Azərbaycanca
Deutsch
日本語
Lietuvos
සිංහල
Türkçe
Українська
United State
Amor asteroitleri, adını örnek cisminden alan Dünya'ya yakın bir asteroit grubudur. Bu cisimlerin yörüngesel günberi noktası Dünya'nın yörünge günberisine yakın, fakat ondan daha büyüktür. Bu nedenle, bu cisimler Dünya'nın yörüngesini kesmez, fakat çoğu Amor asteroidi Mars'ın yörüngesini kesmektedir. Amor asteroidi 433 Eros, robotik bir (uzay sondası) tarafından yörüngelenen ve üzerine iniş gerçekleştirilen ilk asteroittir.
| Mars (M) Mars truvalıları Venüs (V) Merkür (H) | Güneş Amor asteroitleri Dünya (E) |
Tanım
Bir asteroidin Amor grubunda olup olmadığını belirleyen temel yörünge özellikleri şunlardır:
- Yörünge süresi bir yıldan fazladır, yani yörüngenin yarı büyük ekseni (a) 1,0 AU'dan büyüktür (a > 1,0 AU);
- Yörüngesi, Dünya'nın yörüngesi ile kesişmez, yani yörüngenin günberisi (q) Dünya'nın yörünge günötesinden büyüktür (q > 1,017 AU);
- Dünya'ya yakın cisim (NEO) olarak sınıflandırılırlar, yani q < 1,3 AU.
Popülasyon
Kasım 2023 itibarıyla bilinen 12.020 Amor asteroidi bulunmaktadır. Bu nesnelerin 1275'i numaralandırılmış ve 80'i adlandırılmıştır.
Dünya yörüngesini dıştan sıyıran asteroitler
Dünya'ya yakın bir dış sıyıran asteroit, normalde Dünya'nın yörüngesinin ötesinde olan, fakat Güneş'e Dünya'nın günötesinden daha yakın olabilen (1,0167 AU) ve Dünya'nın günberisinden daha yakın olmayan (0,9833 AU) bir asteroittir. Yani, asteroidin günberisi Dünya'nın günberisi ile günötesi arasındadır. Dünya'ya yakın dış asteroitler, Amor ve Apollo asteroitleri olarak ikiye ayrılır. Yukarıdaki Amor asteroitleri tanımını kullanarak, Güneş'e Dünya'dan daha fazla hiç yaklaşmayan "Dünya'ya yakın" asteroitler Amor; yaklaşanlar ise Apollo asteroitlerini oluşturur.
Potansiyel olarak tehlikeli asteroitler
Bir asteroidin potansiyel olarak tehlikeli asteroit (PHA) olarak sınıflandırılabilmesi için, yörüngesinin bir noktada Dünya'nın yörüngesine 0,05 AU mesafeye kadar yaklaşması ve asteroidin kendisinin de Dünya'ya çarpması durumunda önemli bölgesel hasara neden olabilecek kadar büyük/kütleli olması gerekir. Çoğu PHA, ya Aten asteroidi ya da Apollo asteroididir (dolayısıyla Dünya'nın yörüngesini kesen yörüngelere sahiptir) ve Kasım 2023 itibarıyla 70 Amor asteroidi PHA olarak sınıflandırılmıştır. Bunlar arasında, , , ve gibi adlandırılmış asteroitler bulunur.
Listeler
- Amor asteroitleri ile ilgili sayfaların bir listesi için kategorisine bakınız.
Önde gelen Amor asteroitleri
| Adı | Yıl | Kaşif | Kaynak |
|---|---|---|---|
| 1980 | MPC · JPL · LCDB | ||
| 1932 | Eugène Delporte | MPC · JPL · LCDB | |
| 1036 Ganymed | 1924 | Walter Baade | MPC · JPL · LCDB |
| 1918 | Max Wolf | MPC · JPL · LCDB | |
| 1911 | Johann Palisa | MPC · JPL · LCDB | |
| 433 Eros | 1898 | MPC · JPL · LCDB |
Adlandırılmış Amor asteroitleri
Aşağıda adlandırılmış Amor asteroitlerinin değişebilir bir listesi bulunmaktadır.
| Küçük gezegen tanımı | (Geçici adı) |
|---|---|
| 433 Eros | 1898 DQ |
| 1911 MT | |
| 1918 DB | |
| 1036 Ganymed | 1924 TD |
| 1932 EA1 | |
| 1950 KA | |
| 1929 SH | |
| 1953 EA | |
| 1953 RA | |
| 1968 AA | |
| 1973 EC | |
| 1950 LA | |
| 1963 UA | |
| 1960 UA | |
| 1972 RA | |
| 1977 RA | |
| 1978 DA | |
| 1981 QA | |
| 1981 ET3 | |
| 1982 RA | |
| 1982 RB | |
| 1982 DV | |
| 1981 CW | |
| 1983 RD | |
| 3552 Don Quixote | 1983 SA |
| Küçük gezegen tanımı | (Geçici adı) |
|---|---|
| 1985 JA | |
| 1984 KD | |
| 1982 FT | |
| 1982 XB | |
| 1980 PA | |
| 1986 LA | |
| 1985 DO2 | |
| 1985 TB | |
| 1987 UA | |
| 1989 WM | |
| 1988 TJ1 | |
| 1990 SQ | |
| 1990 XJ | |
| 1987 SL | |
| 1990 DA | |
| 1986 RA | |
| 1990 OA | |
| 1992 WD5 | |
| 1992 AC | |
| 1980 AA | |
| 1983 RB | |
| 1988 VN4 | |
| 1992 CH1 | |
| 1992 AE | |
| 1992 OM |
| Küçük gezegen tanımı | (Geçici adı) |
|---|---|
| 1993 MO | |
| 1992 AA | |
| 1989 RS1 | |
| 1995 YA3 | |
| 1994 PC | |
| 1990 KA | |
| 1992 LR | |
| 1994 JF1 | |
| 1989 OB | |
| 1990 VB | |
| 1990 BA | |
| 1992 JE | |
| 1991 PM5 | |
| 1994 QC | |
| 1999 RH27 | |
| 1998 EP8 | |
| 2000 NX3 | |
| 1999 LO28 | |
| 1992 BL2 | |
| 1993 OM7 | |
| 65803 Didymos | 1996 GT |
| 1991 NT3 | |
| 2005 BX26 | |
| 1994 AB1 | |
| 2004 MF6 |
| Küçük gezegen tanımı | (Geçici adı) |
|---|---|
| 1997 NJ6 | |
| 1997 XV11 | |
| 2009 KL2 |
Ayrıca bakınız
Kaynakça
- ^ . astronomy encyclopedia. Созвездия.ру. 12 Mart 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Aralık 2018.
- ^ . NASA/JPL Near-Earth Object Program Office. 2 Şubat 2002 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Haziran 2012.
- ^ . Solar System Dynamics - Jet Propulsion Laboratory. NASA - California Institute of Technology. 27 Eylül 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Şubat 2023.
- ^ . The International Astronomical Union Minor Planet Center. IAU - Minor Planet Center. 1 Haziran 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Nisan 2019.
- ^ . Minor Planet Center. 14 Haziran 2010 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Mart 2017.
Dış bağlantılar
- Amor küçük gezegenlerin listesi 25 Ekim 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Amor asteroitleri adini ornek cisminden alan Dunya ya yakin bir asteroit grubudur Bu cisimlerin yorungesel gunberi noktasi Dunya nin yorunge gunberisine yakin fakat ondan daha buyuktur Bu nedenle bu cisimler Dunya nin yorungesini kesmez fakat cogu Amor asteroidi Mars in yorungesini kesmektedir Amor asteroidi 433 Eros robotik bir uzay sondasi tarafindan yorungelenen ve uzerine inis gerceklestirilen ilk asteroittir Amor asteroit grubu Gunes Sistemi ndeki karasal gezegenlerin yorungeleriyle karsilastirmali olarak gosterilmektedir Mars M Mars truvalilari Venus V Merkur H Gunes Amor asteroitleri Dunya E Tum Dunya ya Yakin Cisim NEO gruplarina genel bakisTanimtarafindan 2000 yilinda ziyaret edilen Amor asteroidi 433 Eros Bir asteroidin Amor grubunda olup olmadigini belirleyen temel yorunge ozellikleri sunlardir Yorunge suresi bir yildan fazladir yani yorungenin yari buyuk ekseni a 1 0 AU dan buyuktur a gt 1 0 AU Yorungesi Dunya nin yorungesi ile kesismez yani yorungenin gunberisi q Dunya nin yorunge gunotesinden buyuktur q gt 1 017 AU Dunya ya yakin cisim NEO olarak siniflandirilirlar yani q lt 1 3 AU PopulasyonKasim 2023 itibariyla bilinen 12 020 Amor asteroidi bulunmaktadir Bu nesnelerin 1275 i numaralandirilmis ve 80 i adlandirilmistir Dunya yorungesini distan siyiran asteroitler Dunya ya yakin bir dis siyiran asteroit normalde Dunya nin yorungesinin otesinde olan fakat Gunes e Dunya nin gunotesinden daha yakin olabilen 1 0167 AU ve Dunya nin gunberisinden daha yakin olmayan 0 9833 AU bir asteroittir Yani asteroidin gunberisi Dunya nin gunberisi ile gunotesi arasindadir Dunya ya yakin dis asteroitler Amor ve Apollo asteroitleri olarak ikiye ayrilir Yukaridaki Amor asteroitleri tanimini kullanarak Gunes e Dunya dan daha fazla hic yaklasmayan Dunya ya yakin asteroitler Amor yaklasanlar ise Apollo asteroitlerini olusturur Potansiyel olarak tehlikeli asteroitler Bir asteroidin potansiyel olarak tehlikeli asteroit PHA olarak siniflandirilabilmesi icin yorungesinin bir noktada Dunya nin yorungesine 0 05 AU mesafeye kadar yaklasmasi ve asteroidin kendisinin de Dunya ya carpmasi durumunda onemli bolgesel hasara neden olabilecek kadar buyuk kutleli olmasi gerekir Cogu PHA ya Aten asteroidi ya da Apollo asteroididir dolayisiyla Dunya nin yorungesini kesen yorungelere sahiptir ve Kasim 2023 itibariyla 70 Amor asteroidi PHA olarak siniflandirilmistir Bunlar arasinda ve gibi adlandirilmis asteroitler bulunur ListelerAmor asteroitleri ile ilgili sayfalarin bir listesi icin Kategori Amor asteroitleri kategorisine bakiniz Onde gelen Amor asteroitleri Adi Yil Kasif Kaynak1980 MPC JPL LCDB1932 Eugene Delporte MPC JPL LCDB1036 Ganymed 1924 Walter Baade MPC JPL LCDB1918 Max Wolf MPC JPL LCDB1911 Johann Palisa MPC JPL LCDB433 Eros 1898 MPC JPL LCDBAdlandirilmis Amor asteroitleri Asagida adlandirilmis Amor asteroitlerinin degisebilir bir listesi bulunmaktadir Kucuk gezegen tanimi Gecici adi433 Eros 1898 DQ1911 MT1918 DB1036 Ganymed 1924 TD1932 EA11950 KA1929 SH1953 EA1953 RA1968 AA1973 EC1950 LA1963 UA1960 UA1972 RA1977 RA1978 DA1981 QA1981 ET31982 RA1982 RB1982 DV1981 CW1983 RD3552 Don Quixote 1983 SAKucuk gezegen tanimi Gecici adi1985 JA1984 KD1982 FT1982 XB1980 PA1986 LA1985 DO21985 TB1987 UA1989 WM1988 TJ11990 SQ1990 XJ1987 SL1990 DA1986 RA1990 OA1992 WD51992 AC1980 AA1983 RB1988 VN41992 CH11992 AE1992 OMKucuk gezegen tanimi Gecici adi1993 MO1992 AA1989 RS11995 YA31994 PC1990 KA1992 LR1994 JF11989 OB1990 VB1990 BA1992 JE1991 PM51994 QC1999 RH271998 EP82000 NX31999 LO281992 BL21993 OM765803 Didymos 1996 GT1991 NT32005 BX261994 AB12004 MF6Kucuk gezegen tanimi Gecici adi1997 NJ61997 XV112009 KL2Ayrica bakinizApollo asteroitleri Aten asteroitleri Atira asteroitleri Alinda asteroitleri Arjuna asteroitleri Kucuk gezegenler listesi Kucuk gezegen gruplari listesiKaynakca astronomy encyclopedia Sozvezdiya ru 12 Mart 2013 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 26 Aralik 2018 NASA JPL Near Earth Object Program Office 2 Subat 2002 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 4 Haziran 2012 Solar System Dynamics Jet Propulsion Laboratory NASA California Institute of Technology 27 Eylul 2021 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 1 Subat 2023 The International Astronomical Union Minor Planet Center IAU Minor Planet Center 1 Haziran 2016 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 3 Nisan 2019 Minor Planet Center 14 Haziran 2010 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 3 Mart 2017 Dis baglantilarAmor kucuk gezegenlerin listesi 25 Ekim 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde