Andrej Hlinka (27 Eylül 1864 - 16 Ağustos 1938) İkinci Dünya Savaşı'ndan önce Çekoslovakya'daki en önemli Slovak kamu aktivistlerinden biri olan Slovak Katolik rahip, gazeteci, bankacı ve politikacıydı. Hlinka Slovak Halk Partisi'nin lideriydi.
Andrej Hlinka | |
---|---|
Doğum | 27 Eylül 1864 , Macaristan Krallığı, Avusturya-Macaristan İmparatorluğu |
Ölüm | 16 Ağustos 1938 (73 yaşında) Ružomberok, Çekoslovakya |
Siyasi parti | (1914'e kadar) Slovak Ulusal Partisi Slovak Halk Partisi (1914–1938)o |
Yaşamı
Macaristan Krallığı'nın İlçesinde (bugünkü Slovakya ) Černová'da (bugün Ružomberok şehrinin bir parçası) doğan Hlinka, Spišská Kapitula'dan ilahiyat mezunudur ve 1889'da papaz olarak görevlendirilmiştir. Cemaatlerinin sosyal statüsünü iyileştirmeye çalıştı, alkolizme karşı savaştı ve eğitim konferansları ve tiyatro gösterileri düzenledi. Sıradan insanlara yardım etmek için kredi ve gıda bankası dernekleri kurdu ve nasıl bulacağına dair bir el kitabı yazdı. Siyasi görüşlerine göre, 19. yüzyılın sonu ve 20. yüzyılın başında Macaristan Krallığı'nın ekonomik ve politik liberalizmi ile bağlantılı tüm laikleştirici eğilimlere karşı Katolik etiğinin güçlü bir savunucusuydu. Kont Zichy liderliğindeki Macar Katolikus Néppárt (Katolik Halk Partisi) ile benzer bir konumdaydı, bu yüzden Hlinka bu partinin aktivisti oldu. Ancak, parti Slovakların Hlinka'dan ayrıldığını ve ile birlikte Slovak Halk Partisi'ni kurdu.
Sosyal aktiviteleri sayesinde yaygınlaştı. 1905'te Macar piskoposu isteklerine karşı Ružomberok'ta papaz seçildi. 1906'daki Macaristan parlamento seçimlerinde Slovak adayı destekledi ve Slovak ulusal hareketi lehine yer aldı. Faaliyetleri, onu bir rahip olarak askıya alan kilise hiyerarşisinden onay vermeyerek bir araya geldi. 27 Haziran 1906'da hapse atıldı ve daha sonra ayaklanmadan hüküm giydi. Hlinka askıya alınmış ve hapishaneye kabul edilmesini beklerken, Bishop Sándor Párvy linernová'da, Hlinka'nın inşasında kullanılan bir kilisenin Macarca konuşan rahipler tarafından kutlanmasını emretti. Bu durum, protestolar ve yerel halkın direnişi ile karşılandı ve yol açtı ve bu da Macaristan Krallığı'ndaki Slovak azınlığın durumuna uluslararası dikkat çekti. Hapishanede Hlinka, Eski Ahit'in Slovak diline çevrilmesi yönündeki çalışmalara öncülük etti. Arkadaşları rehabilitasyonunda çalıştı ve Holy See'ye askıya alınmasından şikâyet eden Hlinka sonunda piskopos davasını kazandı.
1907'de Ľudová banka'ı kurdu ve üç yıl sonra yönetim kurulu başkanı oldu. Slovak Halk Partisi 1913'te Slovak Ulusal Partisinden ayrıldı. Hlinka parti başkanı oldu ve hayatının geri kalanında bu pozisyonda kaldı. I. Dünya Savaşı'nın sonunda, Hlinka Çekoslovakya'nın kurulmasında önemli katkıda bulundu. 24 Mayıs 1918'de Slovak Ulusal Partisi'nin gizli toplantısında, açık bir pozisyon aldı ve kararsız katılımcıların uzun süreli tartışmasını sonlandırdı (" Macarlarla bin yıllık evlilik yanlış gidiyor. Boşanmalıyız. " ) üye oldu ve Çek ulusuyla siyasi birliği savunan imzaladı. Çekoslovakya'nın erken döneminde, Kilise hiyerarşisinin bir kısmı hala Macaristan Krallığı'nı tercih ettiğinde, yoğun bir şekilde yeni devlet için lobi yaptı. Hlinka, eski meslektaşı (Slovakya işleri Bakanı-tam yetkili), bazı din karşıtı eylemleri ve Slovakya'nın eşit olmayan konumu yüzünden çabucak hayal kırıklığına uğradı. Başbakan'a şikâyette bulundu ve bu sorunları Paris barış konferansına ileteceği konusunda uyardı. Hlinka, sorunların Çekoslovakya içinde Slovakya özerkliği vadeden temelinde çözülebileceğine inanıyordu. 28 Ağustos 1918'de Hlinka'nın körü körüne güvendiği etkisi altında Paris'e gerçekten gitti. Hlinka daha sonra gazetecilere ve diplomatlara Slovakya ile ilgili bir muhtıra dağıttı, ancak kilit karar vericilerle görüşemedi. Sahte pasaportla gelen Hlinka, Fransız polisi tarafından tutuklandı ve Paris'ten alıkonuldu. Bu kötü zamanlanmış ve organize yolculuk konferansta Çekoslovakya'nın çıkarlarına ciddi zarar verebilir ve Slovak otonomistlerinin imajına zarar verebilirdi. Hlinka dışında tüm katılımcılar yurt dışında kaldı ve daha sonra için çalıştı. Slovak Halk Partisi bile liderinin eylemlerinden uzaklaştı. Hlinka hapsedildi ve siyasi olarak tecrit edildi ayrıca SĽS'in harekete geçme yeteneği sınırlıydı. Hata ne olursa olsun, Hlinka Slovak Halk Partisi seçmenleri arasında popülerliğini korudu. Nisan 1920'de Çekoslovak Parlamentosu'na seçildi ve hapishaneden serbest bırakıldı. Daha sonra, özerklik ve bağımsız bir Slovak ulusunun neredeyse 20 yıldır kabulü mücadelesine önderlik etti. Onun motivasyonu dini ve dil temeline dayanıyordu. Hlinka ortak Çekoslovak siyasi ulusu fikrini kabul etti ancak merkeziyetçilik ve etnik Slovak çıkarlarını ve ulusal ve kültürel kimliklerini tehdit ettiğine inanıyordu (" Biz Çekler ve Slovakların ortak devleti içiniz, ama biz Her iki kurucu ülkenin de ulusal bireysellik uygulamasıyız. " ) Partisi hızla Slovakya'da% 25-35 arası potansiyele sahip en popüler parti oldu.
Hlinka karizması, mizaç, inatçılık ve keskin dili ile biliniyordu. Aynı nitelikler onu müzakere için zor bir ortak yaptı. Hlinka düzenli olarak muhaliflerine hakaret etti ve sıklıkla ilkelcilik için eleştirildi. Yüksek öğrenim eksikliği onu şüpheli iş arkadaşlarından bazılarına eleştirel olmayan bir hayranlık uyandırdı. Bu, özellikle birkaç kez partinin çıkarlarını baltalayan, ancak HSLS'nin direnişine bakılmaksızın Hlinka'nın güvenini koruyan Vojtech Tuka'nın durumuydu. Yaşamının sonunda, Hlinka gerçek bir politika yapıcıdan ziyade partinin canlı bir simgesiydi. 1930'larda parti yavaş yavaş yetkili ve demokratik olmayan siyasi fikirlere yaklaştı. Hlinka, her ikisi de Katolik din adamlığının merkezi bir rol oynadığı Salazar'ın Portekiz'i veya Dollfuss'un Avusturya'sı gibi otoriter rejimlere sempati duydu. Katolik rahibi liderliğindeki muhafazakârlar - hayatının son yıllarında, partisinin içten iki kanadı bölündü Jozef Tiso ve radikaller, çoğunlukla genç memnun üyeleri. Hlinka onları dengelemeye çalıştı ve taktik nedenlerle dönüşümlü olarak destekledi. Dış politikayı hiç iyi anlamayan Hlinka, Konrad Henlein ve János Esterházy ile işbirliğini destekliyordu. 5 Haziran 1938'de Hlinka, Bratislava'daki bir gösteride bir konuşma yaptı ve burada Slovak özerkliğine tekrar talep edildi. Otonomi için üçüncü teklifi imzaladı, ancak amacına ulaşmadan öldü. Çekoslovakya'nın Nazi hakimiyetine girmesi, Çek sınır bölgesinin kaybı ve Macaristan'ın toprak talepleri tehdidi altında kaldığı Münih Anlaşması'ndan sonra HSLS, devletin zayıflığını sömürdü ve iki aydan kısa bir süre sonra 6 Ekim 1938'de özerklik ilan etti.Özerkliğin kazanılmasının kısa süre sonrasında Hlinka hayatını kaybetti.
Mirası
Nazi Almanyası'nın hakimiyeti altında olan ilk Slovak Cumhuriyeti (1939-1945) sırasında Hlinka, rejim tarafından ulusal bir kahraman olarak kabul edildi. Hlinka'nın yardımcısı ve halefi Josef Tiso, faşist ilk Slovak Cumhuriyeti'nin başkanı oldu. Hlinka'nın tarafından sürdürülen milisler Hlinka'nın ölümünden kısa süre önce oluşturulan Hlinka Muhafızları, daha sonra katıldı. Komünist Çekoslovakya'da Hlinka bir " " olarak tasvir edildi. Komünizmin çöküşünden sonra Hlinka, çoğunlukla milliyetçi sempatizanlara ve Hristiyan demokratik örgütlerce saygı duyulan bir kişi olurken, mevcut Slovak toplumunun geri kalanı Hlinka'nın anısına çoğunlukla kayıtsız görünüyor. Hlinka'nın imajı, Slovakya'nın 2009 yılında Euro'yu kabul etmesinden önce Slovak 1000-kuron banknotunda yer almaktaydı. Slovakya Parlamentosu'nda "ulusun babası" ilan etme hareketi neredeyse Eylül 2007'de geçti.
Kaynakçalar
Genel
- Krajčovičová (2004). [Andrej Hlinka in the Slovak Policy]. Historická revue (Slovakça). Bratislava: Slovenský archeologický a historický ústav. 12 Eylül 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Nisan 2020.
- Vašš, Martin (2011). Slovenská otázka v 1. ČSR (1918–1938) [The Slovak Question in the 1st Czechoslovakia (1918–1938)] (Slovakça). Martin: Matica slovenská. ISBN .
Dış bağlantılar
- Slovak tarihi ve Andrej Hlinka hakkında5 Ağustos 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde . Dr. Juraj Kuniak hakkında konuşuyor (Agens Banska Bystrica, 1991; ) Dr. H. tarafından İngilizceye çeviri, Maastricht, 2004.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Andrej Hlinka 27 Eylul 1864 16 Agustos 1938 Ikinci Dunya Savasi ndan once Cekoslovakya daki en onemli Slovak kamu aktivistlerinden biri olan Slovak Katolik rahip gazeteci bankaci ve politikaciydi Hlinka Slovak Halk Partisi nin lideriydi Andrej HlinkaDogum27 Eylul 1864 1864 09 27 Macaristan Kralligi Avusturya Macaristan ImparatorluguOlum16 Agustos 1938 73 yasinda Ruzomberok CekoslovakyaSiyasi parti 1914 e kadar Slovak Ulusal Partisi Slovak Halk Partisi 1914 1938 oYasamiMacaristan Kralligi nin Ilcesinde bugunku Slovakya Cernova da bugun Ruzomberok sehrinin bir parcasi dogan Hlinka Spisska Kapitula dan ilahiyat mezunudur ve 1889 da papaz olarak gorevlendirilmistir Cemaatlerinin sosyal statusunu iyilestirmeye calisti alkolizme karsi savasti ve egitim konferanslari ve tiyatro gosterileri duzenledi Siradan insanlara yardim etmek icin kredi ve gida bankasi dernekleri kurdu ve nasil bulacagina dair bir el kitabi yazdi Siyasi goruslerine gore 19 yuzyilin sonu ve 20 yuzyilin basinda Macaristan Kralligi nin ekonomik ve politik liberalizmi ile baglantili tum laiklestirici egilimlere karsi Katolik etiginin guclu bir savunucusuydu Kont Zichy liderligindeki Macar Katolikus Neppart Katolik Halk Partisi ile benzer bir konumdaydi bu yuzden Hlinka bu partinin aktivisti oldu Ancak parti Slovaklarin Hlinka dan ayrildigini ve ile birlikte Slovak Halk Partisi ni kurdu Sosyal aktiviteleri sayesinde yayginlasti 1905 te Macar piskoposu isteklerine karsi Ruzomberok ta papaz secildi 1906 daki Macaristan parlamento secimlerinde Slovak adayi destekledi ve Slovak ulusal hareketi lehine yer aldi Faaliyetleri onu bir rahip olarak askiya alan kilise hiyerarsisinden onay vermeyerek bir araya geldi 27 Haziran 1906 da hapse atildi ve daha sonra ayaklanmadan hukum giydi Hlinka askiya alinmis ve hapishaneye kabul edilmesini beklerken Bishop Sandor Parvy linernova da Hlinka nin insasinda kullanilan bir kilisenin Macarca konusan rahipler tarafindan kutlanmasini emretti Bu durum protestolar ve yerel halkin direnisi ile karsilandi ve yol acti ve bu da Macaristan Kralligi ndaki Slovak azinligin durumuna uluslararasi dikkat cekti Hapishanede Hlinka Eski Ahit in Slovak diline cevrilmesi yonundeki calismalara onculuk etti Arkadaslari rehabilitasyonunda calisti ve Holy See ye askiya alinmasindan sikayet eden Hlinka sonunda piskopos davasini kazandi 1907 de Ľudova banka i kurdu ve uc yil sonra yonetim kurulu baskani oldu Slovak Halk Partisi 1913 te Slovak Ulusal Partisinden ayrildi Hlinka parti baskani oldu ve hayatinin geri kalaninda bu pozisyonda kaldi I Dunya Savasi nin sonunda Hlinka Cekoslovakya nin kurulmasinda onemli katkida bulundu 24 Mayis 1918 de Slovak Ulusal Partisi nin gizli toplantisinda acik bir pozisyon aldi ve kararsiz katilimcilarin uzun sureli tartismasini sonlandirdi Macarlarla bin yillik evlilik yanlis gidiyor Bosanmaliyiz uye oldu ve Cek ulusuyla siyasi birligi savunan imzaladi Cekoslovakya nin erken doneminde Kilise hiyerarsisinin bir kismi hala Macaristan Kralligi ni tercih ettiginde yogun bir sekilde yeni devlet icin lobi yapti Hlinka eski meslektasi Slovakya isleri Bakani tam yetkili bazi din karsiti eylemleri ve Slovakya nin esit olmayan konumu yuzunden cabucak hayal kirikligina ugradi Basbakan a sikayette bulundu ve bu sorunlari Paris baris konferansina iletecegi konusunda uyardi Hlinka sorunlarin Cekoslovakya icinde Slovakya ozerkligi vadeden temelinde cozulebilecegine inaniyordu 28 Agustos 1918 de Hlinka nin koru korune guvendigi etkisi altinda Paris e gercekten gitti Hlinka daha sonra gazetecilere ve diplomatlara Slovakya ile ilgili bir muhtira dagitti ancak kilit karar vericilerle gorusemedi Sahte pasaportla gelen Hlinka Fransiz polisi tarafindan tutuklandi ve Paris ten alikonuldu Bu kotu zamanlanmis ve organize yolculuk konferansta Cekoslovakya nin cikarlarina ciddi zarar verebilir ve Slovak otonomistlerinin imajina zarar verebilirdi Hlinka disinda tum katilimcilar yurt disinda kaldi ve daha sonra icin calisti Slovak Halk Partisi bile liderinin eylemlerinden uzaklasti Hlinka hapsedildi ve siyasi olarak tecrit edildi ayrica SĽS in harekete gecme yetenegi sinirliydi Hata ne olursa olsun Hlinka Slovak Halk Partisi secmenleri arasinda populerligini korudu Nisan 1920 de Cekoslovak Parlamentosu na secildi ve hapishaneden serbest birakildi Daha sonra ozerklik ve bagimsiz bir Slovak ulusunun neredeyse 20 yildir kabulu mucadelesine onderlik etti Onun motivasyonu dini ve dil temeline dayaniyordu Hlinka ortak Cekoslovak siyasi ulusu fikrini kabul etti ancak merkeziyetcilik ve etnik Slovak cikarlarini ve ulusal ve kulturel kimliklerini tehdit ettigine inaniyordu Biz Cekler ve Slovaklarin ortak devleti iciniz ama biz Her iki kurucu ulkenin de ulusal bireysellik uygulamasiyiz Partisi hizla Slovakya da 25 35 arasi potansiyele sahip en populer parti oldu 1937 de olu kirik baglanti Andrej Hlinka Hlinka karizmasi mizac inatcilik ve keskin dili ile biliniyordu Ayni nitelikler onu muzakere icin zor bir ortak yapti Hlinka duzenli olarak muhaliflerine hakaret etti ve siklikla ilkelcilik icin elestirildi Yuksek ogrenim eksikligi onu supheli is arkadaslarindan bazilarina elestirel olmayan bir hayranlik uyandirdi Bu ozellikle birkac kez partinin cikarlarini baltalayan ancak HSLS nin direnisine bakilmaksizin Hlinka nin guvenini koruyan Vojtech Tuka nin durumuydu Yasaminin sonunda Hlinka gercek bir politika yapicidan ziyade partinin canli bir simgesiydi 1930 larda parti yavas yavas yetkili ve demokratik olmayan siyasi fikirlere yaklasti Hlinka her ikisi de Katolik din adamliginin merkezi bir rol oynadigi Salazar in Portekiz i veya Dollfuss un Avusturya si gibi otoriter rejimlere sempati duydu Katolik rahibi liderligindeki muhafazakarlar hayatinin son yillarinda partisinin icten iki kanadi bolundu Jozef Tiso ve radikaller cogunlukla genc memnun uyeleri Hlinka onlari dengelemeye calisti ve taktik nedenlerle donusumlu olarak destekledi Dis politikayi hic iyi anlamayan Hlinka Konrad Henlein ve Janos Esterhazy ile isbirligini destekliyordu 5 Haziran 1938 de Hlinka Bratislava daki bir gosteride bir konusma yapti ve burada Slovak ozerkligine tekrar talep edildi Otonomi icin ucuncu teklifi imzaladi ancak amacina ulasmadan oldu Cekoslovakya nin Nazi hakimiyetine girmesi Cek sinir bolgesinin kaybi ve Macaristan in toprak talepleri tehdidi altinda kaldigi Munih Anlasmasi ndan sonra HSLS devletin zayifligini somurdu ve iki aydan kisa bir sure sonra 6 Ekim 1938 de ozerklik ilan etti Ozerkligin kazanilmasinin kisa sure sonrasinda Hlinka hayatini kaybetti MirasiAndrej Hlinka heykeli ZilinaAndrej Hlinka heykeli Presov Nazi Almanyasi nin hakimiyeti altinda olan ilk Slovak Cumhuriyeti 1939 1945 sirasinda Hlinka rejim tarafindan ulusal bir kahraman olarak kabul edildi Hlinka nin yardimcisi ve halefi Josef Tiso fasist ilk Slovak Cumhuriyeti nin baskani oldu Hlinka nin tarafindan surdurulen milisler Hlinka nin olumunden kisa sure once olusturulan Hlinka Muhafizlari daha sonra katildi Komunist Cekoslovakya da Hlinka bir olarak tasvir edildi Komunizmin cokusunden sonra Hlinka cogunlukla milliyetci sempatizanlara ve Hristiyan demokratik orgutlerce saygi duyulan bir kisi olurken mevcut Slovak toplumunun geri kalani Hlinka nin anisina cogunlukla kayitsiz gorunuyor Hlinka nin imaji Slovakya nin 2009 yilinda Euro yu kabul etmesinden once Slovak 1000 kuron banknotunda yer almaktaydi Slovakya Parlamentosu nda ulusun babasi ilan etme hareketi neredeyse Eylul 2007 de gecti Kaynakcalar a b c d Vass 2011 a b c Krajcovicova 2004 Balogova 17 Aralik 2007 2007 was turbulent for the ruling coalition The Slovak Spectator 26 Haziran 2008 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 9 Kasim 2008 Genel Krajcovicova 2004 Andrej Hlinka in the Slovak Policy Historicka revue Slovakca Bratislava Slovensky archeologicky a historicky ustav 12 Eylul 2011 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 11 Nisan 2020 Vass Martin 2011 Slovenska otazka v 1 CSR 1918 1938 The Slovak Question in the 1st Czechoslovakia 1918 1938 Slovakca Martin Matica slovenska ISBN 978 80 8115 053 1 Dis baglantilarSlovak tarihi ve Andrej Hlinka hakkinda5 Agustos 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde Dr Juraj Kuniak hakkinda konusuyor Agens Banska Bystrica 1991 80 900504 0 9 Dr H tarafindan Ingilizceye ceviri Maastricht 2004