Attilâ İlhan, tam adıyla Attilâ Hamdi İlhan (15 Haziran 1925, İzmir - 10 Ekim 2005, İstanbul),Türk şair, romancı, düşünür, deneme yazarı, gazeteci, senarist ve eleştirmen. Entelektüel çalışmalarıyla Türk edebiyat ve düşünce dünyasına önemli katkıları olmuştur.[]
Attilâ İlhan | |
---|---|
Doğum | Attilâ Hamdi 15 Haziran 1925 Menemen, İzmir, Türkiye |
Ölüm | 10 Ekim 2005 (80 yaşında) İstanbul, Türkiye |
Takma adlar |
|
Meslek | Şair, yazar, senarist |
Eğitim | Hukuk Fakültesi, İstanbul |
Dönem | Cumhuriyet dönemi |
Tür | Roman, şiir, gezi yazısı, eleştiri |
Edebî akım | Maviciler (Mavi Akımı) |
Önemli ödülleri | Tüm Liste |
Etkilendikleri | |
İlk yılları ve eğitimi
15 Haziran 1925'te İzmir, Menemen'de doğdu. İlk ve orta eğitiminin büyük bir bölümünü İzmir ve babasının işi dolayısıyla gittikleri farklı bölgelerde tamamladı. İzmir Atatürk Lisesi'nin birinci sınıfındayken mektuplaştığı bir kıza yazdığı Nâzım Hikmet şiirleriyle yakalanmasıyla 1941 Şubat'ında, 16 yaşındayken tutuklandı ve okuldan uzaklaştırıldı. Üç hafta gözaltında kaldı. İki ay hapiste yattı. Türkiye'nin hiçbir yerinde okuyamayacağına dair bir belge verilince, eğitim hayatına ara vermek zorunda kaldı. Danıştay kararıyla, 1944 yılında okuma hakkını tekrar kazandı ve İstanbul Işık Lisesi'ne yazıldı. Lise son sınıftayken amcasının kendisinden habersiz katıldığı CHP Şiir Armağanı'nda Cebbaroğlu Mehemmed şiiriyle dönemin pek çok ünlü şairini geride bırakarak ikincilik ödülünü aldı. 1946'da mezun oldu. İstanbul Üniversitesi Hukuk Fakültesine kaydoldu. Üniversite yaşamının başarılı geçen yıllarında Yığın ve Gün gibi dergilerde ilk şiirleri yayımlanmaya başladı. 1948'de ilk şiir kitabı Duvar'ı kendi olanaklarıyla yayımladı. Kısa süren ilk Paris deneyiminin ardından yurda döndü. Gerçek gazetesinde yayımlamaya başladığı yazılarla siyasal tartışmaların içine girdi. Bu nedenle eğitimini savsaklayan Attilâ İlhan, İstanbul Üniversitesi Hukuk Fakültesindeki öğrenimini yarıda bırakmak zorunda kaldı.
Paris yılları
1949 yılında üniversite ikinci sınıftayken ilk kez Paris'e gitti. Buradayken Nâzım Hikmet'i kurtarmak için düzenlenen uluslararası dayanışma hareketine, etkinliklerine katıldı. Fransız toplumu ve orada bulunduğu çevreye ilişkin gözlemleri daha sonraki yapıtlarında yer alan birçok karakter ve olaya temel oluşturmuştur. Türkiye'ye geri dönüşünde başı sık sık polisle derde girdi. Sansaryan Han'daki sorgulamalar ölüm, tehlike, gerilim temalarının işlendiği eserlerinde önemli rol oynamıştır. Şair bu gerilim havasını ilk şiirlerinde olmasa da özellikle Bela Çiçeği gibi kitaplarında eski günlerini andığı ya da eleştirdiği şiirlerini yayımladı. Birkaç kez gözaltına alındı.
Attilâ İlhan, "Kaptan" lakabının kendisine Paris yıllarında bir dönem sakal bırakması üzerine arkadaşları tarafından yakıştırıldığını belirtmiştir. Lakabın yayılmasında beş bölümden oluşan Kaptan şiiri etkili olmuştur.
İstanbul-İzmir-Paris üçgeni
1951 yılında Gerçek gazetesinde bir yazısından dolayı soruşturmaya uğrayınca Paris'e tekrar gitti. Fransa'daki bu dönem, Attilâ İlhan'ın Fransızcayı ve Marksizm'i öğrendiği yıllardır. 1950'li yılları İstanbul - İzmir - Paris üçgeni içerisinde geçiren Attilâ İlhan, bu dönemde adını yavaş yavaş Türkiye çapında duyurmaya başladı. Yurda döndükten sonra, Hukuk Fakültesindeki öğrenimini sürdürdü. Ancak son sınıfta gazeteciliğe başlamasıyla beraber öğrenimini yarıda bıraktı. Sinemayla olan ilişkisi, yine bu dönemde, 1953'te Vatan gazetesinde sinema eleştirileri yazmasıyla başlamıştır.
Sanatta Çok Yönlülük
1957'de gittiği Erzincan'da askerliğini yaptıktan sonra İstanbul'a dönüş yapan Attilâ İlhan, sinema çalışmalarına ağırlık verdi. On beşe yakın senaryoya Ali Kaptanoğlu adıyla imza attı. Sinemada aradığını bulamayınca, 1960'ta Paris'e geri döndü. Sosyalizm'in geldiği aşamaları ve televizyonculuğu incelediği bu dönem, babasının ölmesiyle birlikte yazarın İzmir dönemini başlattı. Sekiz yıl İzmir'de kaldığı dönemde, Demokrat İzmir gazetesinin başyazarlığını ve genel yayın yönetmenliğini yürüttü. Aynı yıllarda, şiir kitabı olarak Yasak Sevişmek ve Aynanın İçindekiler dizisinden Bıçağın Ucu yayımlandı. 1968'de Biket İlhan ile evlendi, 15 yıl evli kaldı.
İstanbul'a dönüş
1973'te Bilgi Yayınevi'nin danışmanlığını üstlenerek Ankara'ya taşındı. Sırtlan Payı ve Yaraya Tuz Basmak'ı Ankara'da yazdı. 1981'e kadar Ankara'da kalan yazar Fena Halde Leman adlı romanını tamamladıktan sonra İstanbul'a yerleşti. İstanbul'da gazetecilik serüveni Milliyet (2 Mart 1982 - 15 Kasım 1987) ve ile sürdü. Bir süre Güneş gazetesinde yazan Attilâ İlhan, 1993-1996 yılları arasında Meydan gazetesinde yazmaya devam etti. 1996 yılından 2005 yılına kadar köşe yazılarını Cumhuriyet gazetesinde sürdürdü. 1970'lerde Türkiye'de televizyon yayınlarının başlaması ve geniş kitlelere ulaşmasıyla birlikte Attilâ İlhan da senaryo yazmaya geri döndü.
Sekiz Sütuna Manşet, Kartallar Yüksek Uçar ve Yarın Artık Bugündür halk tarafından beğeniyle izlenilen diziler oldu.
İlk romanı Sokaktaki Adam yayımlandığında 10 roman yazmıştı. Bunlar hiç gün ışığına çıkmadı. Attilâ İlhan bunun sebebini bir söyleşide şöyle açıklıyor: "... birçok roman yazdım daha önceden. Ama neden yayımlamadım? Çok akıllıca bir sebebi vardı. Çünkü biliyorum ki yazarlar ilk romanlarında kendilerini anlatırlar. O da romancılık değildir. Günlük tutmaktır." (Düşün, Haziran 1996).
Roman serüvenine başladığında döneminin diğer yazarları daha çok yerel ve kırsal olayları, kişileri işlerken Attilâ İlhan kent insanını Türkiye'nin yakın dönem tarihini siyasal, ekonomik ve toplumsal yanlarıyla ele alan bir yapı içerisinde işliyordu. Yalnızca İstanbul ve İzmir gibi Türkiye'nin büyük kentlerini, işlediği dönemin yaşam tarzını, ekonomik ve toplum sorunlarını kahramanlarının gözüyle yansıtmakla yetinmiyor, aynı zamanda Batı kültürünün Türkiye'ye nasıl yansıdığını, olumlu ve olumsuz etkilerini, çizdiği karakterlerle ve Avrupa'daki şehirlerle örtüşen bir yapı içerisinde inceleniyordu.
Hazırlık ve arayış dönemi
Romanda "hazırlık ve arayış dönemi" diye nitelendirilebilecek dönemde, yayımladığı Sokaktaki Adam ve Zenciler Birbirine Benzemez'de yazarın Paris'te yaşadığı yıllara ait deneyimlerinin ve gözlemlerinin karakterlere yansıdığı görülür. Yazıldığı yıllarda Türkiye'deki Batılılaşma uğruna toplumdan kopan kişilerin bocalamaları Sokaktaki Adam'da ele alınırken, Zenciler Birbirine Benzemez'de Avrupa'da komünist ve antikomünist mültecilerle karşılaşan, hayal kırıklığına uğramış bir devrimci anlatılır. Her bölümün farklı bir karakterin ağzından aktarıldığı Sokaktaki Adam, Attilâ İlhan'ın yazınımıza getirdiği yeni bir söylem olarak alınabilir. Daha sonraki romanlarında da görüleceği gibi, eytişimsel bir yaklaşımla işlenen olaylarda kahramanlar güçlü ve zayıf yanlarıyla okura ulaşır, birbirlerini suçlamaz ve okuyucuda önyargı oluşturmazlar. Attilâ İlhan, Zenciler Birbirine Benzemez için şunları söylemiştir: "Kitap 'soğuk savaş'ın en belalı döneminde yazıldı, yayımlandı. Çok ikircikli bir sorunu tartışıyordum. Romanın kahramanı, İstanbul'daki ve Paris'teki 'solcu' çevrelerle düşüp kalkıyor, bunlarla ilişkilerini ve tartışmalarını anlatıyordu. Her şeyi olduğu gibi yazmak, romanın yayımlanmasından vazgeçmekle eşitti. Bu bakımdan, içeriğine hafif flu bir hava verdim."
Romanın dilinin farklılığını ise yazıldığı dönem içerisinde yoğun Fransızca çalışmasına bağlayan yazar, bazı cümleleri Fransızca düşünüp Türkçe yazmıştır.
Olgunluk dönemi
Yazarın "olgunluk dönemi" diye tanımlanabilecek edebiyat süreci Kurtlar Sofrası ile başlar. Sokaktaki Adam'da ne istediğini değil, ne istemediğini bilen biri anlatılırken; Zenciler Birbirine Benzemez'de Mehmed Ali istedikleri ile istemedikleri arasında ikircikli bir karakteri yansıtmaktadır. Oysa Kurtlar Sofrası'nda Mahmud ne istediğini çok iyi bilen bir karakteri çizer. Bu üç romanıyla Attilâ İlhan, Türk aydınına başka açılardan bakar, düşüncelerini eytişimsel özdekçi bir bireşim içinde derleyerek Türkiye için bir bireşim önerir. Sonradan yazdığı yedi kitaplık Aynanın İçindekiler serisi de bu zemine oturmaktadır. Bıçağın Ucu, Sırtlan Payı, Yaraya Tuz Basmak, Dersaadet'te Sabah Ezanları, , Allah'ın Süngüleri: Reis Paşa ve Gazi Paşa bu seriyi oluşturan romanlardır. Her romanda yer alan karakterler, Türkiye'nin tarihinde köşe başlarını oluşturmuş dönemlere ayna tutan aydınlardır. Tarihsel olaylar, siyasal ve toplumsal dengelerle ele alınır. Birbirleriyle bağlantısı olan karakterlerden her biri bir romanda öne çıkar ve olaylar onun gözlemleriyle aktarılır. Bu serinin bütünü irdelendiğinde yine, yazarın Türk aydınına yakın tarihimize bir bakma şansı tanıdığını ve kendi toplumcu - gerçekçi bakış açısıyla önergeler sunduğu görülür.
Ölümü
Attilâ İlhan ilk kalp krizini 1985 yılında geçirdi. Bu tarihten sonra kardiyolojik sorunları süren İlhan'ın 2004'ten itibaren sağlık durumu daha da bozuldu. 10 Ekim 2005'te İstanbul'daki evinde geçirdiği ikinci kalp krizi sonucu öldüğünde 80 yaşındaydı. Tiyatro ve sinema sanatçıları Çolpan İlhan'ın ağabeyi ve Kerem Alışık'ın dayısıdır.
2003 Sertel Demokrasi Ödülü'ne layık görülmüştür. 1946 CHP Şiir Yarışması İkinciliği, 1974 Türk Dil Kurumu Şiir Ödülü Tutuklunun Günlüğü ile 1974 Yunus Nadi Roman Armağanı Sırtlan Payı ile, ölümünden sonra 2007 yılında kurulan çalışmalarına devam etmektedir.
Eserleri
Film Senaryoları
- 1959: Yalnızlar Rıhtımı
- 1960: Ateşten Damla
- 1960: Şoför Nebahat
- 1960: Devlerin Öfkesi
- 1962: Rıfat Diye Biri
- 1962: Ver Elini İstanbul
TV Dizi-Film Senaryoları
- 1979: Paranın Kiri
- 1982: Sekiz Sütuna Manşet
- 1984: Kartallar Yüksek Uçar
- 1986: Yarın Artık Bugündür
- 1991: Yıldızlar Gece Büyür
- 1992: Teleflaş
- 2000: Baykuşların Saltanatı
Şiir Kitapları
- 1948:
- 1954:
- 1955: Yağmur Kaçağı
- 1960:
- 1962: Bela Çiçeği
- 1968:
- 1973: Tutuklunun Günlüğü
- 1977: Böyle Bir Sevmek
- 1982: Elde Var Hüzün
- 1987:
- 1993:
- 2002:
Şiir albümleri
- 1999: Ben Sana Mecburum (Folk Müzik Center)
- 2001: Ne Kadınlar Sevdim (Folk Müzik Center)
- 2006: An Gelir (Selçuklu Müzik)
Romanları
- 1953: Sokaktaki Adam
- 1957: Zenciler Birbirine Benzemez
- 1963: Kurtlar Sofrası
- 1980: Fena Halde Leman
- 1984: Haco Hanım Vay
- 2007: O Sarışın Kurt
Aynanın İçindekiler Serisi
- 1973: Bıçağın Ucu
- 1974: Sırtlan Payı
- 1978: Yaraya Tuz Basmak
- 1981: Dersaadet'te Sabah Ezanları
- 1988: O Karanlıkta Biz
- 2002: Allahın Süngüleri: Reis Paşa
- 2005: Gazi Paşa
Öykü
- 1999: Yengecin Kıskacı
Gezi
- 1957: Abbas Yolcu
Anılar ve Acılar Serisi
- 1970:
- 1972:
- 1976: Hangi Seks
- 1980:
- 1981:
- 1991:
- 1995:
- 1997:
Attilâ İlhan'ın Defteri Serisi
- 1975: Faşizmin Ayak Sesleri
- 1980: Gerçekçilik Savaşı
- 1981: Batı'nın Deli Gömleği
- 1983: "İkinci Yeni" Savaşı
- 1985: Sağım Solum Sobe
- 1985: Yanlış Kadınlar Yanlış Erkekler
- 1986: Ulusal Kültür Savaşı
- 1991: Sosyalizm Asıl Şimdi
- 1991: Aydınlar Savaşı
- 1992: Kadınlar Savaşı
Cumhuriyet söyleşileri
- 1988:
- 1999:
- 2000:
- 2002:
- 2004:
Çevirileri
- 1967: Kanton'da İsyan (Andre Malraux)
- 1968: Umut (Andre Malraux)
- 1969: Basel'in Çanları (Louis Aragon)
Hakkında çıkan kitaplar
- Attilâ İlhan'la Siyaset Güncesi - Erol Manisalı - Derin Yayınları
- 1996: Yalnız Şovalye Attilâ İlhan - Zeynep Ankara - Bilgi Yayınevi
- 1997: Büyük Yolların Haydutu: Fotoğraflarla Attilâ İlhan'ın Yaşam Öyküsü - Öner Cirvaoğlu - Sel Yayıncılık
- 1998: Şubat Yolcusu: Attilâ İlhan'ın Şiiri - Yakup Çelik - Akçağ Yayınları
- 2001: Attilâ İlhan'a Edebiyat Dünyasından Mektuplar - Belgin Sarmaşık - Otopsi Yayınları
- 2001: Attilâ İlhan'la 1000 Saat - Erol Manisalı - Bilgi Yayınevi
- 2001: Mavi Adam, Attilâ İlhan'la söyleşiler - Zeynep Aliye - Bilgi Yayınevi
- 2002: Attilâ İlhan'da Kültür Sorunsalı - Gönülden Esemenli Söker - Bilgi Yayınevi
- 2002: Düşünceler: Attilâ İlhan'la Neler Tartıştık - Erol Manisalı - Gündoğan Yayınları
- 2002: Nâm-ı Diğer Kaptan, Attilâ İlhan'ı Dinledim - Selim İleri - İş Bankası yayınları
- 2004: Attila İlhan: Açtırma Kutuyu (46-83), Attila İlhan: Söyletme Kötüyü (83-87) - Belgin Sarmaşık - Bilgi Yayınevi
- 2004: Bütün Kaleler Zaptedilmedi: Attilâ İlhan'la Birkaç Saat - Hulki Cevizoğlu - Ceviz Kabuğu Yayınları
- 2005: Attilâ İlhan'la Akıp Giden Düşünceler - Erol Manisalı - Derin Yayınları
- 2005: Toplumbilimsel Roman Çözümlemesi: Louis Aragon ve Attilâ İlhan - Yavuz Kızılçam - Ürün Yayınları
- 2006: Attilâ İlhan Armağanı: "Kaptan'a Saygı ile" - Yakup Çelik - Kültür Bakanlığı
- 2006: Attilâ İlhan'la Hayatın İçinden - Erol Manisalı - Truva Yayınları
- 2006: Şehir Filmleri: Attilâ İlhan - Nur Akalın - +1 Kitap
- 2009: Batı'nın Maskesi Düşüyor: Attila İlhan'la Sohbet - Muharrem Bayraktar - AsyaŞafak Yayınları
- 2011: An Gelir: Attilâ İlhan - Yakup Çelik - Küçükçekmece Belediyesi
- 2011: Attilâ İlhan'ın Şiirlerinde Beyoğlu - Nuran Özlük - Başlık Yayın Grubu
- 2012: Attilâ İlhan'ın Siyasal Düşüncesi: Türkiye'de Ulusalcılığın Kökenleri - Hakan Reyhan - Phoenix Yayınları
Ödüller
- 1946: CHP Şiir Armağanı, ikincilik -
- 1974: Türk Dil Kurumu Şiir Ödülü - Tutuklunun Günlüğü
- 1974: Yunus Nadi Roman Armağanı - Sırtlan Payı
- 1991: Türkiye Cumhuriyeti Devlet Sanatçısı unvanı
- 2003: Sertel Demokrasi Ödülü
Kaynakça
- ^ a b "İstanbul Büyükşehir Belediyesi Mezar Yeri Sorgulama". 16 Şubat 2022 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 16 Ağustos 2022.
- ^ a b . 8 Haziran 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- ^ "ATTİLA İLHAN ŞİİRİNDE TOPLUMCU ROMANTİZM:HÜRRİYET, KAHRAMAN, MEMLEKET" (PDF). 10 Mayıs 2021 tarihinde kaynağından (PDF). Erişim tarihi: 12 Haziran 2022.
- ^ "ATTİLA İLHAN'IN ŞİİRLERİNDE KLASİK TÜRK EDEBİYATININ ETKİLERİ" (PDF). 19 Ağustos 2019 tarihinde kaynağından (PDF). Erişim tarihi: 12 Haziran 2022.
- ^ a b . 18 Ekim 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Ekim 2016.
- ^ . 20 Mart 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- ^ İlhan, Attilâ (2003). Sisler Bulvarı (30 bas.). İstanbul: Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları. s. 155. ISBN .
peki niye şiirin adı "kaptan?" paris'te bir ara sakallıydım, eş dost bundan mıdır nedir, bana kaptan adını yakıştırdılar. ad oradan geliyor.
- ^ . www.tilahan.org. 18 Ekim 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Ekim 2016.
- ^ ‘Bir daha dizi mizi yazmam’ 8 Ocak 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde . 5 Ocak 2020 tarihinde erişilmiştir
- ^ "Ben Sana Mecburum * Atilla İlhan * Cd * Yerli". 3 Ekim 2022 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 3 Ekim 2022.
- ^ "Attila İlhan - Ne kadınlar sevdim CD". 3 Ekim 2022 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 3 Ekim 2022.
- ^ "Attila İlhan – An Gelir". 3 Ekim 2022 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 3 Ekim 2022.
- ^ . 23 Eylül 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Mayıs 2015.
Dış bağlantılar
hakkında daha fazla bilgi edinin | |
Vikisöz'de alıntılar |
- BBC Türkçe ile 1991 yılında yapılan röportaj29 Haziran 2015 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- Attilâ İlhan Bilim Sanat Kültür Vakfı ağ sitesindeki biyografisi 18 Ekim 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Attila Ilhan tam adiyla Attila Hamdi Ilhan 15 Haziran 1925 Izmir 10 Ekim 2005 Istanbul Turk sair romanci dusunur deneme yazari gazeteci senarist ve elestirmen Entelektuel calismalariyla Turk edebiyat ve dusunce dunyasina onemli katkilari olmustur kaynak belirtilmeli Attila IlhanDogumAttila Hamdi 15 Haziran 1925 1925 06 15 Menemen Izmir TurkiyeOlum10 Ekim 2005 80 yasinda Istanbul TurkiyeTakma adlarAli Kaptanoglu KaptanMeslekSair yazar senaristEgitimHukuk Fakultesi IstanbulDonemCumhuriyet donemiTurRoman siir gezi yazisi elestiriEdebi akimMaviciler Mavi Akimi Onemli odulleriTum ListeEtkilendikleri Nazim HikmetDivan EdebiyatiIlk yillari ve egitimi15 Haziran 1925 te Izmir Menemen de dogdu Ilk ve orta egitiminin buyuk bir bolumunu Izmir ve babasinin isi dolayisiyla gittikleri farkli bolgelerde tamamladi Izmir Ataturk Lisesi nin birinci sinifindayken mektuplastigi bir kiza yazdigi Nazim Hikmet siirleriyle yakalanmasiyla 1941 Subat inda 16 yasindayken tutuklandi ve okuldan uzaklastirildi Uc hafta gozaltinda kaldi Iki ay hapiste yatti Turkiye nin hicbir yerinde okuyamayacagina dair bir belge verilince egitim hayatina ara vermek zorunda kaldi Danistay karariyla 1944 yilinda okuma hakkini tekrar kazandi ve Istanbul Isik Lisesi ne yazildi Lise son siniftayken amcasinin kendisinden habersiz katildigi CHP Siir Armagani nda Cebbaroglu Mehemmed siiriyle donemin pek cok unlu sairini geride birakarak ikincilik odulunu aldi 1946 da mezun oldu Istanbul Universitesi Hukuk Fakultesine kaydoldu Universite yasaminin basarili gecen yillarinda Yigin ve Gun gibi dergilerde ilk siirleri yayimlanmaya basladi 1948 de ilk siir kitabi Duvar i kendi olanaklariyla yayimladi Kisa suren ilk Paris deneyiminin ardindan yurda dondu Gercek gazetesinde yayimlamaya basladigi yazilarla siyasal tartismalarin icine girdi Bu nedenle egitimini savsaklayan Attila Ilhan Istanbul Universitesi Hukuk Fakultesindeki ogrenimini yarida birakmak zorunda kaldi Paris yillari 1949 yilinda universite ikinci siniftayken ilk kez Paris e gitti Buradayken Nazim Hikmet i kurtarmak icin duzenlenen uluslararasi dayanisma hareketine etkinliklerine katildi Fransiz toplumu ve orada bulundugu cevreye iliskin gozlemleri daha sonraki yapitlarinda yer alan bircok karakter ve olaya temel olusturmustur Turkiye ye geri donusunde basi sik sik polisle derde girdi Sansaryan Han daki sorgulamalar olum tehlike gerilim temalarinin islendigi eserlerinde onemli rol oynamistir Sair bu gerilim havasini ilk siirlerinde olmasa da ozellikle Bela Cicegi gibi kitaplarinda eski gunlerini andigi ya da elestirdigi siirlerini yayimladi Birkac kez gozaltina alindi Attila Ilhan Kaptan lakabinin kendisine Paris yillarinda bir donem sakal birakmasi uzerine arkadaslari tarafindan yakistirildigini belirtmistir Lakabin yayilmasinda bes bolumden olusan Kaptan siiri etkili olmustur Istanbul Izmir Paris ucgeni 1951 yilinda Gercek gazetesinde bir yazisindan dolayi sorusturmaya ugrayinca Paris e tekrar gitti Fransa daki bu donem Attila Ilhan in Fransizcayi ve Marksizm i ogrendigi yillardir 1950 li yillari Istanbul Izmir Paris ucgeni icerisinde geciren Attila Ilhan bu donemde adini yavas yavas Turkiye capinda duyurmaya basladi Yurda dondukten sonra Hukuk Fakultesindeki ogrenimini surdurdu Ancak son sinifta gazetecilige baslamasiyla beraber ogrenimini yarida birakti Sinemayla olan iliskisi yine bu donemde 1953 te Vatan gazetesinde sinema elestirileri yazmasiyla baslamistir Sanatta Cok Yonluluk 1957 de gittigi Erzincan da askerligini yaptiktan sonra Istanbul a donus yapan Attila Ilhan sinema calismalarina agirlik verdi On bese yakin senaryoya Ali Kaptanoglu adiyla imza atti Sinemada aradigini bulamayinca 1960 ta Paris e geri dondu Sosyalizm in geldigi asamalari ve televizyonculugu inceledigi bu donem babasinin olmesiyle birlikte yazarin Izmir donemini baslatti Sekiz yil Izmir de kaldigi donemde Demokrat Izmir gazetesinin basyazarligini ve genel yayin yonetmenligini yuruttu Ayni yillarda siir kitabi olarak Yasak Sevismek ve Aynanin Icindekiler dizisinden Bicagin Ucu yayimlandi 1968 de Biket Ilhan ile evlendi 15 yil evli kaldi Istanbul a donus 1973 te Bilgi Yayinevi nin danismanligini ustlenerek Ankara ya tasindi Sirtlan Payi ve Yaraya Tuz Basmak i Ankara da yazdi 1981 e kadar Ankara da kalan yazar Fena Halde Leman adli romanini tamamladiktan sonra Istanbul a yerlesti Istanbul da gazetecilik seruveni Milliyet 2 Mart 1982 15 Kasim 1987 ve ile surdu Bir sure Gunes gazetesinde yazan Attila Ilhan 1993 1996 yillari arasinda Meydan gazetesinde yazmaya devam etti 1996 yilindan 2005 yilina kadar kose yazilarini Cumhuriyet gazetesinde surdurdu 1970 lerde Turkiye de televizyon yayinlarinin baslamasi ve genis kitlelere ulasmasiyla birlikte Attila Ilhan da senaryo yazmaya geri dondu Sekiz Sutuna Manset Kartallar Yuksek Ucar ve Yarin Artik Bugundur halk tarafindan begeniyle izlenilen diziler oldu Ilk romani Sokaktaki Adam yayimlandiginda 10 roman yazmisti Bunlar hic gun isigina cikmadi Attila Ilhan bunun sebebini bir soyleside soyle acikliyor bircok roman yazdim daha onceden Ama neden yayimlamadim Cok akillica bir sebebi vardi Cunku biliyorum ki yazarlar ilk romanlarinda kendilerini anlatirlar O da romancilik degildir Gunluk tutmaktir Dusun Haziran 1996 Roman seruvenine basladiginda doneminin diger yazarlari daha cok yerel ve kirsal olaylari kisileri islerken Attila Ilhan kent insanini Turkiye nin yakin donem tarihini siyasal ekonomik ve toplumsal yanlariyla ele alan bir yapi icerisinde isliyordu Yalnizca Istanbul ve Izmir gibi Turkiye nin buyuk kentlerini isledigi donemin yasam tarzini ekonomik ve toplum sorunlarini kahramanlarinin gozuyle yansitmakla yetinmiyor ayni zamanda Bati kulturunun Turkiye ye nasil yansidigini olumlu ve olumsuz etkilerini cizdigi karakterlerle ve Avrupa daki sehirlerle ortusen bir yapi icerisinde inceleniyordu Hazirlik ve arayis donemi Romanda hazirlik ve arayis donemi diye nitelendirilebilecek donemde yayimladigi Sokaktaki Adam ve Zenciler Birbirine Benzemez de yazarin Paris te yasadigi yillara ait deneyimlerinin ve gozlemlerinin karakterlere yansidigi gorulur Yazildigi yillarda Turkiye deki Batililasma ugruna toplumdan kopan kisilerin bocalamalari Sokaktaki Adam da ele alinirken Zenciler Birbirine Benzemez de Avrupa da komunist ve antikomunist multecilerle karsilasan hayal kirikligina ugramis bir devrimci anlatilir Her bolumun farkli bir karakterin agzindan aktarildigi Sokaktaki Adam Attila Ilhan in yazinimiza getirdigi yeni bir soylem olarak alinabilir Daha sonraki romanlarinda da gorulecegi gibi eytisimsel bir yaklasimla islenen olaylarda kahramanlar guclu ve zayif yanlariyla okura ulasir birbirlerini suclamaz ve okuyucuda onyargi olusturmazlar Attila Ilhan Zenciler Birbirine Benzemez icin sunlari soylemistir Kitap soguk savas in en belali doneminde yazildi yayimlandi Cok ikircikli bir sorunu tartisiyordum Romanin kahramani Istanbul daki ve Paris teki solcu cevrelerle dusup kalkiyor bunlarla iliskilerini ve tartismalarini anlatiyordu Her seyi oldugu gibi yazmak romanin yayimlanmasindan vazgecmekle esitti Bu bakimdan icerigine hafif flu bir hava verdim Romanin dilinin farkliligini ise yazildigi donem icerisinde yogun Fransizca calismasina baglayan yazar bazi cumleleri Fransizca dusunup Turkce yazmistir Olgunluk donemi Yazarin olgunluk donemi diye tanimlanabilecek edebiyat sureci Kurtlar Sofrasi ile baslar Sokaktaki Adam da ne istedigini degil ne istemedigini bilen biri anlatilirken Zenciler Birbirine Benzemez de Mehmed Ali istedikleri ile istemedikleri arasinda ikircikli bir karakteri yansitmaktadir Oysa Kurtlar Sofrasi nda Mahmud ne istedigini cok iyi bilen bir karakteri cizer Bu uc romaniyla Attila Ilhan Turk aydinina baska acilardan bakar dusuncelerini eytisimsel ozdekci bir biresim icinde derleyerek Turkiye icin bir biresim onerir Sonradan yazdigi yedi kitaplik Aynanin Icindekiler serisi de bu zemine oturmaktadir Bicagin Ucu Sirtlan Payi Yaraya Tuz Basmak Dersaadet te Sabah Ezanlari Allah in Sunguleri Reis Pasa ve Gazi Pasa bu seriyi olusturan romanlardir Her romanda yer alan karakterler Turkiye nin tarihinde kose baslarini olusturmus donemlere ayna tutan aydinlardir Tarihsel olaylar siyasal ve toplumsal dengelerle ele alinir Birbirleriyle baglantisi olan karakterlerden her biri bir romanda one cikar ve olaylar onun gozlemleriyle aktarilir Bu serinin butunu irdelendiginde yine yazarin Turk aydinina yakin tarihimize bir bakma sansi tanidigini ve kendi toplumcu gercekci bakis acisiyla onergeler sundugu gorulur Olumu Asiyan Mezarligi ndaki kabri Attila Ilhan ilk kalp krizini 1985 yilinda gecirdi Bu tarihten sonra kardiyolojik sorunlari suren Ilhan in 2004 ten itibaren saglik durumu daha da bozuldu 10 Ekim 2005 te Istanbul daki evinde gecirdigi ikinci kalp krizi sonucu oldugunde 80 yasindaydi Tiyatro ve sinema sanatcilari Colpan Ilhan in agabeyi ve Kerem Alisik in dayisidir 2003 Sertel Demokrasi Odulu ne layik gorulmustur 1946 CHP Siir Yarismasi Ikinciligi 1974 Turk Dil Kurumu Siir Odulu Tutuklunun Gunlugu ile 1974 Yunus Nadi Roman Armagani Sirtlan Payi ile olumunden sonra 2007 yilinda kurulan calismalarina devam etmektedir EserleriFilm Senaryolari 1959 Yalnizlar Rihtimi 1960 Atesten Damla 1960 Sofor Nebahat 1960 Devlerin Ofkesi 1962 Rifat Diye Biri 1962 Ver Elini IstanbulTV Dizi Film Senaryolari 1979 Paranin Kiri 1982 Sekiz Sutuna Manset 1984 Kartallar Yuksek Ucar 1986 Yarin Artik Bugundur 1991 Yildizlar Gece Buyur 1992 Teleflas 2000 Baykuslarin SaltanatiSiir Kitaplari 1948 1954 1955 Yagmur Kacagi 1960 1962 Bela Cicegi 1968 1973 Tutuklunun Gunlugu 1977 Boyle Bir Sevmek 1982 Elde Var Huzun 1987 1993 2002 Siir albumleri 1999 Ben Sana Mecburum Folk Muzik Center 2001 Ne Kadinlar Sevdim Folk Muzik Center 2006 An Gelir Selcuklu Muzik Romanlari 1953 Sokaktaki Adam 1957 Zenciler Birbirine Benzemez 1963 Kurtlar Sofrasi 1980 Fena Halde Leman 1984 Haco Hanim Vay 2007 O Sarisin Kurt Aynanin Icindekiler Serisi 1973 Bicagin Ucu 1974 Sirtlan Payi 1978 Yaraya Tuz Basmak 1981 Dersaadet te Sabah Ezanlari 1988 O Karanlikta Biz 2002 Allahin Sunguleri Reis Pasa 2005 Gazi PasaOyku 1999 Yengecin KiskaciGezi 1957 Abbas YolcuAnilar ve Acilar Serisi 1970 1972 1976 Hangi Seks 1980 1981 1991 1995 1997 Attila Ilhan in Defteri Serisi 1975 Fasizmin Ayak Sesleri 1980 Gercekcilik Savasi 1981 Bati nin Deli Gomlegi 1983 Ikinci Yeni Savasi 1985 Sagim Solum Sobe 1985 Yanlis Kadinlar Yanlis Erkekler 1986 Ulusal Kultur Savasi 1991 Sosyalizm Asil Simdi 1991 Aydinlar Savasi 1992 Kadinlar SavasiCumhuriyet soylesileri 1988 1999 2000 2002 2004 Cevirileri 1967 Kanton da Isyan Andre Malraux 1968 Umut Andre Malraux 1969 Basel in Canlari Louis Aragon Hakkinda cikan kitaplar Attila Ilhan la Siyaset Guncesi Erol Manisali Derin Yayinlari 1996 Yalniz Sovalye Attila Ilhan Zeynep Ankara Bilgi Yayinevi 1997 Buyuk Yollarin Haydutu Fotograflarla Attila Ilhan in Yasam Oykusu Oner Cirvaoglu Sel Yayincilik 1998 Subat Yolcusu Attila Ilhan in Siiri Yakup Celik Akcag Yayinlari 2001 Attila Ilhan a Edebiyat Dunyasindan Mektuplar Belgin Sarmasik Otopsi Yayinlari 2001 Attila Ilhan la 1000 Saat Erol Manisali Bilgi Yayinevi 2001 Mavi Adam Attila Ilhan la soylesiler Zeynep Aliye Bilgi Yayinevi 2002 Attila Ilhan da Kultur Sorunsali Gonulden Esemenli Soker Bilgi Yayinevi 2002 Dusunceler Attila Ilhan la Neler Tartistik Erol Manisali Gundogan Yayinlari 2002 Nam i Diger Kaptan Attila Ilhan i Dinledim Selim Ileri Is Bankasi yayinlari 2004 Attila Ilhan Actirma Kutuyu 46 83 Attila Ilhan Soyletme Kotuyu 83 87 Belgin Sarmasik Bilgi Yayinevi 2004 Butun Kaleler Zaptedilmedi Attila Ilhan la Birkac Saat Hulki Cevizoglu Ceviz Kabugu Yayinlari 2005 Attila Ilhan la Akip Giden Dusunceler Erol Manisali Derin Yayinlari 2005 Toplumbilimsel Roman Cozumlemesi Louis Aragon ve Attila Ilhan Yavuz Kizilcam Urun Yayinlari 2006 Attila Ilhan Armagani Kaptan a Saygi ile Yakup Celik Kultur Bakanligi 2006 Attila Ilhan la Hayatin Icinden Erol Manisali Truva Yayinlari 2006 Sehir Filmleri Attila Ilhan Nur Akalin 1 Kitap 2009 Bati nin Maskesi Dusuyor Attila Ilhan la Sohbet Muharrem Bayraktar AsyaSafak Yayinlari 2011 An Gelir Attila Ilhan Yakup Celik Kucukcekmece Belediyesi 2011 Attila Ilhan in Siirlerinde Beyoglu Nuran Ozluk Baslik Yayin Grubu 2012 Attila Ilhan in Siyasal Dusuncesi Turkiye de Ulusalciligin Kokenleri Hakan Reyhan Phoenix YayinlariOduller1946 CHP Siir Armagani ikincilik 1974 Turk Dil Kurumu Siir Odulu Tutuklunun Gunlugu 1974 Yunus Nadi Roman Armagani Sirtlan Payi 1991 Turkiye Cumhuriyeti Devlet Sanatcisi unvani 2003 Sertel Demokrasi OduluKaynakca a b Istanbul Buyuksehir Belediyesi Mezar Yeri Sorgulama 16 Subat 2022 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 16 Agustos 2022 a b 8 Haziran 2016 tarihinde kaynagindan arsivlendi ATTILA ILHAN SIIRINDE TOPLUMCU ROMANTIZM HURRIYET KAHRAMAN MEMLEKET PDF 10 Mayis 2021 tarihinde kaynagindan PDF Erisim tarihi 12 Haziran 2022 ATTILA ILHAN IN SIIRLERINDE KLASIK TURK EDEBIYATININ ETKILERI PDF 19 Agustos 2019 tarihinde kaynagindan PDF Erisim tarihi 12 Haziran 2022 a b 18 Ekim 2016 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 14 Ekim 2016 20 Mart 2020 tarihinde kaynagindan arsivlendi Ilhan Attila 2003 Sisler Bulvari 30 bas Istanbul Turkiye Is Bankasi Kultur Yayinlari s 155 ISBN 978 975 458 419 6 peki niye siirin adi kaptan paris te bir ara sakalliydim es dost bundan midir nedir bana kaptan adini yakistirdilar ad oradan geliyor www tilahan org 18 Ekim 2016 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 14 Ekim 2016 Bir daha dizi mizi yazmam 8 Ocak 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde 5 Ocak 2020 tarihinde erisilmistir Ben Sana Mecburum Atilla Ilhan Cd Yerli 3 Ekim 2022 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 3 Ekim 2022 Attila Ilhan Ne kadinlar sevdim CD 3 Ekim 2022 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 3 Ekim 2022 Attila Ilhan An Gelir 3 Ekim 2022 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 3 Ekim 2022 23 Eylul 2015 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 3 Mayis 2015 Dis baglantilarVikipedi nin kardes projelerinden hakkinda daha fazla bilgi edininVikisoz de alintilarBBC Turkce ile 1991 yilinda yapilan roportaj29 Haziran 2015 tarihinde Wayback Machine sitesinde Attila Ilhan Bilim Sanat Kultur Vakfi ag sitesindeki biyografisi 18 Ekim 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde