Aleksandr Nikolayeviç Poskrebişev (Rusça: Александр Николаевич Поскрёбышев) (7 Ağustos 1891 – 3 Ocak 1965) Sovyet asker, siyasetçi ve devlet adamı. 1917 yılından itibaren Sovyetler Birliği Komünist Partisi üyesi ve 1928 – 1953 yılları arasında Merkez Komitesi Sekretaryası sorumlusu.
Aleksandr Nikolayeviç Poskrebişev | |||||
---|---|---|---|---|---|
Doğum | 7 Ağustos 1891 Kirov, Rus İmparatorluğu | ||||
Ölüm | 3 Ocak 1965 Moskova, SSCB | ||||
Meslek | Politikacı | ||||
Gençliği
7 Ağustos 1891 tarihinde o zamanki adı Vyatka olan Kirov şehrine bağlı olan Uspenskoe köyünde dünyaya geldi. Babası bir ayakkabı imalatçısıydı. Tıp eğitimi alır 1918 yılında yardımcı hekim olur.
Siyasi kariyeri
Poskrebişev Ekim Devriminden önce Bolşeviklere katıldı. 1917 yılının Mart ayında üye olduğu o zamanki adıyla Rusya Sosyal Demokrat İşçi Partisi (Bolşevik) yerel örgütünde kısa sürede sekreterlik görevi alır. Rus İç Savaşı sırasında kurulan Kızılordu bünyesinde kurulan Türkistan Ordusu kurmay heyetinde 1918 – 1919 yılları arasında görev yaptı. 1921 – 1922 yılları arasında Ufa’da kurulan Askeri Devrimci Konsey ve bölgesel İşçi ve Köylü Vekilleri Sovyetinde yöneticilik yaptı. 1922 yılında Moskova’ya gitti ve Sovyetler Birliği Komünist Partisi Merkez Komitesine bağlı çalışmaya başladı. 1923 yılında Merkez Komite sekretaryasına geçti. 1924 yılında Stalin ile çalışmaya başlar. Sonraları Stalin’in özel sekretaryası olacak olan kısımın başına getirilir. 1924 – 1929 yılları arasında Merkez Komitesi Sekreter Yardımcısı olur. Bu dönemde sürdüğü üniversite eğitimi tamamlar ve 1928 yılında Moskova Üniversitesinden hem hukuk hem de ekonomi fakültelerinden mezun olur. 1934 yılında yapılan Merkez Komitesi aday üyeliğine seçilir. Bir sonraki kongrede tam üyeliğe geçecektir. Poskrebişev 1939 yılında yazılan Sovyet anayasasının başlıca yazarlarındandır. II. Dünya Savaşı sırasında Nazi Almanyası orduları Moskova önlerine geldiklerinde şehirden ayrılan hükûmet üyelerinin aksine Stalin ile şehirde kalır. Savaş sırasında Müttefik ülkeler ile birlikte düzenlenen Tahran, Yalta ve Potsdam konferansları için belgeler hazırlar ve son ikisine bizzat katılır.
“ | Babam II. Dünya Savaşı sırasında neredeyse günde 24 saat çalışırdı. Eve sabaha karşı saat 5'te gelir ve saat 10’da geri giderdi. İnsanlar ona ayaklı ansiklopedi derdi. Her sorulana bir cevabı mutlaka vardı. | „ |
— Kızı Natalya’ya göre babası Poskrebişev |
Savaştan sonra Yüksek Sovyet üyeliğine seçildi. Poskrebişev’in siyasi kariyerinin zirvesi ise 1952 yılında getirildiği Politbüro Sekretaryası göreviydi. Aynı yıl yapılan önemli bir konuşmacıydı. Ancak birkaç ay sonra Lavrentiy Beria tarafından önemli devlet belgelerini kaybetmekle suçlanacak ve Stalin tarafından tasfiye edilecektir. Belgelerin sonradan bulunmasına rağmen göreve iade edilmeyişi Beria tarafından gerçekleştirilen bir tasfiye olarak değerlendirilebilir. Stalin’in 1953 yılında ölümünden sonra kısa süreliğine eski görevine getirilse de siyasi hayatı sona ermiştir.
Özel görev
Poskrebişev Merkez Komitesi sekretaryasında aldığı özel görevle Stalin ile sekreterlik hizmetleri yerine getirmekteydi. Önceden tarafından yerine getirilen bu görev gereğince Stalin’e gelen tüm belgeler onun kontrolünden geçiyordu. Stalin’in imzasını gerektiren tüm NKVD ve parti belgelerine erişim demek olan bu görev son derece güven ve dikkat gerektiren bir işti. Özellikle gizliliğin arttığı savaş yıllarında Poskrebişev’in görevi artacak ve özellikle cephedeki komutanlarla Stalin arasında irtibatı sağlayacaktır.
Tasfiyeler
1936 – 1938 yılları arasındaki Büyük Temizlik adı verilen tasfiyede yer aldığı özellikle Batılı tarihçiler ve Nikita Kruşçev tarafından iddia edilse de ailesi de tasfiyeden etkilendiği için bu eleştiriler gerçeği yansıtmamaktadır. O dönemde önde gelen parti yetkilileri olan Vyaçeslav Molotov ve Mihail Kalinin örneklerinde olduğu gibi onun da eşi tutuklanmıştır. Eşi Bronislava Poskrebişeva, Beria tarafından Troçki ile teması olduğu iddiasıyla tutuklanmış ve 1941 yılında idam edilmiştir. Tasfiye döneminden sonra Poskrebişev yolsuzlukla suçlanan parti üyelerinin durumunu inceleyen heyetin içinde olmuştur.
Askeri hayatı
Poskrebişev’in askeri hayatı yalnızca siyasetle ilgilidir. Rus İç Savaşı sırasındaki askeri faaliyetlerinde hep siyasi komitelerde görev almıştır. II. Dünya Savaşı sırasında Sovyet komutanlarıyla yapılan çoğu toplantıya katılmış ve Stalin ile irtibatlarını sağlamıştır. Savaşın ardından kendisine 1946 yılı Temmuz ayında sembolik olarak general rütbesi verilmiştir.
Ailesi
İlk eşi Polonyalı devrimci Jadwiga 1927 yılında veremden ölür. Sonrasında Bronislava ile evlenir ve Galya ile Nataşa adlı iki kızı olur. Eşi 1939 yılında tutuklanır ve 1941 yılında idam edilir. Üçüncü eşi Ekaterina’dan ise Elena adlı bir kızı olacaktır.
Stalin ile ilişkileri
Stalin ile yoğun çalışma ortamını paylaşan Poskrebişev onun iş ve özel hayatında önemli bir yer işgal etmekteydi. Ayrıca Kafkasya’da geçirdiği tatiller sırasında da yanında olur ve ziyaretçiler sadece onun ve kişisel koruma müdürü ’in izniyle Stalin ile görüşebilirlerdi.
Ödülleri
Poskrebişev, 1939 yılında uzun yıllar boyunca üstün hizmetlerinden dolayı Lenin Nişanı ile ödüllendirilir. Savaş sırasında verdiği hizmetler için ise 1945 yılında ikinci kez aynı ödülü alır. Bu değerli ödülü toplam dört kez almıştır.
Tasfiyesi ve sonu
Stalin 1952 yılında Poskrebişev’i Beria’dan gelen baskı sonucu görevden alır. Stalin’in ölümü ve Beria’nın tasifyesinden sonra Merkez Komitedeki görevine iade edilse de bu geri dönüş uzun süreli olmaz. 1956 yılındaki 20. Kongre sırasında Kruşçev tarafından stalinizm iddiasıyla eleştirilenler arasında yer alacaktır. Emekliye ayrılır, anılarını yazmaz ve 1965 yılında ölünceye kadar Moskova’da yaşar. Büyük Sovyet Ansiklopedisinin birinci ve ikinci baskılarında adına madde açılmıştır.
Kaynakça
- ^ Hrono.ru adresindeki biyografisi 4 Kasım 2010 tarihinde Wayback Machine sitesinde . (Rusça), 17 Mayıs 2010 tarihinde erişilmiştir
- ^ Biyografisinden 4 Mart 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde . (Rusça), 17 Mayıs 2010 tarihinde erişilmiştir
- ^ Birstein, Vadim (2004), The perversion of knowledge: The true story of Soviet science, Westview, s. 416
- ^ Tovstuha biyografisi 14 Kasım 2007 tarihinde Archive.is sitesinde arşivlendi (Rusça), 17 Mayıs 2010 tarihinde erişilmiştir
- ^ Khrushchev, Sergei, Memoirs of Nikita Khrushchev, Penn State Press, 2006, s.121
- ^ Eşinin serbest bırakılmasına dair yoğun talepleri Stalin tarafından reddedilmiştir. Montefiore, Simon Sebag, Stalin: The Court of the Red Tsar, Vintage Books, 2005, s.318
- ^ Kızı Natalya’nın ağzından Poskrebişev 30 Ekim 2010 tarihinde Wayback Machine sitesinde . (Rusça), 17 Mayıs 2010 tarihinde erişilmiştir
- ^ marxist.org adresindeki 29 Şubat 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde . Kruşçev’in Gizli söylevi (İngilizce), 17 Mayıs 2010 tarihinde erişilmiştir
Ayrıca bakınız
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Aleksandr Nikolayevic Poskrebisev Rusca Aleksandr Nikolaevich Poskryobyshev 7 Agustos 1891 3 Ocak 1965 Sovyet asker siyasetci ve devlet adami 1917 yilindan itibaren Sovyetler Birligi Komunist Partisi uyesi ve 1928 1953 yillari arasinda Merkez Komitesi Sekretaryasi sorumlusu Aleksandr Nikolayevic PoskrebisevDogum7 Agustos 1891 Kirov Rus ImparatorluguOlum3 Ocak 1965 Moskova SSCBMeslekPolitikaciGencligi7 Agustos 1891 tarihinde o zamanki adi Vyatka olan Kirov sehrine bagli olan Uspenskoe koyunde dunyaya geldi Babasi bir ayakkabi imalatcisiydi Tip egitimi alir 1918 yilinda yardimci hekim olur Siyasi kariyeriPoskrebisev Ekim Devriminden once Bolseviklere katildi 1917 yilinin Mart ayinda uye oldugu o zamanki adiyla Rusya Sosyal Demokrat Isci Partisi Bolsevik yerel orgutunde kisa surede sekreterlik gorevi alir Rus Ic Savasi sirasinda kurulan Kizilordu bunyesinde kurulan Turkistan Ordusu kurmay heyetinde 1918 1919 yillari arasinda gorev yapti 1921 1922 yillari arasinda Ufa da kurulan Askeri Devrimci Konsey ve bolgesel Isci ve Koylu Vekilleri Sovyetinde yoneticilik yapti 1922 yilinda Moskova ya gitti ve Sovyetler Birligi Komunist Partisi Merkez Komitesine bagli calismaya basladi 1923 yilinda Merkez Komite sekretaryasina gecti 1924 yilinda Stalin ile calismaya baslar Sonralari Stalin in ozel sekretaryasi olacak olan kisimin basina getirilir 1924 1929 yillari arasinda Merkez Komitesi Sekreter Yardimcisi olur Bu donemde surdugu universite egitimi tamamlar ve 1928 yilinda Moskova Universitesinden hem hukuk hem de ekonomi fakultelerinden mezun olur 1934 yilinda yapilan Merkez Komitesi aday uyeligine secilir Bir sonraki kongrede tam uyelige gececektir Poskrebisev 1939 yilinda yazilan Sovyet anayasasinin baslica yazarlarindandir II Dunya Savasi sirasinda Nazi Almanyasi ordulari Moskova onlerine geldiklerinde sehirden ayrilan hukumet uyelerinin aksine Stalin ile sehirde kalir Savas sirasinda Muttefik ulkeler ile birlikte duzenlenen Tahran Yalta ve Potsdam konferanslari icin belgeler hazirlar ve son ikisine bizzat katilir Babam II Dunya Savasi sirasinda neredeyse gunde 24 saat calisirdi Eve sabaha karsi saat 5 te gelir ve saat 10 da geri giderdi Insanlar ona ayakli ansiklopedi derdi Her sorulana bir cevabi mutlaka vardi Kizi Natalya ya gore babasi Poskrebisev Savastan sonra Yuksek Sovyet uyeligine secildi Poskrebisev in siyasi kariyerinin zirvesi ise 1952 yilinda getirildigi Politburo Sekretaryasi goreviydi Ayni yil yapilan onemli bir konusmaciydi Ancak birkac ay sonra Lavrentiy Beria tarafindan onemli devlet belgelerini kaybetmekle suclanacak ve Stalin tarafindan tasfiye edilecektir Belgelerin sonradan bulunmasina ragmen goreve iade edilmeyisi Beria tarafindan gerceklestirilen bir tasfiye olarak degerlendirilebilir Stalin in 1953 yilinda olumunden sonra kisa sureligine eski gorevine getirilse de siyasi hayati sona ermistir Ozel gorev Poskrebisev Merkez Komitesi sekretaryasinda aldigi ozel gorevle Stalin ile sekreterlik hizmetleri yerine getirmekteydi Onceden tarafindan yerine getirilen bu gorev geregince Stalin e gelen tum belgeler onun kontrolunden geciyordu Stalin in imzasini gerektiren tum NKVD ve parti belgelerine erisim demek olan bu gorev son derece guven ve dikkat gerektiren bir isti Ozellikle gizliligin arttigi savas yillarinda Poskrebisev in gorevi artacak ve ozellikle cephedeki komutanlarla Stalin arasinda irtibati saglayacaktir Tasfiyeler 1936 1938 yillari arasindaki Buyuk Temizlik adi verilen tasfiyede yer aldigi ozellikle Batili tarihciler ve Nikita Kruscev tarafindan iddia edilse de ailesi de tasfiyeden etkilendigi icin bu elestiriler gercegi yansitmamaktadir O donemde onde gelen parti yetkilileri olan Vyaceslav Molotov ve Mihail Kalinin orneklerinde oldugu gibi onun da esi tutuklanmistir Esi Bronislava Poskrebiseva Beria tarafindan Trocki ile temasi oldugu iddiasiyla tutuklanmis ve 1941 yilinda idam edilmistir Tasfiye doneminden sonra Poskrebisev yolsuzlukla suclanan parti uyelerinin durumunu inceleyen heyetin icinde olmustur Askeri hayatiPoskrebisev in askeri hayati yalnizca siyasetle ilgilidir Rus Ic Savasi sirasindaki askeri faaliyetlerinde hep siyasi komitelerde gorev almistir II Dunya Savasi sirasinda Sovyet komutanlariyla yapilan cogu toplantiya katilmis ve Stalin ile irtibatlarini saglamistir Savasin ardindan kendisine 1946 yili Temmuz ayinda sembolik olarak general rutbesi verilmistir AilesiIlk esi Polonyali devrimci Jadwiga 1927 yilinda veremden olur Sonrasinda Bronislava ile evlenir ve Galya ile Natasa adli iki kizi olur Esi 1939 yilinda tutuklanir ve 1941 yilinda idam edilir Ucuncu esi Ekaterina dan ise Elena adli bir kizi olacaktir Stalin ile iliskileriStalin ile yogun calisma ortamini paylasan Poskrebisev onun is ve ozel hayatinda onemli bir yer isgal etmekteydi Ayrica Kafkasya da gecirdigi tatiller sirasinda da yaninda olur ve ziyaretciler sadece onun ve kisisel koruma muduru in izniyle Stalin ile gorusebilirlerdi OdulleriPoskrebisev 1939 yilinda uzun yillar boyunca ustun hizmetlerinden dolayi Lenin Nisani ile odullendirilir Savas sirasinda verdigi hizmetler icin ise 1945 yilinda ikinci kez ayni odulu alir Bu degerli odulu toplam dort kez almistir Tasfiyesi ve sonuStalin 1952 yilinda Poskrebisev i Beria dan gelen baski sonucu gorevden alir Stalin in olumu ve Beria nin tasifyesinden sonra Merkez Komitedeki gorevine iade edilse de bu geri donus uzun sureli olmaz 1956 yilindaki 20 Kongre sirasinda Kruscev tarafindan stalinizm iddiasiyla elestirilenler arasinda yer alacaktir Emekliye ayrilir anilarini yazmaz ve 1965 yilinda olunceye kadar Moskova da yasar Buyuk Sovyet Ansiklopedisinin birinci ve ikinci baskilarinda adina madde acilmistir Kaynakca Hrono ru adresindeki biyografisi 4 Kasim 2010 tarihinde Wayback Machine sitesinde Rusca 17 Mayis 2010 tarihinde erisilmistir Biyografisinden 4 Mart 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde Rusca 17 Mayis 2010 tarihinde erisilmistir Birstein Vadim 2004 The perversion of knowledge The true story of Soviet science Westview s 416 ISBN 0813342805 Tovstuha biyografisi 14 Kasim 2007 tarihinde Archive is sitesinde arsivlendi Rusca 17 Mayis 2010 tarihinde erisilmistir Khrushchev Sergei Memoirs of Nikita Khrushchev Penn State Press 2006 s 121 ISBN 0271028610 Esinin serbest birakilmasina dair yogun talepleri Stalin tarafindan reddedilmistir Montefiore Simon Sebag Stalin The Court of the Red Tsar Vintage Books 2005 s 318 ISBN 1400076781 Kizi Natalya nin agzindan Poskrebisev 30 Ekim 2010 tarihinde Wayback Machine sitesinde Rusca 17 Mayis 2010 tarihinde erisilmistir marxist org adresindeki 29 Subat 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde Kruscev in Gizli soylevi Ingilizce 17 Mayis 2010 tarihinde erisilmistirAyrica bakinizStalin Stalinizm