Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Amucalar, Osmanlı Devleti'nin Balkan fetihleriyle Anadolu'dan Balkanlar'a geçmiş olan Yörük Türkmen aşiretlerinden biridir. 1400'lerin sonunda Kırklareli'nin kuzeyinde, Yıldız Dağları'nın eteklerinde, Keşirlik denen bölgede köyler kurarak yerleşik hayata geçmişlerdir.
Kelime anlamı
Amuca, "amca" kelimesinin eski söyleyişidir, yani baba kardeşi demektir. Aşiret/oymak anlamında "kabile" kelimesi kullanılmış ve Amuca Kabilesi olarak Osmanlı Devleti'nin kayıtlarına geçmişlerdir. Günümüzde daha çok "Amıca Kabilesi" olarak söylenmektedir.
Köken
Amuca Kabilesi, Kayı Boyuna mensuptur. Bu aşirete "amuca" isminin verilmesi, Osmanlı Hanedanıyla akraba olmalarından kaynaklanmaktadır. Amucalar, Ertuğrul Gazi'nin oğlu, Osman Gazi'nin ağabeyi olan Gündüz Alp (Gündüz Bey)'in soyundan gelenlerdir. Balkanlara gelindiğinde ilk kurulan Amuca köylerinden birinin adının "Gündüzler" olması bunun göstergelerinden biridir. Kabilede kime sorulursa sorulsun “ Siz kimin soyundansınız? ” denildiğinde “Biz Amuca kabilesinden, Ertuğrul Gazi soyundanız" denir. Örneğin, Amucalardan bir grup, 93 Harbinden sonra Balıkesir’e gidip Ertuğrul köyünü kurdular. Köye adının verilmesiyle ilgili olarak yaşlılar şu olayı anlatırlar: Devlet görevlileri, kayda geçirmek üzere köye geldiler ve "Köyünüze ne ad vermek istersiniz?" diye sordular. Köy halkı, "Bizim atamız Ertuğrul Gazi olduğu için köyümüzün adı Ertuğrul olsun" dediler. Bir Amuca köyü olan Kırklareli’nin Kızılcıkdere köyünün de adı ilk kurulduğunda Ertuğrul idi. Cumhuriyet kurulduktan sonra değiştirildi.
Sonuç olarak Amucalar, Oğuz Kağan oğlu, Gün Han oğlu, Kayı Han oğlu, Sarkuk Alp oğlu, Gök Alp oğlu, Gündüz Alp (Süleyman Şah olarak bilinir) oğlu, Ertuğrul Gazi oğlu Gündüz Bey'in torunlarıdır.
Ertuğrul Gazi, Kayı Boyunu oluşturan dört aşiretten (Karakeçili, Sarıkeçili, Kızılkeçili, Akkeçili) Karakeçili Aşireti'nin Softalı koluna mensuptur. Karakeçililer Anadolu'nun pek çok yerine dağılmış olup Softalı kolu Bilecik'in Söğüt yöresine yerleşmiştir.
Dolayısıyla Amucaların Trakya'ya geçmeden önceki memleketi Bilecik-Söğüt'tür.
Tarih
Ertuğrul Gazi'nin üç oğlu vardı. En büyük oğlu Saru Batu Savcı Bey genç yaşta öldüğü için beylik, diğer oğulları Gündüz Alp ve Osman Bey tarafından sürdürülmüştür. Ertuğrul Gazi yaşlanınca Kayı Boyunun başına Gündüz Alp'i geçirdi. Bir süre sonra da vefat etti. Ertuğrul Gazi ölmeden önce rüyasında, küçük oğlu Osman'a çok büyük bir devlet nasip olacağını görmüş, bu yüzden beyliğin başına onun geçmesini vasiyet etmişti. Osman Gazi büyüdüğü zaman Gündüz Alp, babasının vasiyetine uyarak beyliği kardeşine devretti. Böylelikle Kayı Boyunun liderliği Osman Gazi'nin soyuna geçmiş oldu. Gündüz Alp'in soyundan gelenlere halk arasında "Amucalar" denmeye başladı. Amucalar, komutan ve idareci olarak devlet hizmetine uzun yıllar devam ettiler. Örneğin Gündüz Alp'in oğullarından Aydoğdu Bey, Bizans'la yapılan Koyunhisar Savaşı'nda Osmanlı birliklerine komuta ederken şehit düşmüştür.
Osmanlı Devleti Kuruluş Döneminde, Türkmenlere büyük önem vermiş, önemli mevkilere onları atamışlardır. Yükselme Döneminde ise bu uygulama kalkmış ve devşirmeler değer kazanmıştır. Osmanlılar, Türkmenlerin iktidarı ele geçirip kendilerini ortadan kaldırmasından çekindikleri için onları yönetimden uzaklaştırmışlardır. Amucalar da bu yeni politikadan zarar gördüler. Amucalar, zaman içinde çoğalıp kabile haline gelmişler ve güçlenmişlerdi. Ertuğrul Gazi soyundan geldikleri için Devlet üzerinde hak iddia edebilirlerdi. bu yüzden Balkanlara sürülüp yerleştirildiler. Kabilenin bir kısmının da önce Sivas’a daha sonra Kars dolaylarına yerleştiği sanılıyor.
Kabilenin Trakya’ya geliş tarihi kesin olarak bulunamamıştır. Amuca köylerinden Malkoçlar’ın 1491 yılı kaydı olması, bu konuda dikkat çekmektedir. Amucalar Trakya'da ilk olarak Yıldız Dağları'nın eteklerinde Keşirlik bölgesinde on tane köy kurdular. Bu köyler; Ahmetler, Karaabalar, Ahlatlı, Topçular, Malkoçlar, Kocatarla, Börklüce, Dikence, Gaybılar ve Gündüzler'dir. (93 Harbi'nden sonra Keşirlik Bölgesinin bir kısmı Bulgaristan'da kalmıştır. Türkiye'de kalan kısmının adı daha sonra Kofçaz olarak değiştirilmiştir.)
İlk kurulan on köyden sonra Amucalar, nüfusları çoğaldıkça Burgaz ve Eski Zağra bölgeleri başta olmak üzere Bulgaristan'ın doğu kesiminde yayıldılar ve 93 Harbi’ne kadar (22.6.1877–31.1.1878) 33 köy kurdular ve bunlara yakın şehirlere yerleştiler. Osmanlı-Rus savaşı sonrasında, sınırlar belli olmaya başladığında Amucaların bir kısmı Bulgaristan’da kalmıştır. Sınır sadece Bulgaristan ile Osmanlı devletini değil, Amucaları da ayıran sınır olmuştur. Böylece, akrabalıklar kaybolmuş, aileler parçalanmıştır. Ekonomik sıkıntılar baş göstermiş, mal ve can kayıpları olmuş, pek çok değerler yok olmuştur.
Bulgaristan'da kalan Amucalar'ın büyük bir kısmı ise Bulgar egemenliği altında yaşamaya razı olmayıp 1878'den itibaren yeni çizilen Osmanlı sınırlarının içine göç etmeye başladılar. Gelenlerin çoğu Kırklareli'de yeni köyler kurdular. Tekirdağ, Balıkesir ve Eskişehir'de de az sayıda köyler kurdular. Bir kısmı da İstanbul'a yerleşti.
Bulgaristan'da yaşadıkları yerler
Bugün Bulgaristan’daki Amuca köylerinin kesin sayıları bilinmemektedir. Tespit edilenler şunlardır: Alagönen (Pıstrava), Belören, Börklüce (Bokluca) (Radoynova), Çağlar, Çataltepe (Elhova), Dikence (Graniçar), Eski Konak (Konak) (Byalavoda), Eşekli (Eşeksinikli/Nikolaeva), Gaibler (Kaybılar/Kaybilere, Starnca) Göktepe (Zvezdets), Gündüzler (Cernovoda) (Eski Cuma'daki), Gündüzler (Dennitsa) (Yanbolu'daki), Harmanlı, Köseler (Bruevtsi), Karacaören (Sırnevets), Şekerpınar (Tatlıpınar) (Sladık-Kladenets), Tekkeköy (Malevo), Yenişarköy (Gorno Novoselo), Yumrukkaya (Siniokamene), Hacıköy (Slivarka), Cepelce (Planinitsa), Duvankaya (Doğankaya, Sokolets), Bayaçköy (Bayachevo). Köyler haricinde büyük yerleşim yerlerinde de Amucaların bulunduğu bilinmektedir (Varna, Burgaz, Stara Zagora).
Türkiye'de yaşadıkları yerler
Amuca Kabilesi'nin kurduğu ve halen yaşadığı köyler şunlardır:
Kırklareli'nin merkez ilçesine bağlı Kızılcıkdere, Deveçatağı, Karıncak, Düzorman, Yürükbayırı, Koruköy, Kapaklı köyleri;
Kofçaz ilçesine bağlı Ahmetler, Karaabalar (Karaballar), Malkoçlar, Kocatarla, Ahlatlı, Topçular, Devletliağaç, Tatlıpınar, Beyci, Aşağıkanara, Yukarıkanara, Terzidere köyleri;
Lüleburgaz ilçesine bağlı Turgutbey, Yenitaşlı, Yenibedir, Umurca, Çeşmekolu köyleri;
Babaeski ilçesi'ne bağlı Osmaniye köyü;
Tekirdağ'ın merkez ilçesine bağlı Kılavuzlu ve Muratlı ilçesine bağlı Arzulu köyleri;
Balıkesir'deki Ertuğrul ve Köseler köyleri;
Eskişehir'deki Şükranlı ve Akçakaya köyleri;
Bursa'nın Mudanya ilçesine bağlı İpekyayla (Kızılköy), Çepni ve Mirzaoba köyleri.
Bu yerleşimlerin dışında Kırklareli’nin merkezinde, Bilecik ilinin Söğüt ve Bozüyük ilçelerinde, Çorlu'da, İstanbul Taşlıtarla, Beykoz, Beşyüzevler ve Sultangazi'de yaşamaktadırlar.
Ayrıca bakınız
Kaynakça
- Büyük Osmanlı Tarihi Ansiklopedisi
- T.C. Başbakanlık Arşivi
- T.C. Söğüt Kaymakamlığı resmi internet sitesi
Dış bağlantılar
- Araştırmacı yazar Refik Engin'in yazıları [1] 13 Eylül 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- Balkanlardaki etnik ve dini gruplar hakkında bir araştırma [2] 15 Haziran 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- Tarihçi Sosyolog Cemal Şener'in yazısı [3][]
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Amucalar Osmanli Devleti nin Balkan fetihleriyle Anadolu dan Balkanlar a gecmis olan Yoruk Turkmen asiretlerinden biridir 1400 lerin sonunda Kirklareli nin kuzeyinde Yildiz Daglari nin eteklerinde Kesirlik denen bolgede koyler kurarak yerlesik hayata gecmislerdir Kelime anlamiAmuca amca kelimesinin eski soyleyisidir yani baba kardesi demektir Asiret oymak anlaminda kabile kelimesi kullanilmis ve Amuca Kabilesi olarak Osmanli Devleti nin kayitlarina gecmislerdir Gunumuzde daha cok Amica Kabilesi olarak soylenmektedir Ertugrul Gazi nin turbesiKokenAmuca Kabilesi Kayi Boyuna mensuptur Bu asirete amuca isminin verilmesi Osmanli Hanedaniyla akraba olmalarindan kaynaklanmaktadir Amucalar Ertugrul Gazi nin oglu Osman Gazi nin agabeyi olan Gunduz Alp Gunduz Bey in soyundan gelenlerdir Balkanlara gelindiginde ilk kurulan Amuca koylerinden birinin adinin Gunduzler olmasi bunun gostergelerinden biridir Kabilede kime sorulursa sorulsun Siz kimin soyundansiniz denildiginde Biz Amuca kabilesinden Ertugrul Gazi soyundaniz denir Ornegin Amucalardan bir grup 93 Harbinden sonra Balikesir e gidip Ertugrul koyunu kurdular Koye adinin verilmesiyle ilgili olarak yaslilar su olayi anlatirlar Devlet gorevlileri kayda gecirmek uzere koye geldiler ve Koyunuze ne ad vermek istersiniz diye sordular Koy halki Bizim atamiz Ertugrul Gazi oldugu icin koyumuzun adi Ertugrul olsun dediler Bir Amuca koyu olan Kirklareli nin Kizilcikdere koyunun de adi ilk kuruldugunda Ertugrul idi Cumhuriyet kurulduktan sonra degistirildi Sonuc olarak Amucalar Oguz Kagan oglu Gun Han oglu Kayi Han oglu Sarkuk Alp oglu Gok Alp oglu Gunduz Alp Suleyman Sah olarak bilinir oglu Ertugrul Gazi oglu Gunduz Bey in torunlaridir Ertugrul Gazi Kayi Boyunu olusturan dort asiretten Karakecili Sarikecili Kizilkecili Akkecili Karakecili Asireti nin Softali koluna mensuptur Karakecililer Anadolu nun pek cok yerine dagilmis olup Softali kolu Bilecik in Sogut yoresine yerlesmistir Dolayisiyla Amucalarin Trakya ya gecmeden onceki memleketi Bilecik Sogut tur Tarih1878 deki Osmanli topraklari Ertugrul Gazi nin uc oglu vardi En buyuk oglu Saru Batu Savci Bey genc yasta oldugu icin beylik diger ogullari Gunduz Alp ve Osman Bey tarafindan surdurulmustur Ertugrul Gazi yaslaninca Kayi Boyunun basina Gunduz Alp i gecirdi Bir sure sonra da vefat etti Ertugrul Gazi olmeden once ruyasinda kucuk oglu Osman a cok buyuk bir devlet nasip olacagini gormus bu yuzden beyligin basina onun gecmesini vasiyet etmisti Osman Gazi buyudugu zaman Gunduz Alp babasinin vasiyetine uyarak beyligi kardesine devretti Boylelikle Kayi Boyunun liderligi Osman Gazi nin soyuna gecmis oldu Gunduz Alp in soyundan gelenlere halk arasinda Amucalar denmeye basladi Amucalar komutan ve idareci olarak devlet hizmetine uzun yillar devam ettiler Ornegin Gunduz Alp in ogullarindan Aydogdu Bey Bizans la yapilan Koyunhisar Savasi nda Osmanli birliklerine komuta ederken sehit dusmustur Osmanli Devleti Kurulus Doneminde Turkmenlere buyuk onem vermis onemli mevkilere onlari atamislardir Yukselme Doneminde ise bu uygulama kalkmis ve devsirmeler deger kazanmistir Osmanlilar Turkmenlerin iktidari ele gecirip kendilerini ortadan kaldirmasindan cekindikleri icin onlari yonetimden uzaklastirmislardir Amucalar da bu yeni politikadan zarar gorduler Amucalar zaman icinde cogalip kabile haline gelmisler ve guclenmislerdi Ertugrul Gazi soyundan geldikleri icin Devlet uzerinde hak iddia edebilirlerdi bu yuzden Balkanlara surulup yerlestirildiler Kabilenin bir kisminin da once Sivas a daha sonra Kars dolaylarina yerlestigi saniliyor Kabilenin Trakya ya gelis tarihi kesin olarak bulunamamistir Amuca koylerinden Malkoclar in 1491 yili kaydi olmasi bu konuda dikkat cekmektedir Amucalar Trakya da ilk olarak Yildiz Daglari nin eteklerinde Kesirlik bolgesinde on tane koy kurdular Bu koyler Ahmetler Karaabalar Ahlatli Topcular Malkoclar Kocatarla Borkluce Dikence Gaybilar ve Gunduzler dir 93 Harbi nden sonra Kesirlik Bolgesinin bir kismi Bulgaristan da kalmistir Turkiye de kalan kisminin adi daha sonra Kofcaz olarak degistirilmistir Ilk kurulan on koyden sonra Amucalar nufuslari cogaldikca Burgaz ve Eski Zagra bolgeleri basta olmak uzere Bulgaristan in dogu kesiminde yayildilar ve 93 Harbi ne kadar 22 6 1877 31 1 1878 33 koy kurdular ve bunlara yakin sehirlere yerlestiler Osmanli Rus savasi sonrasinda sinirlar belli olmaya basladiginda Amucalarin bir kismi Bulgaristan da kalmistir Sinir sadece Bulgaristan ile Osmanli devletini degil Amucalari da ayiran sinir olmustur Boylece akrabaliklar kaybolmus aileler parcalanmistir Ekonomik sikintilar bas gostermis mal ve can kayiplari olmus pek cok degerler yok olmustur Bulgaristan da kalan Amucalar in buyuk bir kismi ise Bulgar egemenligi altinda yasamaya razi olmayip 1878 den itibaren yeni cizilen Osmanli sinirlarinin icine goc etmeye basladilar Gelenlerin cogu Kirklareli de yeni koyler kurdular Tekirdag Balikesir ve Eskisehir de de az sayida koyler kurdular Bir kismi da Istanbul a yerlesti Bulgaristan da yasadiklari yerlerBugun Bulgaristan daki Amuca koylerinin kesin sayilari bilinmemektedir Tespit edilenler sunlardir Alagonen Pistrava Beloren Borkluce Bokluca Radoynova Caglar Cataltepe Elhova Dikence Granicar Eski Konak Konak Byalavoda Esekli Eseksinikli Nikolaeva Gaibler Kaybilar Kaybilere Starnca Goktepe Zvezdets Gunduzler Cernovoda Eski Cuma daki Gunduzler Dennitsa Yanbolu daki Harmanli Koseler Bruevtsi Karacaoren Sirnevets Sekerpinar Tatlipinar Sladik Kladenets Tekkekoy Malevo Yenisarkoy Gorno Novoselo Yumrukkaya Siniokamene Hacikoy Slivarka Cepelce Planinitsa Duvankaya Dogankaya Sokolets Bayackoy Bayachevo Koyler haricinde buyuk yerlesim yerlerinde de Amucalarin bulundugu bilinmektedir Varna Burgaz Stara Zagora Turkiye de yasadiklari yerlerAmuca Kabilesi nin kurdugu ve halen yasadigi koyler sunlardir Kirklareli nin merkez ilcesine bagli Kizilcikdere Devecatagi Karincak Duzorman Yurukbayiri Korukoy Kapakli koyleri Kofcaz ilcesine bagli Ahmetler Karaabalar Karaballar Malkoclar Kocatarla Ahlatli Topcular Devletliagac Tatlipinar Beyci Asagikanara Yukarikanara Terzidere koyleri Luleburgaz ilcesine bagli Turgutbey Yenitasli Yenibedir Umurca Cesmekolu koyleri Babaeski ilcesi ne bagli Osmaniye koyu Tekirdag in merkez ilcesine bagli Kilavuzlu ve Muratli ilcesine bagli Arzulu koyleri Balikesir deki Ertugrul ve Koseler koyleri Eskisehir deki Sukranli ve Akcakaya koyleri Bursa nin Mudanya ilcesine bagli Ipekyayla Kizilkoy Cepni ve Mirzaoba koyleri Bu yerlesimlerin disinda Kirklareli nin merkezinde Bilecik ilinin Sogut ve Bozuyuk ilcelerinde Corlu da Istanbul Taslitarla Beykoz Besyuzevler ve Sultangazi de yasamaktadirlar Ayrica bakinizBalkanlar Turkiye de yasayan etnik gruplarKaynakcaBuyuk Osmanli Tarihi Ansiklopedisi T C Basbakanlik Arsivi T C Sogut Kaymakamligi resmi internet sitesiDis baglantilarArastirmaci yazar Refik Engin in yazilari 1 13 Eylul 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde Balkanlardaki etnik ve dini gruplar hakkinda bir arastirma 2 15 Haziran 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde Tarihci Sosyolog Cemal Sener in yazisi 3 olu kirik baglanti