Anayasa hukuku, ulus devletlerin ve diğer siyasi organizasyonların kurucu ve temel yasaları hakkındaki çalışmaları içermektedir. Anayasalar hükûmetler için bir çatı oluşturur, otorite, yeni yasa ve düzenlemelerin yapılmasında siyasi yapıların işlevlerini sınırlandırabilir veya tanımlayabilir.
Anayasa çeşitleri
Bütün ulus devletlerin bir anayasası olmamasına rağmen, bu tür bütün devletler zorunluluk ve üzerinde hemfikir olunan çeşitli yasaları içeren bir 'ye (Kamu hukukuna) veya ülkeye has bir hukuka sahiptir. Bunlar , sözleşmeler, yazılı hukuk, veya Uluslararası hukuk konularıdır.
Anayasa incelemesinde anayasa hukukunun kaynakları, anayasa hukuku kavramı, anayasa kavramı, kanunların anayasaya uygunluğunun denetimi:anayasal yargı, devletin unsurları, kurucu iktidar (asli kurucu tali kurucu, devlet kavramı,devlet şekilleri (monarşi, cumhuriyet, tek ve bileşik devlet), hükûmet sistemleri, demokrasi, seçimler, temel haklar ve özgürlükler konuları incelenir. Bunların yanı sıra hukuk fakültelerinde ders kapsamı içerisinde genel esaslar başlığı adı altında incelenen bu konulardan başka Türk Anayasa Hukuku da incelenmektedir.
Anayasa Kavramı
Maddi Anlamda Anayasa
Devletin, temel organlarının kuruluşunu, işleyişini belirleyen hukuk kurallarının bütünü olarak tanımlanmaktadır. Maddi anlamda anayasa tanımına göre bir kuralın anayasa olup olmadığına karar verebilmek için o kuralın içeriğine, neleri düzenlediğine bakılır. Eğer bir kural, içerik itibarıyla devletin temel hususlarıyla ilgili ise o kural anayasal niteliktedir.
Şekli Anlamda Anayasa
Kanunlardan daha farklı ve daha zor bir yöntemle konulup, değiştirilebilen hukuk kurallarının bütünü olarak tanımlanmaktadır. Bu tanıma göre bir kuralın anayasal olup olmadığına karar verebilmek için kuralın bulunduğu yere, yapılış ve değiştiriliş şekline bakılarak karar verilir. İçerik, şekli anlamda anayasa için önemsizdir.
Anayasa Hukuku Kavramı
Anayasa kavramı temel yasayla özdeşleştirilebilse de aslında yerine göre farklı şekillerde kullanılabilir. Terim olarak hukuk terimleri içerisinde hiyerarşik tablonun en üstünde bulunduğundan dolayı böyle bir sonuca varılabilir. Tabi bu çerçeve içerisinde ele alındığında anayasa ile anayasa hukuku kavramlarını ayrı düşünmek gerekir; tabi böyle bir ayrımı kavramsal ya da terimsel farklılıklara dayandığı için yaparız.
Anayasa hukuku temelde devletin temel işleyiş biçimlerine değinir, yani yasama (yasa koyucu, yaratıcı güç), yürütme organı (idare biçimleri, hükûmet görevleri, başbakan ve bakanların görevleri), yargı organı (mahkemeler, yargıcın takdir yetkisi veya yarattığı hukuk vb.) bunlara temel oluştururken aslında bunları bir yandan da denetleyen sistem anayasa hukukunun ta kendisidir. Tabi sadece devletin temeline dayanan bu oluşumlarla ilgili değildir, bunların yanı sıra kişi hak ve özgürlüklerine ilişkin kurallar, güvenceler ve yaratımları da içerir.
Anayasa hukukunun, diğer hukuk dallarından ayrılığı hiyerarşik yapıdan dolayıdır ki bu anayasanın yapısıyla ilgili bir durumdur. Yani burada asıl olarak anlatılmak istenen anayasanın katılığı veya yumuşaklığına dayanan yapısıdır. Bir anayasanın sert, katı ya da otoriter olması veya yumuşak, değiştirilebilir olması bununla alakalıdır.
Anayasacılık Hareketleri
Anayasa kavramı, 1700'lerin sonunda ortaya çıkmıştır. Yeryüzünün ilk Anayasası, 1787 Amerika Birleşik Devletleri Anayasası'dır. Tarihlerine göre oluşturulan Anayasa sıralaması şöyledir;
- Amerika Birleşik Devletleri Anayasası (1787)
- Fransız Anayasası (1791)
- İsveç Anayasası (1809)
- İspanyol Anayasası (1812)
- Norveç Anayasası (1814)
- Belçika Anayasası (1831)
- İsviçre Anayasası (1848)
- İtalyan Anayasası (1848)
- Prusya Anayasası (1848-1850)
- Danimarka Anayasası (1849)
- Lüksemburg Anayasası (1849)
- Yunan Anayasası (1864)
- Romanya Anayasası (1866)
- Osmanlı Anayasası (1876)
- Hollanda Anayasası (1887)
- Japon Anayasası (1889)
Kaynakça
- GÖZLER, Kemal, Anayasa Hukukuna Giriş, Ekin Kitabevi, 21. baskı, 2013.
Hukuk ile ilgili bu madde seviyesindedir. Madde içeriğini genişleterek Vikipedi'ye katkı sağlayabilirsiniz. |
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Anayasa hukuku ulus devletlerin ve diger siyasi organizasyonlarin kurucu ve temel yasalari hakkindaki calismalari icermektedir Anayasalar hukumetler icin bir cati olusturur otorite yeni yasa ve duzenlemelerin yapilmasinda siyasi yapilarin islevlerini sinirlandirabilir veya tanimlayabilir Fransa Meclisi nin 26 Agustos 1789 da onayladigi Insan ve Yurttas Haklari Bildirisinin ilkeleri bugun dahi anayasal degere sahiptir Anayasa cesitleriButun ulus devletlerin bir anayasasi olmamasina ragmen bu tur butun devletler zorunluluk ve uzerinde hemfikir olunan cesitli yasalari iceren bir ye Kamu hukukuna veya ulkeye has bir hukuka sahiptir Bunlar sozlesmeler yazili hukuk veya Uluslararasi hukuk konularidir Anayasa incelemesinde anayasa hukukunun kaynaklari anayasa hukuku kavrami anayasa kavrami kanunlarin anayasaya uygunlugunun denetimi anayasal yargi devletin unsurlari kurucu iktidar asli kurucu tali kurucu devlet kavrami devlet sekilleri monarsi cumhuriyet tek ve bilesik devlet hukumet sistemleri demokrasi secimler temel haklar ve ozgurlukler konulari incelenir Bunlarin yani sira hukuk fakultelerinde ders kapsami icerisinde genel esaslar basligi adi altinda incelenen bu konulardan baska Turk Anayasa Hukuku da incelenmektedir Anayasa KavramiMaddi Anlamda Anayasa Devletin temel organlarinin kurulusunu isleyisini belirleyen hukuk kurallarinin butunu olarak tanimlanmaktadir Maddi anlamda anayasa tanimina gore bir kuralin anayasa olup olmadigina karar verebilmek icin o kuralin icerigine neleri duzenledigine bakilir Eger bir kural icerik itibariyla devletin temel hususlariyla ilgili ise o kural anayasal niteliktedir Sekli Anlamda Anayasa Kanunlardan daha farkli ve daha zor bir yontemle konulup degistirilebilen hukuk kurallarinin butunu olarak tanimlanmaktadir Bu tanima gore bir kuralin anayasal olup olmadigina karar verebilmek icin kuralin bulundugu yere yapilis ve degistirilis sekline bakilarak karar verilir Icerik sekli anlamda anayasa icin onemsizdir Anayasa Hukuku KavramiAnayasa kavrami temel yasayla ozdeslestirilebilse de aslinda yerine gore farkli sekillerde kullanilabilir Terim olarak hukuk terimleri icerisinde hiyerarsik tablonun en ustunde bulundugundan dolayi boyle bir sonuca varilabilir Tabi bu cerceve icerisinde ele alindiginda anayasa ile anayasa hukuku kavramlarini ayri dusunmek gerekir tabi boyle bir ayrimi kavramsal ya da terimsel farkliliklara dayandigi icin yapariz Anayasa hukuku temelde devletin temel isleyis bicimlerine deginir yani yasama yasa koyucu yaratici guc yurutme organi idare bicimleri hukumet gorevleri basbakan ve bakanlarin gorevleri yargi organi mahkemeler yargicin takdir yetkisi veya yarattigi hukuk vb bunlara temel olustururken aslinda bunlari bir yandan da denetleyen sistem anayasa hukukunun ta kendisidir Tabi sadece devletin temeline dayanan bu olusumlarla ilgili degildir bunlarin yani sira kisi hak ve ozgurluklerine iliskin kurallar guvenceler ve yaratimlari da icerir Anayasa hukukunun diger hukuk dallarindan ayriligi hiyerarsik yapidan dolayidir ki bu anayasanin yapisiyla ilgili bir durumdur Yani burada asil olarak anlatilmak istenen anayasanin katiligi veya yumusakligina dayanan yapisidir Bir anayasanin sert kati ya da otoriter olmasi veya yumusak degistirilebilir olmasi bununla alakalidir Anayasacilik HareketleriAnayasa kavrami 1700 lerin sonunda ortaya cikmistir Yeryuzunun ilk Anayasasi 1787 Amerika Birlesik Devletleri Anayasasi dir Tarihlerine gore olusturulan Anayasa siralamasi soyledir Amerika Birlesik Devletleri Anayasasi 1787 Fransiz Anayasasi 1791 Isvec Anayasasi 1809 Ispanyol Anayasasi 1812 Norvec Anayasasi 1814 Belcika Anayasasi 1831 Isvicre Anayasasi 1848 Italyan Anayasasi 1848 Prusya Anayasasi 1848 1850 Danimarka Anayasasi 1849 Luksemburg Anayasasi 1849 Yunan Anayasasi 1864 Romanya Anayasasi 1866 Osmanli Anayasasi 1876 Hollanda Anayasasi 1887 Japon Anayasasi 1889 KaynakcaGOZLER Kemal Anayasa Hukukuna Giris Ekin Kitabevi 21 baski 2013 Hukuk ile ilgili bu madde taslak seviyesindedir Madde icerigini genisleterek Vikipedi ye katki saglayabilirsiniz