Angus et üretiminde yoğun olarak kullanılan bir sığır türüdür. İskoçya’nın Aberdeenshire ve Angus bölgelerine özgü sığırların melezlenmeleriyle elde edilmiştir ve dünyanın birçok yerinde Aberdeen Angus olarak bilinir.
Doğal olarak boynuzsuz ve tüm vücudu kaplayacak şekilde siyah veya kırmızı renktedirler. Meme bölgesi beyaz olabilir. Populasyonda siyah ve kırmızı renkte doğal olarak bulunur ancak ABD’de bu özellik bakımdan Kırmızı Angus ve Siyah Angus olmak üzere iki türde sayılırlar. Siyah Angus 2005’teki kayıtlara göre 324,266 hayvanla ABD’deki en yaygın etçi sığır ırkıdır.
Tarihi
İskoçya
1800’lerden önce Aberdeenshire ve Angus bölgelerindeki boynuzsuz sığırlar Angus boynuzsuzları olarak biliniyordu. Kendi sürüsü için en iyi siyah ve boynuzsuz sığırları seçen Hugh Watson bu ırkın kurucusu olarak kabul edilebilir. Favori boğası, babası Grey-Breasted Jock olan 1842 yılında doğan Old Jock idi. Grey-Breasted Jock, İskoç Sürü Kitabı yayınlandığında bir numarayı almıştı. Watson’ın diğer önemli hayvanı 1824’te doğan, 35 yıl yaşadığı ve 29 buzağı doğurduğu söylenen Old Granny adında bir inekti. Bugün yaşayan Angus sığırlarının büyük çoğunluğunun pedigrisi bu iki hayvana dayanır. Bazı kişiler ise bu ırkın kurucusunu Black Meg 43 adlı ineğe dayandırır.
Avustralya
Angus sığırları ilk olarak (o zamanlar Van Diemen’ın Toprakları olarak bilinen) şimdiki Tazmanya’ya 1820’lerde ve güney bölgelere de 1840’larda getirildi. Şu anda bu tür, 2010 yılında kayıtlı 62.000 buzağı ile tüm Avustralya topraklarına dağılmış olarak bulunur.
Yeni Zelanda
Siyah Angus, Yeni Zelanda’da yaklaşık olarak 150 yıl önce bir tür olarak tescillenmiştir.
ABD
17 Mayıs 1873’te Gearge Grant 4 Angus boğasını Victoria, Kansas’a getirdi. Bu boğaları Kansas City’de düzenlenen bir fuara götürdüğünde o zamanlar yaygın olarak yetiştirilen Shorthorn ve Longhorn sığırların arasında büyük bir ilgi topladı. Siyah boynuzsuz hayvanlar onları görenler tarafından “ucube” olarak adlandırılırdı. O boğalar sadece melezlemede kullanıldı ve bugün hiçbir soy kayıtları bulunmamaktadır. Ancak onların yavruları çiftçilerde olumlu etki bıraktı ve kısa zamanda İskoçya’dan birçok Angus sığırı saf Angus sürüleri oluşturabilmek için ithal edildi. 21 Kasım 1883’te Amerikan Aberdeen Angus Birliği Chicago, Illinois’de kuruldu ancak 1950’de birliğin adı Amerikan Angus Birliği olarak kısaltıldı. Birliğin ilk sürü kitabı 1 Mart 1885’te yayınlandı. O zamanlar siyah ve kırmızı hayvanlar arasında bir fark gözetilmeden kayıt altına alınıyordu. Ancak 1917’de birlik saf siyah tür elde edebilmek amacıyla kırmızı ve diğer renk hayvanların angus türü olarak kayıt altına alınmasını yasakladı. Kırmızı angus çekinik bir gen yüzünden oluşur. Kırmızı sığırları siyah sürülerden toplayan yetiştiriciler 1954’te Amerikan Kırmızı Angus Birliği’ni kurdular. Kanada ve İntilgere gibi diğer ülkeler halen her iki rengi de Angus türü olarak kayıt altına almaktadır.
Genetik Hastalıkları
2008’den 2010’a kadar Amerikan Angus Birliği “AM”, “NH” ve “CA” olarak tanımlanan bazı çekinik genetik hastalığı bildirdi. Cücelik için bir test birkaç yıl önce 2008’de bulundu. Siyah Angusların çok küçük bir bölümü, bazı Kırmızı Anguslar, , ve Hereford sığırları insanlar gibi kemik erimesi (osteoporosiz) veya mermer kemik olarak bilinen “OS” ‘nin taşıyıcısıdırlar. 2010’da polimeli’nin (çok bacaklılık) bir türü olan notomeli Angus türünde bildirilmiştir. Şunu belirtmek gerekir ki tüm sığır türleri hatta tüm hayvan türleri bu çekinik kalıtsal deformasyonları taşır. Birçok ülkedeki Angus Yetiştiricileri Birlikleri moleküler genetikçiler ve veterinerler ile bu hastalıkların tanımlanması, genetik mutasyonların belirlenmesi ve bunları kontrol etmek için DNA testleri oluşturmaları konusunda işbirliği yaparak oldukça ileri görüşlü olduklarını gösterdiler. Bu tip genetik hastalıkların Angus türünde oldukça yaygın olduğunu belirten genel halk kanısının aksine Angus yetiştiricilerinin aldıkları önlemler sayesinde bu mutasyonların taşıyıcıları elenmiş ve şu anda bu tip hastalıklar Angus türünde eskiden olduğundan çok daha az görülmektedir.
Dört çekinik bozukluk etkilenmiş buzağıların doğmasına neden olabilir. Çekinik bozukluğun oluşması için her iki ebeveynin de çekinik geni taşıması gerekir. Bu durumda da sadece tüm yavruların dörtte biri bu hastalıkları gösterir. DNA testleri ile belirlenebilen dört çekinik hastalık şunlardır : yamuk buzağı olarak bilinen Arthrogryposis Multiplex (AM); sulu kafa olarak da bilinen Neuropathic Hydrocephalus (NH); geyik yavrusu buzağısı da denilen Contractural Arachnodactyly (CA) ve cücelik. CA sendromunun tam bir tanımı ve başlıca taşıyıcı boğalar için Denholm LJ (2010)’a bakın. CA ve cücelik genelde doğum öncesi ve doğum sırasınca ölümcül değildir ancak etkilenen yavrular avcılar için kolay av olabilirler ayrıca diğer komplikasyonlara bağlı olarak daha kısa bir hayat sürebilirler. NH’li bir yavru genelde ölü doğar ancak bu durum anne için ciddi bir risk oluşturur, hatta kontrolsüz doğum veya sezaryen yapılmazsa anne sığır da doğum sırasında yavrunun büyümüş başı nedeniyle ölebilir. Bu tip hastalıklar yüzünden Amerikan Angus Birliği bu hastalıkları taşıyıcı bireyleri sürüden çıkarmayı seçmiştir. Amerikan Angus Birliği AM, NH ve CA’yı kontrol için kurallar belirlemiştir ve 1 Ocak 2012’den itibaren AM ve 15 Haziran 2012 itibarıyla NH taşıyıcı bireylerin kayıt altına alınmasını yasaklamıştır. Bu zamanlardan sonra hayvan sahipleri taşıyıcı hayvanları kendi sürülerinde kullanabilir ancak yavrularını bu hastalıklardan ari olana kadar kayıt altına aldıramazlar. Diğer ülkelerdeki Angus Yetiştiricileri Birlikleri de hastalıkları önlemede benzer önlemler almışlardır.
Kullanımları
Anguslar dystocia’yı (zor doğum’u) azaltmak için yaygın olarak melezlemede kullanılır. Ayrıca genetik boynuzsuzlaştırmada, boynuzsuzluk geni baskın olduğu için kullanılır. 2003’ün sonları ve 2004’ün başlarında Amerikan fast-food endüstrisi Angus sığırından üretilen etin üstünlüğünü belirtmek için bir kampanya başlattı ve yürüttü.
Amerikan Angus Birliği “Sertifikalı Angus Eti” markasını 1978 çıkardı. Bu markanın amacı Angus etinin diğer sığır etlerinden çok daha üstün olduğunu göstermekti. Siyah simmental ve diğer melez sığırlar da eğer en az %51 siyahlılık ve Angus özelliklerini gösteriyorlar ise bu sertifikayı almaya hak kazanabilir. Ancak Ocak 2007’de Angus eti kalitesini sürdürebilir kılmak için belirlenmiş aşağıdaki 10 kriteri sağlamalıdırlar :
- Orta veya yüksek derecede mermerleşme
- "A" gelişmişlik seviyesi
- 65 – 104 santimetre kare göz kası (M. Longissimus dorsi) kesiti.
- 455 kg.’dan hafif karkas ağırlığı
- 2,5 cm’den düşük yağ kalınlığı (göz kası üzerinde)
- Orta veya daha kalın kaslanma
- Boyunda 5 cm’i aşmayan hörgüç
- Pratik olarak kapillar yırtılmalardan ari
- Siyah kesim lekelerinden ari
- Vücudun çoğunluğunun siyah veya kırmızı renkte olması
Kaynakça
- ^ Encyclopaedia Britannica 15th Ed. Vol.10 p. 1280
- ^ Along with Hugh Watson, Tanner Flager was a hard-working individual who helped Watson discovering this breed, but tanner never took any credit for this great discovery. Resource International Book of Bovine History
- ^ (PDF). 22 Mart 2012 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Şubat 2017.
- ^ Geoff Bryant, Black Angus: 150 Years in New Zealand, David Bateman, 2013
- ^ Vidler, Adam, Defects on rise as gene pool drains, p. 63, The Land, Rural Press, North Richmond, NSW
- ^ "Another genetic defect affects Angus cattle". 7 Eylül 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Şubat 2017.
Dış bağlantılar
- History of the Angus cattle (http://www.ansi.okstate.edu/breeds/cattle/angus/ 17 Ocak 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde .) - Oklahoma State University
- Angus Breed Information (http://www.cattle.com/articles/title/angus+cattle.aspx/ 15 Mart 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde .) - Cattle.com
- Factors Affecting the Selling Price of Purebred Angus Bulls (http://www.ksre.ksu.edu/library/agec2/mf2664.pdf/[])
Yetiştirici Birlikleri
Aşağıdaki dernekler aksi belirtilmediği sürece hem kırmızı hem de siyah hayvanları kayıt altına almaktadır.
- Official website of the Aberdeen Angus Cattle Society (http://www.aberdeenangus.co.uk/ 2 Aralık 2013 tarihinde Wayback Machine sitesinde . ) Avustralya:
- The Angus Society of Australia (http://www.angusaustralia.com.au/ 23 Kasım 2013 tarihinde Wayback Machine sitesinde . ) Kanada:
- Canadian Aberdeen Angus Association (http://www.cdnangus.ca/ 21 Mart 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde . )
- Ontario Angus Association (Canada) (http://www.ontarioangus.com/ 23 Haziran 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde .) Danimarka:
- Danish Aberdeen Angus Association (http://www.danskangus.dk/ 30 Haziran 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde . ) Yeni Zelanda:
- New Zealand Angus Association (http://angusnz.com/ 23 Mayıs 2010 tarihinde Wayback Machine sitesinde . ) Portekiz
- AngusPortugal(http://www.angus.com.pt/ 6 Eylül 2013 tarihinde Wayback Machine sitesinde . ) ABD:
- American Angus Association (http://www.angus.org/ 19 Kasım 2013 tarihinde Wayback Machine sitesinde . ) - siyah Angus kayıtlarından sorumludur ancak kırmızı Angus sığırları kayıt etmemektedir.
- Red Angus Association (http://redangus.org/ 2 Aralık 2013 tarihinde Wayback Machine sitesinde . ) - kırmızı Angus kayıtlarından sorumlu ve ayrıca siyah Angus sığırlarını da kayıt eder.
- A*L*O*T Angus Association (http://www.alotangus.org/ 19 Eylül 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde .) (Arkansas, Louisiana, Oklahoma, Texas) -- dört eyalette siyah Angus sığırlarının sahiplerini temsil etmektedir.
- Iowa Angus Association (http://iowaangus.org/ 4 Şubat 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde . )—siyah Angus sığırlarının sahiplerini temsil eder.
- Miami Valley Angus Association ( )—siyah Angus sığırlarının sahiplerini temsil eder.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Angus et uretiminde yogun olarak kullanilan bir sigir turudur Iskocya nin Aberdeenshire ve Angus bolgelerine ozgu sigirlarin melezlenmeleriyle elde edilmistir ve dunyanin bircok yerinde Aberdeen Angus olarak bilinir Dogal olarak boynuzsuz ve tum vucudu kaplayacak sekilde siyah veya kirmizi renktedirler Meme bolgesi beyaz olabilir Populasyonda siyah ve kirmizi renkte dogal olarak bulunur ancak ABD de bu ozellik bakimdan Kirmizi Angus ve Siyah Angus olmak uzere iki turde sayilirlar Siyah Angus 2005 teki kayitlara gore 324 266 hayvanla ABD deki en yaygin etci sigir irkidir TarihiIskocya 1800 lerden once Aberdeenshire ve Angus bolgelerindeki boynuzsuz sigirlar Angus boynuzsuzlari olarak biliniyordu Kendi surusu icin en iyi siyah ve boynuzsuz sigirlari secen Hugh Watson bu irkin kurucusu olarak kabul edilebilir Favori bogasi babasi Grey Breasted Jock olan 1842 yilinda dogan Old Jock idi Grey Breasted Jock Iskoc Suru Kitabi yayinlandiginda bir numarayi almisti Watson in diger onemli hayvani 1824 te dogan 35 yil yasadigi ve 29 buzagi dogurdugu soylenen Old Granny adinda bir inekti Bugun yasayan Angus sigirlarinin buyuk cogunlugunun pedigrisi bu iki hayvana dayanir Bazi kisiler ise bu irkin kurucusunu Black Meg 43 adli inege dayandirir Avustralya Kizil ve siyah renkte anguslar Angus sigirlari ilk olarak o zamanlar Van Diemen in Topraklari olarak bilinen simdiki Tazmanya ya 1820 lerde ve guney bolgelere de 1840 larda getirildi Su anda bu tur 2010 yilinda kayitli 62 000 buzagi ile tum Avustralya topraklarina dagilmis olarak bulunur Yeni Zelanda Siyah Angus Yeni Zelanda da yaklasik olarak 150 yil once bir tur olarak tescillenmistir ABD 17 Mayis 1873 te Gearge Grant 4 Angus bogasini Victoria Kansas a getirdi Bu bogalari Kansas City de duzenlenen bir fuara goturdugunde o zamanlar yaygin olarak yetistirilen Shorthorn ve Longhorn sigirlarin arasinda buyuk bir ilgi topladi Siyah boynuzsuz hayvanlar onlari gorenler tarafindan ucube olarak adlandirilirdi O bogalar sadece melezlemede kullanildi ve bugun hicbir soy kayitlari bulunmamaktadir Ancak onlarin yavrulari ciftcilerde olumlu etki birakti ve kisa zamanda Iskocya dan bircok Angus sigiri saf Angus suruleri olusturabilmek icin ithal edildi 21 Kasim 1883 te Amerikan Aberdeen Angus Birligi Chicago Illinois de kuruldu ancak 1950 de birligin adi Amerikan Angus Birligi olarak kisaltildi Birligin ilk suru kitabi 1 Mart 1885 te yayinlandi O zamanlar siyah ve kirmizi hayvanlar arasinda bir fark gozetilmeden kayit altina aliniyordu Ancak 1917 de birlik saf siyah tur elde edebilmek amaciyla kirmizi ve diger renk hayvanlarin angus turu olarak kayit altina alinmasini yasakladi Kirmizi angus cekinik bir gen yuzunden olusur Kirmizi sigirlari siyah surulerden toplayan yetistiriciler 1954 te Amerikan Kirmizi Angus Birligi ni kurdular Kanada ve Intilgere gibi diger ulkeler halen her iki rengi de Angus turu olarak kayit altina almaktadir Genetik Hastaliklari2008 den 2010 a kadar Amerikan Angus Birligi AM NH ve CA olarak tanimlanan bazi cekinik genetik hastaligi bildirdi Cucelik icin bir test birkac yil once 2008 de bulundu Siyah Anguslarin cok kucuk bir bolumu bazi Kirmizi Anguslar ve Hereford sigirlari insanlar gibi kemik erimesi osteoporosiz veya mermer kemik olarak bilinen OS nin tasiyicisidirlar 2010 da polimeli nin cok bacaklilik bir turu olan notomeli Angus turunde bildirilmistir Sunu belirtmek gerekir ki tum sigir turleri hatta tum hayvan turleri bu cekinik kalitsal deformasyonlari tasir Bircok ulkedeki Angus Yetistiricileri Birlikleri molekuler genetikciler ve veterinerler ile bu hastaliklarin tanimlanmasi genetik mutasyonlarin belirlenmesi ve bunlari kontrol etmek icin DNA testleri olusturmalari konusunda isbirligi yaparak oldukca ileri goruslu olduklarini gosterdiler Bu tip genetik hastaliklarin Angus turunde oldukca yaygin oldugunu belirten genel halk kanisinin aksine Angus yetistiricilerinin aldiklari onlemler sayesinde bu mutasyonlarin tasiyicilari elenmis ve su anda bu tip hastaliklar Angus turunde eskiden oldugundan cok daha az gorulmektedir Dort cekinik bozukluk etkilenmis buzagilarin dogmasina neden olabilir Cekinik bozuklugun olusmasi icin her iki ebeveynin de cekinik geni tasimasi gerekir Bu durumda da sadece tum yavrularin dortte biri bu hastaliklari gosterir DNA testleri ile belirlenebilen dort cekinik hastalik sunlardir yamuk buzagi olarak bilinen Arthrogryposis Multiplex AM sulu kafa olarak da bilinen Neuropathic Hydrocephalus NH geyik yavrusu buzagisi da denilen Contractural Arachnodactyly CA ve cucelik CA sendromunun tam bir tanimi ve baslica tasiyici bogalar icin Denholm LJ 2010 a bakin CA ve cucelik genelde dogum oncesi ve dogum sirasinca olumcul degildir ancak etkilenen yavrular avcilar icin kolay av olabilirler ayrica diger komplikasyonlara bagli olarak daha kisa bir hayat surebilirler NH li bir yavru genelde olu dogar ancak bu durum anne icin ciddi bir risk olusturur hatta kontrolsuz dogum veya sezaryen yapilmazsa anne sigir da dogum sirasinda yavrunun buyumus basi nedeniyle olebilir Bu tip hastaliklar yuzunden Amerikan Angus Birligi bu hastaliklari tasiyici bireyleri suruden cikarmayi secmistir Amerikan Angus Birligi AM NH ve CA yi kontrol icin kurallar belirlemistir ve 1 Ocak 2012 den itibaren AM ve 15 Haziran 2012 itibariyla NH tasiyici bireylerin kayit altina alinmasini yasaklamistir Bu zamanlardan sonra hayvan sahipleri tasiyici hayvanlari kendi surulerinde kullanabilir ancak yavrularini bu hastaliklardan ari olana kadar kayit altina aldiramazlar Diger ulkelerdeki Angus Yetistiricileri Birlikleri de hastaliklari onlemede benzer onlemler almislardir KullanimlariAnguslar dystocia yi zor dogum u azaltmak icin yaygin olarak melezlemede kullanilir Ayrica genetik boynuzsuzlastirmada boynuzsuzluk geni baskin oldugu icin kullanilir 2003 un sonlari ve 2004 un baslarinda Amerikan fast food endustrisi Angus sigirindan uretilen etin ustunlugunu belirtmek icin bir kampanya baslatti ve yuruttu Amerikan Angus Birligi Sertifikali Angus Eti markasini 1978 cikardi Bu markanin amaci Angus etinin diger sigir etlerinden cok daha ustun oldugunu gostermekti Siyah simmental ve diger melez sigirlar da eger en az 51 siyahlilik ve Angus ozelliklerini gosteriyorlar ise bu sertifikayi almaya hak kazanabilir Ancak Ocak 2007 de Angus eti kalitesini surdurebilir kilmak icin belirlenmis asagidaki 10 kriteri saglamalidirlar Orta veya yuksek derecede mermerlesme A gelismislik seviyesi 65 104 santimetre kare goz kasi M Longissimus dorsi kesiti 455 kg dan hafif karkas agirligi 2 5 cm den dusuk yag kalinligi goz kasi uzerinde Orta veya daha kalin kaslanma Boyunda 5 cm i asmayan horguc Pratik olarak kapillar yirtilmalardan ari Siyah kesim lekelerinden ari Vucudun cogunlugunun siyah veya kirmizi renkte olmasiKaynakca Encyclopaedia Britannica 15th Ed Vol 10 p 1280 Along with Hugh Watson Tanner Flager was a hard working individual who helped Watson discovering this breed but tanner never took any credit for this great discovery Resource International Book of Bovine History PDF 22 Mart 2012 tarihinde kaynagindan PDF arsivlendi Erisim tarihi 27 Subat 2017 Geoff Bryant Black Angus 150 Years in New Zealand David Bateman 2013 Vidler Adam Defects on rise as gene pool drains p 63 The Land Rural Press North Richmond NSW Another genetic defect affects Angus cattle 7 Eylul 2012 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 27 Subat 2017 Dis baglantilarHistory of the Angus cattle http www ansi okstate edu breeds cattle angus 17 Ocak 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde Oklahoma State University Angus Breed Information http www cattle com articles title angus cattle aspx 15 Mart 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde Cattle com Factors Affecting the Selling Price of Purebred Angus Bulls http www ksre ksu edu library agec2 mf2664 pdf olu kirik baglanti Yetistirici Birlikleri Asagidaki dernekler aksi belirtilmedigi surece hem kirmizi hem de siyah hayvanlari kayit altina almaktadir Official website of the Aberdeen Angus Cattle Society http www aberdeenangus co uk 2 Aralik 2013 tarihinde Wayback Machine sitesinde Avustralya The Angus Society of Australia http www angusaustralia com au 23 Kasim 2013 tarihinde Wayback Machine sitesinde Kanada Canadian Aberdeen Angus Association http www cdnangus ca 21 Mart 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde Ontario Angus Association Canada http www ontarioangus com 23 Haziran 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde Danimarka Danish Aberdeen Angus Association http www danskangus dk 30 Haziran 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde Yeni Zelanda New Zealand Angus Association http angusnz com 23 Mayis 2010 tarihinde Wayback Machine sitesinde Portekiz AngusPortugal http www angus com pt 6 Eylul 2013 tarihinde Wayback Machine sitesinde ABD American Angus Association http www angus org 19 Kasim 2013 tarihinde Wayback Machine sitesinde siyah Angus kayitlarindan sorumludur ancak kirmizi Angus sigirlari kayit etmemektedir Red Angus Association http redangus org 2 Aralik 2013 tarihinde Wayback Machine sitesinde kirmizi Angus kayitlarindan sorumlu ve ayrica siyah Angus sigirlarini da kayit eder A L O T Angus Association http www alotangus org 19 Eylul 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde Arkansas Louisiana Oklahoma Texas dort eyalette siyah Angus sigirlarinin sahiplerini temsil etmektedir Iowa Angus Association http iowaangus org 4 Subat 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde siyah Angus sigirlarinin sahiplerini temsil eder Miami Valley Angus Association siyah Angus sigirlarinin sahiplerini temsil eder