Aleksandro İpsilanti (Yunanca: Αλέξανδρος Υψηλάντης Aleksandros İpsilantis, 1792-1828) Fenerli Rum İpsilanti ailesi'nin üyesi Yunan bir komutan ve Yunanistan'ın ulusal kahramanıdır. 1725-1805 yılları arasında yaşamış olan aynı isimli dedesiyle karıştırılmamalıdır.
Aleksandro İpsilanti Tümgeneral | |
---|---|
İpsilanti Kutsal Birlik üniformasını giyerken | |
Doğum | Αλέξανδρος Υψηλάντης (Yunanca) Alexandru Ipsilanti (Rumence) Александр Константинович Ипсиланти (Rusça) 12 Aralık 1792 Konstantiniyye, Osmanlı İmparatorluğu (günümüzde İstanbul, Türkiye) |
Ölüm | 31 Ocak 1828 (35 yaşında) Viyana, Avusturya İmparatorluğu |
Defin yeri | Atina |
Bağlılığı | |
Hizmet yılları | 1805-1821 |
Rütbesi | Tümgeneral |
Çatışma/savaşları | Napolyon Savaşları |
Ödülleri | |
Ailesi | |
Babası | |
Annesi | |
Kardeşleri | |
Aile adı | İpsilanti Ailesi |
İmza | |
Yaşamı
Aleksandro İpsilanti 1792 yılında İstanbul'da doğdu. Babası Boğdan beyi Konstantin İpsilanti idi. Babası 1805 yılında Osmanlı Devleti tarafından görevden alınınca Rusya'nın başkenti Sankt-Peterburg'a kaçtı ve Aleksandro'yu da beraberinde götürdü. Çarlık Rusya'sının ordusunda görev alan Aleksandro İpsilanti Rusya'yı Napolyon Bonapart'ın ordularına karşı savundu. 1817 yılında Rus ordusunda binbaşı rütbesine yükseldi.
Yunanistan'ın bağımsızlığını kazanmasındaki rolü
Aleksandro İpsilanti 1820 yılında Balkanların Osmanlı Devleti'nden bağımsızlığını savunan Filiki Eterya derneğinin başkanlığına seçildi. 1821 yılında Aleksandro İpsilanti'nin başkanlığındaki Filiki Eterya Eflak'ta Osmanlı Devleti'ne karşı ayaklanan Rumen asıllı Todor Vladimiresku ile iş birliği yaptı. Ancak Osmanlı Devleti ayaklanmayı bastırdığında Vladimirescu ile İpsilanti arasında anlaşmazlık çıktı. Vladimiresku Filiki Eterya tarafından işkenceyle öldürüldü. Aleksandro İpsilanti'nin komutasındaki Filiki Eterya orduları 19 Haziran 1821 tarihinde Dragaşani kasabası yakınlarında Osmanlı ordusu tarafından yenilerek dağıtıldı. Aleksandro İpsilanti kardeşi Nikola'yla birlikte kaçarak Avusturya'ya sığındı. Ancak Avusturya Aleksandro İpsilanti'nin topraklarında Osmanlı Devleti'ne karşı çalışmasına izin vermedi. 7 yıl göz hapsinde yaşadıktan sonra Rus çarı I. Nikolay'ın ısrarı üzerine serbest bırakılarak Viyana'ya gitmesine izin verildi. 31 Ocak 1828 tarihinde yokluk içinde öldü ve Viyana'da gömüldü. 136 yıl sonra 1964 yılında mezarı Atina'ya taşındı. Günümüzde Aleksandro İpsilanti Yunanistan'ın bağımsızlığına yaptığı katkılardan dolayı Yunanlar tarafından bir ulusal kahraman olarak kabul edilmektedir.
Yan bilgiler
- Aleksandr Puşkin tarafından 1831 yılında Biyelkin Hikâyeleri adlı kitabı içerisinde yayınlanmış atış adlı öykünün sonunda öykünün ana karakteri Aleksandros İpsilanti'nin önderliğinde başlatılan bir isyanda vurulup ölmüştür.
Kaynakça
- ^ Aleksandr Puşkin, Tüm Öykü ve Romanlar (Çevirmen: Ataol Behramoğlu) (İstanbul 1990), S. 79
Wikimedia Commons'ta Aleksander Ipsilanti ile ilgili ortam dosyaları bulunmaktadır. |
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Aleksandro Ipsilanti Yunanca Ale3andros Ypshlanths Aleksandros Ipsilantis 1792 1828 Fenerli Rum Ipsilanti ailesi nin uyesi Yunan bir komutan ve Yunanistan in ulusal kahramanidir 1725 1805 yillari arasinda yasamis olan ayni isimli dedesiyle karistirilmamalidir Aleksandro Ipsilanti TumgeneralIpsilanti Kutsal Birlik uniformasini giyerkenDogumAle3andros Ypshlanths Yunanca Alexandru Ipsilanti Rumence Aleksandr Konstantinovich Ipsilanti Rusca 12 Aralik 1792 1792 12 12 Konstantiniyye Osmanli Imparatorlugu gunumuzde Istanbul Turkiye Olum31 Ocak 1828 35 yasinda Viyana Avusturya ImparatorluguDefin yeriAtinaBagliligiRus Imparatorlugu Yunan IhtilalcileriHizmet yillari1805 1821RutbesiTumgeneralCatisma savaslariNapolyon Savaslari Dresden Muharebesi Yunan Ihtilali Dragasani CarpismasiOdulleriAilesiBabasiAnnesiKardesleriAile adiIpsilanti AilesiImzaYasamiAleksandro Ipsilanti 1792 yilinda Istanbul da dogdu Babasi Bogdan beyi Konstantin Ipsilanti idi Babasi 1805 yilinda Osmanli Devleti tarafindan gorevden alininca Rusya nin baskenti Sankt Peterburg a kacti ve Aleksandro yu da beraberinde goturdu Carlik Rusya sinin ordusunda gorev alan Aleksandro Ipsilanti Rusya yi Napolyon Bonapart in ordularina karsi savundu 1817 yilinda Rus ordusunda binbasi rutbesine yukseldi Yunanistan in bagimsizligini kazanmasindaki roluAleksandro Ipsilanti 1820 yilinda Balkanlarin Osmanli Devleti nden bagimsizligini savunan Filiki Eterya derneginin baskanligina secildi 1821 yilinda Aleksandro Ipsilanti nin baskanligindaki Filiki Eterya Eflak ta Osmanli Devleti ne karsi ayaklanan Rumen asilli Todor Vladimiresku ile is birligi yapti Ancak Osmanli Devleti ayaklanmayi bastirdiginda Vladimirescu ile Ipsilanti arasinda anlasmazlik cikti Vladimiresku Filiki Eterya tarafindan iskenceyle olduruldu Aleksandro Ipsilanti nin komutasindaki Filiki Eterya ordulari 19 Haziran 1821 tarihinde Dragasani kasabasi yakinlarinda Osmanli ordusu tarafindan yenilerek dagitildi Aleksandro Ipsilanti kardesi Nikola yla birlikte kacarak Avusturya ya sigindi Ancak Avusturya Aleksandro Ipsilanti nin topraklarinda Osmanli Devleti ne karsi calismasina izin vermedi 7 yil goz hapsinde yasadiktan sonra Rus cari I Nikolay in israri uzerine serbest birakilarak Viyana ya gitmesine izin verildi 31 Ocak 1828 tarihinde yokluk icinde oldu ve Viyana da gomuldu 136 yil sonra 1964 yilinda mezari Atina ya tasindi Gunumuzde Aleksandro Ipsilanti Yunanistan in bagimsizligina yaptigi katkilardan dolayi Yunanlar tarafindan bir ulusal kahraman olarak kabul edilmektedir Yan bilgilerAleksandr Puskin tarafindan 1831 yilinda Biyelkin Hikayeleri adli kitabi icerisinde yayinlanmis atis adli oykunun sonunda oykunun ana karakteri Aleksandros Ipsilanti nin onderliginde baslatilan bir isyanda vurulup olmustur Kaynakca Aleksandr Puskin Tum Oyku ve Romanlar Cevirmen Ataol Behramoglu Istanbul 1990 S 79 Wikimedia Commons ta Aleksander Ipsilanti ile ilgili ortam dosyalari bulunmaktadir