Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Andrew Jackson (15 Mart 1767, Güney Karolina - 8 Haziran 1845; Nashville, Tennessee), 7. Amerika Birleşik Devletleri başkanı.
| Andrew Jackson | |
|---|---|
 | |
| 7. Amerika Birleşik Devletleri başkanı | |
| Görev süresi 4 Mart 1829 - 4 Mart 1837 | |
| Başkan Yardımcısı | John C. Calhoun Martin Van Buren |
| Yerine geldiği | John Quincy Adams |
| Yerine gelen | Martin Van Buren |
| Kişisel bilgiler | |
| Doğum | 15 Mart 1767 Güney Karolina |
| Ölüm | 8 Haziran 1845 (78 yaşında) Nashville, Tennessee |
| Partisi | Demokratik (1828-1845) |
| Diğer siyasi bağlantıları | Demokratik-Cumhuriyetçi (1828 öncesi) |
| Evlilik(ler) | Rachel Donelson (1791-1794; 1794-1828) |
| Çocuk(lar) | Andrew Jackson Lyncoya Jackson John Samuel Donelson Andrew Jackson Hutchings Carolina Butler Eliza Butler Edward Butler Anthony Butler |
| Dini | |
| İmzası |  |
| Askerî hizmeti | |
| Bağlılığı |  ABD |
| Branşı | Tennessee Milisleri Amerika Birleşik Devletleri Ordusu |
| Rütbesi | Albay Tümgeneral |
| Çatışma/savaşları | Amerikan Bağımsızlık Savaşı |
Yaşamının büyük bölümünü Tennessee eyaletinin Nashville kentinde geçirdi. Jackson, ABD'de iz bırakan başkanlardan biri olarak tarihe geçti. Amerikan Bağımsızlık Savaşı'nda önemli rol oynayan John Adams, Thomas Jefferson ve James Madison'ın aksine, Andrew Jackson o eğitimli kesimden gelmeyen ilk başkandı. Asker kökenli Andrew Jackson'un seçilmesi, ABD'nin mazisi ile koptuğunun göstergesiydi. 1820 ve 1830'lardaki İkinci Parti Sistemi'nin hakim ve toplumu kutuplaştırıcı figürü olan Andrew Jackson, zamanında Amerikan Merkez Bankası'nı ortadan kaldırması ve Güneydoğu'dan Mississipi'nin batısına kadar olan alan içindeki Kızılderililer'in zorunlu tehciri ve yerleştirilmesini başlatmasıyla bilinir. Jackson'ın takipçileri modern Demokrat Parti'yi kurmuşlardır. Jackson 8 Haziran 1845'te Nashville, Tennessee'de öldü.
İlk adımları
Sertliği ve agresif kişiliği yüzünden "Old Hickory" (Çetin Ceviz) lakabını almıştı. Kendisi aynı zamanda köle çiftliği sahibi zengin bir yerel eşraftı. Sık sık girdiği düellolardan bazıları rakiplerinin ölümüyle sonuçlanmıştır. Siyasette, sıradan vatandaşların oylarını çekmek için demokrat olmayan, aristokrat ve kapalı bir sınıf diye itham ettiği zümrelere karşı mücadele etmiştir. Siyasi tabanını güçlendirmek için başkanlığı süresince patronaj sistemini (Amerikan politikasında patronaj sistemi bir siyasi partinin seçimi kazandıktan sonra devlet memurluklarını kendisine oy verenlere ödül olarak dağıtması olarak tanımlanır. Liyakat sisteminin aksine, patronaj sistemiyle işe girenler memuriyetleri elde tutabilmek için partiye çalışmaya devam ederler) genişletmiştir.
Andrew Jackson mütevazı bir eğitim alabildi ve 18 yaşından sonra bir avukatın yanında çalıştı. 1788'de, sonraları Tennessee eyaletine dahil olan Kuzey Karolina'nın batısında savcı oldu. Yeni kurulan Tennessee eyaletinin anayasasını ilan eden meclisin üyeliğinden sonra sırasıyla Temsilciler Meclisi'ne ve Senato'ya girmeyi başardı. 1798'den sonra Tennessee Yüksek Mahkemesi'nde hakim oldu. Görevdeki başkan Thomas Jefferson ile tartışmalar, siyasi yaşamdan geçici süre çekilmesine sebep oldu. 1805 ile 1812 arası çiftliğini yönetti. 1806 yılında silahlı düelloda ağır yaralandı. Bir kurşun iki kaburgasını deldi ve kalbini az payla ıskalayarak göğüs kafesine takıldı. İkili düellolara devam etti; Bir başka kurşun yarası sürekli devam eden mide ağrılarına sebep oldu. Esir düştüğü Britanyalıların elindeyken, bir Britanya subayı ondan çizmelerini parlatmasını istemiş, reddedince Britanyalı subay Jackson'un yüzünde kılıçla derin bir yara açmıştır.
Başkanlık dönemi
Jackson, Adams'ın aksine, kökleri eski başkanlardan Jefferson, Madison ve Monroe günlerine kadar uzanan Cumhuriyetçi Parti’den çıkmış bulunan ve Demokrat Parti adı verilen kuruluştaki yandaşları başta olmak üzere halk tarafından çok seviliyordu. 1828 seçimlerinde ezici bir ikinci seçmen çoğunluğu elde ederek Adams’ı yenilgiye uğrattı. Batıdaki küçük çiftçilerin ve oylarını Endüstri Devrimi’nden sonra gelişmiş olan ticaret ve imalatla ilişkili çıkar çevrelerine direnmek amacıyla kullanmak isteyen Doğulu işçiler, zanaatkarlar ve küçük tüccarların desteğini sağlamıştı.
ABD devlet tarihinde hiç görülmemiş derecede bir başlattı. Başkan seçilmesinden sonra başkentteki memurların birçoğunun yerine kendi taraftarları atandı, yeni kurumlar oluşturuldu. Söz konusu kayırıcılığı demokrasinin gelişmesi olarak görüyordu. Bu sayede siyasi kurumlar yeni halk tabakalarına da açılmıştı.
Görev sırasında, merkezi yönetimi güçlendirmek ve maliye faaliyetlerini yürütmek amacıyla 1816'da kurulan 'nın (First Bank of the United States) çöküşünden beş yıl sonra kurulan 'nı da (Second Bank of the United States) kaldırdı.
Jackson'ın bankayı kaldırma sebepleri:
- Merkez bankasında yoğunlaşan aşırı güce karşı tepki
- Bankanın Anayasaya aykırı olduğu düşüncesi
- Önemli bir para miktarının banka tarafından bağlandığı düşüncesi
- Bankanın kongredeki vekillere önemli ölçüde baskı uyguladığı düşüncesi
- Banka kuzeydoğudaki eyaletleri batıdaki ve güneydeki eyaletlere karşı kayırıyordu.
Jefferson taraftarıydı ve cumhuriyetçi bir tarım ülkesi olmasının Amerika Birleşik Devletleri için en uygun yol olduğunu düşünüyordu. Bankanın çiftçilerin ve işçilerin aleyhinde vurguncuları ve sanayicileri kayırdığı fikrindeydi. Bankanın başkanıyla azgın kavgaların ardından, bankanın kurulmasını 1832'de yeniden engelledi. Bankaya karşı ancak kayıplı zafer elde edebildi, çünkü şimdi eyaletlerin küçük bankaları güçlenmeye başlamıştı.
Amerikanın Yerli Halklarına yapılan kıyımların ve zorlanmış göçlerin sorumlusudur.
Vetodaki radikal demokrat pasajlar
Asıl etkiyi 1838 yılında bankanın imtiyazının uzatılmasıyla ilgili yasaya karşı koyduğu vetoda yer alan pasajlar sayesinde uyandırdı. Zenginler ve güçlüler hükûmet uygulamalarını haddinden fazla kendi çıkarları için suistimal etmişlerdi. İnsanlar tarafından yaratılan kurumlar belki yeteneklerde, tahsilde ve refahta eşitlik sağlayamazlardı. Ama yasalar bu doğal ve adil avantajlara unvan, imtiyaz ve özel ayrıcalık sağlayarak ve zenginleri daha zengin, güçlüleri daha güçlü ederek suni ayırmalar eklerse; O zaman toplumun sade üyelerinin hükûmetlerinin adaletsizliğini şikayet etmeleri hakkıdır.
O zamana dek hiçbir Amerikan başkanı, Amerikan ihtilalinin cumhuriyetçi ve radikal demokratik potansiyelinin hükûmetin ahlaki vazifesi olduğunu daha güçlü ifade etmemişti.
Kaynakça
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 10 Kasım 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Ekim 2016.
| Siyasi görevi | ||
|---|---|---|
| Önce gelen İspanyol Doğu Floridası Valisi olarak | Florida Valisi Geçici 1821 | Sonra gelen |
| Önce gelen John Quincy Adams | Amerika Birleşik Devletleri başkanı 1829–1837 | Sonra gelen Martin Van Buren |
| Parti siyasi görevi | ||
| Önce gelen James Monroe | Amerika Birleşik Devletleri Başkan Adayı Demokratik-Cumhuriyetçi 1824 Yanındaki aynı görevliler: John Quincy Adams, Henry Clay, | Parti dağıldı |
| Yeni siyasi parti | Amerika Birleşik Devletleri Başkan Adayı Demokratik 1828, | Sonra gelen Martin Van Buren |
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Andrew Jackson 15 Mart 1767 Guney Karolina 8 Haziran 1845 Nashville Tennessee 7 Amerika Birlesik Devletleri baskani Andrew Jackson7 Amerika Birlesik Devletleri baskaniGorev suresi 4 Mart 1829 4 Mart 1837Baskan Yardimcisi John C Calhoun Martin Van BurenYerine geldigi John Quincy AdamsYerine gelen Martin Van BurenKisisel bilgilerDogum 15 Mart 1767 1767 03 15 Guney KarolinaOlum 8 Haziran 1845 78 yasinda Nashville TennesseePartisi Demokratik 1828 1845 Diger siyasi baglantilari Demokratik Cumhuriyetci 1828 oncesi Evlilik ler Rachel Donelson 1791 1794 1794 1828 Cocuk lar Andrew Jackson Lyncoya Jackson John Samuel Donelson Andrew Jackson Hutchings Carolina Butler Eliza Butler Edward Butler Anthony ButlerDiniImzasiAskeri hizmetiBagliligi ABDBransi Tennessee Milisleri Amerika Birlesik Devletleri OrdusuRutbesi Albay TumgeneralCatisma savaslari Amerikan Bagimsizlik Savasi Yasaminin buyuk bolumunu Tennessee eyaletinin Nashville kentinde gecirdi Jackson ABD de iz birakan baskanlardan biri olarak tarihe gecti Amerikan Bagimsizlik Savasi nda onemli rol oynayan John Adams Thomas Jefferson ve James Madison in aksine Andrew Jackson o egitimli kesimden gelmeyen ilk baskandi Asker kokenli Andrew Jackson un secilmesi ABD nin mazisi ile koptugunun gostergesiydi 1820 ve 1830 lardaki Ikinci Parti Sistemi nin hakim ve toplumu kutuplastirici figuru olan Andrew Jackson zamaninda Amerikan Merkez Bankasi ni ortadan kaldirmasi ve Guneydogu dan Mississipi nin batisina kadar olan alan icindeki Kizilderililer in zorunlu tehciri ve yerlestirilmesini baslatmasiyla bilinir Jackson in takipcileri modern Demokrat Parti yi kurmuslardir Jackson 8 Haziran 1845 te Nashville Tennessee de oldu Ilk adimlariSertligi ve agresif kisiligi yuzunden Old Hickory Cetin Ceviz lakabini almisti Kendisi ayni zamanda kole ciftligi sahibi zengin bir yerel esrafti Sik sik girdigi duellolardan bazilari rakiplerinin olumuyle sonuclanmistir Siyasette siradan vatandaslarin oylarini cekmek icin demokrat olmayan aristokrat ve kapali bir sinif diye itham ettigi zumrelere karsi mucadele etmistir Siyasi tabanini guclendirmek icin baskanligi suresince patronaj sistemini Amerikan politikasinda patronaj sistemi bir siyasi partinin secimi kazandiktan sonra devlet memurluklarini kendisine oy verenlere odul olarak dagitmasi olarak tanimlanir Liyakat sisteminin aksine patronaj sistemiyle ise girenler memuriyetleri elde tutabilmek icin partiye calismaya devam ederler genisletmistir Andrew Jackson mutevazi bir egitim alabildi ve 18 yasindan sonra bir avukatin yaninda calisti 1788 de sonralari Tennessee eyaletine dahil olan Kuzey Karolina nin batisinda savci oldu Yeni kurulan Tennessee eyaletinin anayasasini ilan eden meclisin uyeliginden sonra sirasiyla Temsilciler Meclisi ne ve Senato ya girmeyi basardi 1798 den sonra Tennessee Yuksek Mahkemesi nde hakim oldu Gorevdeki baskan Thomas Jefferson ile tartismalar siyasi yasamdan gecici sure cekilmesine sebep oldu 1805 ile 1812 arasi ciftligini yonetti 1806 yilinda silahli duelloda agir yaralandi Bir kursun iki kaburgasini deldi ve kalbini az payla iskalayarak gogus kafesine takildi Ikili duellolara devam etti Bir baska kursun yarasi surekli devam eden mide agrilarina sebep oldu Esir dustugu Britanyalilarin elindeyken bir Britanya subayi ondan cizmelerini parlatmasini istemis reddedince Britanyali subay Jackson un yuzunde kilicla derin bir yara acmistir Baskanlik donemiJackson Adams in aksine kokleri eski baskanlardan Jefferson Madison ve Monroe gunlerine kadar uzanan Cumhuriyetci Parti den cikmis bulunan ve Demokrat Parti adi verilen kurulustaki yandaslari basta olmak uzere halk tarafindan cok seviliyordu 1828 secimlerinde ezici bir ikinci secmen cogunlugu elde ederek Adams i yenilgiye ugratti Batidaki kucuk ciftcilerin ve oylarini Endustri Devrimi nden sonra gelismis olan ticaret ve imalatla iliskili cikar cevrelerine direnmek amaciyla kullanmak isteyen Dogulu isciler zanaatkarlar ve kucuk tuccarlarin destegini saglamisti ABD devlet tarihinde hic gorulmemis derecede bir baslatti Baskan secilmesinden sonra baskentteki memurlarin bircogunun yerine kendi taraftarlari atandi yeni kurumlar olusturuldu Soz konusu kayiriciligi demokrasinin gelismesi olarak goruyordu Bu sayede siyasi kurumlar yeni halk tabakalarina da acilmisti Gorev sirasinda merkezi yonetimi guclendirmek ve maliye faaliyetlerini yurutmek amaciyla 1816 da kurulan nin First Bank of the United States cokusunden bes yil sonra kurulan ni da Second Bank of the United States kaldirdi Jackson in bankayi kaldirma sebepleri Merkez bankasinda yogunlasan asiri guce karsi tepki Bankanin Anayasaya aykiri oldugu dusuncesi Onemli bir para miktarinin banka tarafindan baglandigi dusuncesi Bankanin kongredeki vekillere onemli olcude baski uyguladigi dusuncesi Banka kuzeydogudaki eyaletleri batidaki ve guneydeki eyaletlere karsi kayiriyordu Jefferson taraftariydi ve cumhuriyetci bir tarim ulkesi olmasinin Amerika Birlesik Devletleri icin en uygun yol oldugunu dusunuyordu Bankanin ciftcilerin ve iscilerin aleyhinde vurgunculari ve sanayicileri kayirdigi fikrindeydi Bankanin baskaniyla azgin kavgalarin ardindan bankanin kurulmasini 1832 de yeniden engelledi Bankaya karsi ancak kayipli zafer elde edebildi cunku simdi eyaletlerin kucuk bankalari guclenmeye baslamisti Amerikanin Yerli Halklarina yapilan kiyimlarin ve zorlanmis goclerin sorumlusudur Vetodaki radikal demokrat pasajlarJackson in resmi 20 ABD dolarinin on yuzunde bulunmaktadir Asil etkiyi 1838 yilinda bankanin imtiyazinin uzatilmasiyla ilgili yasaya karsi koydugu vetoda yer alan pasajlar sayesinde uyandirdi Zenginler ve gucluler hukumet uygulamalarini haddinden fazla kendi cikarlari icin suistimal etmislerdi Insanlar tarafindan yaratilan kurumlar belki yeteneklerde tahsilde ve refahta esitlik saglayamazlardi Ama yasalar bu dogal ve adil avantajlara unvan imtiyaz ve ozel ayricalik saglayarak ve zenginleri daha zengin gucluleri daha guclu ederek suni ayirmalar eklerse O zaman toplumun sade uyelerinin hukumetlerinin adaletsizligini sikayet etmeleri hakkidir O zamana dek hicbir Amerikan baskani Amerikan ihtilalinin cumhuriyetci ve radikal demokratik potansiyelinin hukumetin ahlaki vazifesi oldugunu daha guclu ifade etmemisti Kaynakca Arsivlenmis kopya 10 Kasim 2016 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 29 Ekim 2016 Siyasi goreviOnce gelen Ispanyol Dogu Floridasi Valisi olarak Florida Valisi Gecici 1821 Sonra gelenOnce gelen John Quincy Adams Amerika Birlesik Devletleri baskani 1829 1837 Sonra gelen Martin Van BurenParti siyasi goreviOnce gelen James Monroe Amerika Birlesik Devletleri Baskan Adayi Demokratik Cumhuriyetci 1824 Yanindaki ayni gorevliler John Quincy Adams Henry Clay Parti dagildiYeni siyasi parti Amerika Birlesik Devletleri Baskan Adayi Demokratik 1828 Sonra gelen Martin Van Buren