Alman Çeşmesi (Almanca: Deutscher Brunnen), İstanbul'daki Sultanahmet Meydanı'nda, Sultan I. Ahmed Türbesi'nin karşısında yer alan çeşme. Alman İmparatoru II. Wilhelm'in Sultan II. Abdülhamid'e ve İstanbul'a hediyesidir. Almanya'da yapılıp İstanbul’daki yerine monte edilmiştir. Neo-Bizanten üslubunda bir çeşmedir; içeriden altın mozaikle süslüdür.
Çeşmenin girişinin yer aldığı cephesinden görünümü (Mart 2022) | |
Genel bilgiler | |
---|---|
Tür | Çeşme |
Konum | Fatih, İstanbul, Türkiye |
Koordinatlar | 41°00′26″K 28°58′36″D / 41.00722°K 28.97667°D |
Açılış | 27 Ocak 1901 |
Alman Çeşmesi, Dersaadet’in kalbi Sultanahmet Meydanı gibi çok merkezi bir konumda 1900 yılında inşa edilerek 1901’de Alman yetkililerin de katılımıyla açılışı yapılan, farklı mimarisiyle gözleri üzerine çeken bir meydan çeşmesidir. İnşa edildiği yerin merkezi olması gibi, aynı zamanda yakın tarihimiz açısından da önemli bir yerde durmaktadır. Zira Birinci Dünya Savaşı’ndaki müttefikliğe giden süreçte Osmanlı-Alman ilişkileri açısından son derece önemli bir dönemin simgesi olmuştur. Alman İmparatoru II. Wilhelm’in Osmanlı topraklarına gerçekleştirdiği ziyaretlerin ikincisinde Sultan II. Abdülhamid ile mülakatının ve Osmanlı-Alman dostluğunun bir hatırası olmak üzere İmparator tarafından çok değerli malzemeler ile zengin bir biçimde yaptırılmış, İstanbul halkına bir hediye olarak sunulmuştu. Bu anlamda bir ziyaret hatırası ya da Dersaadet halkına bir hediye olarak dile getirilse de aslında çeşme büyük bir siyasi anlam taşımaktaydı. II. Wilhelm’in çeşmenin İstanbul’un merkezi sayılan Sultanahmet Meydanı’na yapılması yönündeki ısrarı da bunun bir göstergesiydi. Çeşme, Alman İmparatorunun ziyaretini ebedileştirmek amacını taşıyordu ve bugün dahi bulunduğu konum itibarıyla bu amaca ulaştığını söylemek yanlış olmayacaktır.
Tarihçesi
Alman Çeşmesi, Türkiye'ye üç kez gelen İmparatorun 1898'de İstanbul’a ikinci kez gelişinin anısına ithaf edilmiştir. İlk gelişinde 1889 Osmanlı ordusuna Alman tüfeklerinin satışını sağlayan II. Wilhelm, ikinci İstanbul ziyaretinde Bağdat Demiryolu'nun Alman firmalarına verilmesi vaadini almıştı. Bu ziyaretin anısına Alman hükûmeti tarafından yaptırılan çeşme, imparatorun bir deseninden yola çıkarak düzenlenmiştir.
Planı
Çeşmenin planlarını Kaiser’in özel danışmanı Mimar Spitta çizmiş, yapımını Mimar Schoele üstlenmiştir. Ayrıca Alman mimar Carlitzikle İtalyan Mimar Joseph Antony de bu projede çalışmışlardır. Alman hükûmeti önce hipodrom alanını düzenlemiş, meydanın ağaçlandırılması yapıldıktan sonra Almanya’da hazırlanan çeşme buradaki temeller üzerine oturtulmuştur. Mermerleri ile değerli taşları Almanya’da işlenmiş ve parçalar halinde gemi ile İstanbul’a getirilmiştir.
Yapımı
Yapımına 1899'da başlanan çeşmenin 1 Eylül 1900'de, Sultan II. Abdülhamid'in 25. cülus törenine yetiştirilmesi planlanmıştı. Ancak çeşmenin inşası bu tarihe yetişmeyince, II. Wilhelm’in doğum günü olan 27 Ocak 1901'de bir tören ile çeşmenin açılışı gerçekleşmiştir.
Görünüşü
Alman çeşmesi, ne heykelli Avrupa çeşmelerine ne de Osmanlı meydan çeşmelerine benzer. Yüksek bir taban üzerine oturtulmuş, sekizgen planlı bir yapıdır. Su haznesinin üzerinde sekiz sütunun taşıdığı bir kubbe yer alır. Sütunları birbirine bağlayan kemerlerin üzerindeki pandiflerde birer madalyon bulunur. Dördünün içinde yeşil zemine II. Abdülhamid tuğrası, diğer dördünün içinde Prusya mavisi üzerine II. Wilhelm’in simgesi olan "W harfi" altında II sayısı konulmuştur.
Koyu yeşil renkte kolonların taşıdığı görkemli bir kubbe ile örtülü çeşmenin tunç kitabesinde Almanca olarak “Alman Kaiser’i Wilhelm II 1898 yılı sonbaharında Osmanlıların hükümdarı haşmetlü Abdülhamid II nezdinde ziyaretinin şükran hatırası olarak bu çeşmeyi yaptırdı” yazmaktadır.
Kitabeleri
Çeşmede bir de Osmanlıca kitabe vardır. Bu kitabede Osmanlı Seraskerlik Dairesi’nden, aynı zamanda edebiyatçı olan Ahmet Muhtar Paşa’nın beyiti sülüs yazıyla İzzet Efendi tarafından yazılmıştır:
Hazreti Abdülhamid Hanın muhibbi halisi Ziveri eklili haşmet, kayser alitebir Ya’ni alman imparatoru, hükümdarı güzi Hazreti Wilhelmi Sani, kamuranı nizigar Padişahı ali Osmani ziyaret kasdidüb Mahdemiyle eyledi İstanbulu pirayedar Bu mülakatı muhabbet perveri tezkar içün Eyledi bu çeşmesarı saha piray-i karar Sübesü cari olan abı safa teşkil eder Abi safii müsafata misali abdar Vakfa giri hayret eyler çeşmi ehli dikkati Tarzi inşasındaki hissi bedii zernigar Rükni ak’vai hayatoldukça abi canfeza Payidar olsun bu te’sisi muhabbet üstüyar Bi bedel tarihi caridir lisanı luleden Oldu bu çeşme mülakate ne dicu yadigar (1316)
Galeri
- Çeşmenin genel görünümü
- Alman Çeşmesi'nin arkadan görünüşü
- Çeşmenin akşam çekilmiş bir görseli
- II. Wilhelm'e ithaf edilen Almanca yazıt
- Alman Çeşmesi ve arka planda Sultanahmet Camii
- Alman Çeşmesi'nin kubbesinde yer alan Alman İmparatoru II. Wilhelm ve Sultan II. Abdülhamid'in tuğraları
Kaynakça
- ^ Yusuf Ziya Altıntaş (2019). "II. Wilhelm'in İstanbul'un Kalbine Girişi: Alman Çeşmesi'nin Kısa Hikayesi ve Çeşmeye "İçeriden Bakışlar"". Latif Çelik (Ed.). Türk Kahvesinin Üç Yüz Yıllık Almanya Yolculuğu. Würzburg: IKG. 29 Ocak 2024 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 29 Ocak 2024.
Dış bağlantılar
Wikimedia Commons'ta Alman Çeşmesi ile ilgili ortam dosyaları bulunmaktadır. |
- İstanbul.net.tr 17 Temmuz 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- T.C. İstanbul Valiliği (Harika İstanbul) / İstanbuldaki Çeşmeler ve Tanıtımı
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Alman Cesmesi Almanca Deutscher Brunnen Istanbul daki Sultanahmet Meydani nda Sultan I Ahmed Turbesi nin karsisinda yer alan cesme Alman Imparatoru II Wilhelm in Sultan II Abdulhamid e ve Istanbul a hediyesidir Almanya da yapilip Istanbul daki yerine monte edilmistir Neo Bizanten uslubunda bir cesmedir iceriden altin mozaikle susludur Alman CesmesiCesmenin girisinin yer aldigi cephesinden gorunumu Mart 2022 Genel bilgilerTurCesmeKonumFatih Istanbul TurkiyeKoordinatlar41 00 26 K 28 58 36 D 41 00722 K 28 97667 D 41 00722 28 97667Acilis27 Ocak 1901 Alman Cesmesi Dersaadet in kalbi Sultanahmet Meydani gibi cok merkezi bir konumda 1900 yilinda insa edilerek 1901 de Alman yetkililerin de katilimiyla acilisi yapilan farkli mimarisiyle gozleri uzerine ceken bir meydan cesmesidir Insa edildigi yerin merkezi olmasi gibi ayni zamanda yakin tarihimiz acisindan da onemli bir yerde durmaktadir Zira Birinci Dunya Savasi ndaki muttefiklige giden surecte Osmanli Alman iliskileri acisindan son derece onemli bir donemin simgesi olmustur Alman Imparatoru II Wilhelm in Osmanli topraklarina gerceklestirdigi ziyaretlerin ikincisinde Sultan II Abdulhamid ile mulakatinin ve Osmanli Alman dostlugunun bir hatirasi olmak uzere Imparator tarafindan cok degerli malzemeler ile zengin bir bicimde yaptirilmis Istanbul halkina bir hediye olarak sunulmustu Bu anlamda bir ziyaret hatirasi ya da Dersaadet halkina bir hediye olarak dile getirilse de aslinda cesme buyuk bir siyasi anlam tasimaktaydi II Wilhelm in cesmenin Istanbul un merkezi sayilan Sultanahmet Meydani na yapilmasi yonundeki israri da bunun bir gostergesiydi Cesme Alman Imparatorunun ziyaretini ebedilestirmek amacini tasiyordu ve bugun dahi bulundugu konum itibariyla bu amaca ulastigini soylemek yanlis olmayacaktir TarihcesiAlman Cesmesi 1903 Alman Cesmesi Turkiye ye uc kez gelen Imparatorun 1898 de Istanbul a ikinci kez gelisinin anisina ithaf edilmistir Ilk gelisinde 1889 Osmanli ordusuna Alman tufeklerinin satisini saglayan II Wilhelm ikinci Istanbul ziyaretinde Bagdat Demiryolu nun Alman firmalarina verilmesi vaadini almisti Bu ziyaretin anisina Alman hukumeti tarafindan yaptirilan cesme imparatorun bir deseninden yola cikarak duzenlenmistir PlaniCesmenin planlarini Kaiser in ozel danismani Mimar Spitta cizmis yapimini Mimar Schoele ustlenmistir Ayrica Alman mimar Carlitzikle Italyan Mimar Joseph Antony de bu projede calismislardir Alman hukumeti once hipodrom alanini duzenlemis meydanin agaclandirilmasi yapildiktan sonra Almanya da hazirlanan cesme buradaki temeller uzerine oturtulmustur Mermerleri ile degerli taslari Almanya da islenmis ve parcalar halinde gemi ile Istanbul a getirilmistir YapimiAlman Cesmesi nin acilis toreni 1901 Yapimina 1899 da baslanan cesmenin 1 Eylul 1900 de Sultan II Abdulhamid in 25 culus torenine yetistirilmesi planlanmisti Ancak cesmenin insasi bu tarihe yetismeyince II Wilhelm in dogum gunu olan 27 Ocak 1901 de bir toren ile cesmenin acilisi gerceklesmistir GorunusuAlman cesmesi ne heykelli Avrupa cesmelerine ne de Osmanli meydan cesmelerine benzer Yuksek bir taban uzerine oturtulmus sekizgen planli bir yapidir Su haznesinin uzerinde sekiz sutunun tasidigi bir kubbe yer alir Sutunlari birbirine baglayan kemerlerin uzerindeki pandiflerde birer madalyon bulunur Dordunun icinde yesil zemine II Abdulhamid tugrasi diger dordunun icinde Prusya mavisi uzerine II Wilhelm in simgesi olan W harfi altinda II sayisi konulmustur Koyu yesil renkte kolonlarin tasidigi gorkemli bir kubbe ile ortulu cesmenin tunc kitabesinde Almanca olarak Alman Kaiser i Wilhelm II 1898 yili sonbaharinda Osmanlilarin hukumdari hasmetlu Abdulhamid II nezdinde ziyaretinin sukran hatirasi olarak bu cesmeyi yaptirdi yazmaktadir KitabeleriCesmede bir de Osmanlica kitabe vardir Bu kitabede Osmanli Seraskerlik Dairesi nden ayni zamanda edebiyatci olan Ahmet Muhtar Pasa nin beyiti sulus yaziyla Izzet Efendi tarafindan yazilmistir Hazreti Abdulhamid Hanin muhibbi halisi Ziveri eklili hasmet kayser alitebir Ya ni alman imparatoru hukumdari guzi Hazreti Wilhelmi Sani kamurani nizigar Padisahi ali Osmani ziyaret kasdidub Mahdemiyle eyledi Istanbulu pirayedar Bu mulakati muhabbet perveri tezkar icun Eyledi bu cesmesari saha piray i karar Subesu cari olan abi safa teskil eder Abi safii musafata misali abdar Vakfa giri hayret eyler cesmi ehli dikkati Tarzi insasindaki hissi bedii zernigar Rukni ak vai hayatoldukca abi canfeza Payidar olsun bu te sisi muhabbet ustuyar Bi bedel tarihi caridir lisani luleden Oldu bu cesme mulakate ne dicu yadigar 1316 GaleriCesmenin genel gorunumu Alman Cesmesi nin arkadan gorunusu Cesmenin aksam cekilmis bir gorseli II Wilhelm e ithaf edilen Almanca yazit Alman Cesmesi ve arka planda Sultanahmet Camii Alman Cesmesi nin kubbesinde yer alan Alman Imparatoru II Wilhelm ve Sultan II Abdulhamid in tugralariKaynakca Yusuf Ziya Altintas 2019 II Wilhelm in Istanbul un Kalbine Girisi Alman Cesmesi nin Kisa Hikayesi ve Cesmeye Iceriden Bakislar Latif Celik Ed Turk Kahvesinin Uc Yuz Yillik Almanya Yolculugu Wurzburg IKG 29 Ocak 2024 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 29 Ocak 2024 KB1 bakim Editorler parametresini kullanan link Dis baglantilarWikimedia Commons ta Alman Cesmesi ile ilgili ortam dosyalari bulunmaktadir Istanbul net tr 17 Temmuz 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde T C Istanbul Valiligi Harika Istanbul Istanbuldaki Cesmeler ve Tanitimi