Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Arabahmet Camii, diğer isimleriyle Arap Ahmed Paşa Camii veya Ahmed Paşa Camii, Lefkoşa'nın kuzey kesiminde yer alan bir camidir. Arabahmet Mahallesi'nde yer alır.
 | |
 | |
| Temel bilgiler | |
|---|---|
| Konum | Şehit Salahi Şevket Sokak, Kuzey Lefkoşa, KKTC |
| Koordinatlar | 35°10′38″K 33°21′28″D / 35.17722°K 33.35778°D |
| İnanç | İslam |
| Mezhep | Sünnilik |
| Durum | Aktif |
| Mimari | |
| Mimari tür | Klasik Osmanlı mimarisi |
Tarihçe
Osmanlı döneminden önce de caminin yerinde bir kilise bulunmaktaydı. Bu kilisenin yapısı günümüze ulaşmamış olsa da mezar taşları gibi çeşitli ögeleri ulaşmıştır. Christopher Schabel, Arabahmet Camii'nin yerinde tarihsel olarak Karmelit tarikatına bağlı bir kilise olduğunu savunmaktadır. Daha eski araştırmalarda Sarayönü Camii'nin yerinde olduğu düşünülse de, çeşitli bulgular bunun doğru olmadığını ortaya koydu. 15. yüzyılın sonlarında Lefkoşa'ya gelen Karmelit bir gezginin anlatımından Karmelit Kilisesi'nin Baf Kapısı yakınlarında olması gerektiği anlaşılmaktadır. 16. yüzyılda Lüzinyanların yaptığı Lefkoşa surlarını yıkıp şehrin çevresini küçülterek yeniden yapan Venedik yönetiminin raporlarından birinde de, yeni surların Mula Burcu'nun Karmelit kilisesinin "üstünde" yükseleceği yazılmaktadır. Schabel'e göre Arabahmet Camii'nin konumu bu belgelerle uyuşmaktadır. Bunun yanında, cami bahçesinde bulunan, 1313'ten 15. yüzyıla dek uzanan mezar taşları, bu mezar taşlarından en az 35 tane olması (Karmelitler gibi dilenci tarikatlarının bahçelerinde nispeten daha fazla cenaze defnedilirdi), saçları kazınmış gibi gözüken bir papazın mezarının günümüze ulaşanlar arasında yer alması, Arabahmet Camii'nin Karmelit Kilisesi'nin yerinde olma ihtimalini güçlendirmektedir.
1570-71 yıllarında Kıbrıs Seferi'ne katılan, 1576 yılında Kıbrıs beylerbeyliğine atanan ve 1578'de öldürülen Arap Ahmed Paşa tarafından hizmete sunuldu ve kendi adını taşıyan Arap Ahmed Paşa Vakfına vakfedildi. Bu vakfın kuruluş tarihi bilinmemekle birlikte, adadaki en eski vakıflardan biridir. Şeriyye sicillerinde 22 Şubat 1594 tarihinde vakıf mütevellisi Kasım Çavuş bin Mehmet'in görevden alınarak yerine Murat bin Abdullah'ın atandığı kaydedildi. Arap Ahmed Paşa'nın camiyi yaptırmasıyla ilgili günümüze ulaşan bir rivayette, günümüzde caminin bulunduğu yeri paşanın kazması hâlinde orada para bulacağı ve bu parayla oraya cami yaptırması gerektiğine dair bir rüyayı birkaç kez gören paşanın, rüyada gördüğü yeri kaztırıp bir taş tekne dolusu altın bulduğu ve bu parayla camiyi yaptırdığı aktarılır. Tuncer Bağışkan'a göre, "büyük bir olasılıkla" caminin mevcut yapısı 15. yüzyılın sonları veya 16. yüzyılın başlarında burada eskiden bulunan kilisenin yerine yapıldı, 1845 yılında onarımdan geçirildi. ise Arap Ahmed Paşa tarafından "bakımsız" kilise binasının camiye çevrildiğini, daha sonra bunun yıkılarak 1845 yılında mevcut caminin inşa edildiğini yazmaktadır.
1729 yılında Ümmühan bint-i Mehmed Kethüda isimli bir kadının, kurduğu vakıftan Arabahmet Camii'ne balmumu ve zeytinyağı alınmasını sağlayacak şekilde senede 120 akçelik paranın Arap Ahmed Paşa Camii Vakfına teslim edilmesini şart koyduğu belgelerde yer alır.
Caminin bahçesinde önemli kişilere ait mezar taşları bulunmaktadır.
1992-1996 yılları arasında camide restorasyon çalışmaları yürütüldü, bu çalışmalar kapsamında Frenk döneminden kalma mezar taşları Taş Eserler Müzesi'ne aktarıldı. Minare de 1992 yılında restore edildi. 2001 ile 2007 yıllarında caminin genel restorasyonu ile bahçe düzenlemesine yönelik Vakıflar İdaresi ve Türkiye Cumhuriyeti Vakıflar Genel Müdürlüğü tarafından çalışmalar yürütüldü.
Mimari
Klasik Osmanlı mimarisinin bir örneğidir. Geleneksel Anadolu camilerinin planlarına uygun şekilde Lefkoşa'da inşa edilmiş tek camidir. Kıbrıs'ta tipik Türk kubbesi görülen tek dikdörtgen camidir. Büyük bir merkezi kubbe caminin ana gövdesini, üç küçük kubbe ise girişi kaplamaktadır. Dört kubbe de köşeleri örtmektedir.
Cami planı, genel Bizans haç biçimli planlarında görülen ve bingilerle taşınan büyük bir yarım küre kubbeden (yaklaşık 6 metre çapında) oluşur. Caminin önünde üç küçük kubbeyle örtülmüş bir sundurma vardır. Bu karakteristik Türk anıtının sadeliğini bozacak hiçbir kalıplaşmış ya da oyulmuş detay bulunmamaktadır.
Galeri
Ayrıca bakınız
Kaynakça
- Özel
- ^ Schabel, Chris (2012). "Frankish & Venetian Nicosia 1191-1570: Ecclesiastical Monuments and Topography". Michaelides, Demetrios (Ed.). Historic Nicosia. Lefkoşa: Rimal Publications. ss. 191-192. ISBN .
- ^ Jennings 1993, s. 50.
- ^ Eyice, Semavi (1989). "Ahmed Paşa Camii". TDV İslâm Ansiklopedisi. 2. İstanbul. s. 115. 17 Nisan 2021 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 14 Mart 2021.
- ^ a b c Bağışkan 2019, s. 103.
- ^ Hikmetağalar, Hizber (1996), Eski Lefkoşa'da semtler ve anılar, 1. cilt, Lefkoşa: Marifet Yayınları, s. 119
- ^ Özkul, Ali Efdal (2010). Kıbrıs'ın Sosyo-Ekonomik Tarihi (1726-1750). Ankara: Dipnot Yayınları. s. 265.
- ^ Arabahmet Mosque, Nicosia, Cyprus 13 Haziran 2018 tarihinde Wayback Machine sitesinde ., cypnet.co.uk 8 Kasım 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde ..
- ^ Ahmet Gazioglu, The Turks in Cyprus - A Province of the Ottoman Empire, London, 1990
- Genel
- Bağışkan, Tuncer (2019), Kıbrıs'ta Türk, İslam ve İslamlaştırılan Eserler, Lefkoşa: Kıbrıs Türk Eğitim Vakfı Yayınları
- Jennings, Ronald C. (1993). Christians and Muslims in Ottoman Cyprus and the Mediterranean World, 1571-1640. New York ve Londra: New York University Press.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Arabahmet Camii diger isimleriyle Arap Ahmed Pasa Camii veya Ahmed Pasa Camii Lefkosa nin kuzey kesiminde yer alan bir camidir Arabahmet Mahallesi nde yer alir Arabahmet CamiiTemel bilgilerKonumSehit Salahi Sevket Sokak Kuzey Lefkosa KKTCKoordinatlar35 10 38 K 33 21 28 D 35 17722 K 33 35778 D 35 17722 33 35778InancIslamMezhepSunnilikDurumAktifMimariMimari turKlasik Osmanli mimarisiTarihceOsmanli doneminden once de caminin yerinde bir kilise bulunmaktaydi Bu kilisenin yapisi gunumuze ulasmamis olsa da mezar taslari gibi cesitli ogeleri ulasmistir Christopher Schabel Arabahmet Camii nin yerinde tarihsel olarak Karmelit tarikatina bagli bir kilise oldugunu savunmaktadir Daha eski arastirmalarda Sarayonu Camii nin yerinde oldugu dusunulse de cesitli bulgular bunun dogru olmadigini ortaya koydu 15 yuzyilin sonlarinda Lefkosa ya gelen Karmelit bir gezginin anlatimindan Karmelit Kilisesi nin Baf Kapisi yakinlarinda olmasi gerektigi anlasilmaktadir 16 yuzyilda Luzinyanlarin yaptigi Lefkosa surlarini yikip sehrin cevresini kuculterek yeniden yapan Venedik yonetiminin raporlarindan birinde de yeni surlarin Mula Burcu nun Karmelit kilisesinin ustunde yukselecegi yazilmaktadir Schabel e gore Arabahmet Camii nin konumu bu belgelerle uyusmaktadir Bunun yaninda cami bahcesinde bulunan 1313 ten 15 yuzyila dek uzanan mezar taslari bu mezar taslarindan en az 35 tane olmasi Karmelitler gibi dilenci tarikatlarinin bahcelerinde nispeten daha fazla cenaze defnedilirdi saclari kazinmis gibi gozuken bir papazin mezarinin gunumuze ulasanlar arasinda yer almasi Arabahmet Camii nin Karmelit Kilisesi nin yerinde olma ihtimalini guclendirmektedir 1570 71 yillarinda Kibris Seferi ne katilan 1576 yilinda Kibris beylerbeyligine atanan ve 1578 de oldurulen Arap Ahmed Pasa tarafindan hizmete sunuldu ve kendi adini tasiyan Arap Ahmed Pasa Vakfina vakfedildi Bu vakfin kurulus tarihi bilinmemekle birlikte adadaki en eski vakiflardan biridir Seriyye sicillerinde 22 Subat 1594 tarihinde vakif mutevellisi Kasim Cavus bin Mehmet in gorevden alinarak yerine Murat bin Abdullah in atandigi kaydedildi Arap Ahmed Pasa nin camiyi yaptirmasiyla ilgili gunumuze ulasan bir rivayette gunumuzde caminin bulundugu yeri pasanin kazmasi halinde orada para bulacagi ve bu parayla oraya cami yaptirmasi gerektigine dair bir ruyayi birkac kez goren pasanin ruyada gordugu yeri kaztirip bir tas tekne dolusu altin buldugu ve bu parayla camiyi yaptirdigi aktarilir Tuncer Bagiskan a gore buyuk bir olasilikla caminin mevcut yapisi 15 yuzyilin sonlari veya 16 yuzyilin baslarinda burada eskiden bulunan kilisenin yerine yapildi 1845 yilinda onarimdan gecirildi ise Arap Ahmed Pasa tarafindan bakimsiz kilise binasinin camiye cevrildigini daha sonra bunun yikilarak 1845 yilinda mevcut caminin insa edildigini yazmaktadir 1729 yilinda Ummuhan bint i Mehmed Kethuda isimli bir kadinin kurdugu vakiftan Arabahmet Camii ne balmumu ve zeytinyagi alinmasini saglayacak sekilde senede 120 akcelik paranin Arap Ahmed Pasa Camii Vakfina teslim edilmesini sart koydugu belgelerde yer alir Caminin bahcesinde onemli kisilere ait mezar taslari bulunmaktadir 1992 1996 yillari arasinda camide restorasyon calismalari yurutuldu bu calismalar kapsaminda Frenk doneminden kalma mezar taslari Tas Eserler Muzesi ne aktarildi Minare de 1992 yilinda restore edildi 2001 ile 2007 yillarinda caminin genel restorasyonu ile bahce duzenlemesine yonelik Vakiflar Idaresi ve Turkiye Cumhuriyeti Vakiflar Genel Mudurlugu tarafindan calismalar yurutuldu MimariKlasik Osmanli mimarisinin bir ornegidir Geleneksel Anadolu camilerinin planlarina uygun sekilde Lefkosa da insa edilmis tek camidir Kibris ta tipik Turk kubbesi gorulen tek dikdortgen camidir Buyuk bir merkezi kubbe caminin ana govdesini uc kucuk kubbe ise girisi kaplamaktadir Dort kubbe de koseleri ortmektedir Cami plani genel Bizans hac bicimli planlarinda gorulen ve bingilerle tasinan buyuk bir yarim kure kubbeden yaklasik 6 metre capinda olusur Caminin onunde uc kucuk kubbeyle ortulmus bir sundurma vardir Bu karakteristik Turk anitinin sadeligini bozacak hicbir kaliplasmis ya da oyulmus detay bulunmamaktadir GaleriAyrica bakinizCamiler listesi Avrupa daki camiler listesiKaynakcaOzel Schabel Chris 2012 Frankish amp Venetian Nicosia 1191 1570 Ecclesiastical Monuments and Topography Michaelides Demetrios Ed Historic Nicosia Lefkosa Rimal Publications ss 191 192 ISBN 9789963610440 Jennings 1993 s 50 Eyice Semavi 1989 Ahmed Pasa Camii TDV Islam Ansiklopedisi 2 Istanbul s 115 17 Nisan 2021 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 14 Mart 2021 a b c Bagiskan 2019 s 103 Hikmetagalar Hizber 1996 Eski Lefkosa da semtler ve anilar 1 cilt Lefkosa Marifet Yayinlari s 119 Ozkul Ali Efdal 2010 Kibris in Sosyo Ekonomik Tarihi 1726 1750 Ankara Dipnot Yayinlari s 265 Arabahmet Mosque Nicosia Cyprus 13 Haziran 2018 tarihinde Wayback Machine sitesinde cypnet co uk 8 Kasim 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde Ahmet Gazioglu The Turks in Cyprus A Province of the Ottoman Empire London 1990 GenelBagiskan Tuncer 2019 Kibris ta Turk Islam ve Islamlastirilan Eserler Lefkosa Kibris Turk Egitim Vakfi Yayinlari Jennings Ronald C 1993 Christians and Muslims in Ottoman Cyprus and the Mediterranean World 1571 1640 New York ve Londra New York University Press