Aleksios Apokaukos (Grekçe: Ἀλέξιος Ἀπόκαυκος, ö. 1345), Bizanslı devlet adamı ve askerdir. Aleksios, avam sınıfı bir aileden gelmesine rağmen iyi bir eğitim alarak askerlik meziyetleriyle megadük, bürokrasi kabiliyetiyle de parakoimomenos mevkiine kadar yükselmiştir. Yüksek devlet makamlarına gelmesinde İoannis Kantakuzinos'un himayesine girmesinin de etkisi vardır. Torun III. Andronikos ile dede II. Andronikos'un arasında gerçekleşen taht çekişmesinde, İoannis Kantakuzinos ile beraber II. Andronikos'un karşısındaki cephede yer almıştır. Taht kavgasının bittiği 1328 yılında III. Andronikos tek başına imparator olmuş ve yakın arkadaşı Kantakuzinos'u baş saray nazırlığı ile, Aleksios'u ise Kantakuzinos'un boşalttığı yüksek mevkiler ile ödüllendirmiştir. Ancak 1341-1347 yılları arasında çıkan iç savaşta Aleksios, V. İoannis'i destekleyen hizbin liderlerinden olan Patrik XIV. İoannis ile bir olup, hamisi İoannis Kantakuzinos'un karşısında yer almıştır. İç savaşta soylular ve seçkin sınıf genellikle Kantakuzinos'u desteklerken düşük ve orta sınıf şehirliler ile tüccar ve denizciler ağırlıklı olarak Apokaukos'u desteklemişlerdir. Bu anlamda iç savaşın bir tarafı yaşlı ve toprağa bağımlı asillerden oluşurken Apokaukos'un da içinde olduğu diğer taraf ise devlet içerisinde yeni bir değer olarak gelişen batıya dönük radikal değişimi temsil eder. Bir hapishane denetimi sırasında siyasi tutuklular tarafından linç edilerek öldürülmüştür. Öldürülmesi iç savaşın Kantakuzinos'un lehine sonuçlanmasında dönüm noktası olmuştur.
Ölüm | 1345 |
---|---|
Vatandaşlık | Bizans İmparatorluğu |
Meslek | Devlet adamı, asker |
Hayatı
İlk yılları
Aleksios, 13. yüzyılın sonlarında Bitinya Krallığı bölgesinde yerleşik bir ailenin oğlu olarak doğdu. Avam sınıfı bir aileden gelmesine rağmen alim 'tan eğitim aldı ve vergi memuru olarak çalışmaya başladı. 1320 yılında tuz tesislerinin yöneticisi, sonra batı themalarının domestikos'u oldu. 1321 yılında parakoimomenos olana kadar bürokrasi basamaklarında yükseldi. Bulunduğu makam onu, torunu III. Andronikos lehine İmparator II. Andronikos'u tahttan indirmek için Sirgiannis Paleologos ve Protostrator Theodoros Sinadinos ile komplo kuran İoannis Kantakuzinos için ihtiyaç duyulan biri hâline getirmişti. İmparator, savaş tehdidi nedeniyle Trakya ve Makedonya'nın bazı bölgelerini III. Andronikos'a verdi. İç savaşın bittiği 1328 yılında III. Andronikos tek başına imparator oldu ve yakın arkadaşı Kantakuzinos'u baş saray nazırlığına, Aleksios'u ise Kantakuzinos'un boşalttığı mesazonluğa ve devletin maliyesinden sorumlu olan makamlara atadı. Ödüllendirildiği bu makamlarla bir miktar servet kazandı ve bu servetiyle Marmara Denizi sahilinde Silimbria yanında bulunan Epibatai'da kişisel sığınağı olan kale şeklinde bir ev yaptı. 1341 yılının başlarında, Andronikos'un ölümünden hemen önce, Bizans donanmasına komuta eden yüksek bir rütbe olan megadük unvanıyla ödüllendirildi. Kişisel servetinden 100.000 iperpiron vererek donanmayı yeniden donattı.
İç savaş dönemi
İmparator III. Andronikos'un Haziran 1341'de ölümünden sonra sarayda, Makedonya ve Trakya'da bulunan vilayetlerin zenginlerinin desteklediği Kantakuzinos ile Andronikos'un dul eşi Anna'nın desteklediği ve önde gelen liderleri Patrik XIV. İoannis olan Kantakuzinos'a muhalif olmak üzere iki hizip ortaya çıktı. Kantakuzinos, kendisi için bir taht iddiasında bulunmuyordu ama ölen imparator ile olan yakın ilişkisine dayanarak oğlunun naipliğini kendisi için talep ediyordu. Sonuçta başkentte bulunan birliklerin desteğiyle bunu güvence altına aldı. Ancak Apokaukos'un patriğin tarafına geçmesi ile bu durumu zayıfladı. Kantakuzinos kendi anılarında bu duruma dair, Apokaukos'un daha fazla yükselebilmek için kendisini tahtı ele geçirmeye zorladığını ancak ret cevabı alınca bu güçlü bakanın taraf değiştirdiğini yazmaktadır. Temmuz 1341'de Kantakuzinos'un imparatorluğa saldıran düşmanlara karşı sefere çıkmak için Konstantinopolis'ten ayrılmasıyla Apokaukos ilk hamlesini yaptı. Filonun komutanı olarak Türklerin Avrupa tarafına geçmelerini engellemek için Çanakkale Boğazı'nı korumakla görevli olmasına rağmen, Trakya'da karmaşa çıkmasının kendi yararına olacağı düşüncesiyle Türklerin bölgeye geçişine kasten izin verdi. Apokaukos ayrıca V. İoannis'i kaçırmaya teşebbüs etti; fakat başarısız olarak Epibatai'da bulunan evine kaçtı. Kantakuzinos zaferle başkente döndüğünde çevresinin tüm itirazlarına rağmen Apokaukos'u makamından almak yerine affetti. Apokaukos, makamına ve Konstantinopolis'e dönmesine izin veren Kantakuzinos'a abartı bir hürmet gösterirken Kantakuzinos başka bir sefere çıkarak makamını ona emanet etti. Ancak şehre tekrar döndüğünde patrik ve Apokaukos bütün gücü ellerine geçirmişler, Kantakuzinos'un ailesini ve arkadaşlarını tutuklamışlardı. Annesi Theodora da tutuklu bulunduğu hapiste öldü. Patrik naip olarak ilan edilmiş, Apokaukos Konstantinopolis'e eparhos olarak atanmıştı.
Bizans ordusunun bir kısmını hala kontrolü altında tutan Kantakuzinos Ekim 1341'de Dimetoka'da kendini imparator ilan etti, rakipleri ise V. İoannis'e taç giydirdiler. Bu iki taç giyme Kantakuzinos'un zaferini ilan ettiği 1347 yılına kadar devam eden bölünmeye ve Bizans İmparatorluğu'nun komşularıyla arasının bozulacağı bir iç savaşa neden oldu. Bu süreç imparatorluk mülklerinde yıkıma ve Bizans toplumunda derin bir ayrılığa neden oldu. Soylular ve seçkin sınıf genellikle Kantakuzinos'u desteklerken düşük ve orta sınıf şehirliler ile tüccar ve denizciler Apokaukos'u desteklediler. Bu hanedan çekişmesi ile iç savaşın ardında güçlü bir sebep vardı. Savaş sırasında Kantakuzinos ve soyluların aşırı zenginliği ve sıradan insanlara karşı ilgisiz oldukları algısı Apokaukos'un propagandasının temelini oluşturmuştu. Ayrıca ihtilafın önemli bir dinî yanı da vardı: İsihazm ihtilafı Bizanslıları bölmüş ve bazı önemli istisnalar haricinde İsihazm destekçileri Kantakuzinos'u desteklemişlerdi.
Kantakuzinos'un taç giymesinden birkaç gün sonra Adrianopolis sakinleri soylulara karşı isyan çıkardılar ve kendilerini naip tarafında olduklarını ilan ettiler, Apokaukos küçük oğlu 'i şehrin valisi olması için yolladı. Benzer bir gelişme 1342 yılında Thessaloniki'de gerçekleşti ve imparatorluğun ikinci büyük şehri kendilerine Zealotlar diyen bir grup tarafından ele geçirildi. Bu grubun asillere karşı olan inanışları "Kantakuzinosculuk" düşmanı olmalarına neden oldu ve naipliğin desteğini kazandılar. Apokaukos, 70 gemilik bir filoyla onlara yardım etmek için Thessaloniki'ye geldi ve büyük oğlu İoannis'i şehir valisi olarak atadı; ancak valiliği yalnızca isim olarak kaldı.
Savaşın ilk yıllarından Kantakuzinos'un Sırbistan Çarı Stefan Dušan'ın sarayına sığındığı 1342 yazına kadar genel görünüm naiplik lehine gözüküyordu. Ancak Kantakuzinos 1343 ve sonrasında arkadaşı Aydınoğlu Beyi Umur Bey'in de yardımıyla durumu tersine döndürmeye başladı. Kantakuzinos, Stefan Dušan'ın başlangıçtaki desteğiyle Makedonya'yı tekrar ele geçirdi ve Türk müttefiklerinin yardımıyla Trakya'daki eski mülkü Dimetoka'ya döndü. Adrianopolis'teki makamını bırakarak Kantakuzinos'un kampına giden Apokaukos'un oğlu Manuil de dahil olmak üzere destekçileri onu yavaş yavaş terk etmeye başladılar.
1345 başlarında, Apokaukos ve Kalekas iki Fransisken keşişin barış önerisini reddettiler. Apokaukos, azalan gücünü tekrar toparlamak için başkentte bir seri tutuklama gerçekleştirdi, hatta siyasi tutuklular için yeni bir cezaevi inşa edilmesi emrini verdi. 11 Haziran 1345'te korumalarını almadan yeni cezaevini denetlemeye gittiği sırada mahkûmlar ayaklanıp Apokaukos'u linç ettiler ve kafasını kesip bir direğe astılar. Mahkûmlar, nefret edilen Apokaukos'un ortadan kalkmasının İmparatoriçe Anna tarafından ödüllendirileceğini umuyorlardı. Üst düzey mevkide bulunan bir devlet adamının bu şekilde öldürülmesi karşında şoke olan imparatoriçe denizci piyade birliği Gasmouloi'ye, komutanları olan Apokaukos'un ölümünün intikamını almaları için izin verdi. Bazıları yakındaki manastıra sığınmalarına rağmen 200 civarında mahkûmun tamamı öldürüldü. Apokaukos'un ölümü naipliğin hemen çökmesine neden olmasa da; iç savaşın en önemli aktörlerinden birinin ölümü savaşın gidişatının dönüm noktalarından biri olmuş, naiplik tarafında ihtilaf ve ayrılmalar baş göstermiştir. Bu nedenle bu ölüm, Kantakuzinos'un Konstantinopolis'e girdiği 3 Şubat 1347'de sona eren savaşın "sonunun başlangıcı" olarak kabul edilmektedir.
Ailesi
Aleksios Apokaukos'un İoannis ve Nikiforos isimli iki erkek kardeşi vardı. İki kez evlenen Aleksios'un ilk karısı Ayasofya'da dishipatos olarak görev yapan bir rahibin kızıydı. Megas stratopedarhis Georgios Humnos'un kuzeni olan ikinci eşi ile ise yaklaşık 1341 yılında evlenmişti. İlk evliliğinden üç, ikincisinden iki çocuğu oldu:
- İoannis Apokaukos, ve Thessaloniki valisi, orada 1345 yılında öldürüldü.
- , Adrianopolis valisi, 1344 yılında Kantakuzinos ile ters düşmüştür.
- Adı bilinmeyen kızı, ilk protostrator Andronikos Paleologos ile evlenmiştir. 1344 yılında dul kalınca sebastokrator İoannis Asan ile evlenmiştir.
- Adı bilinmeyen kızı, 1341 yılında İoannis Kalekas'ın oğlu ile evlenmiştir.
- Adı bilinmeyen kızı, 1341 yılında İmparatoriçe Anna'nın özel hizmetlilerinden birinin oğlu ile evlendi.
Oğullarından biri de İoannis Vatacis'in kızı ile evlendi.
Değerlendirme
İmparatorluk hükûmetinde baskın olan soylular, alt tabakadan gelip yüksek derecelere çıkan Apokaukos'a güvenmediler. İç savaş dönemine ait bilgiler asillerin taraftarı olan Kantakuzinos'un hatıraları ve Nikiforos Grigoras'ın yazdığı tarihe dayandığından günümüze aktarılagelen Apokaukos portresi oldukça olumsuzdur. Bu aktarımlar çoğu modern tarihçi tarafından neredeyse hiç değiştirilmeden kullanılmıştır. Bu yaklaşıma muhalefet eden tarihçilerden biri olan Eva de Vries-Van der Velden, Apokaukos'un hamisi Kantakuzinos'a nankörlük etmiş olduğunu ve kronik bir komplocu olarak iç savaşın yayılmasından sorumlu olduğunu kabul etmekte ancak bu açıklamanın yetersiz ve Kantakuzinos ile Gregoras'un kara propagandasının sonucu olduğuna inanmaktadır. Ancak Apokaukos'un iç savaş boyunca Kantakuzinos'un "en çetin muhalifi" olduğunu, ve 1343 yılından sonraki dikta yönetimini onaylamaktadır. Tarihçi Angeliki Laiu'ya göre toprağa bağımlı asiller tarafından yönetilen yaşlı ve tarımsal imparatorluk yerine İtalyan denizci cumhuriyetler gibi ticaret, denizcilik ile uğraşan ve yüzünü daha çok Batı'ya çeviren yönüyle Apokaukos, Bizans devletinin doğasında ve devletin yönünde gerçekleşen radikal değişimin bir örneğidir.
Kaynakça
- Özel
- ^ a b c d e Trapp, Walther & Beyer 1976, 1180. Ἀπόκαυκος Ἀλέξιος.
- ^ a b Guilland 1967, s. 210.
- ^ Cavallo 1997, s. 202.
- ^ Nicol 1996, s. 20.
- ^ Bartusis 1997, s. 87.
- ^ Nicol 1993, s. 168.
- ^ Nicol 1996, ss. 47-48.
- ^ Nicol 1993, s. 187.
- ^ Nicol 1996, s. 48.
- ^ de Vries-Van der Velden 1989, s. 66.
- ^ a b Bartusis 1997, s. 94.
- ^ Nicol 1993, ss. 187-188.
- ^ de Vries-Van der Velden 1989, ss. 62-64.
- ^ a b c Nicol 1993, s. 189.
- ^ Nicol 1996, s. 52.
- ^ Nicol 1996, s. 60.
- ^ Bartusis 1997, s. 95.
- ^ Laiou 2008, s. 289.
- ^ a b Nicol 1993, s. 193.
- ^ Nicol 1996, s. 59.
- ^ Laiou 2008, ss. 289-290.
- ^ Nicol 1993, s. 195.
- ^ Nicol 1993, s. 196.
- ^ Nicol 1993, s. 200.
- ^ Nicol 1996, s. 68.
- ^ a b c Nicol 1993, s. 201.
- ^ Nicol 1996, ss. 71-72.
- ^ Bartusis 1997, s. 96.
- ^ Nicol 1996, s. 74.
- ^ Nicol 1993, ss. 201-202.
- ^ Trapp, Walther & Beyer 1976, 1186. Ἀπόκαυκος Ἰωάννης; 1192. Ἀπόκαυκος Νικηφόρος.
- ^ Trapp, Walther & Beyer 1976, 1187. Ἀπόκαυκος Ἰωάννης.
- ^ Trapp, Walther & Beyer 1976, (1191) 91267. Ἀπόκαυκος Μανουήλ.
- ^ İoannis Kantakuzinos. Historia, II.3.17.
- ^ İoannis Kantakuzinos. Historia, II.3.19.
- ^ Guilland 1967, s. 510.
- ^ de Vries-Van der Velden 1989, ss. 64-67.
- ^ de Vries-Van der Velden 1989, ss. 64-65 (Note #32).
- ^ de Vries-Van der Velden 1989, s. 64.
- ^ de Vries-Van der Velden 1989, s. 73.
- ^ Laiou 2008, s. 290.
- Genel
- Bartusis, Mark C. (1997). The Late Byzantine Army: Arms and Society 1204-1453 (İngilizce). Philadelphia, Pennsylvania: University of Pennsylvania Press. ISBN . 12 Mayıs 2016 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 14 Ocak 2016.
- Cavallo, Guglielmo (1997). The Byzantines (İngilizce). Chicago, Illinois: University of Chicago Press. ISBN . 3 Haziran 2016 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 14 Ocak 2016.
- de Vries-Van der Velden, Eva (1989). L'Élite Byzantine Devant l'Avance Turque à l'Époque de la Guerre Civile de 1341 à 1354 (Fransızca). Amsterdam, The Netherlands: J.C. Gieben. ISBN . 2 Ocak 2014 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 14 Ocak 2016.
- Guilland, Rodolphe (1967). Recherches sur les institutions byzantines [Bizans Kurumları Üzerine Çalışmalar]. Berliner byzantinische Arbeiten 35 (Fransızca). I. Berlin ve Amsterdam: Akademie-Verlag & Adolf M. Hakkert. OCLC 878894516.
- Laiou, Angeliki (2008). "Chapter II.3.2D: Political-Historical Survey, 1204-1453". Jeffreys, Elizabeth; Haldon, John; Cormack, Robin (Ed.). The Oxford Handbook of Byzantine Studies (İngilizce). Oxford, United Kingdom: Oxford University Press. ss. 281-294. ISBN . 18 Mayıs 2016 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 14 Ocak 2016.
- Nicol, Donald M. (1993). The Last Centuries of Byzantium, 1261–1453 (İngilizce) (İkinci bas.). Londra: Rupert Hart-Davis Ltd. ISBN .
- Nicol, Donald MacGillivray (1996). The Reluctant Emperor: A Biography of John Cantacuzene, Byzantine Emperor and Monk, c. 1295-1383 (İngilizce). Cambridge, United Kingdom: Cambridge University Press. ISBN . 24 Ocak 2020 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 14 Ocak 2016.
- Trapp, Erich; Walther, Rainer; Beyer, Hans-Veit (1976). Prosopographisches Lexikon der Palaiologenzeit (Almanca). 1. Viyana: Verlag der Österreichischen Akademie der Wissenschaften.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Aleksios Apokaukos Grekce Ἀle3ios Ἀpokaykos o 1345 Bizansli devlet adami ve askerdir Aleksios avam sinifi bir aileden gelmesine ragmen iyi bir egitim alarak askerlik meziyetleriyle megaduk burokrasi kabiliyetiyle de parakoimomenos mevkiine kadar yukselmistir Yuksek devlet makamlarina gelmesinde Ioannis Kantakuzinos un himayesine girmesinin de etkisi vardir Torun III Andronikos ile dede II Andronikos un arasinda gerceklesen taht cekismesinde Ioannis Kantakuzinos ile beraber II Andronikos un karsisindaki cephede yer almistir Taht kavgasinin bittigi 1328 yilinda III Andronikos tek basina imparator olmus ve yakin arkadasi Kantakuzinos u bas saray nazirligi ile Aleksios u ise Kantakuzinos un bosalttigi yuksek mevkiler ile odullendirmistir Ancak 1341 1347 yillari arasinda cikan ic savasta Aleksios V Ioannis i destekleyen hizbin liderlerinden olan Patrik XIV Ioannis ile bir olup hamisi Ioannis Kantakuzinos un karsisinda yer almistir Ic savasta soylular ve seckin sinif genellikle Kantakuzinos u desteklerken dusuk ve orta sinif sehirliler ile tuccar ve denizciler agirlikli olarak Apokaukos u desteklemislerdir Bu anlamda ic savasin bir tarafi yasli ve topraga bagimli asillerden olusurken Apokaukos un da icinde oldugu diger taraf ise devlet icerisinde yeni bir deger olarak gelisen batiya donuk radikal degisimi temsil eder Bir hapishane denetimi sirasinda siyasi tutuklular tarafindan linc edilerek oldurulmustur Oldurulmesi ic savasin Kantakuzinos un lehine sonuclanmasinda donum noktasi olmustur Aleksios Apokaukos Grekce Ἀle3ios Ἀpokaykos1340 larin basinda Aleksios Apokaukos un kendi siparisi uzerine yazilan Hipokrat in Calismalari derlemesinden bir portresi Aleksios kabbadion ve iktidardaki imparatoru betimleyen bir toren basligi olan skaranikon giymis halde makamini belirtir sekilde tasvir edilmistir Olum1345VatandaslikBizans ImparatorluguMeslekDevlet adami askerHayatiIlk yillari Aleksios 13 yuzyilin sonlarinda Bitinya Kralligi bolgesinde yerlesik bir ailenin oglu olarak dogdu Avam sinifi bir aileden gelmesine ragmen alim tan egitim aldi ve vergi memuru olarak calismaya basladi 1320 yilinda tuz tesislerinin yoneticisi sonra bati themalarinin domestikos u oldu 1321 yilinda parakoimomenos olana kadar burokrasi basamaklarinda yukseldi Bulundugu makam onu torunu III Andronikos lehine Imparator II Andronikos u tahttan indirmek icin Sirgiannis Paleologos ve Protostrator Theodoros Sinadinos ile komplo kuran Ioannis Kantakuzinos icin ihtiyac duyulan biri haline getirmisti Imparator savas tehdidi nedeniyle Trakya ve Makedonya nin bazi bolgelerini III Andronikos a verdi Ic savasin bittigi 1328 yilinda III Andronikos tek basina imparator oldu ve yakin arkadasi Kantakuzinos u bas saray nazirligina Aleksios u ise Kantakuzinos un bosalttigi mesazonluga ve devletin maliyesinden sorumlu olan makamlara atadi Odullendirildigi bu makamlarla bir miktar servet kazandi ve bu servetiyle Marmara Denizi sahilinde Silimbria yaninda bulunan Epibatai da kisisel siginagi olan kale seklinde bir ev yapti 1341 yilinin baslarinda Andronikos un olumunden hemen once Bizans donanmasina komuta eden yuksek bir rutbe olan megaduk unvaniyla odullendirildi Kisisel servetinden 100 000 iperpiron vererek donanmayi yeniden donatti Ic savas donemi Imparator III Andronikos un Haziran 1341 de olumunden sonra sarayda Makedonya ve Trakya da bulunan vilayetlerin zenginlerinin destekledigi Kantakuzinos ile Andronikos un dul esi Anna nin destekledigi ve onde gelen liderleri Patrik XIV Ioannis olan Kantakuzinos a muhalif olmak uzere iki hizip ortaya cikti Kantakuzinos kendisi icin bir taht iddiasinda bulunmuyordu ama olen imparator ile olan yakin iliskisine dayanarak oglunun naipligini kendisi icin talep ediyordu Sonucta baskentte bulunan birliklerin destegiyle bunu guvence altina aldi Ancak Apokaukos un patrigin tarafina gecmesi ile bu durumu zayifladi Kantakuzinos kendi anilarinda bu duruma dair Apokaukos un daha fazla yukselebilmek icin kendisini tahti ele gecirmeye zorladigini ancak ret cevabi alinca bu guclu bakanin taraf degistirdigini yazmaktadir Temmuz 1341 de Kantakuzinos un imparatorluga saldiran dusmanlara karsi sefere cikmak icin Konstantinopolis ten ayrilmasiyla Apokaukos ilk hamlesini yapti Filonun komutani olarak Turklerin Avrupa tarafina gecmelerini engellemek icin Canakkale Bogazi ni korumakla gorevli olmasina ragmen Trakya da karmasa cikmasinin kendi yararina olacagi dusuncesiyle Turklerin bolgeye gecisine kasten izin verdi Apokaukos ayrica V Ioannis i kacirmaya tesebbus etti fakat basarisiz olarak Epibatai da bulunan evine kacti Kantakuzinos zaferle baskente dondugunde cevresinin tum itirazlarina ragmen Apokaukos u makamindan almak yerine affetti Apokaukos makamina ve Konstantinopolis e donmesine izin veren Kantakuzinos a abarti bir hurmet gosterirken Kantakuzinos baska bir sefere cikarak makamini ona emanet etti Ancak sehre tekrar dondugunde patrik ve Apokaukos butun gucu ellerine gecirmisler Kantakuzinos un ailesini ve arkadaslarini tutuklamislardi Annesi Theodora da tutuklu bulundugu hapiste oldu Patrik naip olarak ilan edilmis Apokaukos Konstantinopolis e eparhos olarak atanmisti Apokaukos un hamisi Imparator VI Ioannis Bizans ordusunun bir kismini hala kontrolu altinda tutan Kantakuzinos Ekim 1341 de Dimetoka da kendini imparator ilan etti rakipleri ise V Ioannis e tac giydirdiler Bu iki tac giyme Kantakuzinos un zaferini ilan ettigi 1347 yilina kadar devam eden bolunmeye ve Bizans Imparatorlugu nun komsulariyla arasinin bozulacagi bir ic savasa neden oldu Bu surec imparatorluk mulklerinde yikima ve Bizans toplumunda derin bir ayriliga neden oldu Soylular ve seckin sinif genellikle Kantakuzinos u desteklerken dusuk ve orta sinif sehirliler ile tuccar ve denizciler Apokaukos u desteklediler Bu hanedan cekismesi ile ic savasin ardinda guclu bir sebep vardi Savas sirasinda Kantakuzinos ve soylularin asiri zenginligi ve siradan insanlara karsi ilgisiz olduklari algisi Apokaukos un propagandasinin temelini olusturmustu Ayrica ihtilafin onemli bir dini yani da vardi Isihazm ihtilafi Bizanslilari bolmus ve bazi onemli istisnalar haricinde Isihazm destekcileri Kantakuzinos u desteklemislerdi Kantakuzinos un tac giymesinden birkac gun sonra Adrianopolis sakinleri soylulara karsi isyan cikardilar ve kendilerini naip tarafinda olduklarini ilan ettiler Apokaukos kucuk oglu i sehrin valisi olmasi icin yolladi Benzer bir gelisme 1342 yilinda Thessaloniki de gerceklesti ve imparatorlugun ikinci buyuk sehri kendilerine Zealotlar diyen bir grup tarafindan ele gecirildi Bu grubun asillere karsi olan inanislari Kantakuzinosculuk dusmani olmalarina neden oldu ve naipligin destegini kazandilar Apokaukos 70 gemilik bir filoyla onlara yardim etmek icin Thessaloniki ye geldi ve buyuk oglu Ioannis i sehir valisi olarak atadi ancak valiligi yalnizca isim olarak kaldi Savasin ilk yillarindan Kantakuzinos un Sirbistan Cari Stefan Dusan in sarayina sigindigi 1342 yazina kadar genel gorunum naiplik lehine gozukuyordu Ancak Kantakuzinos 1343 ve sonrasinda arkadasi Aydinoglu Beyi Umur Bey in de yardimiyla durumu tersine dondurmeye basladi Kantakuzinos Stefan Dusan in baslangictaki destegiyle Makedonya yi tekrar ele gecirdi ve Turk muttefiklerinin yardimiyla Trakya daki eski mulku Dimetoka ya dondu Adrianopolis teki makamini birakarak Kantakuzinos un kampina giden Apokaukos un oglu Manuil de dahil olmak uzere destekcileri onu yavas yavas terk etmeye basladilar 1345 baslarinda Apokaukos ve Kalekas iki Fransisken kesisin baris onerisini reddettiler Apokaukos azalan gucunu tekrar toparlamak icin baskentte bir seri tutuklama gerceklestirdi hatta siyasi tutuklular icin yeni bir cezaevi insa edilmesi emrini verdi 11 Haziran 1345 te korumalarini almadan yeni cezaevini denetlemeye gittigi sirada mahkumlar ayaklanip Apokaukos u linc ettiler ve kafasini kesip bir direge astilar Mahkumlar nefret edilen Apokaukos un ortadan kalkmasinin Imparatorice Anna tarafindan odullendirilecegini umuyorlardi Ust duzey mevkide bulunan bir devlet adaminin bu sekilde oldurulmesi karsinda soke olan imparatorice denizci piyade birligi Gasmouloi ye komutanlari olan Apokaukos un olumunun intikamini almalari icin izin verdi Bazilari yakindaki manastira siginmalarina ragmen 200 civarinda mahkumun tamami olduruldu Apokaukos un olumu naipligin hemen cokmesine neden olmasa da ic savasin en onemli aktorlerinden birinin olumu savasin gidisatinin donum noktalarindan biri olmus naiplik tarafinda ihtilaf ve ayrilmalar bas gostermistir Bu nedenle bu olum Kantakuzinos un Konstantinopolis e girdigi 3 Subat 1347 de sona eren savasin sonunun baslangici olarak kabul edilmektedir Ailesi Aleksios Apokaukos un Ioannis ve Nikiforos isimli iki erkek kardesi vardi Iki kez evlenen Aleksios un ilk karisi Ayasofya da dishipatos olarak gorev yapan bir rahibin kiziydi Megas stratopedarhis Georgios Humnos un kuzeni olan ikinci esi ile ise yaklasik 1341 yilinda evlenmisti Ilk evliliginden uc ikincisinden iki cocugu oldu Ioannis Apokaukos ve Thessaloniki valisi orada 1345 yilinda olduruldu Adrianopolis valisi 1344 yilinda Kantakuzinos ile ters dusmustur Adi bilinmeyen kizi ilk protostrator Andronikos Paleologos ile evlenmistir 1344 yilinda dul kalinca sebastokrator Ioannis Asan ile evlenmistir Adi bilinmeyen kizi 1341 yilinda Ioannis Kalekas in oglu ile evlenmistir Adi bilinmeyen kizi 1341 yilinda Imparatorice Anna nin ozel hizmetlilerinden birinin oglu ile evlendi Ogullarindan biri de Ioannis Vatacis in kizi ile evlendi Degerlendirme Imparatorluk hukumetinde baskin olan soylular alt tabakadan gelip yuksek derecelere cikan Apokaukos a guvenmediler Ic savas donemine ait bilgiler asillerin taraftari olan Kantakuzinos un hatiralari ve Nikiforos Grigoras in yazdigi tarihe dayandigindan gunumuze aktarilagelen Apokaukos portresi oldukca olumsuzdur Bu aktarimlar cogu modern tarihci tarafindan neredeyse hic degistirilmeden kullanilmistir Bu yaklasima muhalefet eden tarihcilerden biri olan Eva de Vries Van der Velden Apokaukos un hamisi Kantakuzinos a nankorluk etmis oldugunu ve kronik bir komplocu olarak ic savasin yayilmasindan sorumlu oldugunu kabul etmekte ancak bu aciklamanin yetersiz ve Kantakuzinos ile Gregoras un kara propagandasinin sonucu olduguna inanmaktadir Ancak Apokaukos un ic savas boyunca Kantakuzinos un en cetin muhalifi oldugunu ve 1343 yilindan sonraki dikta yonetimini onaylamaktadir Tarihci Angeliki Laiu ya gore topraga bagimli asiller tarafindan yonetilen yasli ve tarimsal imparatorluk yerine Italyan denizci cumhuriyetler gibi ticaret denizcilik ile ugrasan ve yuzunu daha cok Bati ya ceviren yonuyle Apokaukos Bizans devletinin dogasinda ve devletin yonunde gerceklesen radikal degisimin bir ornegidir KaynakcaOzel a b c d e Trapp Walther amp Beyer 1976 1180 Ἀpokaykos Ἀle3ios a b Guilland 1967 s 210 Cavallo 1997 s 202 Nicol 1996 s 20 Bartusis 1997 s 87 Nicol 1993 s 168 Nicol 1996 ss 47 48 Nicol 1993 s 187 Nicol 1996 s 48 de Vries Van der Velden 1989 s 66 a b Bartusis 1997 s 94 Nicol 1993 ss 187 188 de Vries Van der Velden 1989 ss 62 64 a b c Nicol 1993 s 189 Nicol 1996 s 52 Nicol 1996 s 60 Bartusis 1997 s 95 Laiou 2008 s 289 a b Nicol 1993 s 193 Nicol 1996 s 59 Laiou 2008 ss 289 290 Nicol 1993 s 195 Nicol 1993 s 196 Nicol 1993 s 200 Nicol 1996 s 68 a b c Nicol 1993 s 201 Nicol 1996 ss 71 72 Bartusis 1997 s 96 Nicol 1996 s 74 Nicol 1993 ss 201 202 Trapp Walther amp Beyer 1976 1186 Ἀpokaykos Ἰwannhs 1192 Ἀpokaykos Nikhforos Trapp Walther amp Beyer 1976 1187 Ἀpokaykos Ἰwannhs Trapp Walther amp Beyer 1976 1191 91267 Ἀpokaykos Manoyhl Ioannis Kantakuzinos Historia II 3 17 Ioannis Kantakuzinos Historia II 3 19 Guilland 1967 s 510 de Vries Van der Velden 1989 ss 64 67 de Vries Van der Velden 1989 ss 64 65 Note 32 de Vries Van der Velden 1989 s 64 de Vries Van der Velden 1989 s 73 Laiou 2008 s 290 GenelBartusis Mark C 1997 The Late Byzantine Army Arms and Society 1204 1453 Ingilizce Philadelphia Pennsylvania University of Pennsylvania Press ISBN 0 8122 1620 2 12 Mayis 2016 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 14 Ocak 2016 Cavallo Guglielmo 1997 The Byzantines Ingilizce Chicago Illinois University of Chicago Press ISBN 0 226 09792 7 3 Haziran 2016 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 14 Ocak 2016 de Vries Van der Velden Eva 1989 L Elite Byzantine Devant l Avance Turque a l Epoque de la Guerre Civile de 1341 a 1354 Fransizca Amsterdam The Netherlands J C Gieben ISBN 90 5063 026 X 2 Ocak 2014 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 14 Ocak 2016 Guilland Rodolphe 1967 Recherches sur les institutions byzantines Bizans Kurumlari Uzerine Calismalar Berliner byzantinische Arbeiten 35 Fransizca I Berlin ve Amsterdam Akademie Verlag amp Adolf M Hakkert OCLC 878894516 Laiou Angeliki 2008 Chapter II 3 2D Political Historical Survey 1204 1453 Jeffreys Elizabeth Haldon John Cormack Robin Ed The Oxford Handbook of Byzantine Studies Ingilizce Oxford United Kingdom Oxford University Press ss 281 294 ISBN 978 0 19 925246 6 18 Mayis 2016 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 14 Ocak 2016 Nicol Donald M 1993 The Last Centuries of Byzantium 1261 1453 Ingilizce Ikinci bas Londra Rupert Hart Davis Ltd ISBN 0 246 10559 3 Nicol Donald MacGillivray 1996 The Reluctant Emperor A Biography of John Cantacuzene Byzantine Emperor and Monk c 1295 1383 Ingilizce Cambridge United Kingdom Cambridge University Press ISBN 978 0 521 52201 4 24 Ocak 2020 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 14 Ocak 2016 Trapp Erich Walther Rainer Beyer Hans Veit 1976 Prosopographisches Lexikon der Palaiologenzeit Almanca 1 Viyana Verlag der Osterreichischen Akademie der Wissenschaften