Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Andrea Doria (30 Kasım 1466 - 25 Kasım 1560), Cenevizli amiral ve condottieri. 1538'deki Preveze Deniz Muharebesi'nde Barbaros Hayreddin Paşa komutasındaki Osmanlı Donanması'yla savaşan Kutsal İttifak donanmasına komuta etmiştir.
| Andrea Doria | |
|---|---|
 | |
| Doğum | 30 Kasım 1466 , Ligurya |
| Ölüm | 25 Kasım 1560 (93 yaşında) Cenova, Ligurya |
| Rütbesi | Condottieri |
| Çatışma/savaşları | Preveze Deniz Muharebesi |
| İmza | |
 | |
Gençliği
'da doğdu. Ailesi Cenova'nın köklü ailelerinden Dorialardan geliyordu. Her ikisi de Doria ailesinden gelen Andrea Coeva ve Maria Caracosa'nın oğluydu. Annesinin ölümünün ardından 19 yaşındaki Andrea Roma'ya gönderildi. Ailenin daha eski bir kolundan gelen akrabası Dominik Doria Papa VIII. Innocentius'un emrindeki papalık muhafız birliğinde yüzbaşıydı. Burada, bütün askeri talimlerdeki üstün başarısı dolayısıyla hızlı bir şekilde yükseldi. VIII. Innocentius'un ölmesi üzerine papa seçilen halefi VI. Alexander Doria ailesinin iddialı olmasından hoşnut değildi. Genç Andrea böylece Dominik’in tavsiyesine uyarak askeri kariyer isteyen asillerin başvurabileceği en iyi okul olarak kabul edilen Dük Urbino'nün sarayına başvurdu. Urbino’nun sarayında biraz zaman geçiren Andrea, prens hiçbir bir zaman savaşmadığından kazanılacak bir zafer de olmadığı için yolunu başka şekilde çizmeye karar verdi. 1503 yılında Korsika'da o dönem Fransız boyunduruğundaki Cenevizliler için savaşırken kazandığı başarılarla önemli bir kaptan olduğunu gösterdi. Ceneviz donanmasıyla Osmanlı donanmasına ve Cezayirli korsanlara karşı çok sayıda çarpışmaya katıldı.
Fransa-Kutsal Roma savaşları
Andrea Doria'nın bağlı bulunduğu Ceneviz Cumhuriyeti bu dönemde önce Fransa Krallığı daha sonra da Kutsal Roma Cermen İmparatorluğu işgalinde kalır. Fransa Ordusuna katılan Doria general rütbesiyle 1524 yılında Marsilya'nın kurtarılmasında görev alır. Cenova'nın Fransa hakimiyetine geçmesi için çalışsa da Fransız idaresini tasvip etmez. Condottieri sözleşmesinin dolmasıyla birlikte V. Karl'ın hizmetine girer.
Cenova'nın bağımsızlığı
Doria, Fransızların emrinde Napoli'yi kuşatan yeğeni Filippino'dan kuşatmayı kaldırmasını ister. Doria Cenova'ya devam eder, şehrin önde gelenleriyle birlikte Fransızları kovarak Kutsal Roma-Cermen İmparatorluğu himayesine girer. Aristokrasiyi kayıracak şekilde anayasayı revize ederek, hizipçiliğe son verir. Kurduğu 28 Alberghi adını verdiği yönetim organıyla önde gelen ailelerin desteğini alır ve iktidarlarını pekiştirir. Kentin idaresini almayı reddetse de eski Roma İmparatorluğu'ndaki benzerine yakın görev tanımıyla Censor olur ve önemli kararlar sırasında fikrine başvurulan bir kişi haline gelir. Katkılarından dolayı çok sayıda unvan, mülk ve ayrıcalık sahibi olmuştur.
Amiral
İmparatorluk donanmasında amiral rütbesiyle oldukça başarılı olan Doria Osmanlı İmparatorluğu'na karşı sayısız sefere katılır, Koron ve Patras'ı ele geçirir. 1535 yılında Tunus'un fethine katılır. 1538 yılı Şubat ayında Papa III. Paulus'un öncülüğünde kurulan Kutsal İttifak donanmasına kumanda eder. Papalık Devleti, İspanya, Kutsal Roma-Cermen, Venedik ve Malta Şövalyeleri birlikleri 1538 Eylül ayında Preveze Deniz Muharebesi'nde Barbaros Hayreddin Paşa komutasındaki Osmanlı Donanmasına yenilir. Doria 1541 yılındaki V. Karl'ın başarısız Cezayir seferine katılır. İmparator'a beş yıl daha hizmet eder. İlerlemiş yaşına rağmen çok atak ve başarılı olmuştur.
Sonraki yıllar
1544 yılında ile sona eren İtalya Savaşlarının ardından Doria emeklilik günlerini geçirmek için inzivaya çekilmeyi umar. Ancak büyük serveti ve varisi olan Giannettino Doria'nın mağrur siyaseti yüzünden çok sayıda düşman kazanır. 1547 yılında aileye karşı Fieschi komplosu düzenlenir. Darbe girişimi başarısız olsa da Giannettino öldürülür. Doria darbe bahanesiyle soylu ailelerden darbecilere yardım edenleri tasfiye ederek iktidarını Parma ve Piacenza'yı da kapsayacak şekilde genişletir. Cenova'da benzer darbelerle karşılaşsa da iktidarı vermeyen Doria, imparatordan gelen şehrin merkezine tahkimatlı bir kale yapma ve İspanyol askerlerini barındırma önerisini de sürekli olarak reddederek kentin bağımsızlığını korumaya çalışır. 1550 yılında 84 yaşında yine Cezayirli korsanlara karşı sefere çıkar. 1552 yılında Ponza Deniz Muharebesi'nde Turgut Reis Andrea Doria komutasındaki İspanyol-İtalyan donanmasını yener. İspanya ile Fransa arasında yine savaş çıkıp Fransızlar 1553 yılında Korsika'yı alınca Cenovalı komutan yine göreve çağrılır. 1553-1555 yılları arasında adada başarıyla savaşır. 1555 yılında Cenova'ya kalıcı olarak döner. Yeğeninin oğlu onun gibi Cezayir'e saldırsa da 1560 yılındaki Cerbe Deniz Muharebesi'nde Piyale Paşa ve Turgut Reis komutasındaki Osmanlı Donanmasına yenilir. Giovanni Andrea, Andrea Doria'nın varisi olacak ve ailenin geleneğini sürdürecektir.
Galeri
-
![image]()
Anrea Doria'nın Cenova'daki malikanesi -
![image]()
Andrea Doria'nın Cenova'daki San Giorgia Sarayındaki resmi -
![image]()
Adına verilen madalyanın ön yüzü -
![image]()
Adına verilen madalyanın arka yüzü
Gemiler
Andrea Doria'nın adı çok sayıda gemide yaşatılmıştır:
- USS Andrew Doria (1175 ve 1908), ABD Donanmasındaki 2 gemi
- Andrea Doria, 1891 yılında yapılmış İtalyan savaş gemisidir, I. Dünya Savaşı'nda görev yaptıktan sonra 1929 yılında sökülmüştür. Aynı isimli 1916 yılı yapımı İtalyan savaş gemisi I. Dünya Savaşı ve II. Dünya Savaşı'nde görev yaptıktan sonra 1956 yılında sökülmüştür
- İtalyan bandıralı yolcu gemisi SS Andrea Doria 1951 yılında suya verildikten sonra 1953 yılında ilk seferine çıkmış, 1956 yılında da batmıştır
- İtalyan donanmasındaki Andrea Doria adlı füze kruvazörü 1964-1991 yılları arasında hizmet vermiştir
- İtalyan donanmasındaki Andrea Doria adlı firkateyn 2007 yılında hizmete girmiştir
Popüler kültürdeki yeri
- 2022 yapımı Barbaros Hayreddin: Sultanın Fermanı adlı dizide Timur Acar tarafından canlandırılmıştır.
Notlar
- ^ Bu ailenin kökenlerine dair efsane şöyledir: Cenevizli asil bir kadın olan Auria (veya Oria) della Volta I. Haçlı Seferine giden Arduino di Narbonne isimli bir asil savaşçıya aşık olur. Çocukları alışık olmadık şekilde Oria'nın çocukları anlamında D'Oria soyadını tercih edecekler ve köklü bir ailenin temelini atacaklardır.
- ^ Bu aileler arasında Cybo, Doria, Fieschi, Giustiniani, Grimaldi, Imperiale, Pallavicino ve Spinola aileleri öne çıkar.
- ^ Bunların başında Liberator et Pater Patriae (Kurtarıcı ve vatanın babası) unvanı gelir.
- ^ Doğu Akdeniz'deki Osmanlı hakimiyeti 1571 yılındaki İnebahtı Deniz Muharebesi'ne kadar 33 yıl sürer
- ^ 26 Temmuz 1956 tarihinde MS Athena ile Nantucket açıklarında çarpışmıştır. Kazada 46 yolcu hayatını kaybetmiştir. Batık koordinatları 40°29′K 69°51′B / 40.483°K 69.850°B
Ayrıca bakınız
Dış bağlantılar
| Wikimedia Commons'ta Andrea Doria ile ilgili ortam dosyaları bulunmaktadır. |
- Doria ailesi tarihi18 Ocak 2013 tarihinde Wayback Machine sitesinde . (İngilizce) 10 Nisan 2013 tarihinde erişilmiştir
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Andrea Doria 30 Kasim 1466 25 Kasim 1560 Cenevizli amiral ve condottieri 1538 deki Preveze Deniz Muharebesi nde Barbaros Hayreddin Pasa komutasindaki Osmanli Donanmasi yla savasan Kutsal Ittifak donanmasina komuta etmistir Andrea DoriaDogum30 Kasim 1466 1466 11 30 LiguryaOlum25 Kasim 1560 93 yasinda Cenova LiguryaRutbesiCondottieriCatisma savaslariPreveze Deniz MuharebesiImzaGencligi da dogdu Ailesi Cenova nin koklu ailelerinden Dorialardan geliyordu Her ikisi de Doria ailesinden gelen Andrea Coeva ve Maria Caracosa nin ogluydu Annesinin olumunun ardindan 19 yasindaki Andrea Roma ya gonderildi Ailenin daha eski bir kolundan gelen akrabasi Dominik Doria Papa VIII Innocentius un emrindeki papalik muhafiz birliginde yuzbasiydi Burada butun askeri talimlerdeki ustun basarisi dolayisiyla hizli bir sekilde yukseldi VIII Innocentius un olmesi uzerine papa secilen halefi VI Alexander Doria ailesinin iddiali olmasindan hosnut degildi Genc Andrea boylece Dominik in tavsiyesine uyarak askeri kariyer isteyen asillerin basvurabilecegi en iyi okul olarak kabul edilen Duk Urbino nun sarayina basvurdu Urbino nun sarayinda biraz zaman geciren Andrea prens hicbir bir zaman savasmadigindan kazanilacak bir zafer de olmadigi icin yolunu baska sekilde cizmeye karar verdi 1503 yilinda Korsika da o donem Fransiz boyundurugundaki Cenevizliler icin savasirken kazandigi basarilarla onemli bir kaptan oldugunu gosterdi Ceneviz donanmasiyla Osmanli donanmasina ve Cezayirli korsanlara karsi cok sayida carpismaya katildi Fransa Kutsal Roma savaslariAndrea Doria nin bagli bulundugu Ceneviz Cumhuriyeti bu donemde once Fransa Kralligi daha sonra da Kutsal Roma Cermen Imparatorlugu isgalinde kalir Fransa Ordusuna katilan Doria general rutbesiyle 1524 yilinda Marsilya nin kurtarilmasinda gorev alir Cenova nin Fransa hakimiyetine gecmesi icin calissa da Fransiz idaresini tasvip etmez Condottieri sozlesmesinin dolmasiyla birlikte V Karl in hizmetine girer Cenova nin bagimsizligiDoria Fransizlarin emrinde Napoli yi kusatan yegeni Filippino dan kusatmayi kaldirmasini ister Doria Cenova ya devam eder sehrin onde gelenleriyle birlikte Fransizlari kovarak Kutsal Roma Cermen Imparatorlugu himayesine girer Aristokrasiyi kayiracak sekilde anayasayi revize ederek hizipcilige son verir Kurdugu 28 Alberghi adini verdigi yonetim organiyla onde gelen ailelerin destegini alir ve iktidarlarini pekistirir Kentin idaresini almayi reddetse de eski Roma Imparatorlugu ndaki benzerine yakin gorev tanimiyla Censor olur ve onemli kararlar sirasinda fikrine basvurulan bir kisi haline gelir Katkilarindan dolayi cok sayida unvan mulk ve ayricalik sahibi olmustur AmiralImparatorluk donanmasinda amiral rutbesiyle oldukca basarili olan Doria Osmanli Imparatorlugu na karsi sayisiz sefere katilir Koron ve Patras i ele gecirir 1535 yilinda Tunus un fethine katilir 1538 yili Subat ayinda Papa III Paulus un onculugunde kurulan Kutsal Ittifak donanmasina kumanda eder Papalik Devleti Ispanya Kutsal Roma Cermen Venedik ve Malta Sovalyeleri birlikleri 1538 Eylul ayinda Preveze Deniz Muharebesi nde Barbaros Hayreddin Pasa komutasindaki Osmanli Donanmasina yenilir Doria 1541 yilindaki V Karl in basarisiz Cezayir seferine katilir Imparator a bes yil daha hizmet eder Ilerlemis yasina ragmen cok atak ve basarili olmustur Sonraki yillar1544 yilinda ile sona eren Italya Savaslarinin ardindan Doria emeklilik gunlerini gecirmek icin inzivaya cekilmeyi umar Ancak buyuk serveti ve varisi olan Giannettino Doria nin magrur siyaseti yuzunden cok sayida dusman kazanir 1547 yilinda aileye karsi Fieschi komplosu duzenlenir Darbe girisimi basarisiz olsa da Giannettino oldurulur Doria darbe bahanesiyle soylu ailelerden darbecilere yardim edenleri tasfiye ederek iktidarini Parma ve Piacenza yi da kapsayacak sekilde genisletir Cenova da benzer darbelerle karsilassa da iktidari vermeyen Doria imparatordan gelen sehrin merkezine tahkimatli bir kale yapma ve Ispanyol askerlerini barindirma onerisini de surekli olarak reddederek kentin bagimsizligini korumaya calisir 1550 yilinda 84 yasinda yine Cezayirli korsanlara karsi sefere cikar 1552 yilinda Ponza Deniz Muharebesi nde Turgut Reis Andrea Doria komutasindaki Ispanyol Italyan donanmasini yener Ispanya ile Fransa arasinda yine savas cikip Fransizlar 1553 yilinda Korsika yi alinca Cenovali komutan yine goreve cagrilir 1553 1555 yillari arasinda adada basariyla savasir 1555 yilinda Cenova ya kalici olarak doner Yegeninin oglu onun gibi Cezayir e saldirsa da 1560 yilindaki Cerbe Deniz Muharebesi nde Piyale Pasa ve Turgut Reis komutasindaki Osmanli Donanmasina yenilir Giovanni Andrea Andrea Doria nin varisi olacak ve ailenin gelenegini surdurecektir GaleriAnrea Doria nin Cenova daki malikanesi Andrea Doria nin Cenova daki San Giorgia Sarayindaki resmi Adina verilen madalyanin on yuzu Adina verilen madalyanin arka yuzuGemiler2007 yilinda hizmete giren Italyan Andrea Doria firkateyni Andrea Doria nin adi cok sayida gemide yasatilmistir USS Andrew Doria 1175 ve 1908 ABD Donanmasindaki 2 gemi Andrea Doria 1891 yilinda yapilmis Italyan savas gemisidir I Dunya Savasi nda gorev yaptiktan sonra 1929 yilinda sokulmustur Ayni isimli 1916 yili yapimi Italyan savas gemisi I Dunya Savasi ve II Dunya Savasi nde gorev yaptiktan sonra 1956 yilinda sokulmustur Italyan bandirali yolcu gemisi SS Andrea Doria 1951 yilinda suya verildikten sonra 1953 yilinda ilk seferine cikmis 1956 yilinda da batmistir Italyan donanmasindaki Andrea Doria adli fuze kruvazoru 1964 1991 yillari arasinda hizmet vermistir Italyan donanmasindaki Andrea Doria adli firkateyn 2007 yilinda hizmete girmistirPopuler kulturdeki yeri2022 yapimi Barbaros Hayreddin Sultanin Fermani adli dizide Timur Acar tarafindan canlandirilmistir Notlar Bu ailenin kokenlerine dair efsane soyledir Cenevizli asil bir kadin olan Auria veya Oria della Volta I Hacli Seferine giden Arduino di Narbonne isimli bir asil savasciya asik olur Cocuklari alisik olmadik sekilde Oria nin cocuklari anlaminda D Oria soyadini tercih edecekler ve koklu bir ailenin temelini atacaklardir Bu aileler arasinda Cybo Doria Fieschi Giustiniani Grimaldi Imperiale Pallavicino ve Spinola aileleri one cikar Bunlarin basinda Liberator et Pater Patriae Kurtarici ve vatanin babasi unvani gelir Dogu Akdeniz deki Osmanli hakimiyeti 1571 yilindaki Inebahti Deniz Muharebesi ne kadar 33 yil surer 26 Temmuz 1956 tarihinde MS Athena ile Nantucket aciklarinda carpismistir Kazada 46 yolcu hayatini kaybetmistir Batik koordinatlari 40 29 K 69 51 B 40 483 K 69 850 B 40 483 69 850Ayrica bakinizDenizci cumhuriyetlerDis baglantilarWikimedia Commons ta Andrea Doria ile ilgili ortam dosyalari bulunmaktadir Doria ailesi tarihi18 Ocak 2013 tarihinde Wayback Machine sitesinde Ingilizce 10 Nisan 2013 tarihinde erisilmistir