Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
21. yüzyıldaki hayvan refahı ve hayvan hakları tartışmaları antik döneme kadar uzanmaktadır.
Caynizm
Caynizm, MÖ 6. yüzyıla tarihlenen, hayvanlara karşı şiddete karşı çıkan en eski dindir. Ahimsa kavramı Caynizm ile iç içe geçmiştir. Bu ilkeye göre, en zavallı ve çirkin hayvanlara dahi saygı gösterilir. Şiddetten kaçınma, Caynizm ilkelerinden biridir.
Antik Yunan Felsefesi
Canlılık söz konusu olduğunda Antik Yunanistan'da dört farklı görüşün olduğunu söyleyebiliriz. Bunlar: Animizm, Vitalizm, Mekanizm ve Antroposantrizm idi. Animist felsefenin merkezinde filozof, matematikçi ve tarikat lideri Pythagoras bulunurdu. O, insan dışı canlıların da bir ruha sahip olduğuna ve öldükten sonra ruhların yeniden dünyaya döneceğine inanıyordu.
Aristoteles ise bu görüşlerin tersine insanın hayvanlardan, hayvanların da bitkilerden üstün olduğunu savundu.Çünkü, hayvanlarda akla dair bir şey bulunmuyordu. Onun amacı, hayvanları bir düzene sokmak ve onların hiyerarşi içindeki sıralamalarını belirlemekti. Bunu da, insana en benzeyenden en az benzeyene doğru yapıyordu. Ancak, hayvanlarda akılsallığa dair her şeyi reddetti. Ona göre, bitkiler hayvanlar için hayvanlar ise insanlar içindi.
Aristoteles'in öğrencisi Theophrastos ise et yemenin hayvanların hayatını çaldığı gerekçesiyle buna ömrü boyunca yanaşmadı. O, insan dışı varlıklarda da akılsallık olabileceğini savundu. Theophrastos'un görüşleri, Aristoteles ile olan aşık atışmasını kazanamadı ve Batı'da iki bin yıl boyunca Aristoteles'in görüşleri kendisinden şühe etmenin yersiz olduğu en doğru doğrular olarak kabul edildi.
Antik Roma düşüncesi
Hayvanlar, suçlular ve diğer istenmeyen unsurlar gibi Roma ahlak anlayışının dışında kalıyordu.
Antik Roma'da et yemek bir statü simgesiydi ve hayvanlar genellikle canlı olarak pişiriliyordu. Tadını iyileştirmek için domuzların diri diri şişe geçirildiği bu dönem için yazılanlar arasındadır. Vergilius, Lucretius ve Ovidius hayvanlarda acıya dair izler gözlemlediğini yazdı. Siyasetçi Seneca vejetaryendi ve bunu Plutarhos, Plotinos ve Porfirios gibi yalnızca ahlaki değil aynı zamanda zevkli de buluyordu. Porfirios, bu konuda iki metin yazmıştır: De Abstinentia (Perhiz Üzerine) ve De Non Necandis ad Epulandum Animantibus (Yemek İçin Canlıları Öldürmenin Uygunsuzluğu Üzerine). Roma'da yaşayan bir Yunan Plutarhos ise et yemeği bütün felaketlerin neden olarak görüyordu.
Hinduizm ve Budizm
Hinduizm ve Budizm, kendi inanlılarına vejetaryenliği salık verir. Bunun yanında, ahimsa önemli bir ilkedir. Antik Hindistan'daki krallardan birkaçının hayvanlar için hastane yaptığı bilinmektedir. Çünkü onlar, bir önceki yaşamlarında vasat insanlardı. Onlara bakarak, bir sonraki yaşamlarında da aynı şekilde dünyaya gelmeleri önlenebilir.
Politeizm
Animizm, Totemizm, Etnik din, Paganizm ve birkaç Politeizm türünde hayvanların da ruha sahip olduğuna inanılır. Böyle inanç sistemleri içindeki insanlar, hayvanlara saygı duyar ve onlara yaşama hakkı tanır.
Kaynakça
- ^ Ryder, Richard. Animal Revolution: Changing Attitudes Towards Speciesism. Berg, 2000, p. 17.
- ^ Gary Steiner, Anthropocentrism and its Discontents: The Moral Status of Animals in the History of Western Philosophy. University of Pittsburgh Press, 2005, at page 47.
- ^ . Animals and Ethics. Broadview Press, 2003, p. 34.
- ^ "Animal Rights 18 Kasım 2008 tarihinde Wayback Machine sitesinde .." Encyclopædia Britannica. 2007.
- ^ Mark R. Fellenz, The Moral Menagerie: Philosophy and Animal Rights. University of Illinois Press, 2007, p. 90.
- ^ Quoted in Francione, Gary. Animals, Property, and the Law. Temple University Press, 1995, p. 37.
- ^ . Animals and Ethics. Broadview Press, 2003, p. 35.
- ^ Daniel A. Dombrowski, The Philosophy of Vegetarianism, 81 (1984).
- ^ Ryder, Richard D. Animal Revolution: Changing Attitudes towards Speciesism. Berg, 2000, p. 19.
- ^ Plutarch "Of eating of flesh," cited in Ryder, Richard D. Animal Revolution: Changing Attitudes towards Speciesism. Berg, 2000, p. 19.
- ^ Ryder, Richard D. Animal Revolution: Changing Attitudes towards Speciesism. Berg, 2000, p. 21.
- ^ Harvey, G. (2006). Animism: respecting the living world. New York: Columbia University Press.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
21 yuzyildaki hayvan refahi ve hayvan haklari tartismalari antik doneme kadar uzanmaktadir CaynizmCaynizm MO 6 yuzyila tarihlenen hayvanlara karsi siddete karsi cikan en eski dindir Ahimsa kavrami Caynizm ile ic ice gecmistir Bu ilkeye gore en zavalli ve cirkin hayvanlara dahi saygi gosterilir Siddetten kacinma Caynizm ilkelerinden biridir Antik Yunan FelsefesiPythagoras MO 580 500 Canlilik soz konusu oldugunda Antik Yunanistan da dort farkli gorusun oldugunu soyleyebiliriz Bunlar Animizm Vitalizm Mekanizm ve Antroposantrizm idi Animist felsefenin merkezinde filozof matematikci ve tarikat lideri Pythagoras bulunurdu O insan disi canlilarin da bir ruha sahip olduguna ve oldukten sonra ruhlarin yeniden dunyaya donecegine inaniyordu Aristoteles ise bu goruslerin tersine insanin hayvanlardan hayvanlarin da bitkilerden ustun oldugunu savundu Cunku hayvanlarda akla dair bir sey bulunmuyordu Onun amaci hayvanlari bir duzene sokmak ve onlarin hiyerarsi icindeki siralamalarini belirlemekti Bunu da insana en benzeyenden en az benzeyene dogru yapiyordu Ancak hayvanlarda akilsalliga dair her seyi reddetti Ona gore bitkiler hayvanlar icin hayvanlar ise insanlar icindi Aristoteles in ogrencisi Theophrastos ise et yemenin hayvanlarin hayatini caldigi gerekcesiyle buna omru boyunca yanasmadi O insan disi varliklarda da akilsallik olabilecegini savundu Theophrastos un gorusleri Aristoteles ile olan asik atismasini kazanamadi ve Bati da iki bin yil boyunca Aristoteles in gorusleri kendisinden suhe etmenin yersiz oldugu en dogru dogrular olarak kabul edildi Antik Roma dusuncesiHayvanlar suclular ve diger istenmeyen unsurlar gibi Roma ahlak anlayisinin disinda kaliyordu Antik Roma da et yemek bir statu simgesiydi ve hayvanlar genellikle canli olarak pisiriliyordu Tadini iyilestirmek icin domuzlarin diri diri sise gecirildigi bu donem icin yazilanlar arasindadir Vergilius Lucretius ve Ovidius hayvanlarda aciya dair izler gozlemledigini yazdi Siyasetci Seneca vejetaryendi ve bunu Plutarhos Plotinos ve Porfirios gibi yalnizca ahlaki degil ayni zamanda zevkli de buluyordu Porfirios bu konuda iki metin yazmistir De Abstinentia Perhiz Uzerine ve De Non Necandis ad Epulandum Animantibus Yemek Icin Canlilari Oldurmenin Uygunsuzlugu Uzerine Roma da yasayan bir Yunan Plutarhos ise et yemegi butun felaketlerin neden olarak goruyordu Hinduizm ve BudizmHinduizm ve Budizm kendi inanlilarina vejetaryenligi salik verir Bunun yaninda ahimsa onemli bir ilkedir Antik Hindistan daki krallardan birkacinin hayvanlar icin hastane yaptigi bilinmektedir Cunku onlar bir onceki yasamlarinda vasat insanlardi Onlara bakarak bir sonraki yasamlarinda da ayni sekilde dunyaya gelmeleri onlenebilir PoliteizmAnimizm Totemizm Etnik din Paganizm ve birkac Politeizm turunde hayvanlarin da ruha sahip olduguna inanilir Boyle inanc sistemleri icindeki insanlar hayvanlara saygi duyar ve onlara yasama hakki tanir Kaynakca Ryder Richard Animal Revolution Changing Attitudes Towards Speciesism Berg 2000 p 17 Gary Steiner Anthropocentrism and its Discontents The Moral Status of Animals in the History of Western Philosophy University of Pittsburgh Press 2005 at page 47 Animals and Ethics Broadview Press 2003 p 34 Animal Rights 18 Kasim 2008 tarihinde Wayback Machine sitesinde Encyclopaedia Britannica 2007 Mark R Fellenz The Moral Menagerie Philosophy and Animal Rights University of Illinois Press 2007 p 90 Quoted in Francione Gary Animals Property and the Law Temple University Press 1995 p 37 Animals and Ethics Broadview Press 2003 p 35 Daniel A Dombrowski The Philosophy of Vegetarianism 81 1984 Ryder Richard D Animal Revolution Changing Attitudes towards Speciesism Berg 2000 p 19 Plutarch Of eating of flesh cited in Ryder Richard D Animal Revolution Changing Attitudes towards Speciesism Berg 2000 p 19 Ryder Richard D Animal Revolution Changing Attitudes towards Speciesism Berg 2000 p 21 Harvey G 2006 Animism respecting the living world New York Columbia University Press