve yardim talep eden bir mektup yollayan Koturum Bayezid sozlerini dogrulamak adina Emir Ahmed in topraklarina dahil olan Merzifon u askerlerine yagmalattigini da mektupta belirtiyordu Diger tarafta ise I Murad Suleyman i Osmanli ordusu ile Kastamonu ya yollamisti Burada yapilan savasta yenilen Koturum Bayezid Sinop a cekildi Kastamonu Suleyman in eline gecti Ayrica durumu haber alan Isfendiyar da Sinop a dogru yola koyulmustu Kastamonu ya gelen I Murad bolgeyi ilhak etmeyi denese de kendisine karsi cikan halka karsi koyamayacagini anlayip ele gecirdigi kaleleri Koturum Bayezid e biraktigini ilan edip Kastamonu dan ayrilmis bolge ise firsattan istifade geri donen Suleyman i bertaraf eden Koturum Bayezid in eline gecmistir Son yillariBabasi tarafindan Kastamonu dan atilan Suleyman 1384 yilinda tekrar I Murad a siginarak destegini sagladi ve bolgeyi tekrar ele gecirdi Koturum Bayezid bu olaylar esnasinda hastalandigindan dolayi direnmeden Sinop a cekilmis 1386 yilina gelindiginde ise oglu Isfendiyar in yaninda olmustur Kabri Sinop taki Isfendiyarlar Turbesinde bulunmaktadir Donemindeki ilmi iktisadi ve mimari faaliyetlerIlmi Faaliyetler Yusufi 1361 yilinda Ebu Minhef in Destan i Maktel i Huseyin adli manzum mesnevisini Koturum Bayezid e ithaf ederek cevirmistir Iktisadi Faaliyetler Koturum Bayezid doneminde uzerinde Emir Celaluddin ve Celaluddin Bayezid yazan gumus sikkeler bastirilmistir Mimari Faaliyetler Koturum Bayezid 1374 yilinda Arac ta kendi adiyla anilan bir camii yaptirmis 1376 yilinda ise Sinop ta bulunan Alaeddin Cami sini tamir ettirmistir Koturum Bayezid in kardesi Mahmut Bey 1366 yilinda Mahmut Bey Cami sini yaptirmistir KaynakcaOzel a b Yucel Yasar 1980 a g e 1988 bas syf 69 Yucel Yasar 1980 a g e 1988 bas syf 70 Yucel Yasar 1980 a g e 1988 bas syf 71 a b c Uzuncarsili Ismail Hakki 1937 a g e 2019 bas syf 126 a b c Yucel Yasar 1980 a g e 1988 bas syf 72 a b Yucel Yasar 1980 a g e 1988 bas syf 73 a b Uzuncarsili Ismail Hakki 1937 a g e 2019 bas syf 127 Yucel Yasar 1980 a g e 1988 bas syf 74 Yakupoglu Cevdet 2018 a g m syf 68 Yaman Talat Mumtaz 1935 a g e syf 120 Gedik Ahmet 2007 a g m syf 213 Yaman Talat Mumtaz 1935 a g e syf 117 Genel Yucel Yasar 1980 Anadolu Beylikleri Hakkinda Arastirmalar I Coban Ogullari Beyligi Candar Ogullari Beyligi Meliku l Ebsar a gore Anadolu beylikleri 1988 bas Turk Tarih Kurumu Yayinlari ISBN 9789751600806 5 Haziran 2020 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 30 Mayis 2020 Uzuncarsili Ismail Hakki 1937 Anadolu Beylikleri ve Akkoyunlu Karakoyunlu Devletleri 2019 bas Turk Tarih Kurumu Yayinlari ISBN 9789751624574 erisim tarihi kullanmak icin url gerekiyor yardim Yaman Talat Mumtaz 1935 Kastamonu Tarihi XV inci asrin sonlarina kadar Ahmet Ihsan Matbaasi 5 Haziran 2020 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 30 Mayis 2020 Yakupoglu Cevdet 2018 Cobanogullari ve Candarogullari Zamaninda Kastamonu Anadolu nun Fethinden Milli Mucadele ye Kastamonu Sempozyumu Kastamonu Valiligi ss 62 72 ISBN 9789751740977 Erisim tarihi 30 Mayis 2020 Gedik Ahmet 2007 Candaroglu Celaleddin Bayezid Donemine Ait Iki Kitabeye Iliskin Tashihi Gereken Bazi Hususlar ISTEM Dergisi 9 Necmettin Erbakan Universitesi ss 209 218 20 Mart 2020 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 30 Mayis 2020