Annihilasyon veya yok olma, parçacık fiziğinde, bir atomaltı parçacık ve ilgili antiparçacığı çarpıştığında başka parçacıklar üretme işlemine, örneğin bir elektron ile çarpışan bir pozitronun iki foton üretmesine, verilen addır. İlk çiftin toplam enerjisi ve momentumu annihilasyon işleminde korunur ve oluşan yeni parçacıklar arasında dağıtılır. Antiparçacıklar, parçacıkların tam tersi ilave kuantum sayılarına sahiptir, bu nedenle çarpışacak çiftin tüm kuantum sayılarının toplamı sıfırdır. Bu nedenle enerjinin ve momentumun korunmu yasalarına uyulduğu takdirde, toplam kuantum sayıları sıfır olan herhangi bir parçacık dizisi üretilebilir.
Düşük enerjili bir yok etme sırasında, bu parçacıkların kütlesi olmadığı için foton üretimi daha olasıdır. Bununla birlikte yüksek enerjili parçacık çarpıştırıcıları, çok çeşitli egzotik ağır parçacıkların yaratılmasına olanak verir.
Annihilasyon gayriresmî olarak karşılıklı antiparçacık-parçacık ilişkisi (yük konjugatı) bulunmayan iki parçacığın etkileşimi için de kullanılır. Bu kullanımında bazı kuantum sayıları ilk durumda sıfıra toplanmayabilir, ancak son durumda ilk durumdaki toplam korunur. Buna örnek olarak
W-
üretmek için bir elektron ile yüksek enerjili bir elektron antinötrinosu'nun "annihilasyon" verilebilir.
Eğer annihilasyon uğrayan parçacıklar, mezonlar ve baryonlar gibi kompozit ise, genellikle birkaç farklı parçacık üretilir.
Tek bozon üretimi
Eğer ilk iki parçacık temel parçacıklar ise (kompozit değil), o zaman bir foton (
γ
), bir gluon (
g
), bir
Z
veya bir Higgs bozonu (
H0
) gibi tek bir temel bozon üretilebilir. Eğer momentum merkezi çerçevesindeki toplam enerji, gerçek bir bozonun değişmez kütlesine eşitse (ki bu
γ
gibi kütlesiz bir bozon için mümkün değildir), daha sonra oluşacak yeni parçacık ömrünü tamamlayıncaya kadar var olmaya devam edecektir. Aksi takdirde işlem, gerçek bir partikül + antipartikül çiftine dönüşecek sanal bir bozonun ilk olarak yaratılmasıyla sonuçlanır. Buna işlemi denir. Bu işleme örnek, bir elektronun bir müon ve antimüon'a dönüşecek sanal bir foton üretmek için bir pozitron ile yaptığı annihilasyon işlemidir. Enerji eğer yeterince büyükse,
Z
bu fotonun yerini alabilir.
Örnekler
Elektron-pozitron annihilasyonu
e-
+
e+
→
γ
+
γ
Düşük enerjilerde gerçekleşen elektron-pozitron anhilasyonunda son durum için çok sınırlı sayıda olasılık vardır. En muhtemel olasılık iki veya daha fazla gama ışını fotonunun oluşturulmasıdır. Enerjinin korunumu ve doğrusal momentum sadece bir fotonun oluşturulmasını yasaklar. (Bu kuralın bir istisnası, sıkıca bağlı atomik elektronlar için ortaya çıkabilir.) En yaygın durumda, her biri elektronun veya pozitronun geri kalan enerjisine eşit enerjiye sahip iki foton oluşturulur (60.511 MeV). Uygun bir referans çerçevesi, sistemin imhadan önce sahip olmamasıdır; çünkü böylelikle çarpışmadan sonra gama ışınları zıt yönlerde yayılır. Daha fazla sayıda foton oluşturmak da mümkündür, ancak her ek foton ile olasılık daha düşük hale gelir, çünkü bu daha karmaşık süreçler daha düşük olasılık genliğine sahiptir .
Eğer elektron veya pozitron ya da her ikisi de, kayda değer kinetik enerjilere sahipse, göreceli hızlarda bu parçacıkların geri kalan enerjilerini sağlamak için yeterli kinetik enerji olduğundan, diğer ağır parçacıklar da üretilebilir (örneğin veya ).
Ayrıca bakınız
Kaynakça
Kitap
- Kragh, H. (1999). Quantum Generations : A history of physics in the twentieth century. Princeton University Press. ISBN .
Dipnotlar
- ^ . Lawrence Berkeley National Laboratory. 23 Ağustos 2008 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Eylül 2008.
- ^ . The Particle Adventure: The Fundamentals of Matter and Force. Lawrence Berkeley National Laboratory. 5 Ağustos 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Ekim 2011.
- ^ L. Sodickson; W. Bowman; J. Stephenson; R. Weinstein (1970). "Single-Quantum Annihilation of Positrons". Physical Review. Cilt 124. s. 1851. Bibcode:1961PhRv..124.1851S. doi:10.1103/PhysRev.124.1851.
- ^ W.B. Atwood, P.F. Michelson, S.Ritz (2008). "Una Ventana Abierta a los Confines del Universo". (İspanyolca). Cilt 377. ss. 24-31.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Annihilasyon veya yok olma parcacik fiziginde bir atomalti parcacik ve ilgili antiparcacigi carpistiginda baska parcaciklar uretme islemine ornegin bir elektron ile carpisan bir pozitronun iki foton uretmesine verilen addir Ilk ciftin toplam enerjisi ve momentumu annihilasyon isleminde korunur ve olusan yeni parcaciklar arasinda dagitilir Antiparcaciklar parcaciklarin tam tersi ilave kuantum sayilarina sahiptir bu nedenle carpisacak ciftin tum kuantum sayilarinin toplami sifirdir Bu nedenle enerjinin ve momentumun korunmu yasalarina uyuldugu takdirde toplam kuantum sayilari sifir olan herhangi bir parcacik dizisi uretilebilir Bir elektron pozitron ciftinin karsilikli olarak imha edilmesini ve iki yeni fotonun uretilmesini gosteren bir Feynman diyagrami Bu bagli durum daha yaygin olarak pozitronyum olarak bilinir Dusuk enerjili bir yok etme sirasinda bu parcaciklarin kutlesi olmadigi icin foton uretimi daha olasidir Bununla birlikte yuksek enerjili parcacik carpistiricilari cok cesitli egzotik agir parcaciklarin yaratilmasina olanak verir Annihilasyon gayriresmi olarak karsilikli antiparcacik parcacik iliskisi yuk konjugati bulunmayan iki parcacigin etkilesimi icin de kullanilir Bu kullaniminda bazi kuantum sayilari ilk durumda sifira toplanmayabilir ancak son durumda ilk durumdaki toplam korunur Buna ornek olarak W uretmek icin bir elektron ile yuksek enerjili bir elektron antinotrinosu nun annihilasyon verilebilir Eger annihilasyon ugrayan parcaciklar mezonlar ve baryonlar gibi kompozit ise genellikle birkac farkli parcacik uretilir Tek bozon uretimiEger ilk iki parcacik temel parcaciklar ise kompozit degil o zaman bir foton g bir gluon g bir Z veya bir Higgs bozonu H0 gibi tek bir temel bozon uretilebilir Eger momentum merkezi cercevesindeki toplam enerji gercek bir bozonun degismez kutlesine esitse ki bu g gibi kutlesiz bir bozon icin mumkun degildir daha sonra olusacak yeni parcacik omrunu tamamlayincaya kadar var olmaya devam edecektir Aksi takdirde islem gercek bir partikul antipartikul ciftine donusecek sanal bir bozonun ilk olarak yaratilmasiyla sonuclanir Buna islemi denir Bu isleme ornek bir elektronun bir muon ve antimuon a donusecek sanal bir foton uretmek icin bir pozitron ile yaptigi annihilasyon islemidir Enerji eger yeterince buyukse Z bu fotonun yerini alabilir OrneklerElektron pozitron annihilasyonu Beta arti bozunumunun bir sonucu olarak dogal olarak olusan elektron pozitron anhilasyonue e g g Dusuk enerjilerde gerceklesen elektron pozitron anhilasyonunda son durum icin cok sinirli sayida olasilik vardir En muhtemel olasilik iki veya daha fazla gama isini fotonunun olusturulmasidir Enerjinin korunumu ve dogrusal momentum sadece bir fotonun olusturulmasini yasaklar Bu kuralin bir istisnasi sikica bagli atomik elektronlar icin ortaya cikabilir En yaygin durumda her biri elektronun veya pozitronun geri kalan enerjisine esit enerjiye sahip iki foton olusturulur 60 511 MeV Uygun bir referans cercevesi sistemin imhadan once sahip olmamasidir cunku boylelikle carpismadan sonra gama isinlari zit yonlerde yayilir Daha fazla sayida foton olusturmak da mumkundur ancak her ek foton ile olasilik daha dusuk hale gelir cunku bu daha karmasik surecler daha dusuk olasilik genligine sahiptir Eger elektron veya pozitron ya da her ikisi de kayda deger kinetik enerjilere sahipse goreceli hizlarda bu parcaciklarin geri kalan enerjilerini saglamak icin yeterli kinetik enerji oldugundan diger agir parcaciklar da uretilebilir ornegin veya Ayrica bakinizCift uretimi Elektron pozitron anhilasyonu CarpistiriciKaynakcaKitap Kragh H 1999 Quantum Generations A history of physics in the twentieth century Princeton University Press ISBN 0 691 01206 7 Dipnotlar Lawrence Berkeley National Laboratory 23 Agustos 2008 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 3 Eylul 2008 The Particle Adventure The Fundamentals of Matter and Force Lawrence Berkeley National Laboratory 5 Agustos 2018 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 17 Ekim 2011 L Sodickson W Bowman J Stephenson R Weinstein 1970 Single Quantum Annihilation of Positrons Physical Review Cilt 124 s 1851 Bibcode 1961PhRv 124 1851S doi 10 1103 PhysRev 124 1851 W B Atwood P F Michelson S Ritz 2008 Una Ventana Abierta a los Confines del Universo Ispanyolca Cilt 377 ss 24 31 KB1 bakim Birden fazla ad yazar listesi link