Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Sermet Muhtar (20 Mayıs 1887, İstanbul - 28 Mayıs 1952, İstanbul), Türk yazar, gazeteci ve karikatürist.
| Sermet Muhtar Alus | |
|---|---|
| Doğum | 20 Mayıs 1887 İstanbul, Osmanlı İmparatorluğu |
| Ölüm | 28 Mayıs 1952 (65 yaşında) İstanbul, Türkiye Cumhuriyeti |
| Meslek | Yazar, gazeteci |
| Milliyet | Türk |
Akşam gazetesinde yayımlanan eski zamanlardaki İstanbul'u anlatan yazılarıyla tanınır. Yazılarının çoğu gazete ve dergi sayfaları arasında kalmış; roman, öykü, sohbet, anı ve piyeslerinin çok azı kitaplaşmıştır.
Yaşamı
1887 yılında İstanbul'un Saraçhanebaşı semtinde doğdu. Babası Askerî Müze'nin kurucusu Mahmud Muhtar Paşa, annesi Fatma Kevser Hanım'dır. Doğum adı Osman Sermet'tir. Çocukluğu dedesi Osman Abid Paşa'nın Saraçhanebaşı ve Göztepe'deki konaklarında geçti. Eğitimine özel tutulan hocalardan ders alarak başladı. Dedesi Abid Paşa 1894’te bir jurnal sonucu Halep’e sürgün edilmişti. On yaşında sürgündeki dedesin ziyarete gitti. Bu seyahati, seyahatten sıtmaya yakalanarak dönüşünü ve bir çok çocukluk anısını daha sonra gazete yazılarında anlattı. Aile çevresinin etkisiyle çok küçük yaşlardan itibaren kültürel faaliyetleri takip etti. Düzenli okul hayatı Galatasaray Lisesi'nin son sınıfına kaydolması ile başladı. Bir buçuk yıl bu okulda eğitim gördükten sonra 1906'da mezun oldu. Aynı yıl Hukuk Mektebi'ne girdi.
Hukuk Mektebi'ndeki öğrencilik yıllarında Çocuklara Mahsus Gazete'de “Necdet” takma adı ile ilk yazıları yayımlandı.İkinci Meşrutiyet'in ilanı ile birlikte basın hayatına karikatürleriyle girdi. Davul ve el-Üfürük dergilerine karikatürleriyle katkıda bulundu. Karikatür yaptığı tüm dergilerde ve gravürlerinde Latin harfiyle (S) harfini kullandı. Annesi Kevser Hanım'ın da F. K imzasıyla yazılar yayımladığıHanımlara Mahsus Gazete'de bazı makaleleriyle yer aldı.
1910 yılında Hukuk Fakültesi'nden mezun olduktan sonra hâkimlik veya avukatlık yapmak istemedi, Askeri Müze'nin açtığı sınavı kazanarak, babasının müdürü olduğu bu kuruma memur olarak girdi. Görevi, Franszıca-Türkçe rehber hazırlamak idi. Müze için hazırladığı rehberler 1920-1922 arasında üç cilt halinde yayımlandı. Yeniçeri Kıyafetleri, Eski Osmanlı Ordusu, Aya İrini Tarihçesi gibi eserlerini Askeri Müze'deki çalışmaları sırasında hazırladı.
1926'da babasının ölümünden sonra Askeri Müze'deki görevinden ayrıldı ve geçimini kalemiyle sağlamaya çalıştı. 1931'de Türkçe-Fransızca Lûgat adlı eseri Kanaat Kütüphanesi tarafından yayımlandı.Yusuf Ziya Ortaç vasıtasıyla 1931 yılında yazılarını düzenli olarak Akşam gazetesinde yayımlamaya başladı. Öğleden sonra yayımlanan Akşam, o yıllarda İstanbul'da en çok okunan gazeteydi. 30 Yıl Evvelkiler başlığı altında başlayan yazılarını "Masal Olanlar", "İstanbul Kazan, Ben Kepçe" ile takip etti. Yazıları, Akşam gazetesinin tirajını artıracak derecede ilgi çekmekteydi. Yüzlerce makale daha yayımladı, bu yazılar sosyal ve folklorik açıdan İstanbul'un yakın tarihini ve yaşantısını kapsamaktaydı. Zaman içinde Tan, Son Posta, Cumhuriyet gibi gazetelerde çok sayıda makale daha yayımladı. Dergilerde ve gazetelerde yayımladığı yazıların sayısı bini geçmekte ve birçok değişik konuyu kapsamaktadır. Tarihten Sesler dergisinin de kadrosunda yer aldı. 1943 yılında kısa bir süre için Amcabey dergisinin imtiyaz sahipliğini üstlendi.
Sermet Muhtar'ın Akşam gazetesinde altı romanı tefrika edildi ; içlerinden Kıvırcık Paşa, Harp Zenginleri, Pembe Maşlahlı Hanım romanları kitap olarak da basıldı. Bir ara Akşam'ı bırakarak Cumhuriyet gazetesinde muharrirlik eden yazarın iki romanı (On ikiler ve Dünün Genci Anlatıyor romanları) bu gazetede tefrika edildi. Kurun gazetesinde Anasını Gör Kızını Al, Son Posta'da Tombul Mirasyedi ve İki Gönül Bir Olunca Samanlık Seyran Olur, Vatan gazetesinde Bebek Emine romanlarını tefrika etti.
Hayatı boyunca resim sanatı ile de ilgilendi. Çocukluk yıllarında Hoca Ali Rızâ Bey ile çalışmalar yapmış olan Sermet Muhtar, eserlerinin önemli bir kısmını kendisi resimledi. "S" imzası taşıyan tabloları Askerî Müze ve bazı özel koleksiyonlarda yer aldı.
Tarihçi Reşat Ekrem Koçu'nun isteği üzerine hazırlık aşamasında olan İstanbul Ansiklopedisi'ne yüzlerce bilgi yolladı. Bu ansiklopedide Sermet Muhtar Alus’un yazdığı ya da notlarından yararlanılarak 135 makale kaleme alınmıştır.
Sermet Muhtar Alus, üç evlilik yaptı. İlk eşi şair Necdet Rüştü Efe'nin kızkardeşi Samiha Hanım idi. 1916 yılında yaptığı bu evliliğinden bir kızı oldu; kızına Cenab Şahabeddin’in “Elhân-ı Şitâ” şiirinden ilhamla Elhan adını verdi. İkinci evliliğini Nasfet Hanım, üçüncü evliliğini Behiye Hanım ile yaptı. Annesine çok düşkün olan ve babasının ölümünden sonra ondan hiç ayrılmayan yazar, üçüncü evliliğinden sonra annesi ve ilk evliğinden kızı Elhan ile birlikte yaşadı. 20 Mayıs 1952'de İstanbul'daki evinde kalp krizinden öldü.
Eserleri
- Türkçe-Fransızca Askeri Müze Rehberi
- Türkçe-Fransızca Lugat
Romanları
Liste kesin olmayıp sadece bir kısmını içermektedir
- Kıvırcık Paşa (beyazperdeye de aktarılmıştır.
- Harp Zengininin Gelini
- Rüküş Hanımlar
- Hayalanmalar
- Bir Varmış Bir Yokmuş
- Eski Çapkın Anlatıyor
- Eski Konaklar
- Nanemolla
Piyesleri
- Dert
- Zincirleme
- Helal Mal
- Duvar Aslanı
- Yıldızlar Barıştı
İstanbul Yazıları
- 30 Sene Evvel İstanbul
- Eski Günlerde
- İstanbul Kazan Ben Kepçe
- Masal Olanlar
- Onikiler
Kaynakça
- ^ a b c Demiryürek, Meral (2006). (PDF). Kebikeç Dergisi. 20 Nisan 2021 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi.
- ^ Çil, Okan (27 Ağustos 2020). . Gazete Duvar. 16 Kasım 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Kasım 2022.
- ^ a b c d e f . TDV İslâm Ansiklopedisi. 13 Temmuz 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Kasım 2022.
- ^ Seven, Neslihan (2006). "Sermet Muhtar Alus'un romanlarında ve öykülerinde eski İstanbul". Yüzüncü Yıl Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü yüksek lisans tezi.
- ^ a b c d Toros, Taha (Şubat 1994). (PDF). Tarih ve Toplum Dergisi. 15 Mart 2019 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi.
- ^ a b c . Türk Edebiyatı İsimler Sözlüğü. 18 Temmuz 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Kasım 2022.
- ^ HIZLAN, Doğan (24 Kasım 2007). . Hürriyet. 3 Mayıs 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Kasım 2022.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Sermet Muhtar 20 Mayis 1887 Istanbul 28 Mayis 1952 Istanbul Turk yazar gazeteci ve karikaturist Sermet Muhtar AlusDogum20 Mayis 1887 1887 05 20 Istanbul Osmanli ImparatorluguOlum28 Mayis 1952 65 yasinda Istanbul Turkiye CumhuriyetiMeslekYazar gazeteciMilliyetTurk Aksam gazetesinde yayimlanan eski zamanlardaki Istanbul u anlatan yazilariyla taninir Yazilarinin cogu gazete ve dergi sayfalari arasinda kalmis roman oyku sohbet ani ve piyeslerinin cok azi kitaplasmistir Yasami1887 yilinda Istanbul un Sarachanebasi semtinde dogdu Babasi Askeri Muze nin kurucusu Mahmud Muhtar Pasa annesi Fatma Kevser Hanim dir Dogum adi Osman Sermet tir Cocuklugu dedesi Osman Abid Pasa nin Sarachanebasi ve Goztepe deki konaklarinda gecti Egitimine ozel tutulan hocalardan ders alarak basladi Dedesi Abid Pasa 1894 te bir jurnal sonucu Halep e surgun edilmisti On yasinda surgundeki dedesin ziyarete gitti Bu seyahati seyahatten sitmaya yakalanarak donusunu ve bir cok cocukluk anisini daha sonra gazete yazilarinda anlatti Aile cevresinin etkisiyle cok kucuk yaslardan itibaren kulturel faaliyetleri takip etti Duzenli okul hayati Galatasaray Lisesi nin son sinifina kaydolmasi ile basladi Bir bucuk yil bu okulda egitim gordukten sonra 1906 da mezun oldu Ayni yil Hukuk Mektebi ne girdi Hukuk Mektebi ndeki ogrencilik yillarinda Cocuklara Mahsus Gazete de Necdet takma adi ile ilk yazilari yayimlandi Ikinci Mesrutiyet in ilani ile birlikte basin hayatina karikaturleriyle girdi Davul ve el Ufuruk dergilerine karikaturleriyle katkida bulundu Karikatur yaptigi tum dergilerde ve gravurlerinde Latin harfiyle S harfini kullandi Annesi Kevser Hanim in da F K imzasiyla yazilar yayimladigiHanimlara Mahsus Gazete de bazi makaleleriyle yer aldi 1910 yilinda Hukuk Fakultesi nden mezun olduktan sonra hakimlik veya avukatlik yapmak istemedi Askeri Muze nin actigi sinavi kazanarak babasinin muduru oldugu bu kuruma memur olarak girdi Gorevi Franszica Turkce rehber hazirlamak idi Muze icin hazirladigi rehberler 1920 1922 arasinda uc cilt halinde yayimlandi Yeniceri Kiyafetleri Eski Osmanli Ordusu Aya Irini Tarihcesi gibi eserlerini Askeri Muze deki calismalari sirasinda hazirladi 1926 da babasinin olumunden sonra Askeri Muze deki gorevinden ayrildi ve gecimini kalemiyle saglamaya calisti 1931 de Turkce Fransizca Lugat adli eseri Kanaat Kutuphanesi tarafindan yayimlandi Yusuf Ziya Ortac vasitasiyla 1931 yilinda yazilarini duzenli olarak Aksam gazetesinde yayimlamaya basladi Ogleden sonra yayimlanan Aksam o yillarda Istanbul da en cok okunan gazeteydi 30 Yil Evvelkiler basligi altinda baslayan yazilarini Masal Olanlar Istanbul Kazan Ben Kepce ile takip etti Yazilari Aksam gazetesinin tirajini artiracak derecede ilgi cekmekteydi Yuzlerce makale daha yayimladi bu yazilar sosyal ve folklorik acidan Istanbul un yakin tarihini ve yasantisini kapsamaktaydi Zaman icinde Tan Son Posta Cumhuriyet gibi gazetelerde cok sayida makale daha yayimladi Dergilerde ve gazetelerde yayimladigi yazilarin sayisi bini gecmekte ve bircok degisik konuyu kapsamaktadir Tarihten Sesler dergisinin de kadrosunda yer aldi 1943 yilinda kisa bir sure icin Amcabey dergisinin imtiyaz sahipligini ustlendi Sermet Muhtar in Aksam gazetesinde alti romani tefrika edildi iclerinden Kivircik Pasa Harp Zenginleri Pembe Maslahli Hanim romanlari kitap olarak da basildi Bir ara Aksam i birakarak Cumhuriyet gazetesinde muharrirlik eden yazarin iki romani On ikiler ve Dunun Genci Anlatiyor romanlari bu gazetede tefrika edildi Kurun gazetesinde Anasini Gor Kizini Al Son Posta da Tombul Mirasyedi ve Iki Gonul Bir Olunca Samanlik Seyran Olur Vatan gazetesinde Bebek Emine romanlarini tefrika etti Hayati boyunca resim sanati ile de ilgilendi Cocukluk yillarinda Hoca Ali Riza Bey ile calismalar yapmis olan Sermet Muhtar eserlerinin onemli bir kismini kendisi resimledi S imzasi tasiyan tablolari Askeri Muze ve bazi ozel koleksiyonlarda yer aldi Tarihci Resat Ekrem Kocu nun istegi uzerine hazirlik asamasinda olan Istanbul Ansiklopedisi ne yuzlerce bilgi yolladi Bu ansiklopedide Sermet Muhtar Alus un yazdigi ya da notlarindan yararlanilarak 135 makale kaleme alinmistir Sermet Muhtar Alus uc evlilik yapti Ilk esi sair Necdet Rustu Efe nin kizkardesi Samiha Hanim idi 1916 yilinda yaptigi bu evliliginden bir kizi oldu kizina Cenab Sahabeddin in Elhan i Sita siirinden ilhamla Elhan adini verdi Ikinci evliligini Nasfet Hanim ucuncu evliligini Behiye Hanim ile yapti Annesine cok duskun olan ve babasinin olumunden sonra ondan hic ayrilmayan yazar ucuncu evliliginden sonra annesi ve ilk evliginden kizi Elhan ile birlikte yasadi 20 Mayis 1952 de Istanbul daki evinde kalp krizinden oldu EserleriTurkce Fransizca Askeri Muze Rehberi Turkce Fransizca LugatRomanlari Liste kesin olmayip sadece bir kismini icermektedir Kivircik Pasa beyazperdeye de aktarilmistir Harp Zengininin Gelini Rukus Hanimlar Hayalanmalar Bir Varmis Bir Yokmus Eski Capkin Anlatiyor Eski Konaklar NanemollaPiyesleriDert Zincirleme Helal Mal Duvar Aslani Yildizlar BaristiIstanbul Yazilari30 Sene Evvel Istanbul Eski Gunlerde Istanbul Kazan Ben Kepce Masal Olanlar OnikilerKaynakca a b c Demiryurek Meral 2006 PDF Kebikec Dergisi 20 Nisan 2021 tarihinde kaynagindan PDF arsivlendi Cil Okan 27 Agustos 2020 Gazete Duvar 16 Kasim 2022 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 16 Kasim 2022 a b c d e f TDV Islam Ansiklopedisi 13 Temmuz 2021 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 16 Kasim 2022 Seven Neslihan 2006 Sermet Muhtar Alus un romanlarinda ve oykulerinde eski Istanbul Yuzuncu Yil Universitesi Sosyal Bilimler Enstitusu yuksek lisans tezi a b c d Toros Taha Subat 1994 PDF Tarih ve Toplum Dergisi 15 Mart 2019 tarihinde kaynagindan PDF arsivlendi a b c Turk Edebiyati Isimler Sozlugu 18 Temmuz 2020 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 16 Kasim 2022 HIZLAN Dogan 24 Kasim 2007 Hurriyet 3 Mayis 2017 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 16 Kasim 2022