Hekzavalent krom (krom (VI), Cr (VI), krom 6, altı değerlikli krom), +6 oksidasyon durumunda (yani hekzavalent) krom elementini içeren herhangi bir kimyasal bileşik. Neredeyse tüm krom cevheri, özellikle de sodyum dikromat tuzu altı değerlikli krom ile işlenir. 1985 yılında yaklaşık 136.000 ton (300.000.000 lb) hekzavalent krom bileşiği üretildi. Diğer hekzavalent krom bileşikleri arasında krom trioksit ve çeşitli kromat ve dikromat tuzları vardır. Hekzavalent kromdan, tekstil boyalarında, ahşabın korunmasında, korozyon önleyici ürünlerde, kromat dönüşüm kaplamalarında ve çeşitli niş kullanımlarında faydalanılınır. Hekzavalent krom bileşiklerinin endüstriyel kullanımları, mürekkepler, plastikler ve boyalardaki kromat pigmentlerini, astarlara ve diğer yüzey kaplamalarına antikorozif maddeler olarak eklenen kromatları; ve dekoratif veya koruyucu bir kaplama sağlamak için metal parçalar üzerine elektrolizle kaplanmış kromik asiti içerir. Paslanmaz çelik üretiminde ve kromun eritilmesinde olduğu gibi "sıcak işler" yapılırken krom normalde 6 değerlikli halde bulunmamasına karşın yüksek sıcaklıktan dolayı altı değerli kroma dönüşüm gerçekleşir. Hekzavalent krom ayrıca içme suyunda ve kamu su sistemlerinde bulunabilir.
Solunan altı değerli krom, insan kanserojeni olarak kabul edilir. Birçok meslekte çalışan işçiler, altı değerli kroma maruz kalırlar. Kromat içeren ürünleri kullanan ve paslanmaz çeliği taşlayan ve/veya kaynak yapanların bu metale problemli bir şekilde maruz kaldıkları bilinmektedir. Hekzavalent kroma maruz kalan işçiler, akciğer kanseri, astım ya da burun epitelinde ve ciltte hasar riski daha yüksektir.Avrupa Birliği içerisinde elektronik ekipmanlarda altı değerli krom kullanımı, Tehlikeli Maddelerin Kısıtlanması Yönetmeliği tarafından büyük ölçüde yasaktır.
Toksisite
Hekzavalent krom bileşikleri kanserojenlerdir. Sülfata yapısal benzerliğinden dolayı, kromat (krom nötr pH'de genelde altı değerlikli halde bulunur) hücreler içine sülfat kanalları ile taşınır. Hücrenin içinde, hekzavalent krom (VI), ilk önce pentavalent krom (V)'a, daha sonra herhangi bir enzim yardımı olmadan üç değerlikli kroma (III) indirgenir. İndirgenme esas olarak askorbattan ve bazı protein olmayan tiyollerden doğrudan elektron aktarımı yoluyla gerçekleşir. C vitamini ve diğer indirgeyici ajanlar, hücre içinde krom (III) ürünleri vermek için kromatla birleşir. Elde edilen krom (III), nükleik asitler ve proteinler ile stabil kompleksler oluşturur. Bu, DNA ipliğinde kopmalara ve mutajenik hasardan sorumlu olan Cr-DNA eklenme ürününün oluşmasına sebep olur. Shi ve ark. araştırmalarına göre, DNA ek olarak -hidrojen peroksit molekülleri tarafından pentavalent kromun reoksidasyonu sırasında üretilen- hidroksil radikalleri tarafından zarar görebilir.
Akciğer karsinojenezinin implantasyon modelinde hem çözünmeyen hem de baryum kromat tuzlarının yanı sıra çözünür kromatlar da negatifti. Bununla birlikte, çözünür kromatlar onaylanmış bir Kanserojendir, bu yüzden tüm kromat kanserojenleri göz önünde bulundurmak akıllıca olacaktır.
Meslekî maruz kalmalardan kronik soluma, solunum kanserlerinin riskini arttırır. Kromat işçilerinde akciğer malignantlarının en sık görülen şekli, skuamöz hücreli karsinomdur. Krom (VI)'nın içme suyuyla yutulması, ağız boşluğunda ve ince bağırsakta kansere neden olduğu bulunmuştur. Ayrıca krom (VI) mide ve bağırsaklarda tahrişe veya ülserlere ve karaciğerde toksisiteye neden olabilir. Karaciğer toksisitesi, vücudun gastrointestinal kanalındaki kromu (VI) detoksifiye edemediğini ve bu kimyasalın dolaşım sistemine girebileceğini açıkça göstermektedir.
2015 yılında AB Adalet, Tüketici ve Toplumsal Cinsiyet Eşitliği Komisyonu tarafından listelenen 2.345 güvensiz üründen bazıları, %64'ü Çin'den gelen ve %23'ü deri eşyalar (ve ayakkabılar), altı değerli kromla kirlenmiş giyim eşyasıydı. Kromatla boyanmış tekstiller veya kromlu tabaklanmış deri ayakkabılar cilt hassasiyetine neden olabilir.
ABD'de, altı değerlikli kroma havadan maruz kalma durumları için OSHA PEL 5 µg/m3 (0.005 mg/m3) seviyesindedir.ABD Ulusal Mesleki Güvenlik ve Sağlık Enstitüsü, 0.2 µg/m3 'lük bir REL önerdi.
Hekzavalent krom içme suyu ve genel su sistemlerinde de bulunur. Ulusal Toksikoloji Programı' nın (National Toxicology Program/NTP) bulgularına dayanarak, 2014 yılında, Kaliforniya'da eyalet çapında "özellikle toplam krom değil altı değerlikli krom için" içme suyu standardı koydu- litrede 10 ppb.
Yeraltı ve içme suyundaki Hekzavalent kromun remediasyonu
Yeraltı ve içme suyundaki Hekzavalent kromun remidasyonu için başlıca üç tür yöntem vardır: 1) toksisitenin azaltılması, 2) tahliye teknolojileri ve 3) tutma teknolojileri. Hekzavalent kromun toksisitesinin azaltılması, kimyasallar, mikroplar ve bitkileri kullanan yöntemleri içerir. Bazı tahliye teknolojileri, krom (VI) konsantrasyonlarını tespit edilebilir sınırın altına ve granüler aktif karbon (GAC) filtresinin altına indirmek için iyon değişim reçineleri kullanarak kirli toprağın bir atık deposuna taşınmasını içerir. Tutma teknolojileri, harç, bulamaç veya tabaka istifleme gibi fiziksel engellerin kullanılmasını içerir.
Kaynakça
- ^ Gerd Anger, Jost Halstenberg, Klaus Hochgeschwender, Christoph Scherhag, Ulrich Korallus, Herbert Knopf, Peter Schmidt, Manfred Ohlinger, "Chromium Compounds" in Ullmann's Encyclopedia of Industrial Chemistry, Wiley-VCH, Weinheim, 2005. DOI:10.1002/14356007.a07_067
- ^ a b 29 OSHA General Industry 1910
- ^ a b "Arşivlenmiş kopya". 23 Eylül 2019 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 16 Kasım 2019.
- ^ (PDF) (İngilizce). 1988. ISBN . 24 Aralık 2008 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Kasım 2019.
- ^ "Arşivlenmiş kopya" (PDF). 8 Mayıs 2012 tarihinde kaynağından (PDF). Erişim tarihi: 16 Kasım 2019.
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 3 Aralık 2019 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 16 Kasım 2019.
- ^ "Arşivlenmiş kopya" (PDF). 10 Mayıs 2019 tarihinde kaynağından (PDF). Erişim tarihi: 16 Kasım 2019.
- ^ "Arşivlenmiş kopya" (PDF). 28 Nisan 2019 tarihinde kaynağından (PDF). Erişim tarihi: 16 Kasım 2019.
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 6 Aralık 2019 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 16 Kasım 2019.
- ^ . 31 Aralık 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Kasım 2019.
- ^ "Arşivlenmiş kopya" (PDF). 12 Temmuz 2017 tarihinde kaynağından (PDF). Erişim tarihi: 16 Kasım 2019.
- ^ Jacques Guertin; James A. Jacobs; Cynthia P. Avakian (28 Aralık 2004). Chromium(VI) Handbook (PDF) (İngilizce). CRC Press. ISBN . 10 Ocak 2017 tarihinde kaynağından (PDF). Erişim tarihi: 16 Kasım 2019.
Dış bağlantılar
- ATSDR Case Studies in Environmental Medicine: Chromium Toxicity 16 Kasım 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde . U.S. Department of Health and Human Services
- Hexavalent Chromium National Emphasis Program 28 Ekim 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- Economou-Eliopoulos, Maria; Megremi, Ifigenia; Vasilatos, Charalampos (2011). "Factors controlling the heterogeneous distribution of Cr(VI) in soil, plants and groundwater: Evidence from the Assopos basin, Greece". Chemie der Erde - Geochemistry. Cilt 71. ss. 39-52. doi:10.1016/j.chemer.2011.01.001.
- Michaels, David; Monforton, Celeste; Lurie, Peter (2006). "Selected science: An industry campaign to undermine an OSHA hexavalent chromium standard". Environmental Health. Cilt 5. s. 5. doi:10.1186/1476-069X-5-5. (PMC) 1402271 $2. (PMID) 16504102.
- Australian National Pollutant Inventory Chromium VI fact sheet 1 Haziran 2013 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- US OSHA Health and Safety Topics: Hexavalent Chromium" 16 Kasım 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- National Institute for Occupational Safety and Health - Hexavalent Chromium 16 Kasım 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- M. Economou-Eliopoulos, D. Antivachi, Ch. Vasilatos and Megremi, I. (2012). "Evaluation of the CR(VI) and other toxic element contamination and their potential sources: The case of the Thiva basin (Greece)". Geoscience Frontiers. 3 (4). ss. 523-539. doi:10.1016/j.gsf.2011.11.010.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Hekzavalent krom krom VI Cr VI krom 6 alti degerlikli krom 6 oksidasyon durumunda yani hekzavalent krom elementini iceren herhangi bir kimyasal bilesik Neredeyse tum krom cevheri ozellikle de sodyum dikromat tuzu alti degerlikli krom ile islenir 1985 yilinda yaklasik 136 000 ton 300 000 000 lb hekzavalent krom bilesigi uretildi Diger hekzavalent krom bilesikleri arasinda krom trioksit ve cesitli kromat ve dikromat tuzlari vardir Hekzavalent kromdan tekstil boyalarinda ahsabin korunmasinda korozyon onleyici urunlerde kromat donusum kaplamalarinda ve cesitli nis kullanimlarinda faydalanilinir Hekzavalent krom bilesiklerinin endustriyel kullanimlari murekkepler plastikler ve boyalardaki kromat pigmentlerini astarlara ve diger yuzey kaplamalarina antikorozif maddeler olarak eklenen kromatlari ve dekoratif veya koruyucu bir kaplama saglamak icin metal parcalar uzerine elektrolizle kaplanmis kromik asiti icerir Paslanmaz celik uretiminde ve kromun eritilmesinde oldugu gibi sicak isler yapilirken krom normalde 6 degerlikli halde bulunmamasina karsin yuksek sicakliktan dolayi alti degerli kroma donusum gerceklesir Hekzavalent krom ayrica icme suyunda ve kamu su sistemlerinde bulunabilir Bir krom VI bilesigi krom trioksit Solunan alti degerli krom insan kanserojeni olarak kabul edilir Bircok meslekte calisan isciler alti degerli kroma maruz kalirlar Kromat iceren urunleri kullanan ve paslanmaz celigi taslayan ve veya kaynak yapanlarin bu metale problemli bir sekilde maruz kaldiklari bilinmektedir Hekzavalent kroma maruz kalan isciler akciger kanseri astim ya da burun epitelinde ve ciltte hasar riski daha yuksektir Avrupa Birligi icerisinde elektronik ekipmanlarda alti degerli krom kullanimi Tehlikeli Maddelerin Kisitlanmasi Yonetmeligi tarafindan buyuk olcude yasaktir ToksisiteHekzavalent krom bilesikleri kanserojenlerdir Sulfata yapisal benzerliginden dolayi kromat krom notr pH de genelde alti degerlikli halde bulunur hucreler icine sulfat kanallari ile tasinir Hucrenin icinde hekzavalent krom VI ilk once pentavalent krom V a daha sonra herhangi bir enzim yardimi olmadan uc degerlikli kroma III indirgenir Indirgenme esas olarak askorbattan ve bazi protein olmayan tiyollerden dogrudan elektron aktarimi yoluyla gerceklesir C vitamini ve diger indirgeyici ajanlar hucre icinde krom III urunleri vermek icin kromatla birlesir Elde edilen krom III nukleik asitler ve proteinler ile stabil kompleksler olusturur Bu DNA ipliginde kopmalara ve mutajenik hasardan sorumlu olan Cr DNA eklenme urununun olusmasina sebep olur Shi ve ark arastirmalarina gore DNA ek olarak hidrojen peroksit molekulleri tarafindan pentavalent kromun reoksidasyonu sirasinda uretilen hidroksil radikalleri tarafindan zarar gorebilir Akciger karsinojenezinin implantasyon modelinde hem cozunmeyen hem de baryum kromat tuzlarinin yani sira cozunur kromatlar da negatifti Bununla birlikte cozunur kromatlar onaylanmis bir Kanserojendir bu yuzden tum kromat kanserojenleri goz onunde bulundurmak akillica olacaktir Mesleki maruz kalmalardan kronik soluma solunum kanserlerinin riskini arttirir Kromat iscilerinde akciger malignantlarinin en sik gorulen sekli skuamoz hucreli karsinomdur Krom VI nin icme suyuyla yutulmasi agiz boslugunda ve ince bagirsakta kansere neden oldugu bulunmustur Ayrica krom VI mide ve bagirsaklarda tahrise veya ulserlere ve karacigerde toksisiteye neden olabilir Karaciger toksisitesi vucudun gastrointestinal kanalindaki kromu VI detoksifiye edemedigini ve bu kimyasalin dolasim sistemine girebilecegini acikca gostermektedir 2015 yilinda AB Adalet Tuketici ve Toplumsal Cinsiyet Esitligi Komisyonu tarafindan listelenen 2 345 guvensiz urunden bazilari 64 u Cin den gelen ve 23 u deri esyalar ve ayakkabilar alti degerli kromla kirlenmis giyim esyasiydi Kromatla boyanmis tekstiller veya kromlu tabaklanmis deri ayakkabilar cilt hassasiyetine neden olabilir ABD de alti degerlikli kroma havadan maruz kalma durumlari icin OSHA PEL 5 µg m3 0 005 mg m3 seviyesindedir ABD Ulusal Mesleki Guvenlik ve Saglik Enstitusu 0 2 µg m3 luk bir REL onerdi Hekzavalent krom icme suyu ve genel su sistemlerinde de bulunur Ulusal Toksikoloji Programi nin National Toxicology Program NTP bulgularina dayanarak 2014 yilinda Kaliforniya da eyalet capinda ozellikle toplam krom degil alti degerlikli krom icin icme suyu standardi koydu litrede 10 ppb Yeralti ve icme suyundaki Hekzavalent kromun remediasyonuYeralti ve icme suyundaki Hekzavalent kromun remidasyonu icin baslica uc tur yontem vardir 1 toksisitenin azaltilmasi 2 tahliye teknolojileri ve 3 tutma teknolojileri Hekzavalent kromun toksisitesinin azaltilmasi kimyasallar mikroplar ve bitkileri kullanan yontemleri icerir Bazi tahliye teknolojileri krom VI konsantrasyonlarini tespit edilebilir sinirin altina ve granuler aktif karbon GAC filtresinin altina indirmek icin iyon degisim recineleri kullanarak kirli topragin bir atik deposuna tasinmasini icerir Tutma teknolojileri harc bulamac veya tabaka istifleme gibi fiziksel engellerin kullanilmasini icerir Kaynakca Gerd Anger Jost Halstenberg Klaus Hochgeschwender Christoph Scherhag Ulrich Korallus Herbert Knopf Peter Schmidt Manfred Ohlinger Chromium Compounds in Ullmann s Encyclopedia of Industrial Chemistry Wiley VCH Weinheim 2005 DOI 10 1002 14356007 a07 067 a b 29 OSHA General Industry 1910 a b Arsivlenmis kopya 23 Eylul 2019 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 16 Kasim 2019 PDF Ingilizce 1988 ISBN 978 92 832 1249 2 24 Aralik 2008 tarihinde kaynagindan PDF arsivlendi Erisim tarihi 16 Kasim 2019 Arsivlenmis kopya PDF 8 Mayis 2012 tarihinde kaynagindan PDF Erisim tarihi 16 Kasim 2019 Arsivlenmis kopya 3 Aralik 2019 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 16 Kasim 2019 Arsivlenmis kopya PDF 10 Mayis 2019 tarihinde kaynagindan PDF Erisim tarihi 16 Kasim 2019 Arsivlenmis kopya PDF 28 Nisan 2019 tarihinde kaynagindan PDF Erisim tarihi 16 Kasim 2019 Arsivlenmis kopya 6 Aralik 2019 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 16 Kasim 2019 31 Aralik 2014 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 16 Kasim 2019 Arsivlenmis kopya PDF 12 Temmuz 2017 tarihinde kaynagindan PDF Erisim tarihi 16 Kasim 2019 Jacques Guertin James A Jacobs Cynthia P Avakian 28 Aralik 2004 Chromium VI Handbook PDF Ingilizce CRC Press ISBN 9781566706087 10 Ocak 2017 tarihinde kaynagindan PDF Erisim tarihi 16 Kasim 2019 Dis baglantilarATSDR Case Studies in Environmental Medicine Chromium Toxicity 16 Kasim 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde U S Department of Health and Human Services Hexavalent Chromium National Emphasis Program 28 Ekim 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde Economou Eliopoulos Maria Megremi Ifigenia Vasilatos Charalampos 2011 Factors controlling the heterogeneous distribution of Cr VI in soil plants and groundwater Evidence from the Assopos basin Greece Chemie der Erde Geochemistry Cilt 71 ss 39 52 doi 10 1016 j chemer 2011 01 001 Michaels David Monforton Celeste Lurie Peter 2006 Selected science An industry campaign to undermine an OSHA hexavalent chromium standard Environmental Health Cilt 5 s 5 doi 10 1186 1476 069X 5 5 PMC 1402271 2 PMID 16504102 Australian National Pollutant Inventory Chromium VI fact sheet 1 Haziran 2013 tarihinde Wayback Machine sitesinde US OSHA Health and Safety Topics Hexavalent Chromium 16 Kasim 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde National Institute for Occupational Safety and Health Hexavalent Chromium 16 Kasim 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde M Economou Eliopoulos D Antivachi Ch Vasilatos and Megremi I 2012 Evaluation of the CR VI and other toxic element contamination and their potential sources The case of the Thiva basin Greece Geoscience Frontiers 3 4 ss 523 539 doi 10 1016 j gsf 2011 11 010 KB1 bakim Birden fazla ad yazar listesi link