Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Antik Filistinliler ya da Filistler (Asurca: Palastu veya Pilistu, İbranice: פְּלִשְׁתִּים - pelištīm), MÖ 12. yüzyılda,İsrailoğulları ile yaklaşık olarak aynı dönemdeFilistin'e yerleşmiş ve bölgeye bugünkü ismini vermiş olan Ege kökenli halk.Kitabı Mukaddes'e göre Kaftor'dan (muhtemelen Girit) gelmişlerdir. Antik Mısır kayıtlarında bu halkın adı prst olarak geçer.
- →Günümüzdeki Arap kökenli Filistin halkı için Filistinli Araplar maddesine bakınız.
Tarihçe
Bir Deniz Kavmi olan Filistinliler Anadolu, Kıbrıs ve Suriye'yi yerle bir ettikten sonra MÖ 1190'da Antik Mısır'ı işgal ettiler. Mısırlılar tarafından geri püskürtülünce Filistin'in güney sahilinde, bugünkü Tel Aviv-Yafa arasındaki Joppa denilen bölgeye yerleştiler. Sonradan Yunanlar tarafından Filistin olarak adlandırılan bölgede 5 şehirden oluşan bir konfederasyon (Pentapolis) kurdular. Bu şehirler Gazze, Aşkelon, Aşdod, Gat ve Ekron'du.
Filistinliler bölgede yayılmaya başlayınca komşuları İsrailoğulları ile mücadele etmeye başladılar. Bu konudaki temel kaynak Eski Ahit'teki Hakimler 13-16 bölümüdür. İsrailoğullarından daha üstün silahlara ve daha iyi askerî düzene sahiptiler. MÖ 1050 yılı civarında Yehuda dağlık bölgesini topraklarına kattılar. MÖ 10. yüzyılda Birleşik İsrail kralı Davut (İslam'da Davut peygamber) tarafından mağlup edildiler. Bu dönemden sonra Antik Filistinlerin tarihine dair kayıtlar halktan ziyade bireysel şehirler hakkındadır. 10. yüzyılda gerçekleşen Yehuda ve İsrail krallığı bölünmesinden sonra Filistinliler bağımsızlıklarını yeniden kazandılar ve bu iki krallıkla savaşmaya başladılar.
MÖ 7. yüzyılın ilk yarısında Filistin şehirleri Asur hükümdarlarının vasalları (feodal beylikleri) hâline geldiler. Aynı yüzyılın ikinci yarısında ise Mısır vasalları hâline geldiler. Daha sonra Babil kralı II. Nebukadnezar (MÖ 605-562) Suriye ve Filistin'i Neo-Babil imparatorluğuna kattı. Daha sonraları sırasıyla Pers, Yunan ve Roma kontrolüne girdiler.
Dil ve kültür
Antik Filistinlilerin anadili ile ilgili hiçbir doküman yoktur. Dilleri zamanla muhtemelen Kenan dili, Aramice ve sonradan da Yunanca olarak değişmiştir. Dinleri hakkında da bilgi yoktur. Eski Ahit'te bahsi geçen tanrıları, Sami isimlere sahiptir ve muhtemelen Kenanlıların dinlerinden ödünç alınmıştır.
Davut tarafından mağlup edilene kadar Filistinliler, denen ve halkı temsil eden bir heyetin üyesi olan yöneticiler tarafından yönetiliyordu. Yenilgiden sonra seranimler yerine krallar atandı.
Muhtemelen Anadolu'da demircilik öğrenmiş olan Filistinliler, demircilik konusunda bölgede tekel hâline geldiler. Erken dönem Filistin topraklarında belirgin özelliklere sahip bir çanak-çömlek türü bulundu. Bu çanak-çömlekler MÖ 13. yüzyıl Miken eserlerine benzerler.
Kaynakça
Dış bağlantılar
| Wikimedia Commons'ta Antik Filistinliler ile ilgili ortam dosyaları bulunmaktadır. |
- National Geographic article 20 Mart 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- Tell es-Safi/Gath Archaeological Project Website
- Tell es-Safi/Gath Archaeological Project Blog 17 Eylül 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- Neal Bierling, Giving Goliath his Due: New Archaeological Light on the Philistines (1992) 5 Nisan 2018 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
![image]()
"Philistines". Katolik Ansiklopedi. 1913.![image]()
"Philistines". Encyclopædia Britannica (11. bas.). 1911.- Neal Bierling. Giving Goliath His Due. New Archaeological Light on the Philistines 5 Nisan 2018 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
 | Etnik grup ile ilgili bu madde seviyesindedir. Madde içeriğini genişleterek Vikipedi'ye katkı sağlayabilirsiniz. |
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Antik Filistinliler ya da Filistler Asurca Palastu veya Pilistu Ibranice פ ל ש ת ים pelistim MO 12 yuzyilda Israilogullari ile yaklasik olarak ayni donemdeFilistin e yerlesmis ve bolgeye bugunku ismini vermis olan Ege kokenli halk Kitabi Mukaddes e gore Kaftor dan muhtemelen Girit gelmislerdir Antik Misir kayitlarinda bu halkin adi prst olarak gecer MO 12 yuzyila ait bir Antik Misir kabartmasinda Misir askerleri tarafindan esir alinmis Antik Filistinliler Antik Filistin Kale resmi olanlar Pentapolis i meydana getiren sehirlerdir Gunumuzdeki Arap kokenli Filistin halki icin Filistinli Araplar maddesine bakiniz TarihceBir Deniz Kavmi olan Filistinliler Anadolu Kibris ve Suriye yi yerle bir ettikten sonra MO 1190 da Antik Misir i isgal ettiler Misirlilar tarafindan geri puskurtulunce Filistin in guney sahilinde bugunku Tel Aviv Yafa arasindaki Joppa denilen bolgeye yerlestiler Sonradan Yunanlar tarafindan Filistin olarak adlandirilan bolgede 5 sehirden olusan bir konfederasyon Pentapolis kurdular Bu sehirler Gazze Askelon Asdod Gat ve Ekron du Filistinliler bolgede yayilmaya baslayinca komsulari Israilogullari ile mucadele etmeye basladilar Bu konudaki temel kaynak Eski Ahit teki Hakimler 13 16 bolumudur Israilogullarindan daha ustun silahlara ve daha iyi askeri duzene sahiptiler MO 1050 yili civarinda Yehuda daglik bolgesini topraklarina kattilar MO 10 yuzyilda Birlesik Israil krali Davut Islam da Davut peygamber tarafindan maglup edildiler Bu donemden sonra Antik Filistinlerin tarihine dair kayitlar halktan ziyade bireysel sehirler hakkindadir 10 yuzyilda gerceklesen Yehuda ve Israil kralligi bolunmesinden sonra Filistinliler bagimsizliklarini yeniden kazandilar ve bu iki krallikla savasmaya basladilar MO 7 yuzyilin ilk yarisinda Filistin sehirleri Asur hukumdarlarinin vasallari feodal beylikleri haline geldiler Ayni yuzyilin ikinci yarisinda ise Misir vasallari haline geldiler Daha sonra Babil krali II Nebukadnezar MO 605 562 Suriye ve Filistin i Neo Babil imparatorluguna katti Daha sonralari sirasiyla Pers Yunan ve Roma kontrolune girdiler Dil ve kulturAntik Filistinlilerin anadili ile ilgili hicbir dokuman yoktur Dilleri zamanla muhtemelen Kenan dili Aramice ve sonradan da Yunanca olarak degismistir Dinleri hakkinda da bilgi yoktur Eski Ahit te bahsi gecen tanrilari Sami isimlere sahiptir ve muhtemelen Kenanlilarin dinlerinden odunc alinmistir Davut tarafindan maglup edilene kadar Filistinliler denen ve halki temsil eden bir heyetin uyesi olan yoneticiler tarafindan yonetiliyordu Yenilgiden sonra seranimler yerine krallar atandi Muhtemelen Anadolu da demircilik ogrenmis olan Filistinliler demircilik konusunda bolgede tekel haline geldiler Erken donem Filistin topraklarinda belirgin ozelliklere sahip bir canak comlek turu bulundu Bu canak comlekler MO 13 yuzyil Miken eserlerine benzerler Kaynakca a b c d e f g h i j k l m n o Philistine Encyclopaedia Britannica Ultimate Reference Suite Chicago Encyclopaedia Britannica 2012 Dis baglantilarWikimedia Commons ta Antik Filistinliler ile ilgili ortam dosyalari bulunmaktadir National Geographic article 20 Mart 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde Tell es Safi Gath Archaeological Project Website Tell es Safi Gath Archaeological Project Blog 17 Eylul 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde Neal Bierling Giving Goliath his Due New Archaeological Light on the Philistines 1992 5 Nisan 2018 tarihinde Wayback Machine sitesinde Philistines Katolik Ansiklopedi 1913 Philistines Encyclopaedia Britannica 11 bas 1911 Neal Bierling Giving Goliath His Due New Archaeological Light on the Philistines 5 Nisan 2018 tarihinde Wayback Machine sitesinde Etnik grup ile ilgili bu madde taslak seviyesindedir Madde icerigini genisleterek Vikipedi ye katki saglayabilirsiniz