Alçı Levha. Duvar veya asma tavan yapımında kullanılmak üzere alçıdan imal edilmiş iki tarafı kâğıt kaplı olan levha, genel adıyla kartonlu alçı levha. Alçıpan(R) bir marka adı olmakla beraber gündelik dilde "kartonlu alçı levha" karşılığı olarak kullanılır.
Hafif, yangına dayanıklı, ses yalıtkanlığı iyi bir malzeme olan alçı levha, istenilen biçimi alabilirliği, kolay ve çabuk uygulanabilirliği gibi nedenler ile inşaat ve dekorasyon işlerinde yaygın olarak kullanılmaktadır.
Tarihçe
Yapı malzemesi olarak kartonlu alçı levhalar ilk kez 22 Mayıs 1894 tarihinde ABD'de Augustine Sackett'in aldığı patent ile ortaya çıkmıştır. ABD'de kısa sürede yaygınlaşan kartonlu alçı levhaların kullanımı, 20. yüzyılın başına gelindiğinde büyük miktarlara ulaşmıştır. İlk zamanlar açık kenarlı olarak yapılan üretim, günümüzdeki kapalı kenarlı biçimini 1910 yılında almıştır. Avrupa kıtasında ilk üretimi 1917 yılında Birleşik Krallık'ta Wallasey, Cheshire'da başlamış, bunu 1938 yılında Letonya'nın başkenti Riga'da kurulan fabrika izlemiştir.
Kartonlu alçı levhalar, I. Dünya Savaşı yıllarında askeri barakaların yapımında yaygın olarak kullanılmıştır. II. Dünya Savaşı yıllarında savaşan ülkelerde metal kullanımına getirilen kısıtlamalar ve uygulama kolaylığı nedenleri ile daha da çok kullanılır hale gelerek ve o yıllarda kullanılan metal üzeri duvarların yerini almıştır.
Yapı ve Kullanım Yerleri
Alçı levhalar Kimyasal bileşimi CaSO4.1/2 H2O olan alçının iki dayanıklı karton levha arasına dökülerek dondurulması sureti ile üretilir. Üretilen levha kalınlıkları uygulama yerine göre 6–18 mm arasındadır. Farklı kalınlıktaki bu levhalar, 120 ya da 125 cm eninde ve isteğe göre 200 – 450 cm gibi uzunluklarda üretilirler. Alçı levhaların kısa kenarları uygulama yerine göre; küt, pahlı, yarım yuvarlak ya da pahlı yarım yuvarlak biçimde olabilir.
6 mm kalınlıktaki alçı levhalar kolay bükülebilir olmaları sayesinde dekoratif elemanların yapılmasında, 7.5 ve 9.5 mm kalınlıktakiler görece hafif olmaları nedeni ile asma tavanlarda, daha kalın olanları ise bölme duvarları yapımı ve diğer özel uygulamalarda kullanılırlar.
Islak mekanlarda kullanılan kimyasal katkılar ile suya dayanıklılığı arttırılmış, yangın dayanımı gerektiren yerlerde kullanılan yangına dayanıklı, alçı içine eklenen lifler ile fiziksel dayanımı arttırılmış olan özel tipte Alçı levha'lar da üretilmekte ve kullanılmaktadır.
Uygulama
Alçı levha uygulaması, 5x5 - 10x10 cm gibi ölçülerde ahşap çıtalar ya da özel galvanize çelik sac oluşturulan taşıyıcı iskelet üzerine levhaların vidalanarak sabitlenmesi sureti ile yapılır. Duvar giydirme uygulamalarında özel alçı karışımı ile yapıştırılarak da Alçı levha uygulaması yapılabilir.
Uygulama zorluğu ve metale göre daha az dayanıklı olması gibi nedenler ile ahşap taşıyıcı iskeletler günümüzde nadiren kullanılmaktadır. yapımında kullanılan metal profiller ve diğer yan malzemeler kullanım yerlerine göre farklı şekil ve özelliklerde üretilirler. Duvar taşıyıcı profiller, tavan taşıyıcı profiller, esnek - yay şekli alabilen profiller bunlardan bazılarıdır.
Özel bıçaklar ile kesilerek bağlanacağı yere uygun ölçüye getirilen levhalar taşıyıcı iskelet üzerine bu amaç için yapılmış , ya da olarak adlandırılan aletler ile sıkılan vidalar yardımı ile sabitlenir. Bu aletler yardımı ile kullanılması gereken çok sayıda vida son derece çabuk bir şekilde sıkılabilir.
Taşıyıcı iskelet üzerine Alçı levhaların sabitlenmesinin ardından levhaların ek yerleri ve vida başlarının açıkta kalan kısımları, ya da polyester liflerinden yapılan bantı olarak adlandırılan kuvvetlendirici bantlar ile güçlendirilir. Yapıştırılan derz bantlarının üzerleri ve var ise diğer boşluklar alçı ile macunlanarak düzgün bir yüzey elde edilir. Bu işlemlerin ardından yüzey tamamen pürüzsüzleştirilir ve boya, veya diğer yüzey kaplamalarına hazır hale getirilir.
Wikimedia Commons'ta Alçıpan ile ilgili ortam dosyaları bulunmaktadır. |
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Alci Levha Duvar veya asma tavan yapiminda kullanilmak uzere alcidan imal edilmis iki tarafi kagit kapli olan levha genel adiyla kartonlu alci levha Alcipan R bir marka adi olmakla beraber gundelik dilde kartonlu alci levha karsiligi olarak kullanilir Alci levha duvar uygulamasi derzler ve vida baslari alci macunu tamamlanmis halde Hafif yangina dayanikli ses yalitkanligi iyi bir malzeme olan alci levha istenilen bicimi alabilirligi kolay ve cabuk uygulanabilirligi gibi nedenler ile insaat ve dekorasyon islerinde yaygin olarak kullanilmaktadir TarihceYapi malzemesi olarak kartonlu alci levhalar ilk kez 22 Mayis 1894 tarihinde ABD de Augustine Sackett in aldigi patent ile ortaya cikmistir ABD de kisa surede yayginlasan kartonlu alci levhalarin kullanimi 20 yuzyilin basina gelindiginde buyuk miktarlara ulasmistir Ilk zamanlar acik kenarli olarak yapilan uretim gunumuzdeki kapali kenarli bicimini 1910 yilinda almistir Avrupa kitasinda ilk uretimi 1917 yilinda Birlesik Krallik ta Wallasey Cheshire da baslamis bunu 1938 yilinda Letonya nin baskenti Riga da kurulan fabrika izlemistir Kartonlu alci levhalar I Dunya Savasi yillarinda askeri barakalarin yapiminda yaygin olarak kullanilmistir II Dunya Savasi yillarinda savasan ulkelerde metal kullanimina getirilen kisitlamalar ve uygulama kolayligi nedenleri ile daha da cok kullanilir hale gelerek ve o yillarda kullanilan metal uzeri duvarlarin yerini almistir Yapi ve Kullanim YerleriAlci levhalar Kimyasal bilesimi CaSO4 1 2 H2O olan alcinin iki dayanikli karton levha arasina dokulerek dondurulmasi sureti ile uretilir Uretilen levha kalinliklari uygulama yerine gore 6 18 mm arasindadir Farkli kalinliktaki bu levhalar 120 ya da 125 cm eninde ve istege gore 200 450 cm gibi uzunluklarda uretilirler Alci levhalarin kisa kenarlari uygulama yerine gore kut pahli yarim yuvarlak ya da pahli yarim yuvarlak bicimde olabilir 6 mm kalinliktaki alci levhalar kolay bukulebilir olmalari sayesinde dekoratif elemanlarin yapilmasinda 7 5 ve 9 5 mm kalinliktakiler gorece hafif olmalari nedeni ile asma tavanlarda daha kalin olanlari ise bolme duvarlari yapimi ve diger ozel uygulamalarda kullanilirlar Islak mekanlarda kullanilan kimyasal katkilar ile suya dayanikliligi arttirilmis yangin dayanimi gerektiren yerlerde kullanilan yangina dayanikli alci icine eklenen lifler ile fiziksel dayanimi arttirilmis olan ozel tipte Alci levha lar da uretilmekte ve kullanilmaktadir UygulamaDeWalt firmasi urunu bir vida makinesi Alci levha uygulamasi 5x5 10x10 cm gibi olculerde ahsap citalar ya da ozel galvanize celik sac olusturulan tasiyici iskelet uzerine levhalarin vidalanarak sabitlenmesi sureti ile yapilir Duvar giydirme uygulamalarinda ozel alci karisimi ile yapistirilarak da Alci levha uygulamasi yapilabilir Uygulama zorlugu ve metale gore daha az dayanikli olmasi gibi nedenler ile ahsap tasiyici iskeletler gunumuzde nadiren kullanilmaktadir yapiminda kullanilan metal profiller ve diger yan malzemeler kullanim yerlerine gore farkli sekil ve ozelliklerde uretilirler Duvar tasiyici profiller tavan tasiyici profiller esnek yay sekli alabilen profiller bunlardan bazilaridir Ozel bicaklar ile kesilerek baglanacagi yere uygun olcuye getirilen levhalar tasiyici iskelet uzerine bu amac icin yapilmis ya da olarak adlandirilan aletler ile sikilan vidalar yardimi ile sabitlenir Bu aletler yardimi ile kullanilmasi gereken cok sayida vida son derece cabuk bir sekilde sikilabilir Tasiyici iskelet uzerine Alci levhalarin sabitlenmesinin ardindan levhalarin ek yerleri ve vida baslarinin acikta kalan kisimlari ya da polyester liflerinden yapilan banti olarak adlandirilan kuvvetlendirici bantlar ile guclendirilir Yapistirilan derz bantlarinin uzerleri ve var ise diger bosluklar alci ile macunlanarak duzgun bir yuzey elde edilir Bu islemlerin ardindan yuzey tamamen puruzsuzlestirilir ve boya veya diger yuzey kaplamalarina hazir hale getirilir Wikimedia Commons ta Alcipan ile ilgili ortam dosyalari bulunmaktadir