Antigua ve Barbuda; Karayip Denizi'nin doğusunda, Küçük Antiller ada grubundaki bağımsız bir ada ülkesi. Ülkeye adını veren iki büyük ada ve çeşitli adacıklardan meydana gelir. Başkenti, Antigua adasındaki St. John's'tur. Resmi dili İngilizcedir.
Antigua and Barbuda Antigua ve Barbuda | |||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|
Bayrak Arma | |||||||
Slogan Each Endeavouring, All Achieving | |||||||
Başkent ve en büyük şehir | Saint John's 17°7′K 61°51′B / 17.117°K 61.850°B | ||||||
Resmî dil(ler) | İngilizce | ||||||
Yerel dil | Antigua Kreolcesi | ||||||
Etnik gruplar |
| ||||||
Demonim | Antigualı, Barbudalı | ||||||
Hükûmet | Parlamenter sistem | ||||||
| |||||||
Tarihçe | |||||||
| |||||||
Yüzölçümü | |||||||
• Toplam | 440 km2 (195.) | ||||||
• Su (%) | önemsiz | ||||||
Nüfus | |||||||
• 2018 tahminî | 96.286 (201..) | ||||||
• Yoğunluk | 186/km2 | ||||||
GSYİH (SAGP) | 2020 tahminî | ||||||
• Toplam | 1,830 milyar $ (173.) | ||||||
• Kişi başına | 18.655 $ (69..) | ||||||
GSYİH (nominal) | 2020 tahminî | ||||||
• Toplam | 1,389 milyar $ (178.) | ||||||
• Kişi başına | 14.159 $ (51.) | ||||||
İGE (2019) | 0.778 yüksek · 78. | ||||||
Para birimi | Doğu karayip doları (XCD) | ||||||
Zaman dilimi | UTC-4 (AST) | ||||||
Trafik akışı | sol | ||||||
Telefon kodu | |||||||
İnternet alan adı | .ag | ||||||
|
Tarihçe
Yerli halklar MÖ 2400 yıllarında buraya yerleşmişlerdi.[]Kristof Kolomb, 1493'teki ikinci seyahatinde Antigua'ya çıkmış ve İspanya'daki Santa Maria de la Antigua kilisesine atfen adaya Antigua adını vermiştir. 1632 yılında İngiliz kolonisi hâline geldi. 1666'daki kısa süreli Fransız işgaline rağmen İngiliz idaresinde kaldı. İlk İngiliz yerleşimciler bölgenin en eski sakinlerinden Karayip yerlilerinin saldırılarına da maruz kaldılar. Adada önceleri tütün yetiştirilirken 17. yüzyılda, daha kârlı olan şeker üretimine geçildi.
1666 yılında Barbuda da İngiliz kolonisi hâline getirildi. Monark, 1685 yılında adayı Codrington ailesine verdi. Ada bir köle yetiştirme merkezi olarak planlanmıştı ancak bu plan gerçekleşemedi; zira buraya yerleştirilen köleler kendi düzenlerini kurarak yaşamaya başladılar.
1834 yılında köleliğin kaldırılması şeker üretimini sıkıntıya soktu. 1843 depremi ve 1847 kasırgası adaların ekonomisinin iyice kötüleşmesine neden oldu. 19. yüzyılın sonunda Barbuda tekrar kraliyete devredildi zamanla tamamen Antigua'ya bağlandı. 1956 yılında Rüzgâraltı Adaları kolonisi dağıldı ve 1958 yılında Antigua katıldı. Bu federasyon 1962'de dağıldı ve 1967'de Birleşik Krallık hükûmeti, Antigua'ya içişlerinde bağımsızlık veren 'nı çıkardı. Dışişleri ve savunmadan ise Birleşik Krallık sorumluydu.
1970'lerde başbakan George Walter önderliğinde başlatılan tam bağımsızlık hareketi 1981'de Antigua ve Barbuda'nın bağımsızlık kazanması ile sonuçlandı. Vere Bird bağımsız devletin ilk başbakanı seçildi. Ülke Birleşmiş Milletler, İngiliz Milletler Cemiyeti ve örgütüne katıldı. 1984 ve 1989 seçimlerini açık ara kazanan Bird ülke yönetiminde sıkı bir kontrol sağladı.
İklim ve coğrafya
280 km² yüz ölçümüne sahip Antigua adasının kıyıları oldukça girintili ve çıkıntılıdır. St. John's limanında deniz derindir. Büyük kısmının rakımı oldukça alçak olan adanın batısında volkanik kayalıklar ve 405 metrelik Boggy Zirvesi bulunur.
Antigua'da dağların ve ormanların bulunmayışı, adayı diğer 'ndan ayırır. Yılda 1000 mm yağış almasına rağmen adada akarsu ve yeteri miktarda doğal su kaynağı bulunmadığı için kuraklık görülür. Ocak ayı ortalaması 25 °C, Ağustos ortalaması 28 °C'dir. Yazın sıcaklık 32 °C'ye kadar çıkar.
Barbuda (eski adı Dulcina) Antigua'nın 40 km kuzeyindedir. 161 km² yüz ölçümüne sahip ada, düz ve ağaçlıklı bir mercan adasıdır. Kuzeydoğudaki Obama Dağı'nın (eski adı Lindsay Tepesi) yüksekliği 44 metredir. Akarsuları olmayan ada Antigua'dan daha az yağış alır. Tek yerleşim bölgesi olan batıdaki Codrington, bir lagün kıyısında yer alır. İklimi Antigua'ya benzer.
Yerleşimsiz Redonda kayalığı Antigua'nın 40 km güneybatısındadır. 1,25 km² yüz ölçümüne sahip ada fosfat açısından zengindir.
Nüfus ve din
Ada halkının çoğunluğu Afrika kökenli siyahîlerden oluşur. Nüfusun büyük kısmı başkent St. John's'da yaşar. Halkın anadili İngilizcedir. Nüfusun 3/4'ü Protestan Hristiyanlardan oluşur. Bunların da 1/3'ü Anglikan'dır. Adada ayrıca Katolik, Metodist ve Moravya kilisesi mensupları da bulunur.
Ekonomi
Ülkede ana geçim kaynağı olan ziraatin yerini günümüzde turizm almıştır. Antigua ve Barbuda ekonomisi hizmet tabanlıdır ve turizm ve devlet hizmetleri, temel istihdam ve gelir kaynaklarını temsil etmektedir. Turizm, doğrudan veya dolaylı olarak GSYİH'nın yarısından fazlasını oluşturmaktadır ve döviz aynı zamanda Antigua ve Barbuda'da ana kazancıdır. Artan turizm gelirleri ve 2013'te devlet eliyle uygulamaya konulan yatırımla vatandaşlık programının etkisiyle yıllık ülkeye giren para yükseliş göstermiş ve gayrimenkul endüstrisini de canlandırmıştır.
Geçmişte Antigua'da bol miktarda üretilen şeker bugün yok denecek kadar az üretilir. Barbuda adasında ise hiçbir zaman şeker üretimi yapılmadı. Ada halkı balıkçılık ve kendine yetecek kadar tarım ile uğraşır. Adadaki geleneksel toprak sahipliği sistemi, turistik yapılaşmanın tehdidi altındadır.
Ülkede başta narenciye, mango ve patlıcan olmak üzere çeşitli meyve ve sebzeler yetiştirilir. Ekonomide üretim küçük bir rol oynar. Ziraat ürünlerinin işlenmesinin yanı sıra çeşitli tekstil ürünleri ve beton blok üretilir. St. John's şehrinde uluslararası bir havaalanı bulunur.
Yönetim
Antigua ve Barbuda anayasal bir monarşidir. Birleşik Krallık monarkı Antigua ve Barbuda'nın itibarî (nominal) hükümdarıdır ve ülkede bir genel vali tarafından temsil edilir. Yürütme yetkisi başbakan liderliğindeki bakanlar kurulundadır. Ülkede ilköğretim ve okul öncesi eğitim zorunludur.
III. Charles, şu anki Antigua ve Barbuda Kralı’dır. Şu anda Genel Vali Sir Rodney Williams tarafından temsil edilmektedir. Başbakan, şu anda Gaston Browne'un (2014–) tavsiyesi üzerine genel vali tarafından bir bakanlar konseyi atar. Başbakan hükûmetin başıdır. Yürütme yetkisi hükûmet tarafından kullanılırken, yasama yetkisi hem hükûmette hem de iki Parlamento Odasında bulunur. İki meclisli parlamento, beş yıl görev yapmak üzere Senato'dan (hükûmet üyeleri ve muhalefet partisi tarafından atanan ve Genel Vali tarafından onaylanan 17 üye) ve Temsilciler Meclisi'nden (görevden ilk seçilen 17 üye) oluşur.
Majestelerinin Sadık Muhalefetinin şu anki Lideri, Birleşik İlerici Parti Parlamento Üyesi (MP), Baldwin Spencer'dir.
Kaynakça
Wikimedia Commons'ta Antigua ve Barbuda ile ilgili ortam dosyaları bulunmaktadır. |
- ^ a b "Report for Selected Countries and Subjects". www.imf.org. 29 Kasım 2020 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 9 Ocak 2021.
- ^ "2015 Human Development Report" (PDF). United Nations Development Programme. 2015. 17 Haziran 2016 tarihinde kaynağından (PDF). Erişim tarihi: 14 Aralık 2015.
- ^ a b c d e f g h i j k l m "Antigua and Barbuda." Encyclopædia Britannica Ultimate Reference Suite. Chicago: Encyclopædia Britannica, 2012.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Antigua ve Barbuda Karayip Denizi nin dogusunda Kucuk Antiller ada grubundaki bagimsiz bir ada ulkesi Ulkeye adini veren iki buyuk ada ve cesitli adaciklardan meydana gelir Baskenti Antigua adasindaki St John s tur Resmi dili Ingilizcedir Antigua and BarbudaAntigua ve BarbudaBayrak ArmaSlogan Each Endeavouring All AchievingMilli mars source source track track Kraliyet marsi God Save the King 1Baskent ve en buyuk sehirSaint John s 17 7 K 61 51 B 17 117 K 61 850 B 17 117 61 850Resmi dil ler IngilizceYerel dilAntigua KreolcesiEtnik gruplar 91 Siyahi 1 4 digerDemonimAntiguali BarbudaliHukumetParlamenter sistem KralIII Charles Genel ValiRodney Williams BasbakanGaston BrowneTarihce Gun1 Kasim 1981Yuzolcumu Toplam440 km2 195 Su onemsizNufus 2018 tahmini96 286 201 Yogunluk186 km2GSYIH SAGP 2020 tahmini Toplam1 830 milyar 173 Kisi basina18 655 69 GSYIH nominal 2020 tahmini Toplam1 389 milyar 178 Kisi basina14 159 51 IGE 2019 0 778 yuksek 78 Para birimiDogu karayip dolari XCD Zaman dilimiUTC 4 AST Trafik akisisolTelefon koduInternet alan adi agGod Save The Queen is the official national anthem but it is generally used only on regal and vice regal occasions Ulkeyi olusturan adalarTarihceYerli halklar MO 2400 yillarinda buraya yerlesmislerdi kaynak belirtilmeli Kristof Kolomb 1493 teki ikinci seyahatinde Antigua ya cikmis ve Ispanya daki Santa Maria de la Antigua kilisesine atfen adaya Antigua adini vermistir 1632 yilinda Ingiliz kolonisi haline geldi 1666 daki kisa sureli Fransiz isgaline ragmen Ingiliz idaresinde kaldi Ilk Ingiliz yerlesimciler bolgenin en eski sakinlerinden Karayip yerlilerinin saldirilarina da maruz kaldilar Adada onceleri tutun yetistirilirken 17 yuzyilda daha karli olan seker uretimine gecildi 1666 yilinda Barbuda da Ingiliz kolonisi haline getirildi Monark 1685 yilinda adayi Codrington ailesine verdi Ada bir kole yetistirme merkezi olarak planlanmisti ancak bu plan gerceklesemedi zira buraya yerlestirilen koleler kendi duzenlerini kurarak yasamaya basladilar 1834 yilinda koleligin kaldirilmasi seker uretimini sikintiya soktu 1843 depremi ve 1847 kasirgasi adalarin ekonomisinin iyice kotulesmesine neden oldu 19 yuzyilin sonunda Barbuda tekrar kraliyete devredildi zamanla tamamen Antigua ya baglandi 1956 yilinda Ruzgaralti Adalari kolonisi dagildi ve 1958 yilinda Antigua katildi Bu federasyon 1962 de dagildi ve 1967 de Birlesik Krallik hukumeti Antigua ya icislerinde bagimsizlik veren ni cikardi Disisleri ve savunmadan ise Birlesik Krallik sorumluydu 1970 lerde basbakan George Walter onderliginde baslatilan tam bagimsizlik hareketi 1981 de Antigua ve Barbuda nin bagimsizlik kazanmasi ile sonuclandi Vere Bird bagimsiz devletin ilk basbakani secildi Ulke Birlesmis Milletler Ingiliz Milletler Cemiyeti ve orgutune katildi 1984 ve 1989 secimlerini acik ara kazanan Bird ulke yonetiminde siki bir kontrol sagladi Iklim ve cografya280 km yuz olcumune sahip Antigua adasinin kiyilari oldukca girintili ve cikintilidir St John s limaninda deniz derindir Buyuk kisminin rakimi oldukca alcak olan adanin batisinda volkanik kayaliklar ve 405 metrelik Boggy Zirvesi bulunur Antigua da daglarin ve ormanlarin bulunmayisi adayi diger ndan ayirir Yilda 1000 mm yagis almasina ragmen adada akarsu ve yeteri miktarda dogal su kaynagi bulunmadigi icin kuraklik gorulur Ocak ayi ortalamasi 25 C Agustos ortalamasi 28 C dir Yazin sicaklik 32 C ye kadar cikar Barbuda eski adi Dulcina Antigua nin 40 km kuzeyindedir 161 km yuz olcumune sahip ada duz ve agaclikli bir mercan adasidir Kuzeydogudaki Obama Dagi nin eski adi Lindsay Tepesi yuksekligi 44 metredir Akarsulari olmayan ada Antigua dan daha az yagis alir Tek yerlesim bolgesi olan batidaki Codrington bir lagun kiyisinda yer alir Iklimi Antigua ya benzer Yerlesimsiz Redonda kayaligi Antigua nin 40 km guneybatisindadir 1 25 km yuz olcumune sahip ada fosfat acisindan zengindir Nufus ve dinAda halkinin cogunlugu Afrika kokenli siyahilerden olusur Nufusun buyuk kismi baskent St John s da yasar Halkin anadili Ingilizcedir Nufusun 3 4 u Protestan Hristiyanlardan olusur Bunlarin da 1 3 u Anglikan dir Adada ayrica Katolik Metodist ve Moravya kilisesi mensuplari da bulunur EkonomiUlkede ana gecim kaynagi olan ziraatin yerini gunumuzde turizm almistir Antigua ve Barbuda ekonomisi hizmet tabanlidir ve turizm ve devlet hizmetleri temel istihdam ve gelir kaynaklarini temsil etmektedir Turizm dogrudan veya dolayli olarak GSYIH nin yarisindan fazlasini olusturmaktadir ve doviz ayni zamanda Antigua ve Barbuda da ana kazancidir Artan turizm gelirleri ve 2013 te devlet eliyle uygulamaya konulan yatirimla vatandaslik programinin etkisiyle yillik ulkeye giren para yukselis gostermis ve gayrimenkul endustrisini de canlandirmistir Gecmiste Antigua da bol miktarda uretilen seker bugun yok denecek kadar az uretilir Barbuda adasinda ise hicbir zaman seker uretimi yapilmadi Ada halki balikcilik ve kendine yetecek kadar tarim ile ugrasir Adadaki geleneksel toprak sahipligi sistemi turistik yapilasmanin tehdidi altindadir Ulkede basta narenciye mango ve patlican olmak uzere cesitli meyve ve sebzeler yetistirilir Ekonomide uretim kucuk bir rol oynar Ziraat urunlerinin islenmesinin yani sira cesitli tekstil urunleri ve beton blok uretilir St John s sehrinde uluslararasi bir havaalani bulunur YonetimAntigua ve Barbuda anayasal bir monarsidir Birlesik Krallik monarki Antigua ve Barbuda nin itibari nominal hukumdaridir ve ulkede bir genel vali tarafindan temsil edilir Yurutme yetkisi basbakan liderligindeki bakanlar kurulundadir Ulkede ilkogretim ve okul oncesi egitim zorunludur III Charles su anki Antigua ve Barbuda Krali dir Su anda Genel Vali Sir Rodney Williams tarafindan temsil edilmektedir Basbakan su anda Gaston Browne un 2014 tavsiyesi uzerine genel vali tarafindan bir bakanlar konseyi atar Basbakan hukumetin basidir Yurutme yetkisi hukumet tarafindan kullanilirken yasama yetkisi hem hukumette hem de iki Parlamento Odasinda bulunur Iki meclisli parlamento bes yil gorev yapmak uzere Senato dan hukumet uyeleri ve muhalefet partisi tarafindan atanan ve Genel Vali tarafindan onaylanan 17 uye ve Temsilciler Meclisi nden gorevden ilk secilen 17 uye olusur Majestelerinin Sadik Muhalefetinin su anki Lideri Birlesik Ilerici Parti Parlamento Uyesi MP Baldwin Spencer dir KaynakcaWikimedia Commons ta Antigua ve Barbuda ile ilgili ortam dosyalari bulunmaktadir a b Report for Selected Countries and Subjects www imf org 29 Kasim 2020 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 9 Ocak 2021 2015 Human Development Report PDF United Nations Development Programme 2015 17 Haziran 2016 tarihinde kaynagindan PDF Erisim tarihi 14 Aralik 2015 a b c d e f g h i j k l m Antigua and Barbuda Encyclopaedia Britannica Ultimate Reference Suite Chicago Encyclopaedia Britannica 2012